WEBVTT

00:00:00.623 --> 00:00:02.355
Θα ήθελα να αναρωτηθείτε

00:00:02.973 --> 00:00:06.762
πώς νιώθετε όταν ακούτε 
τη φράση «οργανική χημεία»;

00:00:06.786 --> 00:00:08.272
Τι σας φέρνει στο μυαλό;

00:00:08.763 --> 00:00:12.406
Είναι ένα μάθημα που διδάσκεται 
σχεδόν σε κάθε πανεπιστήμιο

00:00:12.430 --> 00:00:14.319
και ονομάζεται Οργανική Χημεία,

00:00:14.343 --> 00:00:17.662
και είναι μια εξουθενωτική
και ζόρικη εισαγωγή στο αντικείμενο,

00:00:18.252 --> 00:00:21.226
ένας κατακλυσμός περιεχομένων
που καταπνίγει τον φοιτητή,

00:00:21.250 --> 00:00:25.440
που πρέπει να τα περάσεις με άριστα
αν θες να γίνεις γιατρός, οδοντίατρος,

00:00:25.464 --> 00:00:26.826
ή κτηνίατρος.

00:00:26.850 --> 00:00:31.736
Γι' αυτό τόσοι πολλοί φοιτητές
βλέπουν αυτό το μάθημα

00:00:31.767 --> 00:00:34.097
ως ένα εμπόδιο στη σταδιοδρομία τους,

00:00:34.121 --> 00:00:36.285
το τρέμουν και το μισούν

00:00:36.309 --> 00:00:38.452
και το λένε μάθημα «καρμανιόλα».

00:00:38.476 --> 00:00:40.035
Είναι πραγματικό απαίσιο

00:00:40.035 --> 00:00:43.154
όταν ένα μάθημα αποτελεί απειλή
για τους νέους ανθρώπους.

00:00:43.538 --> 00:00:47.318
Κι αυτή η αντίληψη εξαπλώθηκε
πέρα από τα πανεπιστήμια πριν πολύ καιρό.

00:00:47.342 --> 00:00:51.434
Αυτές οι δύο λέξεις προκαλούν άγχος
γενικά σε όλον τον κόσμο.


NOTE Paragraph

00:00:52.963 --> 00:00:55.389
Τυχαίνει να αγαπώ αυτή την επιστήμη

00:00:55.413 --> 00:00:57.913
και νομίζω ότι η στάση
που τηρούμε προς αυτήν

00:00:57.937 --> 00:00:59.478
είναι αδικαιολόγητη.

00:00:59.702 --> 00:01:03.353
Δεν ωφελεί ούτε την επιστήμη 
ούτε την κοινωνία,

00:01:03.587 --> 00:01:05.824
και δεν νομίζω ότι πρέπει να μείνει έτσι.

00:01:06.178 --> 00:01:11.130
Δεν εννοώ ότι το μάθημα 
πρέπει να γίνει πιο εύκολο, σίγουρα όχι.

00:01:11.819 --> 00:01:15.856
Αλλά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε
αυτές τις δύο λέξεις

00:01:16.884 --> 00:01:21.273
δεν θα πρέπει να καθορίζεται 
από την εμπειρία των φοιτητών Ιατρικής,

00:01:21.297 --> 00:01:24.757
που ομολογουμένως διάγουν μια
ιδιαίτερα πιεσμένη περίοδο της ζωής τους.

00:01:25.720 --> 00:01:28.175
Είμαι λοιπόν εδώ σήμερα επειδή πιστεύω

00:01:28.199 --> 00:01:31.192
ότι η βασική γνώση της οργανικής χημείας
έχει μεγάλη αξία

00:01:31.192 --> 00:01:35.468
θεωρώντας ότι μπορεί 
να γίνει προσβάσιμη σε όλους,

00:01:35.492 --> 00:01:37.609
και θα ήθελα να σας το αποδείξω σήμερα.

00:01:37.609 --> 00:01:39.310
Θα μου επιτρέψετε να προσπαθήσω;

NOTE Paragraph

00:01:39.334 --> 00:01:40.862
Κοινό: Ναι!

NOTE Paragraph

00:01:40.886 --> 00:01:43.949
Τζέικομπ Μάγκολαν: Ωραία, πάμε λοιπόν.

NOTE Paragraph

00:01:43.973 --> 00:01:45.227
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:01:45.251 --> 00:01:48.044
Εδώ έχω μια αρκετά ακριβή ένεση EpiPen,

00:01:48.540 --> 00:01:51.221
που περιέχει ένα φάρμακο 
που λέγεται αδρεναλίνη.

00:01:51.250 --> 00:01:54.268
Η αδρεναλίνη μπορεί να επανεκκινήσει 
τον καρδιακό παλμό,

00:01:54.268 --> 00:01:56.973
ή να σταματήσει
μια θανάσιμη αλλεργική αντίδραση.

00:01:56.997 --> 00:02:00.361
Μια τέτοια ένεση εδώ θα μας σώσει.

00:02:01.076 --> 00:02:05.245
Είναι σαν να θέτουμε σε λειτουργία
τον σωματικό μηχανισμό μάχης-ή-φυγής.

