< Return to Video

Câu đố logic khó và nổi tiếng về mắt màu xanh lá cây - Alex Gendler

  • 0:07 - 0:09
    Tưởng tượng một hòn đảo có một trăm người,
  • 0:09 - 0:14
    tất cả đều là nhà logic học tài năng,
    bị cầm tù bởi một kẻ độc tài điên loạn.
  • 0:14 - 0:18
    Không ai có thể thoát ra,
    trừ một luật lệ lạ lùng.
  • 0:18 - 0:23
    Vào ban đêm, mọi tù nhân đều có thể
    yêu cầu lính gác cho ra khỏi đảo.
  • 0:23 - 0:26
    Nếu họ có mắt màu xanh,
    họ sẽ được thả ra.
  • 0:26 - 0:30
    Nếu không, họ sẽ bị quẳng
    vào núi lửa.
  • 0:30 - 0:34
    Sự thật là
    tất cả 100 tù nhân đều có mắt màu xanh,
  • 0:34 - 0:37
    nhưng họ đã sống ở đây từ lúc sinh ra,
  • 0:37 - 0:41
    và kẻ độc tài đảm bảo rằng họ
    không thể biết màu mắt của chính mình.
  • 0:41 - 0:43
    Không có bề mặt phản chiếu ánh sáng,
  • 0:43 - 0:46
    tất cả nước được chứa bằng
    các thùng chứa mờ đục,
  • 0:46 - 0:48
    và quan trọng nhất là,
  • 0:48 - 0:51
    họ không được giao tiếp với nhau.
  • 0:51 - 0:55
    Dù được nhìn thấy nhau
    tại buổi điểm danh mỗi sáng,
  • 0:55 - 0:59
    nhưng họ đều biết rằng không ai sẽ
    mạo hiểm cố rời khỏi nơi này
  • 0:59 - 1:03
    khi chưa chắc chắn sẽ thành công.
  • 1:03 - 1:05
    Sau nhiều áp lực từ các nhóm
    bảo vệ quyền con người,
  • 1:05 - 1:09
    kẻ độc tài miễn cưỡng cho phép
    bạn thăm đảo
  • 1:09 - 1:12
    và nói chuyện với các tù nhân
    với điều kiện là:
  • 1:12 - 1:15
    bạn chỉ được nói một câu duy nhất,
  • 1:15 - 1:18
    và bạn không được
    cho họ bất kì thông tin mới.
  • 1:18 - 1:21
    Bạn sẽ nói gì để giải cứu
    cho các tù nhân
  • 1:21 - 1:24
    mà không làm kẻ độc tài nổi giận?
  • 1:24 - 1:26
    Sau một hồi suy nghĩ nát óc,
  • 1:26 - 1:31
    bạn nói với đám đông rằng,
    "Ít nhất một người ở đây có mắt màu xanh."
  • 1:31 - 1:33
    Kẻ độc tài rất đa nghi
  • 1:33 - 1:38
    nhưng tự nhủ rằng câu nói của bạn
    chẳng thể thay đổi gì cả.
  • 1:38 - 1:42
    Bạn rời đảo, và cuộc sống trên đảo
    có vẻ sẽ tiếp tục như xưa.
  • 1:42 - 1:45
    Nhưng vào buổi sáng thứ 100,
    sau chuyến ghé thăm của bạn,
  • 1:45 - 1:47
    tất cả tù nhân đã đi hết,
  • 1:47 - 1:51
    mỗi người đều đã yêu cầu rời đảo
    vào đêm hôm trước.
  • 1:51 - 1:54
    Làm thế nào mà bạn lừa được kẻ độc tài?
  • 1:54 - 1:59
    Có thể có ích khi nhận ra rằng
    số lượng tù nhân là tùy ý.
  • 1:59 - 2:04
    Hãy đơn giản vấn đề bằng việc giả sử
    chỉ có hai người, Adria và Bill.
  • 2:04 - 2:06
    Cả hai đều thấy người kia mắt màu xanh,
  • 2:06 - 2:10
    và với tất cả điều mà họ biết,
    đó có thể là người duy nhất.
  • 2:10 - 2:12
    Ở đêm đầu tiên, ai cũng im ắng.
  • 2:12 - 2:15
    Nhưng khi thấy người còn lại vẫn
    ở trên đảo vào sáng hôm sau,
  • 2:15 - 2:18
    họ có được thông tin mới.
  • 2:18 - 2:22
    Adria nhận ra rằng nếu Bill thấy người
    cạnh mình mắt không phải màu xanh,
  • 2:22 - 2:24
    anh ấy sẽ rời đi vào đêm đầu tiên
  • 2:24 - 2:28
    sau khi kết luận câu nói của bạn
    chỉ có thể là nói về anh ấy.
  • 2:28 - 2:32
    Bill cũng ngay lập tức nhận ra điều
