< Return to Video

Exponent Rules Part 1

  • 0:01 - 0:06
    ઘાત ના નિયમોના પ્રથમ પગલા માં તમારૂ સ્વાગત છે
  • 0:06 - 0:08
    ચાલો આપણે કોઇક દાખલા સાથે શરૂ કરીએ
  • 0:08 - 0:12
    તેથી જો હું તમને પુંછૂ શું બે
  • 0:12 - 0:14
    તે જે હુ ઇચ્છુ તેનાથી થોડું દૂર છે
  • 0:14 - 0:16
    પણ ચાલો આપણે તે સ્વીકારીએ તેથી તે આપણને નવુ ના લાગે
  • 0:16 - 0:19
    2 ની 3 ઘાત
  • 0:19 - 0:22
    અને ટપકું (ડોટ) એ ગણા દર્શાવવા માટે નો બીજો રસ્તો છે.
  • 0:22 - 0:27
    જો હુ તમને પુંછું કે 2 ની ત્રણ ગુણ્યા ઘાત 2 ની પાંચ ઘાત ,
  • 0:27 - 0:28
    તમે કેવી રીતે ગણશો ?
  • 0:28 - 0:31
    ખરેખર મને થોડી પાતળા પોઇંટ વાળા પેન નો ઉપયોગ કરવા દો કારણ કે જાડા પોઇન્ટ વાળી પેન ખરાબ દેખાય છે
  • 0:31 - 0:35
    તેથી 2 ની 3 ઘાત ગુણ્યા 2 ની 5 ઘાત
  • 0:35 - 0:38
    સારૂ હું વિચારૂ છુ કે એક રસ્તો છે તે તમે જાણો છો કે કીવી રીતે આ ગણાય
  • 0:38 - 0:42
    તમે ગણી શકો કે 2 ની 3 ઘાત બરાબર 8 થાય
  • 0:42 - 0:46
    અને 2 ની 5 ઘાત 32 થાય
  • 0:46 - 0:47
    અને પછી તેમને ગુણી શકો
  • 0:47 - 0:54
    8 ગુણ્યા 32 બરાબ 240 વત્તા 16 જે 256 થાય, બરોબર ?
  • 0:54 - 0:55
    તમે તે આ રીતે કરી શકો
  • 0:55 - 0:56
    અને તે વ્યાજબી છે
  • 0:56 - 1:01
    કારણકે 2 ની 3 ઘાત અને 2 ની 5 ઘાત ગણવી તે મુશકેલ નથી
  • 1:01 - 1:05
    પણ જો ત્યાં ખૂબજ મોટી સંખ્યાઓ હોય તો આ પધ્ધતી આપણ ને થોડી અઘરી પડશે
  • 1:05 - 1:12
    તેથી હું તમને બતાવા જઇ રહયોછું, ઘાતાંક ના નિયમોનો ઉપયોગ
  • 1:12 - 1:15
    વાસ્તવ માં તેટલુ અંકગણિત આમ કયાં વિના
  • 1:15 - 1:21
    અથવા તમે ખરેખર નિયંત્રિત કરી શકે છે ઘણી તમારા સામાન્ય ગણિતના કૌશલ્યો કરતાં મોટી સંખ્યામાં તમે કરવા માટે પરવાનગી આપે શકે છે.
  • 1:21 - 1:25
    તેથી ચાલો વિચારો પાંચમા અર્થ માટે ત્રીજા બે વખત બે શું.
  • 1:25 - 1:33
    બે ત્રીજા બે બે વખત બે વખત છે?
  • 1:33 - 1:35
    અને આપણે ગુણાકાર કરી રહ્યાં છે કે પાંચમી બે વખત.
  • 1:35 - 1:43
    અને બે બે વખત બે વખત બે વખત બે વખત છે
  • 1:43 - 1:44
    તેથી આપણે અહીં છે?
