Co się dzieje podczas zawału serca?

Obejrzyj całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-happens-during-a-heart-attack-krishna-sudhir

Co roku około 7 milionów ludzi umiera na zawał serca. Choroby układu krążenia, które powodują zawał i inne problemy ak udar, są najwiekszymi zabójcami na świecie. Co powoduje zawał? Krishna Sudhir bada główne przyczyny i metody leczenia tej śmiertelnej choroby.

Lekcja: Krishna Sudhir, animacja: Chadwick Whitehead.

Co roku około 7 milionów ludzi
umiera na zawał serca,

a choroby układu krążenia,

które powodują zawał
i inne zaburzenia jak udar,

są największymi zabójcami na świecie.

Co powoduje zawał?

Jak wszystkie mięśnie,
serce potrzebuje tlenu,

a podczas zawału dostaje go za mało.

Złogi tłuszczu zwane
blaszkami miażdżycowymi

odkładają się na ściankach
tętnic wieńcowych,

dostarczających sercu natlenowaną krew.

Z wiekiem blaszki powiększają się,

czasem bardzo,

twardnieją

i wywołują stany zapalne.

Wreszcie mogą tworzyć zatory.

Jeśli któraś z blaszek pęknie,

w ciągu kilku minut
tworzy się wokół niej skrzep

i zwężona tętnica staje się
całkowicie niedrożna.

Odcięty zostaje dopływ krwi
do mięśnia sercowego,

a niedotlenione komórki
zaczynają szybko obumierać.

Dochodzi do niedokrwienia
mięśnia sercowego,

zwanego również zawałem.

Bez interwencji lekarza stan chorego
może szybko ulec pogorszeniu.

Niesprawny mięsień nie może
sprawnie pompować krwi

i dochodzi do zaburzenia rytmu serca.

W najgorszym przypadku zawał
może doprowadzić do nagłej śmierci.

Jak rozpoznać zawał?

Najczęstszy objaw
to ból klatki piersiowej,

spowodowany niedotlenieniem
mięśnia sercowego.

Pacjenci opisują go jako
miażdżący lub uciskający.

Może promieniować do lewego ramienia,

szczęki,

pleców

lub jamy brzusznej.

Nie zawsze jednak przebiega to
tak dramatycznie jak w filmach.

Niektórzy odczuwają nudności

bądź duszności.

Objawy mogą być mniej oczywiste
u kobiet i osób starszych.

W ich przypadku główną oznaką
może być osłabienie i zmęczenie.

Co ciekawe, u wielu ludzi,

zwłaszcza diabetyków z zaburzeniami
przenoszenia informacji o bólu,

zawał może przebiegać bezobjawowo.

Jeśli podejrzewamy,
że ktoś właśnie ma zawał,

kluczowa jest szybka reakcja.

Jeśli to możliwe, należy wezwać pogotowie.

Tak najszybciej pacjent
dostanie się do szpitala.

Wzięcie aspiryny rozrzedzającej krew

i rozszerzającej tętnice nitrogliceryny

może powstrzymać postępowanie zawału.

Na izbie przyjęć
lekarze dokonują diagnozy.

W tym celu najczęściej wykonują EKG,

aby zmierzyć elektryczną czynność serca,

oraz badanie krwi, aby ocenić
uszkodzenia mięśnia sercowego.

Pacjent jest następnie przewożony
na oddział kardiologiczny,

gdzie przeprowadzane są badania
pozwalające zlokalizować zatory.

Kardiolodzy mogą odblokować tętnicę

poszerzając ją balonikiem
podczas zabiegu angioplastyki.

Często zakładają też
metalowe bądź polimerowe stenty,

aby zapobiec ponownemu zwężeniu.

Bardziej rozległe zatory mogą wymagać
pomostowania aortalno-wieńcowego.

Używając fragmentu żyły lub tętnicy
pochodzącej z innej części ciała,

kardiochirurdzy mogą przekierować
przepływ krwi, by omijała zator.

Takie zabiegi przywracają
krążenie do mięśnia sercowego

i prawidłowe funkcjonowanie serca.

Metody leczenia rozwijają się,

jednak niezbędne jest zapobieganie.

Ryzyko zawału zależy od stylu życia
i czynników genetycznych.

Na szczęście styl życia można zmienić.

Ruch, zdrowa dieta i utrata wagi

zmniejszają ryzyko zawału,

nawet kolejnego.

Lekarze zalecają, by wykonywać
kilka razy w tygodniu

zarówno ćwiczenia aerobowe jak i siłowe.

Sercu służy też dieta uboga
w cukry i tłuszcze nasycone,

które przyczyniają się do jego chorób.

Co powinniśmy jeść?

Dużo bogatych w błonnik warzyw,

kurczak i ryby zamiast czerwonego mięsa,

a także produkty pełnoziarniste,
orzechy i migdały

korzystnie wpływają na serce.

Dobra dieta i ćwiczenia pozwalają
utrzymać odpowiednią wagę,

co też zmniejsza ryzyko zawału.

Oczywiście również leki
pomogają zapobiegać zawałom.

Lekarze często przepisują
małe dawki aspiryny,

szczególnie pacjentom już po zawale

i tym w grupie ryzyka.

Leki kontrolujące czynniki ryzyka,

takie jak nadciśnienie,
cholesterol czy cukrzyca,

również pomagają chronić przed zawałem.

Zawały serca zdarzają się często,
jednak nie są nieuniknione.

Zdrowa dieta,

unikanie tytoniu,

dobra kondycja

oraz odpowiednia dawka snu i śmiechu

pozwalają, by najważniejszy
mięsień naszego ciała

bił przez długie lata.