Μια ταχύρρυθμη εισαγωγή στην οργανική χημεία
-
0:01 - 0:02Θα ήθελα να αναρωτηθείτε
-
0:03 - 0:07πώς νιώθετε όταν ακούτε
τη φράση «οργανική χημεία»; -
0:07 - 0:08Τι σας φέρνει στο μυαλό;
-
0:09 - 0:12Είναι ένα μάθημα που διδάσκεται
σχεδόν σε κάθε πανεπιστήμιο -
0:12 - 0:14και ονομάζεται Οργανική Χημεία,
-
0:14 - 0:18και είναι μια εξουθενωτική
και ζόρικη εισαγωγή στο αντικείμενο, -
0:18 - 0:21ένας κατακλυσμός περιεχομένων
που καταπνίγει τον φοιτητή, -
0:21 - 0:25που πρέπει να τα περάσεις με άριστα
αν θες να γίνεις γιατρός, οδοντίατρος, -
0:25 - 0:27ή κτηνίατρος.
-
0:27 - 0:32Γι' αυτό τόσοι πολλοί φοιτητές
βλέπουν αυτό το μάθημα -
0:32 - 0:34ως ένα εμπόδιο στη σταδιοδρομία τους,
-
0:34 - 0:36το τρέμουν και το μισούν
-
0:36 - 0:38και το λένε μάθημα «καρμανιόλα».
-
0:38 - 0:40Είναι πραγματικό απαίσιο
-
0:40 - 0:43όταν ένα μάθημα αποτελεί απειλή
για τους νέους ανθρώπους. -
0:44 - 0:47Κι αυτή η αντίληψη εξαπλώθηκε
πέρα από τα πανεπιστήμια πριν πολύ καιρό. -
0:47 - 0:51Αυτές οι δύο λέξεις προκαλούν άγχος
γενικά σε όλον τον κόσμο. -
0:53 - 0:55Τυχαίνει να αγαπώ αυτή την επιστήμη
-
0:55 - 0:58και νομίζω ότι η στάση
που τηρούμε προς αυτήν -
0:58 - 0:59είναι αδικαιολόγητη.
-
1:00 - 1:03Δεν ωφελεί ούτε την επιστήμη
ούτε την κοινωνία, -
1:04 - 1:06και δεν νομίζω ότι πρέπει να μείνει έτσι.
-
1:06 - 1:11Δεν εννοώ ότι το μάθημα
πρέπει να γίνει πιο εύκολο, σίγουρα όχι. -
1:12 - 1:16Αλλά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε
αυτές τις δύο λέξεις -
1:17 - 1:21δεν θα πρέπει να καθορίζεται
από την εμπειρία των φοιτητών Ιατρικής, -
1:21 - 1:25που ομολογουμένως διάγουν μια
ιδιαίτερα πιεσμένη περίοδο της ζωής τους. -
1:26 - 1:28Είμαι λοιπόν εδώ σήμερα επειδή πιστεύω
-
1:28 - 1:31ότι η βασική γνώση της οργανικής χημείας
έχει μεγάλη αξία -
1:31 - 1:35θεωρώντας ότι μπορεί
να γίνει προσβάσιμη σε όλους, -
1:35 - 1:38και θα ήθελα να σας το αποδείξω σήμερα.
-
1:38 - 1:39Θα μου επιτρέψετε να προσπαθήσω;
-
1:39 - 1:41Κοινό: Ναι!
-
1:41 - 1:44Τζέικομπ Μάγκολαν: Ωραία, πάμε λοιπόν.
-
1:44 - 1:45(Γέλια)
-
1:45 - 1:48Εδώ έχω μια αρκετά ακριβή ένεση EpiPen,
-
1:49 - 1:51που περιέχει ένα φάρμακο
που λέγεται αδρεναλίνη. -
1:51 - 1:54Η αδρεναλίνη μπορεί να επανεκκινήσει
τον καρδιακό παλμό, -
1:54 - 1:57ή να σταματήσει
μια θανάσιμη αλλεργική αντίδραση. -
1:57 - 2:00Μια τέτοια ένεση εδώ θα μας σώσει.
