Η διαφορά ανάμεσα στην κλασική και στη συντελεστική εξαρτημένη μάθηση - Πέγκυ Αντόβερ

Edit subtitles

0:14 - 0:16

Όταν σκεφτόμαστε τη μάθηση,
0:16 - 0:18

συχνά φανταζόμαστε μαθητές
σε μία τάξη ή ένα αμφιθέατρο,
0:18 - 0:20

βιβλία ανοιχτά στα θρανία τους,
0:20 - 0:22

ν' ακούνε προσεκτικά έναν δάσκαλο
ή έναν καθηγητή
0:22 - 0:24

στο μπροστινό μέρος της αίθουσας.
0:24 - 0:27

Όμως στη ψυχολογία,
μάθηση σημαίνει κάτι άλλο.
0:27 - 0:30

Για τους ψυχολόγους, η μάθηση είναι
μια μακροπρόθεσμη αλλαγή στη συμπεριφορά
0:30 - 0:32

που βασίζεται στην εμπειρία.
0:32 - 0:34

Δύο από τους κύριους
τύπους μάθησης ονομάζονται
0:34 - 0:36

κλασική εξαρτημένη μάθηση
0:36 - 0:39

και λειτουργική
ή συντελεστική εξαρτημένη μάθηση.
0:39 - 0:42

Ας μιλήσουμε
για την κλασική εξαρτημένη μάθηση πρώτα.
0:42 - 0:46

Τη δεκαετία του 1890, ένας Ρώσος
φυσιολόγος που ονομαζόταν Ιβάν Παβλόφ
0:46 - 0:48

έκανε ορισμένα πολύ διάσημα πειράματα
σε σκύλους.
0:48 - 0:50

Έδειχνε στους σκύλους λίγη τροφή
0:50 - 0:52

και χτυπούσε ταυτόχρονα ένα κουδούνι.
0:52 - 0:55

Μετά από λίγο, οι σκύλοι
συνέδεαν το κουδούνι με το φαγητό.
0:55 - 0:57

Μάθαιναν ότι όταν άκουγαν το κουδούνι,
0:57 - 0:58

θα τους δινόταν τροφή.
0:58 - 1:00

Τελικά, μόνο το άκουσμα του κουδουνιού
1:00 - 1:02

έκανε τα σκυλιά να εκκρίνουν σάλια.
1:02 - 1:05

Έμαθαν να περιμένουν φαγητό στον ήχο
του κουδουνιού.
1:05 - 1:08

Βλέπετε, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες,
1:08 - 1:11

η θέα και η μυρωδιά του φαγητού προκαλεί
έκκριση σάλιου στα σκυλιά.
1:11 - 1:14

Ονομάζουμε την τροφή
ανεξάρτητο προκλητικό ερέθισμα
1:14 - 1:18

και ονομάζουμε την έκκριση σάλιου
ανεξάρτητη αντίδραση.
1:18 - 1:21

Κανείς δεν εκπαιδεύει ένα σκύλο
να εκκρίνει σάλιο για μια μπριζόλα.
1:21 - 1:24

Ωστόσο, όταν συνδέσουμε ένα ανεξάρτητο
προκλητικό ερέθισμα, όπως η τροφή
1:24 - 1:27

με κάτι που προηγουμένως ήταν ουδέτερο,
1:27 - 1:28

όπως ο ήχος του κουδουνιού,
1:28 - 1:31

αυτό το ουδέτερο ερέθισμα
γίνεται ένα εξαρτημένο ερέθισμα.
1:31 - 1:35

Και έτσι ανακαλύφθηκε
η κλασική εξαρτημένη μάθηση.
1:35 - 1:37

Βλέπουμε πώς αυτό λειτουργεί με τα ζώα,
1:37 - 1:40

αλλά πώς λειτουργεί με τους ανθρώπους;
1:40 - 1:41

Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.
1:41 - 1:45

Ας πούμε ότι μια μέρα πηγαίνετε
στον γιατρό να κάνετε μια ένεση.
1:45 - 1:48

Λέει: «Μην ανησυχείτε,
δεν θα πονέσει καθόλου»
1:48 - 1:52

και μετά σας κάνει
την πιο επώδυνη ένεση που έχετε κάνει.
1:52 - 1:55

Μερικές εβδομάδες αργότερα πηγαίνετε
στον οδοντίατρο για ένα τσεκ απ.
1:55 - 1:56

