Λέσλι Μόργκαν Στάινερ: Γιατί τα θύματα ενδο-οικογενειακής βίας δεν φεύγουν

Η Λέσλι Μόργκαν Στάινερ έπεσε σε "τρελό έρωτα" -- δηλαδή ερωτεύτηκε παράφορα έναν άνδρα που την κακοποιούσε επανειλημμένα και απειλούσε τη ζωή της. Η Στάινερ αφηγείται την σκοτεινή πλευρά της σχέσης της, διορθώνοντας παρανοήσεις που έχουν πολλοί για τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας και εξηγεί πώς μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε για να σπάσουμε τη σιωπή. (Μαγνητοσκοπήθηκε στο TEDxRainier.)

Είμαι εδώ σήμερα για να μιλήσω για μία ενοχλητική ερώτηση,

η οποία έχει μια ανησυχητική απάντηση.

Το θέμα μου είναι τα μυστικά της ενδο-οικογενειακή βίας,

και η ερώτηση που θα επιχειρήσω ν' απαντήσω

είναι αυτή που πάντα όλοι ρωτάνε:

Γιατί κάθεται;

Γιατί κάποια μένει με έναν άνδρα που τη χτυπάει;

Δεν είμαι ψυχίατρος, κοινωνική λειτουργός

ή ειδικός στην ενδο-οικογενειακή βία.

Είμαι απλά μια γυναίκα που έχει να διηγηθεί μια ιστορία.

Ήμουν 22. Είχα μόλις αποφοιτήσει από το Κολλέγιο του Χάρβαρντ.

Είχα μετακομίσει στην Νέα Υόρκη για την πρώτη μου δουλειά

ως συγγραφέας και συντάκτης στο περιοδικό Seventeen.

Απέκτησα το πρώτο μου διαμέρισμα,

την πρώτη μου πράσινη κάρτα American Express,

και είχα ένα πολύ μεγάλο μυστικό.

Το μυστικό μου ήταν ότι υπήρχε αυτό το όπλο

γεμάτο με στρογγυλές σφαίρες που στόχευε το κεφάλι μου

από τον άνθρωπο που νόμιζα ότι ήταν η αδελφή ψυχή μου,

πάρα πολλές φορές.

Ο άνθρωπος που αγαπούσα περισσότερο από οποιονδήποτε στον κόσμο

στόχευε ένα όπλο στο κεφάλι μου και απειλούσε να με σκοτώσει

περισσότερες φορές από όσες μπορώ να θυμηθώ.

Είμαι εδώ να σας πω την ιστορία της αρρωστημένης αγάπης,

μια ψυχολογική παγίδα μεταμφιεσμένη σε αγάπη,

στην οποία πέφτουν εκατομμύρια γυναικών, μέχρι και κάποιοι άνδρες

κάθε χρόνο.

Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα η ιστορία σας.

Δεν μοιάζω με μια τυπική επιζήσασα ενδο-οικογενειακή βίας.

Έχω πτυχίο Αγγλικών από το Κολλέγιο του Χάρβαρντ,

και μεταπτυχιακό στο μάρκετινγκ από τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Γουάρτον.

Έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου δουλεύοντας σε κάποιες από τις 500 καλύτερες επιχειρήσεις

συμπεριλαμβανομένων των Johnson & Johnson, Leo Burnett και The Washington Post.

Είμαι παντρεμένη με τον δεύτερο σύζυγό μου για περίπου 20 χρόνια

και έχουμε μαζί τρία παιδιά.

Ο σκύλος μου είναι ένα μαύρο Λαμπραντόρ, και οδηγώ ένα μίνιβαν Honda Odyssey.

(Γέλια)

Το πρώτο μου λοιπόν μήνυμά είναι ότι η ενδο-οικογενειακή βία

συμβαίνει στον καθένα --

οποιασδήποτε φυλής, θρησκείας, εισοδήματος και μορφωτικού επιπέδου.

Βρίσκεται παντού.

Το δεύτερο μήνυμά μου είναι ότι όλοι πιστεύουν

ότι η ενδο-οικογενειακή βία συμβαίνει στις γυναίκες,

ότι είναι ένα γυναικείο πρόβλημα.

Όχι ακριβώς.

Περισσότερο από το 85% αυτών που ασκούν βία είναι άνδρες, και η ενδο-οικογενειακή βία

συμβαίνει μόνο σε πολύ στενές, αλληλοεξαρτώμενες, μακροχρόνιες σχέσεις,

με άλλα λόγια, σε οικογένειες,

το τελευταίο μέρος που θα θέλαμε ή θα περιμέναμε να υπάρχει βία,

που είναι κι ένας λόγος για τον οποίο η ενδο-οικογενειακή βία προκαλεί σύγχυση.

