İşlemediğim bir suç yüzünden hapis yatmak bana ne öğretti

2011 yılında Teresa Njoroge işlemediği finansal bir suçtan ötürü mahkûm edildi, evi Kenya'da bitmek bilmeyen sahte suçlamalar ve giderek artan rüşvet teklifleri sonucunda bu karar kılındı. Hapsedildikten sonra oradaki tüm diğer kadın ve küçük kızların yetersiz eğitim ve ekonomik fırsatlardan ötürü aynı bozuk sistemin mağdurları olduğunu fark etti. Tüm suçlarından aklanmış ve özgür olarak Njoroge, daha iyi bir hayat kurmak adına bu kadınların yoksulluk ve suç döngüsünü kırmak için onlara beceri, araç ve destek sağlıyor.

Parmaklıkların sert bir şekilde

kapandığını duyduğumda,

bunun gerçek olduğunu anladım.

Kafam çok karışıktı.

İhanete uğramış hissettim.

Ezilmiş hissettim.

Susturulmuş hissettim.

Az önce ne olmuştu?

Beni buraya nasıl gönderebildiler?

Buraya ait değilim.

Hareketlerinin hiçbir sonucu olmadan

böylesine büyük bir hatayı
nasıl yapabildiler?

Kalabalık kadın grupları görüyorum,

eski püskü üniformalı

dört bir tarafında koca duvar
ve kapılar olan

demir dikenli tellerle çevrilmiş

ve kötü bir kokuyla irkiliyorum

ve kendime soruyorum,

nasıl oldu da

saygıdeğer finansal bankacılık
sektöründe çalışırken,

okulda çok çalışkan bir öğrenciyken,

Kenya'nın en büyük

kadın ıslahevine

kapatıldım?

Langata maksimum güvenlikli

kadın cezaevindeki ilk gecem,

en zoruydu.

2009 yılı Ocak ayında,

çalıştığım bankada farkında olmadan

sahte para transferi yaptığım söylendi.

Şok olmuştum, korkmuştum
ve dehşete düşmüştüm.

Tutkuyla bağlı olduğum
kariyerimi kaybedebilirdim.

Ama en kötüsü bu değildi.

Hayal ettiğimden çok daha kötüsü oldu.

Tutuklandım,

kötü niyetle yargılandım

ve infaz edildim.

İşin tuhaf yanı ise
beni tutuklayan memurun

kendisine 10.000 dolar verirsem

davanın kayıplara karışacağını
söylemesiydi.

Reddettim.

İki buçuk sene boyunca,

mahkeme salonlarında

masumiyetimi ispatlamak için savaştım.

Gazetelerde, TV'de, radyoda,

konu medyanın her yerindeydi.

Yeniden yanıma geldiler.

Bu kez bana

"Eğer 50.000 dolar verirsen

yargılama senin lehine olacak." dediler,

üstelik karşı karşıya kaldığım
suçlamalarda

bir kabahatim olduğuna dair

bir kanıt olmadığı gerçeğine aldırmadan.

Altı yıl önce

mahkûmiyetim sırasında

yaşadıklarımı

dün gibi hatırlıyorum.

Hakimin soğuk ve sert bir şekilde

işlemediğim bir suç için

aldığım cezayı telaffuz ettiği,

soğuk bir Perşembe sabahı.

Konuştuğum dilde

"gerçek ve adalet"
anlamına gelen

Oma adını verdiğim,

uzun zamandır özlemini çektiğim

üç aylık güzel kızımı

tuttuğumu hatırlıyorum.

Ona en sevdiği
pembe giyisisini giydirmiştim

ve burada parmaklıklar ardında

bir senelik cezamı çekerken

bana eşlik etmek üzereydi.

Gardiyanlar yaşadıklarımın
yol açtığı travmaya

duyarlı görünmüyorlardı.

Giriş işlemleri ile

itibarım ve insanlığım kayboldu.

Kaçak eşyalara karşı arandım,

günlük kıyafetlerimi çıkardım

ve hapishane üniformasını giydim,

yere çömelmeye zorlandım,

bu pozisyon, önümde beni bekleyen

binlerce aramadan

ve sayımdan sonra

artık bir rutin hâline

gelecekti.

Kadınlar bana şunu söyledi:

"Buraya alışacaksın.

Çok iyi uyum sağlayacaksın."

Artık Teresa Njoroge değildim.

Yeni kimliğim 415/11 idi

ve kısa sürede aynı mekânı
paylaştığım diğer kadınlar için de

durumun aynı olduğunu öğrendim.

Ve içerideki yaşama alışmıştım:

hapishane yemeği,

hapishane dili,

hapishane yaşamı.