00:02:05.255 --> 00:02:09.116
Ο καρδιακός παλμός και η πίεση θα αυξηθούν
ώστε το αίμα να τρέξει στους μύες μου.

00:02:09.116 --> 00:02:12.356
Οι κόρες των ματιών μου θα διογκωθούν.
Θα αισθανθώ ένα κύμα δύναμης.

00:02:12.356 --> 00:02:17.220
Η αδρεναλίνη έχει σώσει από τον θάνατο
πάρα πολλούς ανθρώπους.

00:02:17.224 --> 00:02:20.629
Είναι σαν ένα μικρό θαύμα
που μπορείτε να κρατήσετε στα χέρια σας.

NOTE Paragraph

00:02:21.459 --> 00:02:24.921
Ορίστε η χημική σύσταση της αδρεναλίνης.

00:02:25.753 --> 00:02:27.980
Έτσι φαίνεται η οργανική χημεία.

00:02:27.984 --> 00:02:30.395
Μοιάζει με γραμμές και γράμματα...

00:02:31.362 --> 00:02:33.459
Χωρίς κανένα νόημα για τους περισσότερους.

00:02:33.740 --> 00:02:36.970
Θα σας δείξω τι βλέπω εγώ
όταν κοιτάζω αυτή την εικόνα.

00:02:37.645 --> 00:02:40.084
Βλέπω ένα υπαρκτό αντικείμενο

00:02:41.071 --> 00:02:43.441
που έχει βάθος και περιστρεφόμενα μέρη

00:02:43.445 --> 00:02:44.934
και κινείται.

00:02:46.864 --> 00:02:48.968
Το ονομάζουμε ένωση ή μόριο

00:02:48.992 --> 00:02:54.828
και αποτελείται από 26 άτομα
που συνδέονται με χημικούς δεσμούς.

00:02:55.443 --> 00:02:59.545
Η μοναδική διάταξη αυτών των ατόμων
δίνει στην αδρεναλίνη την ταυτότητα της,

00:02:59.545 --> 00:03:02.386
αλλά στην πραγματικότητα 
κανείς δεν έχει δει κάτι τέτοιο,

00:03:02.386 --> 00:03:03.834
επειδή είναι πολύ μικρό,

00:03:03.834 --> 00:03:06.896
έτσι ας το αποκαλέσουμε 
καλλιτεχνική αποτύπωση,

00:03:06.920 --> 00:03:09.670
και θέλω να σας εξηγήσω πόσο μικρό είναι.

00:03:10.618 --> 00:03:14.762
Εδώ μέσα έχω λιγότερο από μισό μιλιγκράμ 
διαλυμένο σε νερό.

00:03:14.786 --> 00:03:16.359
Έχει τη μάζα ενός κόκκου άμμου.

00:03:16.383 --> 00:03:20.889
Ο αριθμός μορίων αδρεναλίνης εδώ μέσα
είναι ένα πεντάκις εκατομμύριο.

00:03:21.528 --> 00:03:22.987
Έχει 18 μηδενικά.

00:03:23.011 --> 00:03:24.923
Είναι ένας δυσθεώρητος αριθμός.

00:03:25.336 --> 00:03:28.311
Είμαστε 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι
πάνω στον πλανήτη;

00:03:28.877 --> 00:03:33.466
Ίσως 400 δισεκατομμύρια άστρα 
στον γαλαξία μας;

00:03:33.466 --> 00:03:35.057
Ούτε καν πλησιάζουν τον αριθμό.

00:03:35.057 --> 00:03:36.928
Για να φτάσετε σε παρόμοιες ποσότητες

00:03:36.952 --> 00:03:39.669
θα πρέπει να φανταστείτε κάθε κόκκο άμου

00:03:39.693 --> 00:03:43.289
σε κάθε παραλία,
σε κάθε ωκεανό και λίμνη,

00:03:43.313 --> 00:03:46.255
και μετά να τους συρρικνώσετε όλους
ώστε να χωρέσουν εδώ μέσα.

NOTE Paragraph

00:03:47.821 --> 00:03:50.711
Η αδρεναλίνη είναι τόσο μικρή
που ποτέ δεν θα τη δούμε,

00:03:50.711 --> 00:03:53.051
ούτε με οποιοδήποτε μικροσκόπιο,

00:03:53.995 --> 00:03:55.544
αλλά ξέρουμε πώς μοιάζει,

00:03:55.568 --> 00:03:59.407
επειδή εμφανίζεται 
με κάποιες εξεζητημένες μηχανές

00:03:59.407 --> 00:04:01.263
με εντυπωσιακά ονόματα

00:04:01.557 --> 00:04:04.762
όπως «φασματόμετρο πυρηνικής
μαγνητικής αντήχησης».

00:04:05.268 --> 00:04:08.523
Έτσι, είτε το βλέπουμε είτε όχι,
γνωρίζουμε αυτό το μόριο πολύ καλά.

00:04:08.523 --> 00:04:11.136
Ξέρουμε ότι αποτελείται
από τέσσερα διαφορετικά άτομα,

00:04:11.160 --> 00:04:13.073
υδρογόνου, άνθρακα, οξυγόνου και αζώτου.

