< Return to Video

İnternet: Şifreleme ve Genel Anahtarlar

  • 0:02 - 0:04
    ♪ (müzik) ♪
  • 0:04 - 0:08
    İnternet: Şifreleme ve Genel Anahtarlar
  • 0:09 - 0:12
    Merhaba, ismim Mia Gil-Epner.
    Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de
  • 0:12 - 0:16
    Bilgisayar Bilimleri eğitimi alıyorum
    ve Savunma Bakanlığında
  • 0:16 - 0:18
    bilgiyi güvenli tutmaya çalışıyorum.
  • 0:19 - 0:22
    İnternet açık ve genel bir sistemdir.
  • 0:22 - 0:27
    Bilgiyi, paylaşımlı kablo ve bağlantılar
    üzerinden alır ve göndeririz.
  • 0:27 - 0:31
    Fakat açık bir sistem olmasına karşın
    pek çok özel veri alışverişi de yaparız.
  • 0:31 - 0:36
    Örneğin kredi kartı ve banka bilgileri,
    parolalar ve e-postalar.
  • 0:36 - 0:39
    Peki tüm bu özel bilgiler
    nasıl gizli tutuluyor?
  • 0:39 - 0:43
    Her türlü veri, asıl metni gizlemek için
    mesajı karıştıran veya değiştiren
  • 0:43 - 0:46
    "şifreleme" adlı bir işlemle
    gizli tutulur.
  • 0:46 - 0:52
    "Şifre çözme", mesajı okunabilir
    kılmak için çözme sürecidir.
  • 0:52 - 0:56
    Fikir basittir,
    insanlar bunu yüzyıllardır yapıyor.
  • 0:56 - 1:00
    En bilinen şifreleme yöntemlerinden biri
    "Sezar Şifrelemesi"dir.
  • 1:00 - 1:03
    Adını, Romalı general
    Julius Sezar'dan almıştır.
  • 1:03 - 1:09
    Askeri komutlarını, düşman yakalarsa
    okuyamasın diye şifrelemiştir.
  • 1:09 - 1:12
    Sezar Şifrelemesi bir "algoritma"dır.
  • 1:12 - 1:17
    Asıl mesajdaki her bir harf alfabedeki
    belli bir sayı sonrakinin yerini tutar.
  • 1:17 - 1:22
    Yalnızca gönderici ve alıcının
    bildiği bir sayıysa "anahtar" olur.
  • 1:22 - 1:27
    Okuyucunun gizli mesajı çözmesini sağlar.
  • 1:27 - 1:33
    Asıl mesajınız "HELLO (merhaba)" olsun.
    Sezar Şifreleme algoritmasını
  • 1:33 - 1:40
    5 anahtarıyla kullanırsanız
    şifreli mesajınız şöyle olacaktır:
  • 1:40 - 1:46
    Mesajı çözmek için alıcının
    işlemi geriye çevirmesi yeterlidir.
  • 1:46 - 1:49
    Fakat Sezar Şifrelemesinin
    önemli bir sorunu vardır. Herhangi biri,
  • 1:49 - 1:54
    olası tüm anahtarları deneyerek
    şifreli mesajı kolaylıkla çözebilir.
  • 1:54 - 1:57
    Ve İngilizce alfabede
    yalnızca 26 harf bulunur.
  • 1:57 - 2:03
    Yani bir mesajı çözmek için
    en fazla 26 kez denemeniz gerekir.
  • 2:03 - 2:08
    26 olası anahtarı denemek
    zor değildir, en çok bir iki saat alır.
  • 2:08 - 2:13
    O yüzden biraz zorlaştıralım. Her harfi
    aynı sayı kadar kaydırmak yerine
  • 2:13 - 2:16
    her bir harfi
    farklı bir sayı kadar kaydıralım.
  • 2:16 - 2:21
    Bu örnekte, 10 haneli bir anahtar
    daha uzun bir mesajı şifrelemek için
  • 2:21 - 2:26
    bir sonraki harfin
    ne kadar ilerletileceğini gösterir.
  • 2:26 - 2:28
    Sanırım bu anahtar
    işleri oldukça zorlaştıracak.