Hapishane kesinlikle
bir peri masalı dünyası değil.

Karşıma çıkabileceğini düşünmediğim şey

zamanı ve mekânı paylaştığım

kadın ve çocuklardı;

bu sistemin suçları yüzünden

hapsedilmişlerdi,

bir şamar oğlanı,

bir günah keçisi isteyen yozlaşma,

asıl sorumlu kişi

özgür kalabilsin diye,

sürekli zayıfı tekmeleyen
bozuk bir sistem,

aramızdaki en yoksullar,

kefalet veya rüşvet vermeye

gücü yetmeyen insanlar.

Böylece devam ettik.

Hapishanedeki bir yıl boyunca

neredeyse 700 kadar kadının

hikâyelerini dinledikçe

bu kadınları hapishaneye düşüren şeyin

suç olmadığını fark ettim.

Onların çoğu

bundan uzaktılar.

Sorun herkese eşit şartlarda

ve kalitede sunulmayan
eğitim sistemiyle başlıyor;

ekonomik imkân yetersizliği

bu kadınları küçük suçlara itiyor;

sağlık sistemi,

sosyal adalet sistemi,

ceza adaleti sistemi.

Çoğu fakir çevrelerden gelen

bu kadınlardan herhangi biri

çoktan kırılmış olan sistemin

çatlaklarından düşerse

o çatlağın altında hapishane var,

işte bu kadar.

Langata maksimum güvenlikli
kadın cezaevinde

bir senelik cezamı tamamladığımda,

yoksulluk nedeniyle

hapishane içinde ve dışında

hayatın döner kapısına sıkışmış

kadın ve küçük kızlara yapılan

tanık olduğum

tüm adaletsizlikleri gidermek için

dönüşümün bir parçası olmak için

yanıp tutuşuyordum.

Salınmamdan sonra,

Clean Start'ı kurdum.

Clean Start sosyal bir girişim

ve kadınlara ve küçük kızlara

ikinci bir şans vermeyi amaçlıyor.

Biz onlar için bir köprü inşa ediyoruz.

Hapishanelere gidiyoruz,
onları eğitiyoruz,

beceri kazandırıyoruz,
araç ve destek sağlıyoruz,

zihinlerini, davranışlarını ve tutumlarını

değiştirmelerini sağlıyoruz.

Kurumsal sektörden hapishanelere de

köprüler kuruyoruz --

Clean Start ile ortak olacak

bireyler, teşkilatlar,

bize istihdam olanakları tanıyarak,

yeniden topluma girdiklerinde

genç kız ve kadınlara,

küçük çocuk ve adamlara,

ev diyebilecekleri bir yer

ve mesleki eğitim sağlamamızı
mümkün kılıyor.

Bir gün gelip de

ceza adaleti sistemi içinde

çok yaygın olan

adaletsizliklerle ilgili
hikâyeler paylaşacağımı

hiç düşünmemiştim

ama buradayım.

Hapishaneye her gidişimde,

kendimi biraz evimde hissederim

ama beni geceleri ayakta tutan şey

hayali gerçekleştirmek için

korkusuzca çalışmak,

Louisina'ya kadar köprü kurmak,

dünyanın hapsetme merkezi olarak addedilen

yanımda hapishanede tanıştığım

yüzlerce kadının

hikâyesini taşıyorum,

bazıları ikinci şanslarını değerlendiriyor

diğerleryse hâlâ
hayat köprüsünde.

Büyük Maya Angelou'nun bir sözünü

hayata geçirdim.

"Bir kişi olarak geldim

ama 10.000 kişi olarak önünüzdeyim."

(Alkışlar)

Benim hikâyem çok özel

ama bugün hapiste olan

ve özgürlüğü arzulayan

milyonlarca insanı

hep birlikte bir düşünelim.

Mahkûmiyetimden üç yıl

ve salınmamdan iki yıl sonra

istinaf mahkemesi tarafından
tüm kabahatlerimden

aklandım.

(Alkışlar)

Aynı süre zarfında,

oğlumla müjdelendim.

Adını ise

benim dilimdeki "özgürlük"
anlamına gelen Uhuru koydum.

(Alkışlar)

Çünkü uzun zamandır hasretini çektiğim

özgürlüğe kavuştum.

Bir kişi olarak geldim

ama 10.000 kişi olarak önünüzdeyim,

binlerce insanın bir araya gelmesinin

yadsınamaz umuduyla

ceza adaleti sistemini dönüştürmek için

işlerimizi olması gerektiği gibi

yapıyor olmamızdan cesaret alarak.

İşimizi özür dilemeden

yapmaya devam edelim.

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)