00:04:13.097 --> 00:04:15.864
Αυτά είναι τα συνήθη χρώματα
που χρησιμοποιούμε γι' αυτά.

00:04:15.888 --> 00:04:18.515
Καθετί στο σύμπαν μας
αποτελείται από μικρές σφαίρες

00:04:18.539 --> 00:04:19.715
που ονομάζουμε άτομα.

00:04:19.739 --> 00:04:21.495
Υπάρχουν περίπου 100 βασικά στοιχεία

00:04:21.495 --> 00:04:24.108
και αποτελούνται 
από τρία μικρότερα σωματίδια:

00:04:24.108 --> 00:04:26.184
πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια.

00:04:26.188 --> 00:04:29.520
Τοποθετούμε αυτά τα άτομα
σε αυτόν τον γνωστό πίνακα.

00:04:30.755 --> 00:04:32.978
Δίνουμε στο καθένα 
ένα όνομα και έναν αριθμό.

00:04:33.002 --> 00:04:35.358
Αλλά η ζωή όπως την ξέρουμε
δεν τα χρειάζεται όλα,

00:04:35.358 --> 00:04:37.867
μόνο αυτά, ένα μικρότερο υποσύνολο.

00:04:38.671 --> 00:04:41.968
Υπάρχουν συγκεκριμένα τέσσερα μόρια
που ξεχωρίζουν από το σύνολο

00:04:41.968 --> 00:04:44.031
ως τα βασικά δομικά στοιχεία της ζωής,

00:04:44.055 --> 00:04:47.421
τα οποία είναι αυτά ακριβώς
που βρίσκονται στην αδρεναλίνη:

00:04:47.445 --> 00:04:50.873
υδρογόνο, άνθρακας, άζωτο και οξυγόνο.

00:04:52.512 --> 00:04:55.427
Αυτό που θα σας πω τώρα
είναι το πιο σημαντικό κομμάτι.

00:04:56.443 --> 00:04:59.299
Όταν αυτά τα άτομα ενώνονται
για να σχηματίσουν μόρια,

00:04:59.323 --> 00:05:01.052
ακολουθούν μια ομάδα κανόνων.

00:05:01.076 --> 00:05:03.338
Το υδρογόνο φτιάχνει έναν δεσμό,

00:05:03.362 --> 00:05:05.108
το οξυγόνο πάντα φτιάχνει δύο,

00:05:05.132 --> 00:05:06.564
το άζωτο φτιάχνει τρεις

00:05:06.588 --> 00:05:08.112
και ο άνθρακας τέσσερις.

00:05:08.857 --> 00:05:10.278
Αυτό είναι όλο.

00:05:10.302 --> 00:05:12.427
Υδ-Οξ-Αζ-Αν - 1,2,3,4.

00:05:13.962 --> 00:05:17.678
Αν ξέρετε να μετράτε ως το τέσσερα
και θυμάστε τα αρχικά Υδ-Οξ-Αζ-Αν

00:05:17.702 --> 00:05:19.810
θα θυμάστε τα σθένη τους
για όλη σας τη ζωή.

NOTE Paragraph

00:05:19.810 --> 00:05:21.722
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:05:22.070 --> 00:05:24.493
Εδώ έχω τέσσερα δοχεία
με αυτά τα συστατικά.

00:05:24.517 --> 00:05:27.811
Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε 
για να φτιάξουμε μόρια.

00:05:28.828 --> 00:05:30.847
Ας αρχίσουμε με την αδρεναλίνη.

00:05:31.464 --> 00:05:35.645
Αυτοί οι δεσμοί μεταξύ των ατόμων
είναι φτιαγμένοι από ηλεκτρόνια.

00:05:36.294 --> 00:05:39.431
Τα άτομα έχουν τα ηλεκτρόνια ως χέρια
για να πιάνουν τους γείτονες.

00:05:39.431 --> 00:05:41.593
Δύο ηλεκτρόνια σε κάθε δεσμό,
όπως η χειραψία,

00:05:41.593 --> 00:05:43.848
και όπως η χειραψία,
ο δεσμός δεν είναι μόνιμος.

00:05:43.848 --> 00:05:46.521
Μπορούν να αφήνουν ένα άτομο
και να κάνουν δεσμό με άλλο.

00:05:46.521 --> 00:05:48.151
Αυτό το λέμε χημική αντίδραση,

00:05:48.151 --> 00:05:50.996
όταν ένα άτομο αλλάζει συντρόφους
και φτιάχνει νέα μόρια.

00:05:51.020 --> 00:05:54.675
Ο κύριος κορμός της αδρεναλίνης
φτιάχνεται κυρίως από άτομα άνθρακα,

00:05:54.675 --> 00:05:55.827
κάτι συνηθισμένο.

00:05:55.827 --> 00:05:58.594
Ο άνθρακας είναι το πιο 
αγαπημένο δομικό στοιχείο της ζωής

00:05:58.594 --> 00:06:01.701
γιατί κάνει πολλές χειραψίες

00:06:01.715 --> 00:06:03.723
και με τη δύναμη ακριβώς που χρειάζεται.

