Τι έμαθα όταν φυλακίστηκα για ένα έγκλημα που δε διέπραξα

Το 2011, η Τερέζα Ντζιορόγκε καταδικάστηκε για ένα οικονομικό έγκλημα που δε διέπραξε -- το αποτέλεσμα μιας μακριάς αλυσίδας ψευδών κατηγοριών, αυξανόμενων προσπαθειών χρηματισμού και το διεφθαρμένο σύστημα δικαιοσύνης της πατρίδας της, της Κένυας. Μετά τη φυλάκισή της, ανακάλυψε ότι η πλειοψηφία των γυναικών και των κοριτσιών που ήταν κλειδωμένες μαζί της στη φυλακή ήταν κι αυτές θύματα του ίδιου σπασμένου συστήματος, πιασμένες στην περιστρεφόμενη πόρτα της ζωής και μπαινοβγαίνοντας από τη φυλακή λόγω χαμηλών επιπέδων μόρφωσης και έλλειψης οικονομικών ευκαιριών. Τώρα πλέον, ελεύθερη και αθωωμένη από τα εφετεία, η Ντζιορόγκε μοιράζεται τον τρόπο με τον οποίο δίνει στις φυλακισμένες γυναίκες τις ικανότητες, τα εργαλεία και την υποστήριξη που χρειάζονται για να σπάσουν τον φαύλο κύκλο της φτώχειας και του εγκλήματος και να χτίσουν μια καλύτερη ζωή.

Όταν άκουσα αυτά τα σίδερα

να χτυπούν δυνατά,

ήξερα ότι ήταν αλήθεια.

Νιώθω μπερδεμένη.

Νιώθω προδομένη.

Νιώθω συγκλονισμένη.

Νιώθω αποσιωποιημένη.

Τι συνέβη μόλις;

Πώς μπόρεσαν να με στείλουν εδώ;

Δεν ανήκω εδώ.

Πώς μπόρεσαν να κάνουν
ένα τόσο τεράστιο λάθος

χωρίς να υπάρχουν επιπτώσεις
για τις πράξεις τους;

Βλέπω μεγάλες ομάδες γυναικών

με κουρελιασμένες στολές

περικυκλωμένες από
τεράστιους τοίχους και πύλες,

περιφραγμένες με συρματόπλεγμα,

και με χτυπάει μια απαίσια μυρωδιά,

και ρωτώ τον εαυτό μου,

πώς μεταφέρθηκα

από το να δουλεύω στον σεβαστό
τομέα της χρηματοπιστωτικής τραπεζικής,

έχοντας δουλέψει τόσο σκληρά στο σχολείο,

στο να είμαι τώρα έγκλειστη

στη μεγαλύτερη φυλακή

γυναικών στην Κένυα;

Το πρώτο μου βράδυ

στη Γυναικεία Φυλακή Υψίστης
Ασφαλείας της Λαγκάτα

ήταν το πιο δύσκολο.

Τον Ιανουάριο του 2009,

πληροφορήθηκα ότι είχα χειριστεί
μια άνομη συναλλαγή εν αγνοία μου

στην τράπεζα στην οποία εργαζόμουν.

Ήμουν σοκαρισμένη, φοβισμένη
και τρομοκρατημένη.

Θα έχανα μια σταδιοδρομία
που αγαπούσα με πολύ πάθος.

Αλλά αυτό δεν ήταν το χειρότερο.

Έγινε ακόμα χειρότερο
απ'ό,τι μπορούσα ποτέ να φανταστώ.

Με συνέλαβαν,

με κατηγόρησαν κακόβουλα,

και μου ασκήθηκε δίωξη.

Ο πιο μεγάλος παραλογισμός
ήταν ο αστυνομικός που με συνέλαβε

που μου ζήτησε να τον πληρωσω
10.000 αμερικάνικα δολάρια

και η υπόθεση θα εξαφανιζόταν.

Αρνήθηκα.

Μετά από δύομιση χρόνια,

μπαινοβγαίνοντας από τα δικαστήρια,

πάλευα να αποδείξω την αθωότητά μου.

Ήταν είδηση σε όλα τα μέσα,

στις εφημερίδες,
την τηλεόραση, το ραδιόφωνο.

Ήρθαν σε μένα ξανά.

Αυτή τη φορά, μου είπαν,

«Αν μας δώσεις 50.000 αμερικάνικα δολάρια,

η δικαστική απόφαση θα βγει υπέρ σου».

