ဘာကြောင့် ရှိတ်စပီယားဟာ ငါးလုံးဖွဲ့ လင်္ကာ ကို နှစ်သက်ခဲ့တာလဲ။ - David T. Freeman and Gregory Taylor
-
0:09 - 0:12ဝီလျံ ရှိတ်စပီးယားရဲ့လက်ရာတွေကို
ပထမဆုံး ကြုံကြိုက်သူအတွက်အတွက်တော့ -
0:12 - 0:15ဘာသာစကား စိမ်းနေတယ်လို့
ထင်ရလောက်တယ်။ -
0:15 - 0:18ဒါပေမဲ့ ဒါကို အရသာခံတတ်ဖို့
လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုရှိတယ်။ -
0:18 - 0:23ပြဇာတ်တွေနဲ့ ကျော်ကြားပေမဲ့ ရှိတ်စပီးယားဟာ
ပထမဦးဆုံး အကျော်ဒေးယျကဗျာစာဆိုတစ်ဦးပါ။ -
0:23 - 0:26ရှီတ်စပီးယားရဲ့ ဘာသာစကားမှာ
အရေးအပါဆုံးအရာတွေထဲက တစ်ခုက -
0:26 - 0:29သူ့ရဲ့ ဖိရွတ်သံ အသုံပြုမှုပါ။
-
0:29 - 0:30ဒီဖိသံမျိုး မဟုတ်ပါ၊
-
0:30 - 0:34ဒါပေမဲ့ စကားလုံးတွေထဲက တစ်ချို့အသံတွေကို
အခြားဟာတွေထက် ဖိရွတ်ပုံပါ။ -
0:34 - 0:38ဒီလိုလုပ်တာ အကျင့်ပါလွန်းတော့
ပထမတော့ သတိမထားမိလောက်ကြဘူး။ -
0:38 - 0:42ဒါပေမဲ့ စကားလုံးကို နှေးနှေးဆိုလိုက်ရင်
ဒါတွေကို အလွယ်တကူ သတိထားမိလောက်ပါတယ်။ -
0:42 - 0:48ပြဇာတ်ရေးဆရာ၊ ကွန်ပြူတာ၊ တယ်လီဖုန်း။
-
0:48 - 0:51ကဗျာစာဆိုတွေဟာ ဒီဖိသံတွေကို
အင်မတန် သတိထားမိတယ်၊ -
0:51 - 0:53နံပါတ်နဲ ဖိသံနဲ့ ဖော့သံ နံပါတ်နဲ့ အစဉ်ကို
-
0:53 - 0:56ရှည်ကြာစွာ စမ်းသပ်ပြီး
ကဗျာတွေထဲက စည်းချက်ကိုဖန်တီးဖို့ -
0:56 - 1:01၎င်းတို့ကို နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့
ပေါင်းစပ်ခဲ့ကြတယ်။ -
1:01 - 1:02သီချရေးဆရာတွေလိုပဲ
-
1:02 - 1:06ကဗျာစာဆိုတွေဟာ ဒီစည်းချက်တွေ (သို့)
ကဗျာမတြာရဲ့ မှတ်မိလွယ်တဲ့ အကျော့တစ်ခုကနေ -
1:06 - 1:09သူတို့ရဲ့စိတ်ကူးတွေကို ဖော်ပြလေ့ရှိတယ်
-
1:09 - 1:10ပြီးတော့ ဂီတလိုပဲ
-
1:10 - 1:14ကဗျာစာပေမှာ ဒါကို သရုပ်ဖော်ဖို့
၎င်းကိုယ်ပိုင် စကားစုရှိတယ်။ -
1:14 - 1:16လင်္ကာတစ်ကြောင်းထဲမှာ
-
1:16 - 1:19ထူးခြားတဲ့ ယူနစ်တစ်ခုဖွဲ့ထားတဲ့
အဖိ၊အဖော့ အသံတွေရဲ့ နံပါတ်တစ်ခုဟာ -
1:19 - 1:21အသံစုတစ်စုပါ၊
-
1:21 - 1:26ရိုက်ချက်တစ်ချို့ပါဝင်တဲ့ ဂီတဆိုင်ရာ
တစ်ခုလိုပါပဲ။ -
1:26 - 1:30လင်္ကာတစ်ကြောင်းဟာ အသံစုများစွာနဲ့
အမြဲလို ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ -
1:30 - 1:34ဥပမာ သုံးသံစု ဟာ အသံ သုံးသံပါတဲ့
အသံစုတစ်စုပါ။ -
1:34 - 1:38ပထမသံကို ဖိပြီး၊ ဒုတိယနဲ့
တတိယသံကို ဖော့ပါတယ်။ -
1:38 - 1:41သုံးသံစုတွေဟာ အမြန်ရွေ့ပြီး
အင်အား စုတဲ့ စာကြောင်းတွေကို ဖန်တီးတယ်။ -
1:41 - 1:45Robert Browning ရဲ့ကဗျာ
"The Lost Leader" ထဲမှာ -
1:45 - 1:52"တို့အတွက်ထားခဲ့တဲ့ ငွေတစ်ဆုပ်စာအတွက်ပဲ၊
နံရိုးနဲ့ သူ့အင်္ကျီမှာ စိုက်ဖို့အတွက်ပဲ" -
1:52 - 1:54နောက်တစ်မျိုးကတော့
သံရှည်၊ သံတိုပါတဲ့ နှစ်သံစုပါ၊ -
1:54 - 1:58ဖိသံနောက်ကနေ
ဖော့သံကပ်လိုက်ပါတယ်။ -
1:58 - 2:00ရှိတ်စပီးယားရဲ့ "Macbeth"က
ဒီစာကြောင်းတွေထဲက နှစ်သံစုဟာ -
2:00 - 2:04ကဝေမတွေရဲ့ သံပြိုင်ဟစ်သံကို နိမိတ်ဆိုးနဲ့
ကျောချမ်းစရာ အသံ ဖြည့်ပေးပါတယ်။ -
2:04 - 2:11"နှစ်ပြန်၊နှစ်ပြန် ကရိကထနဲ့ ဒုက္ခ၊
မီးကလောင်၊ ငရဲအိုး ဗလုံထ" -
2:11 - 2:14ဒါပေမဲ့ ရှိတ်စပီးယားနဲ့ပတ်သက်တဲ့
သံလျော့၊ သံတင်းက ဒီလောက်ပါပဲ။ -
2:14 - 2:17ဒီနှစ်သံစုဟာ ဖိသံ၊ဖော့သံ
အသံစုရဲ့ ပြောင်းပြန် အသံစုလိုပါ၊ -
2:17 - 2:20ဒီတော့ ပထမ အသံကို ဖော့ပြီး
ဒုတိယ အသံကို ဖိတာပါ၊ ဥပမာ -
2:20 - 2:24"ဖြစ်ဖို့ (သို့) မဖြစ်ဖို့" ပါ။
-
2:24 - 2:28ရှိတ်စပီးယားရဲ့ အကြိုက်ဆုံး မတြာက
အထူးသဖြင့် ငါးလုံးဖွဲ့ လင်္ကာပါ၊ -
2:28 - 2:32အဲဒီမှာ တစ်ကြောင်းစီဟာ
သံတို၊သံရှည် နှစ်သံပါတဲ့ ငါးလုံးဆိုတော့ -
2:32 - 2:35စုစုပေါင်း ဆယ်သံပါ။
-
2:35 - 2:38ဒါကို ရှိတ်စပီးယားရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး
စာကြောင်းအများအပြားမှာ အသုံးပြုတယ်။ -
2:38 - 2:43" ကိုယ် မင်းကို နွေတစ်နေ့နဲ့
ခိုင်းနှိုင်းလိုက်မလား၊ -
2:43 - 2:47"နေမင်းရေ ထလော့
မနာလိုတဲ့ လကို သတ်တော့" -
2:47 - 2:51သံတို၊သံရှည်ဟာ ပုဒ်ဖြတ်နဲ့ စာလုံးခွဲမှု
နှစ်ခုစလုံးနှင် အံမဝင်ပုံကိုသတိပြုပါ။ -
2:51 - 2:56မတြာသည် အသံသာဖြစ်ပြီး
စာလုံးပေါင်းမဟုတ်ပါ -
2:56 - 2:58သံတို၊သံရှည် ငါးလုံးဖွဲ့လင်္ကာဟာ
ပညာရပ်ဆန်ပုံပေါက်နိုင်ပေမဲ့ -
2:58 - 3:01ဆိုလိုချက်ကို မှတ်မိဖို့
မလွယ်တဲ့နည်းတစ်ခုပါ။ -
3:01 - 3:06iamb စကားလုံးဟာ
"I am." စကားစုလို အသံထွက်ပါတယ်။ -