00:06:03.747 --> 00:06:07.888
Γι' αυτό ορίζουμε την οργανική χημεία
ως τη μελέτη των ατόμων άνθρακα.

NOTE Paragraph

00:06:08.559 --> 00:06:13.486
Τώρα, αν φτιάξουμε σύμφωνα με τους κανόνες
τα μικρότερα άτομα που μπορούμε

00:06:13.486 --> 00:06:16.132
αυτά τονίζουν τους κανόνες μας
και έχουν οικεία ονόματα:

00:06:16.132 --> 00:06:20.257
νερό, αμμωνία και μεθάνιο,
H2O και NH3 και CH4.

00:06:21.529 --> 00:06:24.284
Οι λέξεις «υδρογόνο»,
«οξυγόνο» και «άζωτο»

00:06:24.284 --> 00:06:27.342
χρησιμοποιούνται για να ονομάσουν
αυτά τα τρία μόρια

00:06:27.342 --> 00:06:29.357
που έχουν δύο άτομα το καθένα.

00:06:29.357 --> 00:06:31.102
Εξακολουθούν να τηρούν τους κανόνες,

00:06:31.102 --> 00:06:33.794
επειδή έχουν έναν, δύο 
και τρεις δεσμούς μεταξύ τους.

00:06:33.794 --> 00:06:35.423
Γι' αυτό το οξυγόνο λέγεται Ο2.

NOTE Paragraph

00:06:36.449 --> 00:06:38.894
Μπορώ να σας δείξω την καύση.

00:06:39.323 --> 00:06:41.774
Εδώ είναι το διοξείδιο του άνθρακα, CO2.

00:06:41.774 --> 00:06:46.526
Πάνω από αυτό ας βάλουμε νερό και οξυγόνο
και δίπλα του κάποιο εύφλεκτο καύσιμο.

00:06:46.526 --> 00:06:49.058
Τα καύσιμα φτιάχνονται
μόνο από υδρογόνο και άνθρακα.

00:06:49.058 --> 00:06:51.738
Γι' αυτό τα λέμε υδατάνθρακες.
Ευφυώς σκεπτόμενοι.

NOTE Paragraph

00:06:51.762 --> 00:06:53.218
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:06:53.242 --> 00:06:55.385
Έτσι όταν προσκρούσουν σε μόρια οξυγόνου,

00:06:55.409 --> 00:06:59.203
όπως γίνεται στον κινητήρα
ή στο μπάρμπεκιου,

00:06:59.801 --> 00:07:01.988
απελευθερώνουν ενέργεια 
και αναδιοργανώνονται,

00:07:01.988 --> 00:07:05.100
και κάθε άτομο άνθρακα 
καταλήγει στο κέντρο ενός μορίου CO2,

00:07:05.124 --> 00:07:06.366
συνδέεται με δύο οξυγόνα,

00:07:06.390 --> 00:07:08.969
και όλα τα υδρογόνα καταλήγουν
ως συστατικά του νερού.

00:07:08.969 --> 00:07:10.855
και όλοι τηρούν τους κανόνες.

00:07:10.879 --> 00:07:12.467
Δεν είναι προαιρετικοί κανόνες,

00:07:12.467 --> 00:07:14.699
ούτε κι για τα μεγαλύτερα μόρια,

00:07:14.723 --> 00:07:16.141
όπως αυτά τα τρία.

00:07:17.347 --> 00:07:19.522
Αυτή είναι η αγαπημένη μας βιταμίνη

00:07:19.546 --> 00:07:21.196
δίπλα στο αγαπημένο μας φάρμακο,

NOTE Paragraph

00:07:21.220 --> 00:07:22.466
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:07:22.490 --> 00:07:26.173
και η μορφίνη έχει την πιο ενδιαφέρουσα 
ιστορία στην Ιστορία της Ιατρικής.

00:07:26.173 --> 00:07:29.575
Σηματοδοτεί την πρώτη αληθινή νίκη
της ιατρικής επί του σωματικού πόνου,

00:07:29.575 --> 00:07:31.443
και κάθε μόριο έχει την ιστορία του,

00:07:31.443 --> 00:07:32.801
και όλες έχουν δημοσιευθεί.

00:07:32.825 --> 00:07:36.291
Γράφονται από επιστήμονες,
και διαβάζονται από άλλους επιστήμονες,

00:07:36.315 --> 00:07:39.390
έτσι έχουμε διαθέσιμες απεικονίσεις
για να τις κάνουμε σε χαρτί,

00:07:39.414 --> 00:07:41.343
και πρέπει να σας μάθω πώς να το κάνετε.

NOTE Paragraph

00:07:41.343 --> 00:07:44.072
Ξαπλώνουμε λοιπόν την αδρεναλίνη 
πάνω στο χαρτί,

00:07:44.096 --> 00:07:46.806
μετά αντικαθιστούμε τις σφαίρες 
με απλά γράμματα,

00:07:46.806 --> 00:07:49.209
και ύστερα οι δεσμοί
που βρίσκονται πάνω στη σελίδα

00:07:49.209 --> 00:07:50.992
απλώς γίνονται κανονικές γραμμές,

00:07:50.992 --> 00:07:53.635
κι οι δεσμοί που δείχνουν
προς τα μπρος και προς τα πίσω

00:07:53.635 --> 00:07:54.827
γίνονται μικρά τρίγωνα,

00:07:54.851 --> 00:07:57.270
συμπαγή ή διακεκομμένα
για να δείξουμε το βάθος.