    tương tự về Adria.
  • 2:32 - 2:34
    Sự thật rằng người còn lại chưa đi
  • 2:34 - 2:39
    chỉ ra cho mỗi tù nhân rằng
    mắt của anh ấy hay cô ấy phải là xanh.
  • 2:39 - 2:42
    Và vào sáng thứ hai,
    cả hai người đều đã rời đi.
  • 2:42 - 2:45
    Bây giờ tưởng tượng một người tù thứ ba.
  • 2:45 - 2:49
    Adria, Bill và Carl ai cũng thấy
    hai người còn lại mắt xanh.
  • 2:49 - 2:54
    nhưng không chắc nếu mỗi một người còn lại
    cũng thấy có hai người mắt xanh hay không,
  • 2:54 - 2:56
    hay là chỉ một.
  • 2:56 - 2:58
    Họ đợi hết đêm đầu tiên như trước,
  • 2:58 - 3:01
    nhưng ở sáng hôm sau,
    họ vẫn không thể chắc.
  • 3:01 - 3:04
    Carl nghĩ, "Nếu tôi không có mắt xanh,
  • 3:04 - 3:07
    Andria và Bill chỉ cần để ý lẫn nhau,
  • 3:07 - 3:10
    và sẽ cùng nhau rời đi
    vào đêm thứ hai."
  • 3:10 - 3:12
    Nhưng khi anh ấy thấy cả hai
    vào buổi sáng thứ ba,
  • 3:12 - 3:16
    anh ấy nhận ra rằng họ cũng
    đang để ý tới anh ấy nữa.
  • 3:16 - 3:19
    Adria và Bill mỗi người cũng
    đang trải qua quá trình tương tự,
  • 3:19 - 3:22
    và họ đều rời đi vào đêm thứ ba.
  • 3:22 - 3:24
    Sử dụng loại suy diễn quy nạp này,
  • 3:24 - 3:29
    ta sẽ thấy kiểu lập luận này có thể lặp lại
    cho tuỳ ý số tù nhân bạn thêm vào.
  • 3:29 - 3:32
    Chìa khoá là khái niệm về
    kiến thức phổ thông,
  • 3:32 - 3:35
    được triết gia David Lewis đặt tên.
  • 3:35 - 3:39
    Thông tin mới không nằm trong
    bản thân câu nói của bạn.
  • 3:39 - 3:43
    nhưng ở trong việc nói với
    tất cả mọi người cùng một lúc.
  • 3:43 - 3:47
    Giờ đây, ngoài việc biết rằng ít nhất
    một người trong số họ có mắt xanh,
  • 3:47 - 3:51
    mỗi tù nhân còn biết rằng
    mọi người khác đang để ý
  • 3:51 - 3:54
    tất cả người mắt xanh mà họ có thể thấy,
  • 3:54 - 3:59
    và rằng mỗi người kia
    cũng biết điều này, và tiếp tục.
  • 3:59 - 4:01
    Điều mà mỗi người tù không biết
  • 4:01 - 4:04
    là có phải chính họ là một trong
    những người mắt xanh
  • 4:04 - 4:06
    mà những người khác đang để ý tới
  • 4:06 - 4:13
    cho đến khi số đêm đã trôi qua bằng
    với số tù nhân trên đảo.
  • 4:13 - 4:17
    Tất nhiên, bạn có thể tha cho các
    tù nhân 98 ngày trên đảo
  • 4:17 - 4:21
    bằng cách nói với họ rằng ít nhất 99
    người trong số họ có mắt xanh,
  • 4:21 - 4:26
    nhưng khi dính tới kẻ độc tài điên,
    bạn tốt nhất nên cho mình lợi thế.
Title:
Câu đố logic khó và nổi tiếng về mắt màu xanh lá cây - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Xem toàn bộ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/the-famously-difficult-green-eyed-logic-puzzle-alex-gendler

Một trăm nhà logic học mắt màu xanh lá câu bị cầm tù trên một hòn đảo bỏi một kể độc tài. Niềm hy vọng duy nhất cho tự do của họ nằm ở việc trả lời một câu đố logic khó và nổi tiếng. Liệu bạn thể giải nó? Alex Gendler dẫn chúng ta đi qua câu đố này.

Giảng bởi Alex Gendler, tạo hoạt hình bởi Artrake Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:42

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.