Εγώ η ίδια θα σας έλεγα ότι θα ήμουν η τελευταία γυναίκα στη γη

που θα έμενε με έναν άνδρα που τη χτυπάει,

αλλά στην πραγματικότητα ήμουν ένα πολύ συνηθισμένο θύμα λόγω της ηλικίας μου.

Ήμουν 22 χρονών και στις Η.Π.Α.,

οι γυναίκες μεταξύ 16 και 24 χρονών έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες

να πέσουν θύματα ενδο-οικογενειακής βίας

σε σχέση με γυναίκες άλλων ηλικιών,

και περισσότερες από 500 γυναίκες και κορίτσια αυτής της ηλικίας

σκοτώνονται κάθε χρόνο από βίαιους συντρόφους,

φίλους και συζύγους στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ήμουν επίσης ένα πολύ τυπικό θύμα επειδή δεν γνώριζα τίποτα

για την ενδο-οικογενειακή βία, τα σημάδια και τα μοτίβα της.

Γνώρισα τον Κόνορ μια κρύα, βροχερή νύχτα του Γενάρη.

Κάθισε δίπλα μου στο μετρό της Νέας Υόρκης,

μου έπιασε την κουβέντα.

Μου είπε δύο πράγματα.

Το ένα ήταν ότι και εκείνος είχε μόλις αποφοιτήσει από ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια

και ότι δούλευε σε μια πολύ εντυπωσιακή τράπεζα της Γουόλ Στριτ.

Αλλά αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση σε αυτή την πρώτη συνάντηση

ήταν ότι ήταν έξυπνος και αστείος

και έμοιαζε σαν επαρχιώτης.

Είχε μεγάλα μάγουλα σε σχήμα μήλου

και ξανθά μαλλιά,

φαινόταν πολύ γλυκός.

Ένα από τα εξυπνότερα πράγματα που έκανε ο Κόνορ από την αρχή,

ήταν να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι εγώ ήμουν το αφεντικό στη σχέση μας.

Το έκανε ιδιαίτερα στις αρχές

εκθειάζοντάς με.

Ξεκινήσαμε να βγαίνουμε και του άρεσαν όλα επάνω μου,

το ότι ήμουν έξυπνη, ότι είχα πάει στο Χάρβαρντ,

ότι βοηθούσα με πάθος τα έφηβα κορίτσια και λάτρευα τη δουλεια μου.

Ήθελε να ξέρει τα πάντα για την οικογένειά μου,

την παιδική μου ηλικία, τις ελπίδες και τα όνειρά μου.

Ο Κόνορ πίστευε σε εμένα, ως συγγραφέα και ως γυναίκα,

έτσι όπως κανείς άλλος δεν είχε πιστέψει ποτέ.

Επίσης δημιούργησε μια μαγική ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης μεταξύ μας

ομολογώντας το μυστικό του,

το οποίο ήταν ότι ως μικρό αγόρι στην ηλικία των τεσσάρων,

τον χτυπούσε άγρια και επανειλημμένα

ο πατριός του,

και η βία ήταν τόσο σοβαρή που αναγκάστηκε να αφήσει το σχολείο στη β' γυμνασίου,

αν και ήταν πολύ έξυπνος,

και πέρασε σχεδόν 20 χρόνια ξαναχτίζοντας τη ζωή του.

Και γι'αυτό το πτυχίο του από ένα μεγάλο πανεπιστήμιο

και η δουλειά στην Γουόλ Στριτ και το λαμπρό του μέλλον

σήμαιναν τόσα πολλά για αυτόν.

Αν μου λέγατε

ότι αυτός ο έξυπνος, αστείος, ευαίσθητος άνδρας που με λάτρευε

κάποια μέρα θα αποφάσιζε εάν έπρεπε ή όχι να φορέσω μακιγιάζ,

πόσο κοντές θα ήταν οι φούστες μου,

που θα ζούσα, τι δουλειές θα δεχόμουν,

ποιοί θα ήταν οι φίλοι μου και που θα περνούσα τα Χριστούγεννα,

θα είχα γελάσει μαζί σας,

επειδή δεν υπήρχε κανένα σημάδι βίας ή ελέγχου

ή θυμού στον Κόνορ στο ξεκίνημα.