00:07:57.330 --> 00:07:59.561
Δεν ζωγραφίζουμε αυτούς τους άνθρακες.

00:07:59.585 --> 00:08:02.396
Εξοικονομούμε χρόνο απλώς κρύβοντάς τους.

00:08:02.897 --> 00:08:06.033
Αναπαριστούνται ως γωνίες 
ανάμεσα στους δεσμούς,

00:08:06.057 --> 00:08:10.090
και επίσης κρύβουμε κάθε υδρογόνο
που συνδέεται με έναν άνθρακα.

00:08:10.523 --> 00:08:11.615
Ξέρουμε ότι είναι εκεί

00:08:11.615 --> 00:08:15.323
κάθε φορά που ένας άνθρακας
δείχνει λιγότερους από τέσσερις δεσμούς.

00:08:15.853 --> 00:08:18.789
Το τελευταίο που κάνουμε 
είναι οι δεσμοί μεταξύ OH και NH.

00:08:19.432 --> 00:08:21.520
Τους εξαφανίζουμε
για να είναι πιο ξεκάθαρο,

00:08:21.544 --> 00:08:23.021
και μόνο αυτά χρειάζονται.

00:08:23.045 --> 00:08:25.625
Αυτός είναι ο επαγγελματικός τρόπος 
σχεδιασμού των μορίων.

00:08:25.649 --> 00:08:28.770
Αυτά βλέπετε στις σελίδες της Βικιπαίδεια.

NOTE Paragraph

00:08:30.793 --> 00:08:34.205
Θέλει λίγη εξάσκηση αλλά νομίζω
ότι όλοι μπορούν να το κάνουν,

00:08:34.579 --> 00:08:37.435
αλλά για σήμερα, αυτή είναι η αδρεναλίνη.

00:08:37.886 --> 00:08:40.814
Επίσης ονομάζεται επινεφρίνη.
Είναι ένα και το αυτό.

00:08:40.838 --> 00:08:42.450
Εκκρίνεται από τα επινεφρίδια.

00:08:42.474 --> 00:08:45.446
Αυτό το μόριο κολυμπά παντού
μέσα στο σώμα σας αυτή τη στιγμή.

00:08:45.450 --> 00:08:47.140
Είναι ένα φυσικό μόριο.

00:08:47.164 --> 00:08:51.408
Αυτό το EpiPen απλώς θα σας δώσει
ένα επιπλέον πεντάκις εκατομμύριο.

NOTE Paragraph

00:08:51.432 --> 00:08:53.082
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:08:54.066 --> 00:08:56.297
Μπορούμε να πάρουμε την αδρεναλίνη

00:08:56.321 --> 00:08:59.741
από τα επινεφρίδια αιγοπροβάτων

00:08:59.765 --> 00:09:02.099
αλλά αυτή δεν προέρχεται από εκεί.

00:09:02.123 --> 00:09:05.021
Φτιάχνουμε αυτή την αδρεναλίνη
σε εργοστάσιο

00:09:05.021 --> 00:09:10.384
συρράπτοντας μικρότερα μόρια
που προέρχονται κυρίως από το πετρέλαιο.

00:09:11.322 --> 00:09:13.461
Κι αυτό είναι 100% συνθετικό.

00:09:13.862 --> 00:09:17.455
Η λέξη «συνθετικό» μας ανησυχεί λίγο.

00:09:17.964 --> 00:09:20.869
Δεν είναι σαν το «φυσικό»
που μας εμπνέει ασφάλεια.

00:09:21.283 --> 00:09:25.465
Αλλά αυτά τα δύο μόρια
δεν έχουν απολύτως καμιά διαφορά.

00:09:26.263 --> 00:09:29.959
Εδώ δεν μιλάμε για δύο αυτοκίνητα
που βγαίνουν από τη γραμμή παραγωγής.

00:09:30.183 --> 00:09:32.224
Το αυτοκίνητο ίσως έχει μια γρατζουνιά

00:09:32.248 --> 00:09:33.993
αλλά όχι το άτομο.

00:09:34.127 --> 00:09:38.599
Αυτά τα δύο είναι πανομοιότυπα,
σχεδόν ταυτόσημα από μαθηματική άποψη.

00:09:38.599 --> 00:09:42.250
Στην ατομική κλίμακα, τα μαθηματικά
κυριολεκτικά αγγίζουν την πραγματικότητα.

00:09:42.250 --> 00:09:44.167
Και ένα μόριο αδρεναλίνης...

00:09:44.779 --> 00:09:46.478
δεν έχει μνήμη της προέλευσής του.