ανεξάρτητα από το γεγονός
ότι δεν υπήρχε καμία απόδειξη

ότι είχα κάνει κάτι κακό

σχετικά με τις κατηγορίες
που μου είχαν καταλογίσει.

Θυμάμαι τα γεγονότα

της καταδίκης μου

πριν από έξι χρόνια

σαν να ήταν χτες.

Το ψυχρό, σκληρό πρόσωπο της δικαστού

όταν μου ανήγγειλε την καταδίκη

ένα κρύο πρωινό Πέμπτης

για ένα έγκλημα που δεν είχα διαπράξει.

Θυμάμαι να κρατάω

την τριών μηνών πανέμορφη κόρη μου

που είχα μόλις ονομάσει Όμα,

που στη διάλεκτό μου σημαίνει
«αλήθεια και δικαιοσύνη»,

καθώς αυτό ήταν που ανέμενα

όλον αυτόν τον καιρό.

Την έντυσα με το αγαπημένο της μωβ φόρεμα,

και εδώ ήταν, έτοιμη να με συνοδέψει

να εκτελέσω αυτή την ποινή ενός έτους

πίσω από τα κάγκελα.

Οι φύλακες δεν φαινόταν
να ευαισθητοποιούνται από το τραύμα

που μου προκαλούσε αυτή η εμπειρία.

Η αξιοπρέπεια και
η ανθρωπότητά μου εξαφανίστηκαν

κατά τη διαδικασία εισαγωγής.

Περιελάμβανε το ψάξιμο για λαθραία είδη,

αλλαγή από τα φυσιολογικά μου ρούχα

στη στολή της φυλακής,

εξαναγκασμό σε κοντοκάθισμα στο έδαφος,

μια στάση του σώματος που σύντομα έμαθα

θα ήταν μέρος της ρουτίνας

των χιλιάδων ψαξιμάτων,

μετρήσεων αριθμών,

που βρίσκονταν ακόμα μπροστά μου.

Οι γυναίκες μου είπαν,

«Θα προσαρμοστείς σε αυτό το μέρος.

Θα ταιριάξεις καλά εδώ».

Δεν μου γινόταν πλέον αναφορά
ως Τερέσα Ντζιορόγκε.

Το νούμερο 415/11 ήταν
η νέα μου ταυτότητα,

και γρήγορα έμαθα ότι έτσι
ήταν και για τις άλλες γυναίκες

με τις οποίες μοιραζόμασταν τον χώρο.

Και ναι, προσαρμόστηκα στη ζωή εκεί μέσα:

το φαγητό της φυλακής,

τη γλώσσα της φυλακής,

τη ζωή της φυλακής.

Η φυλακή δεν είναι κανένας
παραμυθένιος κόσμος.

Αυτό που δεν περίμενα

ήταν οι γυναίκες και τα παιδιά

με τα οποία φυλακιστήκαμε
και μοιραστήκαμε το χώρο,

γυναίκες που είχαν φυλακιστεί

για εγκλήματα του συστήματος,

τη διαφθορά που απαιτεί ένα θύμα,

έναν αποδιοπομπαίο τράγο,

έτσι ώστε ο πραγματικός υπεύθυνος

να αφεθεί ελεύθερος,

ένα σπασμένο σύστημα που συνεχώς
εξευτελίζει τους πιο ευάλωτους,

τους πιο φτωχούς ανάμεσά μας,

αυτούς που αδυνατούν
να πληρώσουν τις εγγυήσεις

ή τις δωροδοκίες.

Και έτσι προχωρήσαμε παρακάτω.

Καθώς άκουγα ιστορία μετά από ιστορία

από τις περίπου 700 γυναίκες

μέσα σε αυτόν τον ένα χρόνο
μέσα στη φυλακή,

σύντομα κατάλαβα ότι δεν ήταν το έγκλημα

αυτό που είχε φέρει
αυτές τις γυναίκες στη φυλακή,

τις περισσότερες τουλάχιστον,

αλλά κάτι μακριά από αυτό.

Είχε ξεκινήσει με το εκπαιδευτικό σύστημα,

του οποίου η παροχή και η ποιότητα
δεν είναι ίση για όλους -

την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών

που ωθεί αυτές τις γυναίκες
σε μικρά εγκλήματα επιβίωσης -

το σύστημα υγείας,

το σύστημα κοινωνικής δικαιοσύνης,

το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.

Αν οποιαδήποτε από αυτές τις γυναίκες,

που ήταν κυρίως από φτωχά περιβάλλοντα,

έπεφταν μέσα από τις ρωγμές

του ήδη σπασμένου συστήματος,

το τέλος αυτού του χάσματος
είναι η φυλακή,

τελεία.

