Elizabeth Lesser: Zabierz "Innego" na lunch

Współczesna polityka może stać się niemożliwa z powodu napiętych stosunków międzyludzkich, pełnych podziałów oraz wrogości. Elizabeth Lesser analizuje źródło tych napięć: dwa aspekty ludzkiej natury, które określa jako "mistyka" i "wojownika". Sugeruje także prosty sposób, w jaki jednostka może rozpocząć prawdziwy dialog z osobą, która ma odmienne poglądy: wspólny lunch i zadanie "Innemu" trzech pytań, by dowiedzieć się, co naprawdę kryje się w jego sercu.

Może się wydawać, że w tej sali

siedzi 600 osób,

ale tak naprawdę jest nas o wiele więcej,

ponieważ osobowość każdego z nas

ma wiele aspektów.

Moja osobowość ma dwa podstawowe aspekty,

między którymi toczy się dialog, a jednocześnie trwa konflikt

od czasu, kiedy byłam dzieckiem.

Nazywam te aspekty: "mistykiem"

i "wojownikiem".

Urodziłam się w rodzinie

zaangażowanych politycznie

intelektualistów i ateistów.

W mojej rodzinie panowało przekonanie, że

jeśli ktoś jest inteligentny,

to, tym samym, nie interesuje go duchowość.

Byłam dziwadłem w mojej rodzinie.

Byłam tym dziwnym małym dzieckiem,

które potrzebowało poważnych rozmów

o światach, które mogą istnieć

poza tym wszystkim, co odbieramy zmysłami.

Chciałam wiedzieć,

czy to, co my, ludzie, widzimy,

słyszymy i myślimy

stanowi pełne i dokładne odbicie

rzeczywistości.

W poszukiwaniu odpowiedzi

wybrałam się na katolicką mszę.

Poszłam na nią razem z moimi sąsiadami.

Czytałam Sartre'a i Sokratesa,

a potem, kiedy chodziłam do liceum,

zdarzyło się coś wspaniałego.

Guru ze Wschodu

zaczęli przybijać do wybrzeży Ameryki.

Powiedziałam sobie:

"Chcę mieć guru."

Od tamtej pory

kroczę po ścieżce mistycyzmu

i próbuję wyjrzeć poza to,

co Albert Einstein określił jako

"złudzenie optyczne

świadomości dnia codziennego".

Co oznaczają te słowa? Zaraz wam pokażę.

Zróbcie teraz wdech

i odetchnijcie czystym powietrzem tej sali.

Widzicie ten niezwykły,

podwodny,

przypominający rafę koralową obiekt?

To ludzka tchawica.

A te kolorowe kule

to mikroby,

które pływają w tej sali

właśnie teraz, dookoła nas.

Gdybyśmy nie mieli tej podstawowej wiedzy biologicznej,

to rozumielibyśmy znacznie słabiej

zarówno najmniejszy poziom subatomowy,

jak i największe poziomy kosmiczne.

Lata, które przeżyłam jako mistyczka,

sprawiły, że zaczęłam kwestionować

niemal wszystkie moje przekonania.

W rezultacie stałam się dumną "osobą, która nie wie wszystkiego."

W tej chwili, kiedy moja wewnętrzna mistyczka

trajkocze bez końca,

wojowniczka przewraca oczami.

Jest zaniepokojona

tym, co obecnie dzieje się na świecie.

Martwi się.

Mówi: "Wybacz, ale jestem wkurzona

i wiem o kilku sprawach,

którymi powinnyśmy się bezzwłocznie zająć".

Od zawsze jestem wojowniczką,

która działa na rzecz praw kobiet,

pomaga przy kampaniach politycznych,

pracuje na rzecz ochrony środowiska.

Czasem można dostać kręćka,

jeśli w jednym ciele gości się jednocześnie

mistyka i wojownika.

Zawsze fascynowali mnie

ci wyjątkowi ludzie,

którzy radzą sobie z takim połączeniem,

którzy poświęcają swoje życie ludzkości

z odwagą wojownika

i gracją mistyka;

ludzie, tacy jak Martin Luther King Jr.,

który napisał: "Nigdy nie mogę stać się tym,

kim powinienem być,

dopóki ty nie staniesz się tym,

kim powinieneś być.

Na tym polega wzajemne powiązanie

poszczególnych elementów rzeczywistości".