3:06 - 3:08ကဲ၊ ဒါကို သံတိုသံရှည် ငါးလုံးဖွဲ့လင်္ကာ
-
3:08 - 3:11ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ဝါကျတစ်ကြောင်းအဖြစ်
ချဲ့ကြည့်ရအောင်။ -
3:11 - 3:15"ငါဟာ သစ်သားခြေထောက်နဲ့
ပယ်လယ်ဓားပြ" -
3:15 - 3:18ပင်ယ်ဓားပြဟာ သံတိုသံရှည်ထဲမှာသာ
လျှောက်နိုင်တယ်၊ -
3:18 - 3:21ရှိတိစပီးယား အကြိုက်ဆုံး မတြာရဲ့
ရှင်သန်နေတဲ့ သတိပေးချက်တစ်ခုပါ။ -
3:21 - 3:24သံတိုသံရှည် ငါးလုံးဖွဲ့ လင်္ကာက
သူ ခြေလှမ်းဆယ်လှမ်း လှမ်းချိန်ပါ။ -
3:24 - 3:28မိတ်ဆွေပင်လယ်ဓားပြဟာ ဒါကို ကျကျနန
မှတ်ပုံကို အမှတ်ရဖို့တောင်ကူညီတယ်။ -
3:28 - 3:32လူသူကင်းမဲ့တဲ့ ကမ်းစပ်တစ်လျှောက်လျှောက်ကာ
သူ့ချန်ရစ်တဲ့ ခြေရာတွေကိုစိတ်ကူးကြည့်ရင်ပါ -
3:32 - 3:38ဖော့သံတွေအတွက် အဝိုက်တစ်ခုနဲ့
ဖိသံတွေရဲ့ ဖိနပ်ကောက်ကြောင်းတစ်ခုပါ။ -
3:38 - 3:42"ဂီတာဟာ အချစ်ရဲ့အစာသာဆိုရင်
ဆက်တီးမှုတ်ပေတော့" -
3:42 - 3:45တကယ်က ရှိတ်စပီးယား
ပြဇာတ်တွေရဲ့ စာကြောင်း -
3:45 - 3:47အများစုကို ပုံမှန် စကားပြေနဲ့ ရေးသားတာပါ။
-
3:47 - 3:48ဒါပေမဲ့ အသေအချာ ဖတ်ရင်
-
3:48 - 3:51ရှိတ်စပီးယားရဲ့ ဇာတ်ကောင်တွေဟာ
ကဗျာ အထူးသဖြင့် ငါးလုံးဖွဲ့ -
3:51 - 3:53လင်္ကာအဖြစ်ပြောင်းသွားတာ
သတိပြုမိလိမ့်မယ်၊ -
3:53 - 3:58အကြောင်းက ကိုယ်ပိုင်ဘဝတွေမှာ ကဗျာစာပေနဲ့
တူတဲ့ တူညီတဲ့အကြောင်းများစွာ ရှိလို့ပါ။ -
3:58 - 4:03ချစ်ရမ္မက်၊ အတွေးနယ်ချဲ့မှုနဲ့
လေးနက်မှုခံးစားချက်ပေါ့။ -
4:03 - 4:07Hamlet က သူ့ဖြစ်တည်မှုကို
တွေးနေတာဖြစ်စေ၊ -
4:07 - 4:09Romeo က သူ့အချစ်ကို
ဖွင့်ဟနေတာဖြစ်စေ -
4:09 - 4:13ဇာတ်ကောင်တွေဟာ သူတို့ရဲ့
စိတ်ခံစားတွေနဲ့ လောကထဲက သူတို့နေရာ -
4:13 - 4:15အကြောင်းပြောတဲ့အခါ ငါးလုံးဖွဲ့
လင်္ကာကို ပြောင်းတယ်။ -
4:15 - 4:18ဒါက နောက်ဆုံးမေးခွန်း ကျန်နေတယ်။
-
4:18 - 4:22ဘာကြောင့် ဒီအခြေအနေတွေအတွက် ငါးလုံးဖွဲ့
လင်္ကာကိုရှိတ်စပီးယား ရွေးချယ်ခဲ့သလဲ။ -
4:22 - 4:27ဆိုပါစို့ သုံးသံစု ၆ ကြောင်း (သို့)
နှစ်သံစု ၅ ကြောင်းလင်္ကာအစားပေါ့။ -
4:27 - 4:30ငါးလုံးဖွဲ့ သံလျော့၊ သံတင်းလင်္ကာဟာ
သရုပ်ဆောင်တွေအတွက် မှတ်မိဖို့နဲ့ -
4:30 - 4:32ပရိတ်သတ် နားလည်ဖို့
လွယ်တယ်ဆိုကြတယ် -