  • 1:44 - 1:46
    અને બે વખત બે બે વખત હોય છે,
  • 1:46 - 1:47
    ના ગણા
  • 1:47 - 1:50
    બે વખત બે વખત બે વખત બે વખત બે.
  • 1:50 - 1:53
    ખરેખર અમે બધા કરી રહ્યાં છે આપણે બે કેવી રીતે ઘણી વખત ગુણાકાર કરી રહ્યાં છો?
  • 1:53 - 1:59
    સારૂં, એક, બે, ત્રણ, ચાર, પાંચ, છ, સાત, આઠ.
  • 1:59 - 2:03
    જેથી બે ની આઠ ઘાત જેટલી સરખી છે
  • 2:03 - 2:05
    રસપ્રદ
  • 2:05 - 2:08
    ૩+૫ બરાબર ૮ સમાન છે.
  • 2:08 - 2:14
    અને આનો કંઇક અર્થ નિકળે છે, કારણ કે બે ની ત્રણ ઘાત બરાબર બે નો ત્રણ વખત ગુણાકાર છે,
  • 2:14 - 2:16
    ૨ ની ૫ ઘાત એટલે ૨ નો પાંચ વખત ગુણાકાર
  • 2:16 - 2:18
    અને પછી આપણે બે વડે ગુણીએ છીએ ,
  • 2:18 - 2:20
    તેથી આપણે ૨ નો આઠ વખત ગુણાકાર કરવા જઇ રહ્યા છીએ
  • 2:20 - 2:23
    હું આશા રાખું કે મેં તમારી મૂંઝ્વણ દૂર કરી દીધી છે.
  • 2:23 - 2:26
    ચાલો આપણે બીજો દાખલો ગણીએ
  • 2:26 - 2:34
    જો હું ૭ નો વર્ગ ગુણ્યા ૭ ની ચાર ઘાત લઉ તો
  • 2:34 - 2:37
    તે ચાર
  • 2:37 - 2:42
    સારૂ, તેના બરાબર ૭ * ૭ ખરૂ ને, જે ૭ નો વર્ગ છે
  • 2:42 - 2:44
    અને ચાલો ૭ ની ચાર ઘાત લઇએ
  • 2:44 - 2:50
    ૭ ગુણ્યા ૭ ગુણ્યા ૭ ગુણ્યા ૭ થાય
  • 2:50 - 2:54
    સારૂ હવે આપણે ૭ નો તેની સાથે છ વખત ગુણાકાર કરવા જઇ રહ્યા છીએ .
  • 2:54 - 2:57
    તો તેના બરાબર ૭ ની છ ઘાત થાય .
  • 2:57 - 3:03
    તો સામાન્યરીતે , જ્યારે હું સરખા આધાર વાળી ઘાતો નો ગુણાકાર કરૂ તો , જે ચાવી છે.
  • 3:03 - 3:05
    હું તે ઘાત નો સરવાળો કરી શકું .
  • 3:05 - 3:13
    તો ૭ ની ૧૦૦ ઘાત ગુણ્યા ૭ ની ૫૦ ઘાત --
  • 3:13 - 3:15
    અને આ ઉદાહરણ ને ધ્યાનથી જોવો હવે--
  • 3:15 - 3:19
    કોમ્પ્યુટર ના ઉપ્યોગ કર્યા વગર ૭ ની ૧૦૦ ઘાત કેટલી થાય તે કહેવું અઘરૂ છે.
  • 3:19 - 3:24
    અને આ જ રીતે , ૭ ની ૫૦ ઘાત બરાબર કેટલા થાય તે પણ કોમ્પ્યુટર નો ઉપ્યોગકર્યા સિવાય ગણવું ખૂબજ અઘરૂ છે.
  • 3:24 - 3:33
    પણ આપણે કહી શકીએ આના બરાબર ૭ ની ૧૦૦ + ૫૦ ઘાત થાય.