Δεν γνώριζα ότι το πρώτο στάδιο

σε οποιαδήποτε σχέση που καταλήγει σε ενδο-οικογενειακή βία

είναι το να αποπλανήσεις και να γοητεύσεις το θύμα.

Επίσης δεν γνώριζα ότι το δεύτερο βήμα είναι να απομονώσεις το θύμα.

Ο Κόνορ δεν ήρθε σπίτι μια μέρα και ανακοίνωσε

"Ξέρεις, όλη αυτή η ιστορία Ρωμαίος και Ιουλιέτα ήταν υπέροχη,

άλλα πρέπει να προχωρήσω στην επόμενη φάση

στην οποία σε απομονώνω και σε κακοποιώ" --- (Γέλια) ---

"οπότε πρέπει να σε βγάλω από αυτό το διαμέρισμα

όπου οι γείτονες θα μπορούσαν να σε ακούσουν να φωνάζεις

και έξω από αυτή την πόλη όπου έχεις φίλους και οικογένεια

και συναδέλφους που μπορούν να δουν τους μώλωπες."

Αντιθέτως, ο Κόνορ ήρθε σπίτι ένα απόγευμα Παρασκευής

και μου είπε ότι είχε παραιτηθεί από τη δουλειά του εκείνη την ημέρα,

τη δουλειά των ονείρων του,

και μου είπε ότι παραιτήθηκε εξαιτίας μου,

επειδή τον είχα κάνει να αισθάνεται τόσο ασφαλή και αγαπητό

ώστε δεν χρειαζόταν να αποδείξει ποιός ήταν στην Γουόλ Στριτ,

και ήθελε απλά να φύγει από την πόλη

και μακριά από την βίαιη, δυσλειτουργική οικογένειά του,

και να μετακομίσει σε μια μικρή πόλη στην Νέα Αγγλία

όπου μπορούσε να ξεκινήσει την ζωή του από την αρχή με εμένα στο πλευρό του.

Το τελευταίο πράγμα που ήθελα ήταν να φύγω από τη Νέα Υόρκη,

και από την δουλειά των ονείρων μου,

αλλά σκέφτηκα ότι έπρεπε να κάνω θυσίες για την αδελφή-ψυχή μου,

οπότε συμφώνησα και παραιτήθηκα από τη δουλειά μου,

και έφυγα με τον Κόνορ από το Μανχάτταν.

Δεν είχα ιδέα ότι έπεφτα σε μια αρρωστημένη αγάπη,

ότι βουτούσα με το κεφάλι σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη

φυσική, οικονομική και ψυχολογική παγίδα.

Το επόμενο βήμα στην ενδο-οικογενειακή βία

είναι να φέρεις την απειλή της βίας

και να δεις πώς θα αντιδράσει εκείνη.

Και εδώ είναι το σημείο που μπαίνουν τα όπλα.

Μόλις μετακομίσαμε στη Νέα Αγγλία -- ξέρετε,

εκείνο το μέρος στο οποίο ο Κόνορ υποτίθεται θα ένιωθε τόσο ασφαλής --

αγόρασε τρία όπλα.

Φύλαγε ένα στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου μας.

Ένα κάτω από τα μαξιλάρια στο κρεβάτι μας,

και το τρίτο το είχε στην τσέπη του συνεχώς.

Είπε ότι χρειαζόταν αυτά τα όπλα

λόγω του τραύματος που είχε βιώσει ως μικρό παιδί.

Τα χρειαζόταν για να νιώθει προστατευμένος.

Αλλά αυτά τα όπλα ήταν πραγματικά ένα μήνυμα για εμένα,

αν και δεν είχε απλώσει χέρι πάνω μου,

η ζωή μου ήταν ήδη σε μεγάλο κίνδυνο κάθε λεπτό της κάθε μέρας.

Ο Κόνορ με χτύπησε πρώτη φορά

πέντε ημέρες πριν το γάμο μας.

Ήταν 7 π.μ. Ακόμα φορούσα το νυχτικό μου.

Δούλευα στον υπολογιστή μου προσπαθώντας να τελειώσω μια γραπτή δική μου δουλειά

και εκνευρίστηκα,

και ο Κόνορ χρησιμοποίησε το θυμό μου σαν δικαιολογία

για να περάσει και τα δυο του χέρια γύρω από λαιμό μου

και να πιέσει τόσο δυνατά ώστε εγώ να μη μπορώ να αναπνεύσω ή να φωνάξω,

και χρησιμοποίησε τη λαβή του στο λαιμό μου

για να χτυπήσει επανειλημμένα το κεφάλι μου στον τοίχο.