  • 2:28 - 2:34
    10 haneli şifreleme kullandığınızda
    10 milyar olası anahtar çözümü olabilir.
  • 2:34 - 2:40
    Herhangi bir insanın bunu çözmesinin
    olanaksız olduğu açık. Yüzyıllar sürerdi.
  • 2:40 - 2:43
    Fakat günümüzde ortalama bir bilgisayarın
    10 milyar olasılığı denemesi
  • 2:43 - 2:45
    sadece birkaç saniye sürer.
  • 2:45 - 2:51
    Yani modern dünyada kötü adamlar
    kalemle değil bilgisayarla silahlanırlarsa
  • 2:51 - 2:56
    mesajları kırılamayacak kadar zor biçimde
    ve güvenle nasıl şifreleyebilirsiniz?
  • 2:56 - 3:03
    Çok zor, makul bir sürede hesaplanamayacak
    kadar çok olasılık olması anlamına gelir.
  • 3:03 - 3:08
    Günümüzün güvenli iletişimleri
    256 bit'lik anahtarlar ile şifrelenir.
  • 3:08 - 3:12
    Kötü adamın
    mesajınızı yakalayan bilgisayarının
  • 3:12 - 3:15
    bunca olasılığı denemesi gerekir.
  • 3:15 - 3:20
    Ta ki anahtarı bulup mesajı kırana kadar.
  • 3:20 - 3:28
    100000 süper bilgisayarınız olsa, her biri
    saniyede milyarlarca anahtar denese bile
  • 3:28 - 3:32
    256 bit'lik bir şifrelemeyle korunan
    tek bir mesajı çözmek için
  • 3:32 - 3:38
    her bir seçeneği denemeleri
    trilyonlarca yıl alırdı.
  • 3:38 - 3:43
    Elbette bilgisayar çipleri her yıl iki kat
    hızlanıyor ve boyutları yarıya iniyor.
  • 3:43 - 3:48
    Bu üstel gelişim hızı devam ederse
    günümüzün çözülmesi imkansız problemleri
  • 3:48 - 3:51
    önümüzdeki birkaç yüzyılda
    çözülebilir hale gelecek
  • 3:51 - 3:54
    ve 256 bit, güvenli olmaktan
    çok uzak olacak.
  • 3:54 - 3:58
    Aslında, mevcut durumda bile
    bilgisayarların hızına yetişmek için
  • 3:58 - 4:01
    standart anahtar uzunluğunu
    artırmak zorundayız.
  • 4:01 - 4:06
    İyi haber! Daha uzun bir anahtar kullanmak
    şifreli mesajları çözmeyi zorlaştırmıyor
  • 4:06 - 4:12
    fakat bir şifreyi çözmek için gereken
    tahmin sayısını üstel olarak artırıyor.
  • 4:12 - 4:16
    Göndericinin ve alıcının bir mesajı
    karıştırmak ve çözmek için
  • 4:16 - 4:19
    aynı anahtarı paylaşmasına
    "Simetrik Şifreleme" denir.
  • 4:19 - 4:22
    Simetrik Şifrelemeyle,
    Sezar Şifrelemesinde olduğu gibi
  • 4:22 - 4:27
    gizli anahtar iki kişi arasında
    özel olarak önceden kararlaştırılmalıdır.
  • 4:27 - 4:31
    İnsanlar için harika bir çözüm
    fakat intenet açık ve geneldir.
  • 4:31 - 4:37
    Yani iki bilgisayarın özel olarak buluşup
    genel bir anahtara karar vermesi imkansız.
  • 4:37 - 4:39
    Bilgisayarlar ise
    asimetrik anahtarlar kullanır.
  • 4:39 - 4:41
    "Asimetrik Şifreleme"
  • 4:41 - 4:47
    Herkesle paylaşılabilen bir genel anahtar
    ve paylaşılmayan özel bir anahtar.
  • 4:47 - 4:49
    "Genel Anahtar"
    veri şifrelemek için kullanılır
  • 4:49 - 4:53
    ve herkes tarafından gizli bir mesaj
    oluşturmak için faydalanılabilir.