  • 3:33 - 3:38
    જે બરાનર ૭ ની ૧૫૦ ઘાત થાય
  • 3:38 - 3:40
    હવે હું તમને થોડી ચેતવણી આપવા માગું છું ,
  • 3:40 - 3:42
    તમે નક્કી કરો કે તમે ગુણાકાર કરો છો.
  • 3:42 - 3:49
    કારણ કે જો મેં ૭ ની ૧૦૦ ઘાત વત્તા ૭ ની ૫૦ ઘાત લીધી હોત તો.
  • 3:49 - 3:51
    તેમાં ખરેખર હું અહિ કાંઇ ખાસ કરી શકું નહી .
  • 3:51 - 3:54
    હું આ સંખ્યાને સાદૂરૂપ આપી શકીશ નહિ.
  • 3:54 - 3:57
    પણ તેમાં થી તમને ૧ ને સામાન્ય કાઢી શકીશ .
  • 3:57 - 4:04
    જો મારી પાસે ૨ ને ૮ ઘાત ગુણ્યા ૨ ને ૨૦ ઘાત હોત તો.
  • 4:04 - 4:07
    સારૂ, આપણે જાણીએ છીએ કે આપણે આ ઘાતનો સરવાળો કરીશું
  • 4:07 - 4:12
    તેથી તે ૨ ની ૨૮ ઘાત આપશે, ખરૂ ને ?
  • 4:12 - 4:21
    જો મારી પાસે ૨ ને ૮ ઘાત વત્તા ૨ ને ૮ ઘાત હોય તો શું ?
  • 4:21 - 4:23
    આ એક યુંકિત વાળો પ્રશ્ન છે.
  • 4:23 - 4:27
    સારૂ હું માત્ર એમ કહું છું કે જો આપણે સરવાળો કરીએ તો , આપણે ખરેખર કાંઇ કરી શકીએ તેમ નથી.
  • 4:27 - 4:29
    આપણે ખરેખર તેનું સાદૂરૂપ આપી શકીએ નહી .
  • 4:29 - 4:33
    પણ અહી થોડી યુકિત નો ઉપ્યોગ કરવાનો છે આપણી પાસે વાસ્તવમાં બે વખત ૨ ની ૮ ઘાત છે. , ખરૂ ને ?
  • 4:33 - 4:35
    ત્યાં ૨ ની ૮ ઘાત એક , ૨ ની ૮ ઘાત ૨ .
  • 4:35 - 4:41
    તેથી આ ૨ ગુણ્યા ૨ ની ૮ ઘાત ની સમાન થાય છે.
  • 4:41 - 4:42
    ૨ ગુણ્યા ૨ ની ૮ ઘાત
  • 4:42 - 4:45
    તે માત્ર ૨ ની ૮ ઘાત નો તેની સાથેનો સરવાળો.
  • 4:45 - 4:46
    અને ૨ વખત ૨ ની ૮ ઘાત
  • 4:46 - 4:53
    સારૂ તે ૨ ની ૧ ઘાત ગુણ્યા ૨ ની ૮ ઘાત બરાબર થાય .
  • 4:53 - 4:59
    અને ૨ ની ૧ ઘાત ગુણ્યા ૨ ની ૮ ઘાત , આજ નિયમ પ્રમાણે આપણે હમણાં કર્યું , જેના બરાબર ૨ ની ઘાત થાય.
  • 4:59 - 5:01
    તેથી મને લાગ્યું કે મે તો તમને માત્રબહાર આપ્યું
  • 5:01 - 5:03
    અને તે રૂણ ઘાત સાથે પણ કામ લાગે છે.
  • 5:03 - 5:15
    જો હું ૫ ની -૧૦૦ ઘાત ગુણ્યા ૩ ની ૧૦૦ ઘાત લઉં
  • 5:15 - 5:18
    ઓહ માફ કરશો , ગુણ્યા ૫ -- આ પણ પાંચ છે.
  • 5:18 - 5:20
    હું જાણતો નથી મારૂ મગજ શું કરી રહ્યું છે .