Πέντε ημέρες αργότερα, οι δέκα μώλωπες είχαν εξαφανιστεί από το λαιμό μου,

και έβαλα το γαμήλιο φόρεμα της μητέρας μου,

και τον παντρεύτηκα.

Παρ'όλα αυτά που συνέβησαν,

ήμουν σίγουρη ότι θα ζούσαμε ευτυχισμένοι,

επειδή αγαπιόμασταν πάρα πολύ.

Είχε μετανιώσει πραγματικά.

Ήταν πολύ αγχωμένος με τον γάμο

και με το οτι θα γινόμασταν οικογένεια.

Ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό,

και δε θα με πλήγωνε ποτέ ξανά.

Συνέβη άλλες δύο φορές στο μήνα του μέλιτος.

Την πρώτη φορά οδηγούσα για να βρούμε μια μυστική παραλία

και χάθηκα,

και μου έριξε μια γροθιά στο πλάι του κεφαλιού μου τόσο δυνατή

που η άλλη μεριά του κεφαλιού μου χτύπησε επανειλημμένα

το παράθυρο του οδηγού.

Και μετά από λίγες μέρες, γυρίζοντας σπίτι από το μήνα του μέλιτος

εκνευρίστηκε από την κίνηση,

και πέταξε ένα κρύο μπέργκερ στο πρόσωπό μου.

Ο Κόνορ συνέχισε να με χτυπάει μια με δύο φορές τη βδομάδα

για τα επόμενα 2,5 χρόνια του γάμου μας.

Έκανα λάθος που πίστευα πως ήμουν μοναδική

και μόνη σε αυτή την κατάσταση.

Μια στις τρεις Αμερικανίδες

βιώνει τη βία στο σπίτι ή την παρενόχληση σε κάποια στιγμή της ζωής της,

και αναφέρεται πως 15 εκατ. παιδιά

κακοποιούνται κάθε χρόνο, 15 εκατομμύρια.

Οπότε σίγουρα δεν ήμουν μόνη σε αυτό.

Γυρίζοντας στην ερώτησή μου:

Γιατί παρέμεινα;

Η απάντηση είναι εύκολη.

Δεν ήξερα πως με κακοποιούσε.

Ακόμα κι αν σημάδευε με γεμισμένα όπλα το κεφάλι μου,

με έσπρωχνε από τις σκάλες,

απειλούσε να σκοτώσει το σκύλο μας,

έβγαζε το κλειδί από τη μηχανή καθώς οδηγούσα στη λεωφόρο,

έριχνε σκόνη καφέ στο κεφάλι μου

καθώς ντυνόμουν για μια συνέντευξη για δουλειά,

ποτέ δεν σκέφτηκα τον εαυτό μου ως κακοποιημένη σύζυγο.

Αντίθετα, ήμουν μια πολύ δυνατή γυναίκα

που είχε ερωτευθεί έναν πολύ προβληματικό άνδρα,

και ήμουν ο μόνος άνθρωπος στη Γη

που μπορούσε να βοηθήσει τον Κόνορ να αντιμετωπίσει τους δαίμονές του.

Η άλλη ερώτηση που όλοι κάνουν είναι,

γιατί απλά δεν φεύγει;

Γιατί δεν έφυγα; Θα μπορούσα να φύγω όποτε ήθελα.

Για μένα αυτή είναι η πιο λυπηρή και πιο επώδυνη ερώτηση που ρωτάνε όλοι

επειδή εμείς τα θύματα ξέρουμε κάτι που εσείς δεν γνωρίζετε:

Είναι πολύ επικίνδυνο να αφήσεις αυτόν που σε κακοποιεί.

Επειδή το τελευταίο βήμα της ενδο-οικογενειακής βίας

είναι να τη σκοτώσεις.

Πάνω από 70% των φόνων ενδο-οικογενειακής βίας

γίνονται αφού το θύμα έχει τερματίσει τη σχέση,

και έχει φύγει,

επειδή τότε ο κακοποιός δεν έχει τίποτα πλέον να χάσει.

Άλλες περιπτώσεις περιλαμβάνουν μακροχρόνια παρενόχληση,

ακόμα και μετά που ο ίδιος που ασκει τη βία έχει ξαναπαντρευτεί,

άρνηση οικονομικών πόρων,

και τη μεταχείρηση του οικογενειακού δικαίου

ώστε να τρομοκρατεί το θύμα και τα παιδιά της,

που συχνά αναγκάζονται από δικαστές

να περνάνε χρόνο χωρίς επίβλεψη

με τον άνδρα που κακοποιούσε τη μητέρα τους.