00:09:46.502 --> 00:09:47.907
Είναι αυτό που είναι,

00:09:47.931 --> 00:09:49.082
κι εφόσον το έχετε,

00:09:49.106 --> 00:09:53.517
οι λέξεις «φυσικό» και «συνθετικό»
δεν έχουν καμία σημασία,

00:09:54.284 --> 00:09:57.496
και η φύση συνθέτει αυτό το μόριο
ακριβώς όπως κι εμείς,

00:09:57.520 --> 00:09:59.807
μόνο που η φύση τα καταφέρνει
καλύτερα από εμάς.

NOTE Paragraph

00:09:59.831 --> 00:10:02.209
Πριν υπάρξει ζωή πάνω στη Γη

00:10:02.233 --> 00:10:05.290
όλα τα μόρια ήταν μικρά και απλά:

00:10:05.290 --> 00:10:07.455
διοξείδιο του άνθρακα,νερό, άζωτο...

00:10:08.018 --> 00:10:09.168
απλά πράγματα.

00:10:09.192 --> 00:10:11.170
Η ζωή τα άλλαξε όλα αυτά.

00:10:11.170 --> 00:10:14.400
Η ζωή έφερε βιοσυνθετικά εργοστάσια
που τροφοδοτούνται από τον ήλιο,

00:10:14.424 --> 00:10:17.939
και μέσα σ' αυτά τα εργοστάσια
τα μικρά μόρια συγκρούονται με άλλα

00:10:17.963 --> 00:10:21.271
και γίνονται μεγαλύτερα:
υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, νουκλεϊκά οξέα,

00:10:21.295 --> 00:10:24.378
ένα πλήθος από εκπληκτικές δημιουργίες.

00:10:25.613 --> 00:10:28.498
Η φύση είναι ο πρώτος οργανικός χημικός,

00:10:28.932 --> 00:10:32.355
και η παραγωγή της γεμίζει
ακόμη και τον ουρανό μας

00:10:32.379 --> 00:10:34.837
με το υψηλής ενέργειας οξυγόνο
που αναπνέουμε.

NOTE Paragraph

00:10:35.597 --> 00:10:38.858
Όλα αυτά τα μόρια είναι εμποτισμένα
με την ηλιακή ενέργεια.

00:10:38.882 --> 00:10:40.640
Την αποθηκεύουν σαν μπαταρίες.

00:10:40.810 --> 00:10:43.652
Έτσι η φύση είναι φτιαγμένη από χημικά.

00:10:44.251 --> 00:10:47.188
Ίσως με βοηθήσετε να ανακτήσουμε 
τη λέξη «χημικό»,

00:10:47.212 --> 00:10:49.571
γιατί μας την έχουν κλέψει.

00:10:49.735 --> 00:10:52.338
Δεν σημαίνει «τοξικό»,
δεν σημαίνει «βλαβερό»,

00:10:52.338 --> 00:10:55.093
και δεν σημαίνει «αφύσικο»
ή «φτιαγμένο από τον άνθρωπο».

00:10:55.117 --> 00:10:58.370
Απλώς σημαίνει «ουσία», εντάξει;

NOTE Paragraph

00:10:58.394 --> 00:10:59.915
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:10:59.939 --> 00:11:03.975
Δεν γίνεται να φτιάξουμε
κάρβουνο χωρίς χημικά.

00:11:03.999 --> 00:11:05.209
Είναι παράλογο.

NOTE Paragraph

00:11:05.233 --> 00:11:06.234
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:11:06.258 --> 00:11:08.471
Και θέλω να δούμε μία ακόμη λέξη.

00:11:08.932 --> 00:11:11.607
Η λέξη «φυσικό» δεν σημαίνει «ασφαλές»

00:11:11.631 --> 00:11:13.649
και όλοι το γνωρίζετε.

00:11:14.633 --> 00:11:18.646
Πολλά από τα χημικά της φύσης 
είναι αρκετά τοξικά,

00:11:18.670 --> 00:11:21.273
και άλλα είναι εύγευστα,

00:11:21.297 --> 00:11:23.219
και κάποια είναι και τα δύο...

NOTE Paragraph

00:11:23.243 --> 00:11:24.614
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:11:24.638 --> 00:11:26.488
και τοξικά και εύγευστα.

NOTE Paragraph

00:11:26.813 --> 00:11:29.591
Ο μόνος τρόπος να δούμε
αν κάτι είναι βλαβερό

00:11:29.615 --> 00:11:31.487
είναι να το δοκιμάσουμε,

00:11:31.511 --> 00:11:33.599
και φυσικά δεν εννοώ
να το δοκιμάσετε εσείς.

00:11:33.693 --> 00:11:36.502
Επαγγελματίες τοξικολόγοι:
ναι, υπάρχουν.

00:11:36.526 --> 00:11:38.040
Έχουν καλή εκπαίδευση

00:11:38.064 --> 00:11:40.376
και πρέπει να τους εμπιστεύεστε όπως εγώ.

NOTE Paragraph

00:11:40.893 --> 00:11:42.733
Τα μόρια της φύσης είναι παντού,

00:11:42.733 --> 00:11:44.554
μαζί κι αυτά που αποσυντέθηκαν

00:11:44.554 --> 00:11:47.064
κι έγιναν το μαύρο μίγμα
που ονομάζουμε πετρέλαιο.

00:11:47.064 --> 00:11:49.458
Διυλίζουμε αυτά τα μόρια.