  • 5:20 - 5:25
    ૫ ની -૧૦૦ ગુણ્યા ૫ ની ૧૦૨ ઘાત
  • 5:25 - 5:28
    જેના બરાબર ૫ નો વર્ગ થાય ખરૂને?
  • 5:28 - 5:31
    મેં માત્ર -૧૦૦ અને ૧૦૨ નો સરવાળો કર્યો છે.
  • 5:31 - 5:32
    આ પાંચ છે .
  • 5:32 - 5:35
    મારૂ મગજ બરાબર ચાલતું નથી તો મને માફ કરશો .
  • 5:35 - 5:38
    અને અલબત્ત , તે પચ્ચીસ થાય .
  • 5:38 - 5:39
    તેથી આ ઘાતનો પ્રથમ નિયમ છે.
  • 5:39 - 5:40
    હવે હું તમને ઘાતનો બીજો નિયમ દેખાડવા જઇ રહ્યો છું
  • 5:40 - 5:44
    અને તે તેનો જ એક પ્રકાર છે.
  • 5:44 - 5:54
    જો મારે તમને ૨ ની ૯ ઘાત ના છેદ માં ૨ ની ૧૦ ઘાત બરાબર શું થાય તે પૂછવાનું હોત તો
  • 5:54 - 5:57
    અદભૂત ! આ થોડું મૂજવણ ભર્યું લાગે છે.
  • 5:57 - 6:00
    પણ તે ખરેખર એક નિયમ બની ગયો છે.
  • 6:00 - 6:03
    કારણ કે આ લખવાની બીજી કઇ રીત છે ?
  • 6:03 - 6:08
    સારૂ, આપણે જાણીએ છીએ આ ૨ ની ૯ ઘાત
  • 6:08 - 6:13
    ગુણ્યા ૧ ના છેદ માં ૨ ની ૧૦ ઘાત સમાન છે , ખરૂને ?
  • 6:13 - 6:14
    અને આપણે જાણીએ છીએ ૧ ના છેદમાં ૨ ની ૧૦ ઘાત
  • 6:14 - 6:17
    સારૂ, તમે ફરીથી ૨ ની ૯ ઘાત
  • 6:17 - 6:21
    ગુણ્યા ૨ ની -૧૦ ઘાત લખી શકો , ખરૂને ?
  • 6:21 - 6:25
    મેં ૧ ના છેદ માં ૨ ની ૧૦ ઘાત લીધી અને મે તેને ફ્લીપ કરી
  • 6:25 - 6:27
    અને હું ઘાત ને રૂણ માં ફેરવું છું
  • 6:27 - 6:31
    અને હું વિચારૂ શકું તમે ઘાતના બીજા સ્તર વિશે અગાઉથી જાણતા હશો.
  • 6:31 - 6:33
    અને હવે, ફરી એક વાર, આપણે ફક્ત ઘાતનો સરવાળો કરવનો હોય.
  • 6:33 - 6:39
    નવ વત્તા -૧૦ બરાબર ૨ ની -૧ ઘાત
  • 6:39 - 6:42
    અથવા આપણે એમ કહી શકીએ તેના બરાબર ૧/૨ થાય .
  • 6:42 - 6:45
    તેથી અહિ આ એક રસપ્રદ છે.
  • 6:45 - 6:49
    ઘાતના તળીયા માં જે કંઇ પણ હોત તેને , તમે અંશ માં અમે મૂક્યા તેમ મૂકી શકો.
  • 6:49 - 6:51
    પણ તે રૂણ થઇ જશે .