-
2:01 - 2:05Είναι σαν να θέτουμε σε λειτουργία
τον σωματικό μηχανισμό μάχης-ή-φυγής. -
2:05 - 2:09Ο καρδιακός παλμός και η πίεση θα αυξηθούν
ώστε το αίμα να τρέξει στους μύες μου. -
2:09 - 2:12Οι κόρες των ματιών μου θα διογκωθούν.
Θα αισθανθώ ένα κύμα δύναμης. -
2:12 - 2:17Η αδρεναλίνη έχει σώσει από τον θάνατο
πάρα πολλούς ανθρώπους. -
2:17 - 2:21Είναι σαν ένα μικρό θαύμα
που μπορείτε να κρατήσετε στα χέρια σας. -
2:21 - 2:25Ορίστε η χημική σύσταση της αδρεναλίνης.
-
2:26 - 2:28Έτσι φαίνεται η οργανική χημεία.
-
2:28 - 2:30Μοιάζει με γραμμές και γράμματα...
-
2:31 - 2:33Χωρίς κανένα νόημα για τους περισσότερους.
-
2:34 - 2:37Θα σας δείξω τι βλέπω εγώ
όταν κοιτάζω αυτή την εικόνα. -
2:38 - 2:40Βλέπω ένα υπαρκτό αντικείμενο
-
2:41 - 2:43που έχει βάθος και περιστρεφόμενα μέρη
-
2:43 - 2:45και κινείται.
-
2:47 - 2:49Το ονομάζουμε ένωση ή μόριο
-
2:49 - 2:55και αποτελείται από 26 άτομα
που συνδέονται με χημικούς δεσμούς. -
2:55 - 3:00Η μοναδική διάταξη αυτών των ατόμων
δίνει στην αδρεναλίνη την ταυτότητα της, -
3:00 - 3:02αλλά στην πραγματικότητα
κανείς δεν έχει δει κάτι τέτοιο, -
3:02 - 3:04επειδή είναι πολύ μικρό,
-
3:04 - 3:07έτσι ας το αποκαλέσουμε
καλλιτεχνική αποτύπωση, -
3:07 - 3:10και θέλω να σας εξηγήσω πόσο μικρό είναι.
-
3:11 - 3:15Εδώ μέσα έχω λιγότερο από μισό μιλιγκράμ
διαλυμένο σε νερό. -
3:15 - 3:16Έχει τη μάζα ενός κόκκου άμμου.
-
3:16 - 3:21Ο αριθμός μορίων αδρεναλίνης εδώ μέσα
είναι ένα πεντάκις εκατομμύριο. -
3:22 - 3:23Έχει 18 μηδενικά.
-
3:23 - 3:25Είναι ένας δυσθεώρητος αριθμός.
-
3:25 - 3:28Είμαστε 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι
πάνω στον πλανήτη; -
3:29 - 3:33Ίσως 400 δισεκατομμύρια άστρα
στον γαλαξία μας; -
3:33 - 3:35Ούτε καν πλησιάζουν τον αριθμό.
-
3:35 - 3:37Για να φτάσετε σε παρόμοιες ποσότητες
-
3:37 - 3:40θα πρέπει να φανταστείτε κάθε κόκκο άμου
-
3:40 - 3:43σε κάθε παραλία,
σε κάθε ωκεανό και λίμνη, -
3:43 - 3:46και μετά να τους συρρικνώσετε όλους
ώστε να χωρέσουν εδώ μέσα. -
3:48 - 3:51Η αδρεναλίνη είναι τόσο μικρή
που ποτέ δεν θα τη δούμε, -
3:51 - 3:53ούτε με οποιοδήποτε μικροσκόπιο,
-
3:54 - 3:56αλλά ξέρουμε πώς μοιάζει,
-
3:56 - 3:59επειδή εμφανίζεται
με κάποιες εξεζητημένες μηχανές -
3:59 - 4:01με εντυπωσιακά ονόματα
-
4:02 - 4:05όπως «φασματόμετρο πυρηνικής
μαγνητικής αντήχησης». -
4:05 - 4:09Έτσι, είτε το βλέπουμε είτε όχι,
γνωρίζουμε αυτό το μόριο πολύ καλά. -
4:09 - 4:11Ξέρουμε ότι αποτελείται
από τέσσερα διαφορετικά άτομα, -
4:11 - 4:13υδρογόνου, άνθρακα, οξυγόνου και αζώτου.