  • 4:53 - 4:59
    Fakat bu gizli mesaj, sadece özel anahtara
    erişimi olan bir bilgisayarla çözülebilir.
  • 4:59 - 5:03
    Bunu biraz matematikle halleder.
    Ama o konuya hemen girmeyeceğiz.
  • 5:03 - 5:06
    Şöyle düşünün, diyelim ki
    herkesin posta bırakabileceği
  • 5:06 - 5:08
    kişisel bir posta kutunuz var
  • 5:08 - 5:10
    ama bunun için
    bir anahtara ihtiyaçları var.
  • 5:10 - 5:14
    Teslimat anahtarının kopyasını yaptırıp
    arkadaşınıza gönderebilirsiniz
  • 5:14 - 5:17
    veya herkese açık hale getirebilirsiniz.
  • 5:17 - 5:20
    Arkadaşınız veya başka biri
    teslimat alanına mesaj bırakmak için
  • 5:20 - 5:23
    genel anahtarı kullanabilir.
  • 5:23 - 5:26
    Fakat aldığınız gizli mesajlara
    erişmek için posta kutunuzu
  • 5:26 - 5:29
    özel anahtarınızla
    sadece siz açabilirsiniz.
  • 5:29 - 5:33
    Siz de arkadaşınızın posta kutusuna ait
    genel teslimat anahtarını kullanarak
  • 5:33 - 5:36
    ona güvenli bir mesaj gönderebilirsiniz.
  • 5:36 - 5:39
    Böylece insanlar özel bir anahtar
    kararlaştırmaya gerek duymadan
  • 5:39 - 5:41
    güvenli mesajlar alıp gönderebilir.
  • 5:41 - 5:44
    Genel Anahtar Şifrelemesi,
    açık internetteki
  • 5:44 - 5:47
    tüm güvenli mesajların temel taşıdır.
  • 5:47 - 5:54
    Web'de gezinirken bizi koruyan
    "Güvenlik Protokolleri SSL ve TLS" dahil.
  • 5:54 - 5:59
    Tarayıcınızın adres çubuğunda
    bu minik "kilidi" veya "https" harflerini
  • 5:59 - 6:02
    gördüğünüzde bilgisayarınız
    bunu kullanır.
  • 6:02 - 6:06
    Bilgisayarınız, girdiğiniz web sitesiyle
    güvenle veri alışverişi yapmak için
  • 6:06 - 6:09
    Genel Anahtar Şifrelemesi
    kullanıyor demektir.
  • 6:09 - 6:15
    İnternete ne kadar insan girerse
    o kadar özel veri aktarılır.
  • 6:15 - 6:19
    Veriyi güvenli kılma ihtiyacı
    daha da önemli hale gelir.
  • 6:19 - 6:23
    Bilgisayarlar hızlandıkça
    bilgisayarların kıramayacağı zorlukta
  • 6:23 - 6:26
    yeni şifreleme yolları bulmak
    zorunda kalacağız.
  • 6:26 - 6:30
    İşte bu benim işim ve her daim değişiyor.
Title:
İnternet: Şifreleme ve Genel Anahtarlar
Description:

Birleşik Devletler Ulusal İstihbarat Ajansı'nda güvenlik üzerine çalışan Mia Epner kriptografinin güvenli, çevrimiçi veri aktarımına nasıl olanak tanıdığını açıklıyor.
Bu videoda 256 bit'lik şifreleme, genel ve özel anahtarlar, SSL/TLS ve HTTPS açıklanıyor.

Öğrenmeye başlayın: http://code.org/

İletişimde kalalım!
• Twitter https://twitter.com/codeorg
• Facebook https://www.facebook.com/Code.org
• Instagram https://instagram.com/codeorg
• Tumblr https://blog.code.org
• LinkedIn https://www.linkedin.com/company/code-org
• Google+ https://google.com/+codeorg
more » « less
Video Language:
English
Duration:
06:40

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.