Αρχίζει να βάζει
έναν καθρέφτη στο στόμα σας
1:56 - 1:58

για να εξετάσει τα δόντια σας,
1:58 - 2:01

και λέει: «Μην ανησυχείτε,
δεν θα πονέσει καθόλου».
2:01 - 2:04

Παρόλο που ξέρετε
ότι ο καθρέφτης δεν θα πονέσει,
2:04 - 2:05

πηδάτε από την καρέκλα
2:05 - 2:07

και τρέχετε έξω από το δωμάτιο φωνάζοντας.
2:07 - 2:09

Όταν πήγατε να κάνετε την ένεση,
2:09 - 2:11

οι λέξεις: «Δεν θα πονέσει καθόλου»,
2:11 - 2:13

έγιναν ένα εξαρτημένο προκλητικό ερέθισμα
2:13 - 2:15

όταν συνδυάστηκαν με τον πόνο της ένεσης,
2:15 - 2:17

το ανεξάρτητο προκλητικό ερέθισμα,
2:17 - 2:19

το οποίο συνοδεύτηκε
από τη δική σας εξαρτημένη αντίδραση
2:19 - 2:21

του να φύγετε τρέχοντας από εκεί.
2:21 - 2:24

Κλασική εξαρτημένη μάθηση εν δράσει.
2:24 - 2:26

Η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση
εξηγεί πώς οι συνέπειες
2:26 - 2:29

οδηγούν σε αλλαγές
στην εκούσια συμπεριφορά.
2:29 - 2:31

Επομένως, πώς λειτουργεί
η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση;
2:31 - 2:35

Υπάρχουν δύο βασικές συνιστώσες
στην συντελεστική εξαρτημένη μάθηση:
2:35 - 2:37

η ενίσχυση και η τιμωρία.
2:37 - 2:39

Οι ενισχυτές καθιστούν πιο πιθανό
2:39 - 2:41

ότι θα κάνετε κάτι ξανά,
2:41 - 2:43

ενώ η τιμωροί το καθιστούν πιο απίθανο.
2:43 - 2:46

Η ενίσχυση και η τιμωρία
μπορούν να είναι θετικές ή αρνητικές,
2:46 - 2:48

αλλά αυτό δεν σημαίνει καλό και κακό.
2:48 - 2:50

Θετική σημαίνει
την προσθήκη ενός ερεθίσματος,
2:50 - 2:53

όπως γλυκό
αφού τελειώσετε τα λαχανικά σας,
2:53 - 2:55

και αρνητική σημαίνει
την αφαίρεση ενός ερεθίσματος,
2:55 - 2:57

όπως να έχετε ένα βράδυ
χωρίς ασκήσεις για το σπίτι
2:57 - 2:59

γιατί πήγατε καλά σε ένα διαγώνισμα.
2:59 - 3:02

Ας δούμε ένα παράδειγμα
συντελεστικής εξαρτημένης μάθησης.
3:02 - 3:04

Αφού φάγατε δείπνο με την οικογένειά σας,
3:04 - 3:07

καθαρίζετε το τραπέζι
και πλένετε τα πιάτα.
3:07 - 3:09

Όταν τελειώσετε, η μαμά σας
σάς κάνει μια μεγάλη αγκαλιά
3:09 - 3:11

και λέει: «Σ' ευχαριστώ που με βοήθησες».
3:11 - 3:13

Σ' αυτήν την περίπτωση,
η αντίδραση της μαμάς σας
3:13 - 3:16

είναι θετική ενίσχυση, αν κάνει πιο πιθανό
3:16 - 3:18

το να επαναλάβετε την εμφάνιση δράσης,
3:18 - 3:21

που είναι να καθαρίσετε το τραπέζι
και να πλύνετε τα πιάτα.
3:21 - 3:24

Η συντελεστική εξαρτημένη μάθηση
είναι παντού στην καθημερινότητά μας.
3:24 - 3:26