Όταν τελείωσα τη μονοετή ποινή μου

στη Γυναικεία Φυλακή Υψίστης
Ασφαλείας της Λαγκάτα,

είχα τη φλογερή πεποίθηση

να είμαι μέρος αυτής της μεταμόρφωσης

για να λυθούν οι αδικίες

που είχα δει

για τις γυναίκες και τα κορίτσια

που είχαν πιαστεί
σε μια περιστρεφόμενη πόρτα

μιας ζωής εντός και εκτός φυλακής

λόγω της φτώχειας.

Μετά την απελευθέρωσή μου,

ίδρυσα την «Καθαρή Αρχή».

Η «Καθαρή Αρχή» είναι
μια κοινωνική επιχείρηση

που επιζητά να δώσει σε αυτές
τις γυναίκες και αυτά τα κορίτσια

μια δεύτερη ευκαιρία.

Αυτό που κάνουμε είναι
να δημιουργούμε γέφυρες γι' αυτές.

Μπαίνουμε στις φυλακές, τις εκπαιδεύουμε,

τους δίνουμε ικανότητες,
εργαλεία και υποστήριξη

ώστε να μπορούν να αλλάζουν
τις νοοτροπίες τους,

τις συμπεριφορές τους
και τις στάσεις τους.

Χτίζουμε επίσης γέφυρες προς τις φυλακές

από τον επιχειρηματικό τομέα --

μεμονωμένα άτομα, οργανισμούς

που θα συνεργαστούν με την «Καθαρή Αρχή»

και θα μας δώσουν τη δυνατότητα
να παρέχουμε απασχόληση

κατοικίες,

δουλειές, επαγγελματική κατάρτιση,

γι' αυτές τις γυναίκες και τα κορίτσια,

τα αγόρια και τους άνδρες,

κατά τη μετάβασή τους πίσω στην κοινωνία.

Δε σκέφτηκα ποτέ

ότι μια μέρα

θα έδινα ιστορίες

των αδικιών που είναι τόσο συχνές

στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης,

αλλά να που είμαι.

Κάθε φορά που πάω πίσω στη φυλακή,

αισθάνομαι λίγο οικεία,

αλλά είναι η αποθαρρυντική δουλειά

για την ολοκλήρωση αυτού του οράματος

που με κρατά ξύπνια τα βράδια,

συνδέοντας τα μίλια μέχρι τη Λουιζιάνα,

που θεωρείται η παγκόσμια
πρωτεύουσα της φυλάκισης,

φέρνοντάς μου ιστορίες

από εκατοντάδες γυναίκες

που έχω γνωρίσει μέσα στις φυλακές,

κάποιες από τις οποίες έχουν αγκαλιάσει
τις δεύτερες ευκαιρίες τους

και άλλες που βρίσκονται ακόμα
στη γέφυρα του ταξιδιού της ζωής.

Εγώ ενσωματώνω έναν στίχο

της μεγάλης Μάγια Αγγέλου.

«Έρχομαι σαν μία,

αλλά στέκομαι σαν 10.000».

(Χειροκρότημα)

Καθώς η ιστορία μου είναι ασυνήθης,

αλλά φανταστείτε μαζί με μένα

τα εκατομμύρια ανθρώπων

που βρίσκονται σήμερα στις φυλακές,

λαχταρώντας την ελευθερία.

Τρία χρόνια μετά την καταδίκη μου

και δύο χρόνια μετά την απελευθέρωσή μου,

το όνομά μου έχει καθαριστεί
από τα εφετεία

από οποιαδήποτε αδικοπραγία.

(Χειροκρότημα)

Περίπου τον ίδιο καιρό,

ευλογήθηκα με το γιο μου,

που τον ονόμασα Ουχούρου,

που στη διάλεκτό μου σημαίνει «ελευθερία».

(Χειροκρότημα)

Επειδή είχα επιτέλους κερδίσει
την ελευθερία

που τόσο λαχταρούσα.

Έρχομαι σαν μία,

αλλά στέκομαι σαν 10.000,

εμψυχωμένη από την σκληρή ελπίδα

ότι χιλιάδες από εμάς έχουμε συγκεντρωθεί

για να μεταρρυθμίσουμε
και να μεταμορφώσουμε

το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης,

ενθαρρυμένη ότι κάνουμε
όλοι τις δουλειές μας

όπως πρέπει να τις κάνουμε.

Και αφήστε μας να συνεχίσουμε
να τις κάνουμε

χωρίς να απολογούμαστε.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)