00:11:49.695 --> 00:11:51.514
Δεν έχουν τίποτα αφύσικο.

00:11:51.538 --> 00:11:52.918
Τα ραφινάρουμε.

00:11:54.228 --> 00:11:57.196
Η εξάρτησή μας από την ενέργεια -

00:11:57.220 --> 00:12:01.229
αυτό σημαίνει ότι καθένας από αυτούς
τους άνθρακες γίνεται ένα μόριο CO2.

00:12:01.253 --> 00:12:04.197
Αυτό είναι αέριο του θερμοκηπίου
που μας αναστατώνει το κλίμα.

00:12:04.221 --> 00:12:06.716
Δεν ξέρω, ίσως κάποιοι άνθρωποι
γνωρίζοντας χημεία

00:12:06.716 --> 00:12:09.406
να μπορέσουν να δεχθούν
ευκολότερα την πραγματικότητα,

00:12:09.430 --> 00:12:12.133
αλλά αυτά τα μόρια
δεν είναι απλώς ορυκτά καύσιμα.

00:12:12.523 --> 00:12:15.165
Είναι επίσης η πιο φθηνή 
διαθέσιμη πρώτη ύλη

00:12:15.189 --> 00:12:17.803
για να κάνουμε αυτό
που αποκαλούμε «σύνθεση».

00:12:18.195 --> 00:12:20.687
Τα χρησιμοποιούμε σαν τουβλάκια LEGO.

00:12:21.083 --> 00:12:24.720
Έχουμε μάθει πώς να τα συνδέουμε
και να τα αποσυναρμολογούμε με σιγουριά.

00:12:25.394 --> 00:12:27.000
Έχω κάνει κι εγώ πάρα πολλά,

00:12:27.024 --> 00:12:29.287
κι ακόμη το βρίσκω εκπληκτικό
ακόμη και δυνατό.

00:12:29.287 --> 00:12:32.699
Αυτό που κάνουμε είναι
σαν να συναρμολογούμε LEGO

00:12:32.723 --> 00:12:35.755
ρίχνοντας ποσότητες από αυτά
μέσα σε πλυντήρια,

00:12:35.779 --> 00:12:37.084
αλλά έχει αποτέλεσμα.

NOTE Paragraph

00:12:37.108 --> 00:12:41.321
Μπορούμε να φτιάξουμε ακριβή αντίγραφα
μορίων της φύσης, όπως η αδρεναλίνη,

00:12:41.345 --> 00:12:45.337
ή να δημιουργήσουμε εντελώς νέα
δικά μας από το μηδέν, όπως αυτά τα δύο.

00:12:45.361 --> 00:12:49.631
Ένα απ' αυτά ανακουφίζει τα συμπτώματα
της πολλαπλής σκλήρυνσης,

00:12:49.655 --> 00:12:53.442
το άλλο θεραπεύει το λέμφωμα Τ-κυττάρων,
μια μορφή καρκίνου του αίματος.

00:12:53.466 --> 00:12:57.698
Ένα μόριο με κατάλληλο σχήμα και μέγεθος
είναι σαν κλειδί σε κλειδαριά,

00:12:57.722 --> 00:13:01.197
και όταν ταιριάζει,
εμπλέκεται στην χημεία μιας νόσου.

00:13:01.221 --> 00:13:03.024
Έτσι λειτουργούν τα φάρμακα.

00:13:03.580 --> 00:13:05.200
Φυσικά ή συνθετικά μόρια,

00:13:05.224 --> 00:13:08.684
όλα απλώς τυγχάνει να ταιριάζουν
ακριβώς σε κάποιο σημαντικό μέρος.

NOTE Paragraph

00:13:08.708 --> 00:13:11.388
Αλλά η φύση τα κατασκευάζει
πολύ καλύτερα από εμάς,

00:13:11.412 --> 00:13:13.524
έτσι τα δικά της είναι πιο εντυπωσιακά,

00:13:13.548 --> 00:13:14.896
όπως αυτό εδώ.

00:13:15.150 --> 00:13:17.095
Λέγεται βανκομυκίνη.

00:13:17.119 --> 00:13:20.182
Η φύση έδωσε δύο άτομα χλωρίου
σε αυτό το μεγαλοπρεπές τέρας

00:13:20.206 --> 00:13:22.271
να τα φοράει σαν σκουλαρίκια.

00:13:22.415 --> 00:13:27.442
Ανακαλύψαμε τη βανκομυκίνη στη λάσπη
της ζούγκλας του Βόρνεο το 1953.

00:13:27.606 --> 00:13:29.662
Φτιάχνεται από βακτήρια.

00:13:30.355 --> 00:13:33.411
Δεν μπορούμε να τη φτιάξουμε
οικονομικά στο εργαστήριο.

00:13:33.798 --> 00:13:38.287
Παραείναι πολύπλοκο για εμάς, έτσι
τη συλλέγουμε από τη φυσική της πηγή,

00:13:38.287 --> 00:13:42.324
γιατί είναι ένα
από τα πιο ισχυρά αντιβιοτικά μας.

00:13:42.348 --> 00:13:45.303
Νέα μόρια καταγράφονται
στη βιβλιογραφία κάθε μέρα.