-
4:13 - 4:16Αυτά είναι τα συνήθη χρώματα
που χρησιμοποιούμε γι' αυτά. -
4:16 - 4:19Καθετί στο σύμπαν μας
αποτελείται από μικρές σφαίρες -
4:19 - 4:20που ονομάζουμε άτομα.
-
4:20 - 4:21Υπάρχουν περίπου 100 βασικά στοιχεία
-
4:21 - 4:24και αποτελούνται
από τρία μικρότερα σωματίδια: -
4:24 - 4:26πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια.
-
4:26 - 4:30Τοποθετούμε αυτά τα άτομα
σε αυτόν τον γνωστό πίνακα. -
4:31 - 4:33Δίνουμε στο καθένα
ένα όνομα και έναν αριθμό. -
4:33 - 4:35Αλλά η ζωή όπως την ξέρουμε
δεν τα χρειάζεται όλα, -
4:35 - 4:38μόνο αυτά, ένα μικρότερο υποσύνολο.
-
4:39 - 4:42Υπάρχουν συγκεκριμένα τέσσερα μόρια
που ξεχωρίζουν από το σύνολο -
4:42 - 4:44ως τα βασικά δομικά στοιχεία της ζωής,
-
4:44 - 4:47τα οποία είναι αυτά ακριβώς
που βρίσκονται στην αδρεναλίνη: -
4:47 - 4:51υδρογόνο, άνθρακας, άζωτο και οξυγόνο.
-
4:53 - 4:55Αυτό που θα σας πω τώρα
είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. -
4:56 - 4:59Όταν αυτά τα άτομα ενώνονται
για να σχηματίσουν μόρια, -
4:59 - 5:01ακολουθούν μια ομάδα κανόνων.
-
5:01 - 5:03Το υδρογόνο φτιάχνει έναν δεσμό,
-
5:03 - 5:05το οξυγόνο πάντα φτιάχνει δύο,
-
5:05 - 5:07το άζωτο φτιάχνει τρεις
-
5:07 - 5:08και ο άνθρακας τέσσερις.
-
5:09 - 5:10Αυτό είναι όλο.
-
5:10 - 5:12Υδ-Οξ-Αζ-Αν - 1,2,3,4.
-
5:14 - 5:18Αν ξέρετε να μετράτε ως το τέσσερα
και θυμάστε τα αρχικά Υδ-Οξ-Αζ-Αν -
5:18 - 5:20θα θυμάστε τα σθένη τους
για όλη σας τη ζωή. -
5:20 - 5:22(Γέλια)
-
5:22 - 5:24Εδώ έχω τέσσερα δοχεία
με αυτά τα συστατικά. -
5:25 - 5:28Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε
για να φτιάξουμε μόρια. -
5:29 - 5:31Ας αρχίσουμε με την αδρεναλίνη.
-
5:31 - 5:36Αυτοί οι δεσμοί μεταξύ των ατόμων
είναι φτιαγμένοι από ηλεκτρόνια. -
5:36 - 5:39Τα άτομα έχουν τα ηλεκτρόνια ως χέρια
για να πιάνουν τους γείτονες. -
5:39 - 5:42Δύο ηλεκτρόνια σε κάθε δεσμό,
όπως η χειραψία, -
5:42 - 5:44και όπως η χειραψία,
ο δεσμός δεν είναι μόνιμος. -
5:44 - 5:47Μπορούν να αφήνουν ένα άτομο
και να κάνουν δεσμό με άλλο. -
5:47 - 5:48Αυτό το λέμε χημική αντίδραση,
-
5:48 - 5:51όταν ένα άτομο αλλάζει συντρόφους
και φτιάχνει νέα μόρια. -
5:51 - 5:55Ο κύριος κορμός της αδρεναλίνης
φτιάχνεται κυρίως από άτομα άνθρακα, -
5:55 - 5:56κάτι συνηθισμένο.
-
5:56 - 5:59Ο άνθρακας είναι το πιο
αγαπημένο δομικό στοιχείο της ζωής -
5:59 - 6:02γιατί κάνει πολλές χειραψίες
-
6:02 - 6:04και με τη δύναμη ακριβώς που χρειάζεται.