Και ακόμα ρωτάμε, γιατί απλά δεν φεύγει;

Εγώ κατάφερα και έφυγα,

εξ αιτίας ενός τελευταίου, σαδιστικού ξυλοδαρμού

που έσπασε την άρνησή μου να δω την πραγματικότητα.

Κατάλαβα πως ο άνδρας που αγαπούσα τόσο

θα με σκότωνε αν τον άφηνα.

Κι έτσι έσπασα τη σιωπή.

Το είπα σε όλους:

στην αστυνομία, στους γείτονες,

στους φίλους μου, στην οικογένειά μου, σε ξένους,

και είμαι εδώ σήμερα γιατί όλοι εσείς με βοηθήσατε.

Έχουμε την τάση να στερεοτυπούμε τα θύματα

ως τα τρομερά πρωτοσέλιδα,

αυτοκαταστροφικές γυναίκες, κατεστραμμένα αγαθά.

Το ερώτημα, "Γιατί μένει;"

για κάποιους σημαίνει "εκείνη φταίει επειδή μένει"

λες και τα θύματα επιλέγουν να ερωτευτούν άνδρες

που σκοπεύουν να μας καταστρέψουν.

Αλλά από τότε που εκδόθηκε το βιβλίο "Τρελός Έρωτας"

έχω ακούσει εκατοντάδες ιστορίες από άνδρες και γυναίκες

που επίσης ξέφυγαν,

που πήραν ένα ανεκτίμητο μάθημα ζωής από αυτά που έγιναν,

και που ξανάχτισαν τις ζωές τους -- ευτυχισμένες ζωές --

ως υπάλληλοι, σύζυγοι και μητέρες,

ζωές χωρίς βία, όπως έκανα κι εγώ.

Επειδή τελικά είμαι πολύ τυπικό θύμα ενδο-οικογενειακής βίας

και μια τυπική επιζήσασα.

Ξαναπαντρεύτηκα έναν καλό και ευγενικό άνδρα,

και έχουμε αυτά τα τρία παιδιά.

Έχω το μαύρο Λαμπραντόρ, και το μίνιβαν μου.

Αυτό που δεν θα έχω ξανά,

ποτέ ξανά,

είναι ένα γεμισμένο όπλο να σημαδεύει το κεφάλι μου

από κάποιον που ισχυρίζεται πως με αγαπάει.

Αυτή τη στιγμή, ίσως να σκέφτεστε

"Ουάου, είναι συναρπαστικό"

ή "Ουάου, πόσο χαζή ήταν"

αλλά όλη αυτή την ώρα μιλάω για εσάς.

Σας υπόσχομαι πως υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι

που ακούνε αυτή τη στιγμή

που κακοποιούνται

ή κακοποιούνταν ως παιδιά

ή που κακοποιούν οι ίδιοι.

Η κακοποίηση μπορεί να επηρεάζει την κόρη σας,

την αδελφή σας, την καλύτερή σας φίλη αυτή τη στιγμή.

Μπόρεσα να τελειώσω τη δική μου τρελή ιστορία αγάπης

με το να σπάσω τη σιωπή.

Ακόμα και σήμερα σπάω τη σιωπή.

Είναι ο τρόπος μου να βοηθάω άλλα θύματα,

και είναι η τελευταία μου παράκληση προς εσάς.

Μιλήστε για αυτά που ακούσατε εδώ.

Η κακοποίηση ευδοκιμεί στη σιωπή.

Έχετε τη δύναμη να σταματήσετε τη βία στο σπίτι

απλά με το να στρέψετε έναν προβολέα πάνω της.

Εμείς τα θύματα, τους χρειαζόμαστε όλους.

Πρέπει όλοι να καταλάβετε

τα μυστικά της ενδοοικογενειακής βίας.

Βγάλτε την κακοποίηση έξω στο φως με το να το συζητάτε

με τα παιδιά σας, τους συναδέλφους σας,

τους φίλους και την οικογένειά σας.

Προβάλετε τους επιζώντες ως καταπληκτικούς ανθρώπους, αγαπητούς

με το μέλλον μπροστά τους.

Αναγνωρίστε τα πρώτα σημάδια της βίας

και συνειδητά να επέμβετε,

να τα αποκλιμακώσετε, να δείξετε στα θύματα μια ασφαλή δίοδο εξόδου.

Μαζί μπορούμε να στρώσουμε τα κρεβάτια μας,

τα τραπέζια μας, τις οικογένειές μας

τις ασφαλείς και ήρεμες οάσεις έτσι όπως θα έπρεπε να είναι.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)