  • 6:51 - 6:53
    તેથી તે ઘાત ના બીજા નિયમ તરફ લઇ જ્ઇ રહ્યો છું
  • 6:53 - 7:00
    આનું સાદૂરૂપ આપણે કહી શકીએ કે ૨ મી (૯-૧૦) ઘાત
  • 7:00 - 7:02
    જે ના બરાબર ૨ ની -૧ ઘાત બરાબર થાય
  • 7:02 - 7:05
    ચાલો આવા બીજા દાખલા ગણીએ
  • 7:05 - 7:16
    જો હું કહું ૧૦ ની ૨૦૦ ઘાત ના છેદ માં ૧૦ ની ૫૦ ઘાત
  • 7:16 - 7:24
    સારૂ જે ના બરાબર ૧૦ ની (૨૦૦-૫૦) ઘાત થાય, જે ૧૫૦ થાય છે,
  • 7:24 - 7:34
    આજ પ્રમાણે, જો હું ૭ ની ૪૦ ઘાત ના છેદ માં ૭ ની -૫ ઘાત લઉં તો ,
  • 7:34 - 7:41
    આના બરાબર ૭ ની (૪૦ - (-૫)) થાય.
  • 7:41 - 7:46
    તેથી તેના બરાબર ૭ ની ૪૫ ઘાત
  • 7:46 - 7:48
    હવે હું તમે તે વિશે વિચારો તેમ ઇચ્છું છું , તેનો કંઇ અર્થ નિકળે છે?
  • 7:48 - 7:53
    સારૂ, આપણે આ સમીકરણ ને ફરીથી
  • 7:53 - 7:59
    ૭ ને ૪૦ ઘાત ગુણ્યા ૭ ની ૫ ઘાત આ પ્રમાણે લખી શકીએ , ખરૂ ને ?
  • 7:59 - 8:05
    આપણે ૧ ના છેદ માં ૭ ની (-૫) ઘાત લઇને તેને ૭ ની ૫ ઘાત માં ફેરવી શક્યા હોત ,
  • 8:05 - 8:08
    અને તે પણ ૭ ની ૪૫ ઘાત જ થાત .
  • 8:08 - 8:12
    તેથી તમે ખરેખર વિચારી શકો કે ઘાત નો બીજો નિયમ એ ઘાતના પ્રથમ નિયમ થી જુદો નથી.
  • 8:12 - 8:14
    જો ઘાત એ છેદ માં હોય તો ,
  • 8:14 - 8:17
    અને ખરેખર , જેનો ભાગાકાર કરો છો તેનો આધાર સરખો હોવો જોઇએ ,
  • 8:17 - 8:21
    તમે તે ઘાત ને અંશ ની ઘાત માંથી બાદ કરો છો.
  • 8:21 - 8:23
    જો તે બંન્ને અંશમાં હોય તો ,
  • 8:23 - 8:26
    આ કેસ માં જેમ કર્યું : ૭ ની ૪૦ ઘાત ગુણ્યા ૭ ની ૫ ઘાત --
  • 8:26 - 8:29
    ખરેખર અહિ કોઇ અંશ નથી, પણ જો તેઓને એક બીજા સાથે ગુણીએ તો
  • 8:29 - 8:32
    અને ખરેખર, તમારે પાસે સરખા આધાર હોવા જોઇએ તે જરૂરી છે --
  • 8:32 - 8:36
    અને પછી તમે ઘાતોનો સરવાળો કરી શકો .
  • 8:36 - 8:38
    હું અહિ આમાં એક ફેરફાર કરવા જઇ રહ્યો છું. અને ખરેખર આ એક સરખી વસ્તું છે.
  • 8:38 - 8:40
    પણ આ એક યુકિત વાળો પ્રશ્ન છે.
  • 8:40 - 8:56
    ૨ ની ૯ ઘાત ગુણ્યા ૪ ની ૧૦૦ ઘાત બરાબર કેટલા?
  • 8:56 - 8:58
    ખરેખર , કદાચ હું તમને આ શીખવાડી શક્યો નથી.
  • 8:58 - 8:59
    તમારી હવે પછી નો નિયમ શિખતા સુંધી રાહ જોવી પડશે .
  • 8:59 - 9:02
    પણ હું તમને થોડીક ટકોર કરૂ છું .