-
6:04 - 6:08Γι' αυτό ορίζουμε την οργανική χημεία
ως τη μελέτη των ατόμων άνθρακα. -
6:09 - 6:13Τώρα, αν φτιάξουμε σύμφωνα με τους κανόνες
τα μικρότερα άτομα που μπορούμε -
6:13 - 6:16αυτά τονίζουν τους κανόνες μας
και έχουν οικεία ονόματα: -
6:16 - 6:20νερό, αμμωνία και μεθάνιο,
H2O και NH3 και CH4. -
6:22 - 6:24Οι λέξεις «υδρογόνο»,
«οξυγόνο» και «άζωτο» -
6:24 - 6:27χρησιμοποιούνται για να ονομάσουν
αυτά τα τρία μόρια -
6:27 - 6:29που έχουν δύο άτομα το καθένα.
-
6:29 - 6:31Εξακολουθούν να τηρούν τους κανόνες,
-
6:31 - 6:34επειδή έχουν έναν, δύο
και τρεις δεσμούς μεταξύ τους. -
6:34 - 6:35Γι' αυτό το οξυγόνο λέγεται Ο2.
-
6:36 - 6:39Μπορώ να σας δείξω την καύση.
-
6:39 - 6:42Εδώ είναι το διοξείδιο του άνθρακα, CO2.
-
6:42 - 6:47Πάνω από αυτό ας βάλουμε νερό και οξυγόνο
και δίπλα του κάποιο εύφλεκτο καύσιμο. -
6:47 - 6:49Τα καύσιμα φτιάχνονται
μόνο από υδρογόνο και άνθρακα. -
6:49 - 6:52Γι' αυτό τα λέμε υδατάνθρακες.
Ευφυώς σκεπτόμενοι. -
6:52 - 6:53(Γέλια)
-
6:53 - 6:55Έτσι όταν προσκρούσουν σε μόρια οξυγόνου,
-
6:55 - 6:59όπως γίνεται στον κινητήρα
ή στο μπάρμπεκιου, -
7:00 - 7:02απελευθερώνουν ενέργεια
και αναδιοργανώνονται, -
7:02 - 7:05και κάθε άτομο άνθρακα
καταλήγει στο κέντρο ενός μορίου CO2, -
7:05 - 7:06συνδέεται με δύο οξυγόνα,
-
7:06 - 7:09και όλα τα υδρογόνα καταλήγουν
ως συστατικά του νερού. -
7:09 - 7:11και όλοι τηρούν τους κανόνες.
-
7:11 - 7:12Δεν είναι προαιρετικοί κανόνες,
-
7:12 - 7:15ούτε κι για τα μεγαλύτερα μόρια,
-
7:15 - 7:16όπως αυτά τα τρία.
-
7:17 - 7:20Αυτή είναι η αγαπημένη μας βιταμίνη
-
7:20 - 7:21δίπλα στο αγαπημένο μας φάρμακο,
-
7:21 - 7:22(Γέλια)
-
7:22 - 7:26και η μορφίνη έχει την πιο ενδιαφέρουσα
ιστορία στην Ιστορία της Ιατρικής. -
7:26 - 7:30Σηματοδοτεί την πρώτη αληθινή νίκη
της ιατρικής επί του σωματικού πόνου, -
7:30 - 7:31και κάθε μόριο έχει την ιστορία του,
-
7:31 - 7:33και όλες έχουν δημοσιευθεί.
-
7:33 - 7:36Γράφονται από επιστήμονες,
και διαβάζονται από άλλους επιστήμονες, -
7:36 - 7:39έτσι έχουμε διαθέσιμες απεικονίσεις
για να τις κάνουμε σε χαρτί, -
7:39 - 7:41και πρέπει να σας μάθω πώς να το κάνετε.
-
7:41 - 7:44Ξαπλώνουμε λοιπόν την αδρεναλίνη
πάνω στο χαρτί, -
7:44 - 7:47μετά αντικαθιστούμε τις σφαίρες
με απλά γράμματα, -
7:47 - 7:49και ύστερα οι δεσμοί
που βρίσκονται πάνω στη σελίδα -
7:49 - 7:51απλώς γίνονται κανονικές γραμμές,
-
7:51 - 7:54κι οι δεσμοί που δείχνουν
προς τα μπρος και προς τα πίσω -
7:54 - 7:55γίνονται μικρά τρίγωνα,
-
7:55 - 7:57συμπαγή ή διακεκομμένα
για να δείξουμε το βάθος. -
7:57 - 8:00Δεν ζωγραφίζουμε αυτούς τους άνθρακες.