00:13:45.327 --> 00:13:48.557
Και τα φτιάχνουμε ή τα βρίσκουμε
σε κάθε σημείο του πλανήτη.

00:13:49.982 --> 00:13:51.673
Από αυτά φτιάχνονται τα φάρμακα

00:13:51.697 --> 00:13:53.942
και γι' αυτό οι γιατροί μας κάνουν θαύματα

NOTE Paragraph

00:13:53.966 --> 00:13:54.902
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:13:54.902 --> 00:13:57.528
και θεραπεύουν θανάσιμες μολύνσεις
και οτιδήποτε άλλο.

NOTE Paragraph

00:13:57.528 --> 00:14:01.327
Ο παθολόγος σήμερα είναι
σαν τον ιππότη του παραμυθιού.

00:14:01.948 --> 00:14:04.849
Δίνει μάχες με ψυχραιμία και θάρρος,

00:14:04.873 --> 00:14:06.493
αλλά και με καλό εξοπλισμό.

00:14:06.517 --> 00:14:10.535
Ας μην λησμονούμε λοιπόν τον ρόλο
του σιδερά σε αυτή την εικόνα,

00:14:10.559 --> 00:14:13.796
γιατί χωρίς τον σιδερά
τα πράγματα θα ήταν λίγο διαφορετικά.

NOTE Paragraph

00:14:13.796 --> 00:14:15.629
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:14:16.003 --> 00:14:19.016
Αλλά αυτή η επιστήμη είναι κάτι
πολύ παραπάνω από την Ιατρική.

00:14:19.016 --> 00:14:24.739
Ασχολείται με έλαια, διαλύτες, αρώματα,
υφάσματα, όλα τα πλαστικά,

00:14:24.763 --> 00:14:27.033
τα μαξιλάρια που κάθεστε αυτή τη στιγμή -

00:14:27.057 --> 00:14:29.517
όλα κατασκευάζονται
κατά κύριο λόγο από άνθρακα,

00:14:29.541 --> 00:14:31.575
έτσι όλα είναι οργανική χημεία.

00:14:31.599 --> 00:14:33.788
Είναι μια επιστήμη με πολύ περιεχόμενο.

NOTE Paragraph

00:14:33.812 --> 00:14:35.666
Παρέλειψα πολλά σήμερα:

00:14:35.690 --> 00:14:39.225
φώσφορο, θείο, και τα άλλα άτομα,

00:14:39.812 --> 00:14:42.097
και γιατί συνδέονται
με τον δικό τους τρόπο,

00:14:42.121 --> 00:14:43.376
τη συμμετρία

00:14:43.400 --> 00:14:45.221
και τα ελεύθερα σθένη,

00:14:45.245 --> 00:14:46.789
και τα άτομα με φορτίο,

00:14:46.813 --> 00:14:49.843
τις αντιδράσεις και τους μηχανισμούς τους,
και ούτω καθεξής,

00:14:49.843 --> 00:14:52.043
κι η σύνθεση θέλει πολύ χρόνο
για να τη μάθεις.

NOTE Paragraph

00:14:52.043 --> 00:14:54.908
Αλλά, φίλοι μου, δεν ήρθα
για να σας διδάξω οργανική χημεία -

00:14:54.908 --> 00:14:56.714
ήθελα απλώς να σας την δείξω,

00:14:56.738 --> 00:15:01.777
και είχα πολλή βοήθεια σήμερα
από έναν νεαρό, τον Γουέστον Ντούρλαντ,

00:15:01.801 --> 00:15:03.637
που τον έχετε ήδη δει.

00:15:04.427 --> 00:15:06.578
Είναι προπτυχιακός φοιτητής Χημείας,

00:15:06.602 --> 00:15:09.880
κι επίσης τυγχάνει να είναι πολύ καλός
με τα γραφικά υπολογιστών.

NOTE Paragraph

00:15:09.904 --> 00:15:11.641
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:15:11.665 --> 00:15:15.753
Ο Γουέστον σχεδίασε όλα τα κινητά μόρια

00:15:15.777 --> 00:15:17.189
που είδατε σήμερα.

00:15:17.213 --> 00:15:20.417
Μαζί θελήσαμε να κάνουμε παρουσίαση
με τη χρήση των γραφικών

00:15:20.417 --> 00:15:23.315
να βοηθούν να μιλήσουμε
γι' αυτή την πολύπλοκη επιστήμη.

00:15:23.316 --> 00:15:25.867
Αλλά ο κύριος σκοπός μας
ήταν απλώς να σας δείξουμε

00:15:25.867 --> 00:15:28.950
ότι η οργανική χημεία δεν είναι κάτι
που πρέπει να φοβάστε.

00:15:29.418 --> 00:15:32.608
Στην ουσία της είναι ένα παράθυρο

00:15:32.632 --> 00:15:36.341
από το οποίο η ομορφιά του φυσικού κόσμου
φαντάζει πιο όμορφη.

NOTE Paragraph

00:15:36.365 --> 00:15:37.360
Σας ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:15:37.360 --> 00:15:38.617
(Χειροκρότημα)