Πώς το σώμα σου επεξεργάζεται τα φάρμακα;

Έχεις ποτέ αναρωτηθεί τι συμβαίνει σ'ένα παυσίπονο, όπως το ibuprofen, αφότου το καταπιείς; Το φάρμακο που κατεβαίνει μέσω του λαιμού σου μπορεί να θεραπεύσει έναν πονοκέφαλο, μία πονεμένη μέση ή έναν αστράγαλο με διάστρεμμα. Αλλά πώς πηγαίνει κατ' ευθείαν εκεί που πρέπει; Η Σελίν Βαλερύ εξηγεί πώς το σώμα σου επεξεργάζεται τα φάρμακα.

Αναρωτήθηκες ποτέ για το τι συμβαίνει
σε ένα παυσίπονο σαν την ιβουπροφαίνη,

αφότου το καταπιείς;

Το φάρμακο που καταπίνεις
μπορεί να θεραπεύσει έναν πονοκέφαλο,

μια καταπονημένη μέση,
ή έναν αστράγαλο με διάστρεμμα.

Αλλά πώς πηγαίνει κατ' ευθείαν
εκεί που χρειάζεται;

Η απάντηση είναι ότι μεταφέρεται
μέσω της κυκλοφορίας του αίματος,

και γυρνάει μέσα στο σώμα σου
προσπαθώντας να δράσει

πριν παγιδευτεί από τα όργανα και τα μόρια
που έχουν σκοπό να εξουδετερώνουν

και να αποβάλλουν τις ξένες ουσίες.

Αυτή η διαδικασία ξεκινά
στο πεπτικό σου σύστημα.

Ας υποθέσουμε ότι παίρνεις ιβουπροφαίνη
για ένα πόνο στον αστράγαλο.

Σε μερικά λεπτά το χαπάκι
αρχίζει να διαλύεται

στα όξινα υγρά του στομάχου σου.

Η διαλυμένη ιβουπροφαίνη
μετακινείται στο λεπτό έντερο

και διαμέσου του εντερικού τοιχώματος
σε ένα δίκτυο αιμοφόρων αγγείων.

Αυτά τα αιμοφόρα αγγεία
τροφοδοτούν μια φλέβα,

που μεταφέρει το αίμα και ό,τι υπάρχει
μέσα σ' αυτό, στο συκώτι.

Η επόμενη φάση είναι να τα καταφέρει
να διασχίσει το συκώτι.

Όταν το αίμα με τα μόρια του φαρμάκου
περνά στα ηπατικά αιμοφόρα αγγεία,

τα ένζυμα προσπαθούν να αντιδράσουν
με τα μόρια της ιβουπροφαίνης

ώστε να τα εξουδετερώσουν.

Τα κατεστραμμένα μόρια της ιβουπροφαίνης
που ονομάζονται μεταβολιτές,

ίσως να σταματούν να είναι
αποτελεσματικά ως παυσίπονα.

Η περισσότερη ιβουπροφαίνη
καταφέρνει να ξεφύγει από το συκώτι.

Συνεχίζει έξω από το συκώτι,
μέσω των φλεβών,

στο κυκλοφορικό σύστημα του οργανισμού.

Μισή ώρα αφότου το έχεις καταπιεί,

λίγη απ'την δόση τα έχει
ήδη καταφέρει στο κυκλοφορικό σύστημα.

Η ροή του αίματος περνάει
απ'όλα τα άκρα και τα όργανα,

συμπεριλαμβανομένων της καρδιάς,
του εγκεφάλου,των νεφρών και του συκωτιού.

Όταν τα μόρια της ιβουπροφαίνης
φτάσουν στο σημείο

όπου το σώμα πονάει πολύ,

συνδέονται με συγκεκριμένα μόρια
που είναι μέρος αυτής της αντίδρασης.

Τα παυσίπονα, σαν την ιβουπροφαίνη
σταματούν την παραγωγή

χημικών δεσμών που βοηθούν το σώμα
να μεταδώσει τα σήματα πόνου.

Καθώς τα μόρια του φαρμάκου
πληθαίνουν,

η επίδραση παύσης του πόνου αυξάνεται,

φθάνοντας το μέγιστο σημείο
εντός το πολύ δύο ωρών.

Τότε το σώμα ξεκινά να εξοντώνει
την ιβουπροφαίνη,

και η ποσότητά της στο αίμα μειώνεται
στο μισό κάθε δύο ώρες κατά μέσο όρο.

Όταν τα μόρια της ιβουπροφαίνης
αποσπαστούν από τους στόχους τους,

η ροή του αίματος τα κουβαλά ξανά πίσω.

Πίσω στο συκώτι, μία μικροποσότητα
της συνολικής δόσης του φαρμάκου

μεταβάλλεται σε μεταβολιτές,

που φιλτράρονται από τα νεφρά στα ούρα.

Η διαδρομή από το συκώτι στο σώμα
και στα νεφρά συνεχίζει σε ρυθμό

περίπου ενός κύκλου του αίματος το λεπτό.

Σε κάθε κύκλο μια ποσότητα του φαρμάκου
εξουδετερώνεται και φιλτράρεται.

Τα βασικά βήματα είναι ίδια για όλα
τα φάρμακα που παίρνεις από το στόμα.

αλλά η ταχύτητα της διεργασίας

και η ποσότητα του φαρμάκου
που μπαίνει στο κυκλοφορικό σύστημα

ποικίλει βάσει φαρμάκου, ατόμου,

και το πώς εισέρχεται στο σώμα.

Η δοσολογία στην ετικέτα
μπορεί να σε βοηθήσει,

αλλά βασίζεται σε μέση τιμή

που δεν αντιπροσωπεύει κάθε καταναλωτή.

Είναι σημαντικό να λαμβάνεις
την σωστή δόση.

Σε πολύ χαμηλή, το φάρμακο
δεν θα κάνει την δουλειά του.

Σε πολύ ψηλή, το φάρμακο
και οι μεταβολιτές του

μπορούν να γίνουν τοξικοί.

Αυτό ισχύει για όλα τα φάρμακα.

Μία ομάδα ασθενών που μας δυσκολεύει
στην σωστή δοσολογία είναι τα παιδιά.

Το πώς επεξεργάζονται τα φάρμακα
αλλάζει γρήγορα, όπως και το σώμα τους.

Για παράδειγμα, τα επίπεδα ηπατικών
ενζύμων που εξουδετερώνουν το φάρμακο

αυξομειώνονται στα βρέφη και τα παιδιά.

Αυτός είναι μόνο ένας από πολλούς
περίπλοκους παράγοντες.

Τα γονίδια, η ηλικία,
η διατροφή, οι ασθένειες,

ακόμα και η εγκυμοσύνη

επηρεάζει την ικανότητα του σώματος
να επεξεργάζεται τα φάρμακα.

Στο μέλλον τα τέστ DNA θα μας επιτρέψουν
να δίνουμε την ακριβή δόση του φαρμάκου,

εξατομικευμένη ανάλογα με τις ικανότητες
του συκωτιού και άλλους παράγοντες,

αλλά στο μεταξύ, διάβαζε την δοσολογία

ή συμβουλέψου κάποιον
γιατρό ή φαρμακοποιό,

για να λαμβάνεις
την συνιστώμενη δοσολογία.