-
8:00 - 8:02Εξοικονομούμε χρόνο απλώς κρύβοντάς τους.
-
8:03 - 8:06Αναπαριστούνται ως γωνίες
ανάμεσα στους δεσμούς, -
8:06 - 8:10και επίσης κρύβουμε κάθε υδρογόνο
που συνδέεται με έναν άνθρακα. -
8:11 - 8:12Ξέρουμε ότι είναι εκεί
-
8:12 - 8:15κάθε φορά που ένας άνθρακας
δείχνει λιγότερους από τέσσερις δεσμούς. -
8:16 - 8:19Το τελευταίο που κάνουμε
είναι οι δεσμοί μεταξύ OH και NH. -
8:19 - 8:22Τους εξαφανίζουμε
για να είναι πιο ξεκάθαρο, -
8:22 - 8:23και μόνο αυτά χρειάζονται.
-
8:23 - 8:26Αυτός είναι ο επαγγελματικός τρόπος
σχεδιασμού των μορίων. -
8:26 - 8:29Αυτά βλέπετε στις σελίδες της Βικιπαίδεια.
-
8:31 - 8:34Θέλει λίγη εξάσκηση αλλά νομίζω
ότι όλοι μπορούν να το κάνουν, -
8:35 - 8:37αλλά για σήμερα, αυτή είναι η αδρεναλίνη.
-
8:38 - 8:41Επίσης ονομάζεται επινεφρίνη.
Είναι ένα και το αυτό. -
8:41 - 8:42Εκκρίνεται από τα επινεφρίδια.
-
8:42 - 8:45Αυτό το μόριο κολυμπά παντού
μέσα στο σώμα σας αυτή τη στιγμή. -
8:45 - 8:47Είναι ένα φυσικό μόριο.
-
8:47 - 8:51Αυτό το EpiPen απλώς θα σας δώσει
ένα επιπλέον πεντάκις εκατομμύριο. -
8:51 - 8:53(Γέλια)
-
8:54 - 8:56Μπορούμε να πάρουμε την αδρεναλίνη
-
8:56 - 9:00από τα επινεφρίδια αιγοπροβάτων
-
9:00 - 9:02αλλά αυτή δεν προέρχεται από εκεί.
-
9:02 - 9:05Φτιάχνουμε αυτή την αδρεναλίνη
σε εργοστάσιο -
9:05 - 9:10συρράπτοντας μικρότερα μόρια
που προέρχονται κυρίως από το πετρέλαιο. -
9:11 - 9:13Κι αυτό είναι 100% συνθετικό.
-
9:14 - 9:17Η λέξη «συνθετικό» μας ανησυχεί λίγο.
-
9:18 - 9:21Δεν είναι σαν το «φυσικό»
που μας εμπνέει ασφάλεια. -
9:21 - 9:25Αλλά αυτά τα δύο μόρια
δεν έχουν απολύτως καμιά διαφορά. -
9:26 - 9:30Εδώ δεν μιλάμε για δύο αυτοκίνητα
που βγαίνουν από τη γραμμή παραγωγής. -
9:30 - 9:32Το αυτοκίνητο ίσως έχει μια γρατζουνιά
-
9:32 - 9:34αλλά όχι το άτομο.
-
9:34 - 9:39Αυτά τα δύο είναι πανομοιότυπα,
σχεδόν ταυτόσημα από μαθηματική άποψη. -
9:39 - 9:42Στην ατομική κλίμακα, τα μαθηματικά
κυριολεκτικά αγγίζουν την πραγματικότητα. -
9:42 - 9:44Και ένα μόριο αδρεναλίνης...
-
9:45 - 9:46δεν έχει μνήμη της προέλευσής του.
-
9:47 - 9:48Είναι αυτό που είναι,
-
9:48 - 9:49κι εφόσον το έχετε,
-
9:49 - 9:54οι λέξεις «φυσικό» και «συνθετικό»
δεν έχουν καμία σημασία, -
9:54 - 9:57και η φύση συνθέτει αυτό το μόριο
ακριβώς όπως κι εμείς, -
9:58 - 10:00μόνο που η φύση τα καταφέρνει
καλύτερα από εμάς. -
10:00 - 10:02Πριν υπάρξει ζωή πάνω στη Γη
-
10:02 - 10:05όλα τα μόρια ήταν μικρά και απλά:
-
10:05 - 10:07διοξείδιο του άνθρακα,νερό, άζωτο...