4:32 - 4:36အကြောင်းက ၎င်းဟာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားနဲ့
သဘာဝကျကျ လိုက်ဖက်လို့ပါ။ -
4:36 - 4:38ဒါပေမဲ့ နောက်အကြောင်းပြချက်
ရှိလောက်ပါတယ်။ -
4:38 - 4:41နောက်တစ်ခါ ခံစားမှု အရှိန်မြင့်တဲ
အခြေအနေတစ်ခုမှာ ရှိရင် -
4:41 - 4:44ရှိတ်စပီးယားဇာတ်ကောင်းတွေ လင်္ကာ
ဖွဲ့ဖြစ်သွားစေတာမျိုးတွေပေါ့၊ -
4:44 - 4:48သင့်ရင်ဘတ် ဘယ်ဘက်အပေါ်
လက်တင်ထားလိုက်ပါ။ -
4:48 - 4:49ဘာ ခံစားရလဲ။
-
4:49 - 4:52ဒါ သံလျော့၊သံတင်းတွေထဲမှာ
သင့်နှလုံးခုန်နေတာပါ။ -
4:52 - 4:58ဒါ ဒွန်း ဒါ ဒွန်း
ဒါ ဒွန်း ဒါ ဒွန်း ဒါ ဒွန်း -
4:58 - 5:02ရှိတ်စပီးယားရဲ့ ကဗျာအဆန်ဆုံး စာကြောင်းတွေက
နှလုံးသားရဲ့ အကြောင်းတွေသာ မဟုတ်ဘူး။ -
5:02 - 5:04စည်းချက်အတိုင်း လိုက်ပါတယ်။
- Title:
- ဘာကြောင့် ရှိတ်စပီယားဟာ ငါးလုံးဖွဲ့ လင်္ကာ ကို နှစ်သက်ခဲ့တာလဲ။ - David T. Freeman and Gregory Taylor
- Description:
-
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/why-shakespeare-loved-iambic-pentameter-david-t-freeman-and-gregory-taylor တွင်ကြည့်ပါ။
ရှိတ်စပီးယားဟာ တစ်ခါတစ်လေမှာ သူ့ရဲ့ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဇာတ်ကွက်တွေနဲ့ အလွန်ရှေးဆန်တဲ့ ဘာသာစကားကြောင့် အထက်တန်းကျောင်းတွေမှာ ကောင်းကောင်းကြီး အပြစ်တင်ခံရပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ သူ့အချိန်က လူတွေပြောဆိုခဲ့ပုံမှာ (ယနေ့တိုင် ပြောဆိုနေဆဲ) နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေတဲ့ ကဗျာစာဆိုတစ်ဦးကို လှစ်ဟပြနေတဲ့ သူ့စကားလုံးတွေရဲ့ စည်းချက်တွေထဲကို တစ်ချက်လောက် ဝင်ကြည့်လိုက်ပါ။ ဘာကြောင့် ရှိတ်စပီးယားရဲ့ စကားလုံးတွေဟာ ဒီလောက်ကို ဇွဲကောင်းကောင်းနဲ့ အားကောင်းနေကြတာလဲ။ David T. Freeman နဲ့ Gregory Taylor တို့ကနေပြီး ငါးလုံးဖွဲ့လင်္ကာ အစွမ်းကို ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။သင်ခန်းစာကို David T. Freeman and Gregory Taylor က ပြုစုပြီး လှုပ်ရှားမှု ပုံရိပ်များကို Brad Purnell ဖန်တီးထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:22