  • 9:02 - 9:10
    આ ૨ ની ૯ ઘાત ગુણ્યા ૨ ના વર્ગ ની ૧૦૦ ઘાત બરાબર થાય
  • 9:10 - 9:14
    અને જે નિયમ હું તમને હવે શિખવવા જઇ રહ્યો છું તે જયારે તમારી પાસે ઘાત ની કોઇ ઘાત હોય,
  • 9:14 - 9:17
    અને ત્યારે તે સંખ્યા ને ઉપર ની ઘાત સાથે લઇ જાઓ .
  • 9:17 - 9:19
    અહિ તમે ખરેખર આ બે ઘાતો નો ગુણાકાર કરો .
  • 9:19 - 9:25
    તેથી આ ૨ ની ૯ ઘાત ગુણ્યા ૨ ની ૨૦૦ ઘાત થશે .
  • 9:25 - 9:27
    અને આ પ્રથમ નિયમથી આપણે ,
  • 9:27 - 9:30
    ૨ ની ૨૦૦ ઘાત થાય તેમ શીખ્યા .
  • 9:30 - 9:32
    હવે પછીના પ્રકરણ માં હું તેના વિશે વધારે વિગતવાર શીખવાડીશ.
  • 9:32 - 9:35
    હું વિચારી શકુ કે મે તમને કદાચ મૂંઝ્વણમાં મૂકી દીધા .
  • 9:35 - 9:36
    પણ હવે પછીની વિડીયો જુઓ.
  • 9:36 - 9:40
    અને આ વિડીયો જોયા પછે હું વિચારી શકું કે તમે પ્રથમ સ્તરના ઘાતના નિયમો કરવા માટે તૈયાર હશો.
  • 9:40 - 9:43
    ખૂબ આનંદ માં રહો ! ( This is the end of this video )
  • 6000:00 - 6000:00
    પ્રથમ સ્તરના ઘાતના નિયમો ની રજુઆત વેળાએ તમારૂ હાર્દિક સ્વાગત છે. ચાલો આપણે કોઇ એક દાખલા થી શરૂઆત કરીએ .
  • 6000:00 - 6000:00
    તેથી જો હું તમને
  • 6000:00 - 6000:00
    તેથી આ નવું નહી લાગે
  • 6000:00 - 6000:00
    ૨ ની ૩ ઘાત ગુંણ્યા અહી . (ડોટ) એ ગુણાકાર દર્શાવવા માટે નું બેજું ચિહ્ન છે જેનાથી સમય બચાવી શકાય છે. જો મારે તમેને પૂછવાનું હોત કે
  • 6000:00 - 6000:00
    બે ની ૩ ઘાત ગુણ્યા
  • 6000:00 - 6000:00
    ૨ ની પાંચ ઘાત બરાબર કેટલા થાય
  • 6000:00 - 6000:00
    તમે કેવી રીતે તેને ગણતા?
  • 6000:00 - 6000:00
    મને થોડી પાતળી પેનનો ઉપયોગ કરવા દો.
  • 6000:00 - 6000:00
    કારણકે તે દેખાતું નથી
  • 6000:00 - 6000:00
    તેથી ૨ ની ૩ ઘાત ગુણ્યા ૨ ની ૫ ઘાત
  • 6000:00 - 6000:00
    સારૂ, અહી એક રીતે છે જે તમે જાણો છો કે કેવી રીતે ગણાય
  • 6000:00 - 6000:00
    તમને તે ૨ ની ૩ ઘાત કરવાથી ૮ મળશે.
  • 6000:00 - 6000:00
    અને તે ૨ ની ૫ ઘાત બરાબર ૩૨ મળશે
  • 6000:00 - 6000:00
    અને પછી તમે તેને શાનાથી
  • 6000:00 - 6000:00
    ગુણી શકો છો
Title:
Exponent Rules Part 1
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:43

Gujarati subtitles

Revisions