-
10:08 - 10:09απλά πράγματα.
-
10:09 - 10:11Η ζωή τα άλλαξε όλα αυτά.
-
10:11 - 10:14Η ζωή έφερε βιοσυνθετικά εργοστάσια
που τροφοδοτούνται από τον ήλιο, -
10:14 - 10:18και μέσα σ' αυτά τα εργοστάσια
τα μικρά μόρια συγκρούονται με άλλα -
10:18 - 10:21και γίνονται μεγαλύτερα:
υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, νουκλεϊκά οξέα, -
10:21 - 10:24ένα πλήθος από εκπληκτικές δημιουργίες.
-
10:26 - 10:28Η φύση είναι ο πρώτος οργανικός χημικός,
-
10:29 - 10:32και η παραγωγή της γεμίζει
ακόμη και τον ουρανό μας -
10:32 - 10:35με το υψηλής ενέργειας οξυγόνο
που αναπνέουμε. -
10:36 - 10:39Όλα αυτά τα μόρια είναι εμποτισμένα
με την ηλιακή ενέργεια. -
10:39 - 10:41Την αποθηκεύουν σαν μπαταρίες.
-
10:41 - 10:44Έτσι η φύση είναι φτιαγμένη από χημικά.
-
10:44 - 10:47Ίσως με βοηθήσετε να ανακτήσουμε
τη λέξη «χημικό», -
10:47 - 10:50γιατί μας την έχουν κλέψει.
-
10:50 - 10:52Δεν σημαίνει «τοξικό»,
δεν σημαίνει «βλαβερό», -
10:52 - 10:55και δεν σημαίνει «αφύσικο»
ή «φτιαγμένο από τον άνθρωπο». -
10:55 - 10:58Απλώς σημαίνει «ουσία», εντάξει;
-
10:58 - 11:00(Γέλια)
-
11:00 - 11:04Δεν γίνεται να φτιάξουμε
κάρβουνο χωρίς χημικά. -
11:04 - 11:05Είναι παράλογο.
-
11:05 - 11:06(Γέλια)
-
11:06 - 11:08Και θέλω να δούμε μία ακόμη λέξη.
-
11:09 - 11:12Η λέξη «φυσικό» δεν σημαίνει «ασφαλές»
-
11:12 - 11:14και όλοι το γνωρίζετε.
-
11:15 - 11:19Πολλά από τα χημικά της φύσης
είναι αρκετά τοξικά, -
11:19 - 11:21και άλλα είναι εύγευστα,
-
11:21 - 11:23και κάποια είναι και τα δύο...
-
11:23 - 11:25(Γέλια)
-
11:25 - 11:26και τοξικά και εύγευστα.
-
11:27 - 11:30Ο μόνος τρόπος να δούμε
αν κάτι είναι βλαβερό -
11:30 - 11:31είναι να το δοκιμάσουμε,
-
11:32 - 11:34και φυσικά δεν εννοώ
να το δοκιμάσετε εσείς. -
11:34 - 11:37Επαγγελματίες τοξικολόγοι:
ναι, υπάρχουν. -
11:37 - 11:38Έχουν καλή εκπαίδευση
-
11:38 - 11:40και πρέπει να τους εμπιστεύεστε όπως εγώ.
-
11:41 - 11:43Τα μόρια της φύσης είναι παντού,
-
11:43 - 11:45μαζί κι αυτά που αποσυντέθηκαν
-
11:45 - 11:47κι έγιναν το μαύρο μίγμα
που ονομάζουμε πετρέλαιο. -
11:47 - 11:49Διυλίζουμε αυτά τα μόρια.
-
11:50 - 11:52Δεν έχουν τίποτα αφύσικο.
-
11:52 - 11:53Τα ραφινάρουμε.