Είναι λίγα αυτά που κάνουμε
3:26 - 3:27

που δεν έχουν επηρεαστεί κάποια στιγμή
3:27 - 3:29

από τη συντελεστική εξαρτημένη μάθηση.
3:29 - 3:31

Βλέπουμε την συντελεστική
εξαρτημένη μάθηση
3:31 - 3:34

ακόμη και σε μερικές
ασυνήθιστες περιπτώσεις.
3:34 - 3:36

Μια ομάδα επιστημόνων έδειξε τη δύναμη
3:36 - 3:38

της συντελεστικής εξαρτημένης μάθησης
3:38 - 3:40

εκπαιδεύοντας περιστέρια
να είναι ειδήμονες τέχνης.
3:40 - 3:43

Χρησιμοποιώντας
την τροφή ως θετικό ενισχυτή,
3:43 - 3:44

οι επιστήμονες δίδαξαν τα περιστέρια
3:44 - 3:46

να επιλέγουν πίνακες του Μονέ
3:46 - 3:48

και όχι αυτούς του Πικάσο.
3:48 - 3:51

Όταν τους παρουσίαζαν
έργα άλλων καλλιτεχνών,
3:51 - 3:53

οι επιστήμονες παρατήρησαν
γενίκευση ερεθίσματος
3:53 - 3:55

καθώς τα περιστέρια
επέλεγαν τους Ιμπρεσιονιστές
3:55 - 3:57

και όχι τους Κυβιστές.
3:57 - 3:59

Ίσως μετά να εκπαιδεύσουν τα περιστέρια
3:59 - 4:01

να ζωγραφίζουν
τα δικά τους αριστουργήματα.

Title:: Η διαφορά ανάμεσα στην κλασική και στη συντελεστική εξαρτημένη μάθηση - Πέγκυ Αντόβερ
Speaker:: Peggy Andover
Description:: Δείτε ολόκληρο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/the-difference-between-classical-and-operant-conditioning-peggy-andover

Γιατί οι άνθρωποι αντιδρούν στα ερεθίσματα με συγκεκριμένες συμπεριφορές; Μπορούν οι συμπεριφορές να αλλάξουν αντιδρώντας σε συνέπειες; Η Πέγκυ Αντόβερ μας εξηγεί πώς ο εγκέφαλος μπορεί να συσχετίσει ασύνδετα ερεθίσματα και αντιδράσεις, που έχει αποδειχτεί από τα διάσημα πειράματα του Ιβάν Παβλόφ στη δεκαετία του 1890. Επίσης, πώς η ενίσχυση και η τιμωρία μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγή στη συμπεριφορά.

Μάθημα από την Πέγκυ Αντόβερ, κινούμενη απεικόνιση από τον Άλαν Φόρμαν.

more » « less
Video Language:: English
Team:: closed TED
Project:: TED-Ed
Duration:: 04:13

	TED Translators admin edited Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi commented on Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning
	Toula Papapantou accepted Greek subtitles for The difference between classical and operant conditioning

Show all

Chryssa R. Takahashi

Προσοχή στο μήκος/ταχύτητα. Δεν είχε γίνει χωρισμός σε κανέναν υπότιτλο.

Greek subtitles

Revisions Compare revisions

Revision 15 API

TED Translators admin
Revision 14 Edited

Chryssa R. Takahashi
Revision 13 Edited

Chryssa R. Takahashi

	Revision Number	Author	Created
	15	TED Translators admin
	14	Chryssa R. Takahashi
	13	Chryssa R. Takahashi

Η διαφορά ανάμεσα στην κλασική και στη συντελεστική εξαρτημένη μάθηση - Πέγκυ Αντόβερ

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies

Operating cookies (Required)