-
11:54 - 11:57Η εξάρτησή μας από την ενέργεια -
-
11:57 - 12:01αυτό σημαίνει ότι καθένας από αυτούς
τους άνθρακες γίνεται ένα μόριο CO2. -
12:01 - 12:04Αυτό είναι αέριο του θερμοκηπίου
που μας αναστατώνει το κλίμα. -
12:04 - 12:07Δεν ξέρω, ίσως κάποιοι άνθρωποι
γνωρίζοντας χημεία -
12:07 - 12:09να μπορέσουν να δεχθούν
ευκολότερα την πραγματικότητα, -
12:09 - 12:12αλλά αυτά τα μόρια
δεν είναι απλώς ορυκτά καύσιμα. -
12:13 - 12:15Είναι επίσης η πιο φθηνή
διαθέσιμη πρώτη ύλη -
12:15 - 12:18για να κάνουμε αυτό
που αποκαλούμε «σύνθεση». -
12:18 - 12:21Τα χρησιμοποιούμε σαν τουβλάκια LEGO.
-
12:21 - 12:25Έχουμε μάθει πώς να τα συνδέουμε
και να τα αποσυναρμολογούμε με σιγουριά. -
12:25 - 12:27Έχω κάνει κι εγώ πάρα πολλά,
-
12:27 - 12:29κι ακόμη το βρίσκω εκπληκτικό
ακόμη και δυνατό. -
12:29 - 12:33Αυτό που κάνουμε είναι
σαν να συναρμολογούμε LEGO -
12:33 - 12:36ρίχνοντας ποσότητες από αυτά
μέσα σε πλυντήρια, -
12:36 - 12:37αλλά έχει αποτέλεσμα.
-
12:37 - 12:41Μπορούμε να φτιάξουμε ακριβή αντίγραφα
μορίων της φύσης, όπως η αδρεναλίνη, -
12:41 - 12:45ή να δημιουργήσουμε εντελώς νέα
δικά μας από το μηδέν, όπως αυτά τα δύο. -
12:45 - 12:50Ένα απ' αυτά ανακουφίζει τα συμπτώματα
της πολλαπλής σκλήρυνσης, -
12:50 - 12:53το άλλο θεραπεύει το λέμφωμα Τ-κυττάρων,
μια μορφή καρκίνου του αίματος. -
12:53 - 12:58Ένα μόριο με κατάλληλο σχήμα και μέγεθος
είναι σαν κλειδί σε κλειδαριά, -
12:58 - 13:01και όταν ταιριάζει,
εμπλέκεται στην χημεία μιας νόσου. -
13:01 - 13:03Έτσι λειτουργούν τα φάρμακα.
-
13:04 - 13:05Φυσικά ή συνθετικά μόρια,
-
13:05 - 13:09όλα απλώς τυγχάνει να ταιριάζουν
ακριβώς σε κάποιο σημαντικό μέρος. -
13:09 - 13:11Αλλά η φύση τα κατασκευάζει
πολύ καλύτερα από εμάς, -
13:11 - 13:14έτσι τα δικά της είναι πιο εντυπωσιακά,
-
13:14 - 13:15όπως αυτό εδώ.
-
13:15 - 13:17Λέγεται βανκομυκίνη.
-
13:17 - 13:20Η φύση έδωσε δύο άτομα χλωρίου
σε αυτό το μεγαλοπρεπές τέρας -
13:20 - 13:22να τα φοράει σαν σκουλαρίκια.
-
13:22 - 13:27Ανακαλύψαμε τη βανκομυκίνη στη λάσπη
της ζούγκλας του Βόρνεο το 1953. -
13:28 - 13:30Φτιάχνεται από βακτήρια.
-
13:30 - 13:33Δεν μπορούμε να τη φτιάξουμε
οικονομικά στο εργαστήριο. -
13:34 - 13:38Παραείναι πολύπλοκο για εμάς, έτσι
τη συλλέγουμε από τη φυσική της πηγή, -
13:38 - 13:42γιατί είναι ένα
από τα πιο ισχυρά αντιβιοτικά μας. -
13:42 - 13:45Νέα μόρια καταγράφονται
στη βιβλιογραφία κάθε μέρα. -
13:45 - 13:49Και τα φτιάχνουμε ή τα βρίσκουμε
σε κάθε σημείο του πλανήτη. -
13:50 - 13:52Από αυτά φτιάχνονται τα φάρμακα
-
13:52 - 13:54και γι' αυτό οι γιατροί μας κάνουν θαύματα
-
13:54 - 13:55(Γέλια)
-
13:55 - 13:58και θεραπεύουν θανάσιμες μολύνσεις
και οτιδήποτε άλλο. -
13:58 - 14:01Ο παθολόγος σήμερα είναι
σαν τον ιππότη του παραμυθιού. -
14:02 - 14:05Δίνει μάχες με ψυχραιμία και θάρρος,
-
14:05 - 14:06αλλά και με καλό εξοπλισμό.
-
14:07 - 14:11Ας μην λησμονούμε λοιπόν τον ρόλο
του σιδερά σε αυτή την εικόνα, -
14:11 - 14:14γιατί χωρίς τον σιδερά
τα πράγματα θα ήταν λίγο διαφορετικά. -
14:14 - 14:16(Γέλια)
-
14:16 - 14:19Αλλά αυτή η επιστήμη είναι κάτι
πολύ παραπάνω από την Ιατρική. -
14:19 - 14:25Ασχολείται με έλαια, διαλύτες, αρώματα,
υφάσματα, όλα τα πλαστικά, -
14:25 - 14:27τα μαξιλάρια που κάθεστε αυτή τη στιγμή -
-
14:27 - 14:30όλα κατασκευάζονται
κατά κύριο λόγο από άνθρακα, -
14:30 - 14:32έτσι όλα είναι οργανική χημεία.
-
14:32 - 14:34Είναι μια επιστήμη με πολύ περιεχόμενο.
-
14:34 - 14:36Παρέλειψα πολλά σήμερα:
-
14:36 - 14:39φώσφορο, θείο, και τα άλλα άτομα,
-
14:40 - 14:42και γιατί συνδέονται
με τον δικό τους τρόπο, -
14:42 - 14:43τη συμμετρία
-
14:43 - 14:45και τα ελεύθερα σθένη,
-
14:45 - 14:47και τα άτομα με φορτίο,
-
14:47 - 14:50τις αντιδράσεις και τους μηχανισμούς τους,
και ούτω καθεξής, -
14:50 - 14:52κι η σύνθεση θέλει πολύ χρόνο
για να τη μάθεις. -
14:52 - 14:55Αλλά, φίλοι μου, δεν ήρθα
για να σας διδάξω οργανική χημεία - -
14:55 - 14:57ήθελα απλώς να σας την δείξω,
-
14:57 - 15:02και είχα πολλή βοήθεια σήμερα
από έναν νεαρό, τον Γουέστον Ντούρλαντ, -
15:02 - 15:04που τον έχετε ήδη δει.
-
15:04 - 15:07Είναι προπτυχιακός φοιτητής Χημείας,
-
15:07 - 15:10κι επίσης τυγχάνει να είναι πολύ καλός
με τα γραφικά υπολογιστών. -
15:10 - 15:12(Γέλια)
-
15:12 - 15:16Ο Γουέστον σχεδίασε όλα τα κινητά μόρια
-
15:16 - 15:17που είδατε σήμερα.
-
15:17 - 15:20Μαζί θελήσαμε να κάνουμε παρουσίαση
με τη χρήση των γραφικών -
15:20 - 15:23να βοηθούν να μιλήσουμε
γι' αυτή την πολύπλοκη επιστήμη. -
15:23 - 15:26Αλλά ο κύριος σκοπός μας
ήταν απλώς να σας δείξουμε -
15:26 - 15:29ότι η οργανική χημεία δεν είναι κάτι
που πρέπει να φοβάστε. -
15:29 - 15:33Στην ουσία της είναι ένα παράθυρο
-
15:33 - 15:36από το οποίο η ομορφιά του φυσικού κόσμου
φαντάζει πιο όμορφη. -
15:36 - 15:37Σας ευχαριστώ.
-
15:37 - 15:39(Χειροκρότημα)
- Title:
- Μια ταχύρρυθμη εισαγωγή στην οργανική χημεία
- Speaker:
- Τζέικομπ Μάγκολαν
- Description:
-
Ο Τζέικομπ Μάγκολαν σκοπεύει να μας αλλάξει την αντίληψη που έχουμε για την οργανική χημεία. Σε μια προσβάσιμη ομιλία γεμάτη από εντυπωσιακά γραφικά, μας διδάσκει τα βασικά και καταρρίπτει το στερεότυπο ότι η οργανική χημεία είναι κάτι που φοβίζει τον κόσμο.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:53
![]() |
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Stefanos Reppas accepted Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Stefanos Reppas edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry | |
![]() |
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for A crash course in organic chemistry |