Obok Kinga mistykiem-wojownikiem była też Matka Teresa,

która powiedziała: "Problem ze światem polega na tym,

że za nasze rodziny uważamy

zbyt wąską grupę ludzi".

Jest jeszcze Nelson Mandela,

żyjący zgodnie z afrykańską ideą

ubuntu,

według której ja potrzebuję ciebie,

żeby być sobą,

a ty potrzebujesz mnie, żeby być tobą.

Obecnie wszyscy uwielbiamy w kółko powtarzać

imiona tych trojga mistyków-wojowników,

tak jakby urodzili się

z genem świętości.

Jednak w rzeczywistości jesteśmy w stanie

robić to wszystko, co oni robią

i naszym zadaniem jest teraz

kontynuować ich dzieło.

Głęboko niepokoją mnie sposoby,

w jakie wszystkie kultury, w których żyjemy

demonizują Innego,

ponieważ najgłośniej słychać tych,

którzy utwierdzają podziały między ludźmi.

Posłuchajcie, jak nazywa się

kilka bestsellerów

napisanych przez przedstawicieli naszej amerykańskiej,

podzielonej na pół sceny politycznej.

"Liberalizm to choroba psychiczna",

"Rush Limbaugh to gruby idiota",

"Ptasie móżdżki i patrioci",

"Spór z idiotami".

Te tytuły mogą wydawać się żartobliwe,

ale tak naprawdę są niebezpieczne.

A oto jeszcze jedna książka, której tytuł może brzmieć znajomo,

ale której autor może być dla was zaskoczeniem:

"Cztery i pół roku walki

z kłamstwem, głupotą

i tchórzostwem".

Kto wymyślił ten tytuł?

Był to pierwszy tytuł książki Adolfa Hitlera,

znanej jako "Mein Kampf", "Moja walka",

książki, która położyła podwaliny pod partię nazistowską.

Najgorsze okresy w ludzkiej historii,

nieważne, czy w Kambodży, czy w Niemczech,

czy w Ruandzie

zaczynają się od ukazywania inności w negatywnym świetle.

Potem niechęć do inności zamienia się

w brutalny ekstremizm.

Dlatego właśnie chcę zainicjować nowy projekt,

który ma pomóc nam wszystkim,

również i mnie,

zwalczać skłonność do traktowania Innego

z niechęcią.

Wiem, że wszyscy jesteśmy zapracowani,

ale spokojnie, projekt można zrealizować podczas przerwy na lunch.

Projekt ten nazywa się:

"Zabierz Innego na lunch".

Jeśli jesteś

Republikaninem,

możesz zjeść lunch razem z Demokratą,

a jeśli jesteś Demokratą,

to możesz

zabrać na lunch Republikanina.

Jeśli myśl o zjedzeniu lunchu z tego rodzaju osobą

powoduje, że tracisz apetyt,

możesz zacząć od czegoś prostszego,

bo nawet w twoim najbliższym otoczeniu

nie brakuje Innych.

Może zjesz lunch z osobą,

która modli się w pobliskim meczecie

albo w kościele, albo w synagodze,

lub z kimś, kto ma odmienne poglądy

na kwestię aborcji,

lub ze szwagrem,

który nie wierzy w globalne ocieplenie -

z kimkolwiek, kto wywołuje twój niepokój swoim stylem życia

lub kogo poglądy

przyprawiają cię o drgawki.

Kilka tygodni temu poszłam na lunch

z panią należącą do konserwatywnego ruchu Tea Party.

W teorii, spełniała wszystkie warunki, by przyprawiać mnie o drgawki.

Była prawicową aktywistką,

podczas gdy ja jestem aktywistką związaną z lewicą.

Przestrzegałyśmy pewnych zasad tak,

by utrzymać naszą rozmowę na wysokim poziomie.

Możecie wykorzystać te zasady,

bo wiem, że wy wszyscy

zabierzecie kiedyś Innego na lunch.

Przede wszystkim, powinniście więc postawić sobie za cel

poznanie jednej osoby

należącej do grupy, o której macie kiepskie mniemanie.

Następnie, zanim spotkacie się na lunchu z taką osobą,

powinniście ustalić razem z nią pewne podstawowe reguły.

Razem z panią z Tea Party opracowałyśmy

następujące zasady:

Nie przekonuj do swoich poglądów, nie broń ich,

nie wchodź drugiej osobie w słowo.

Bądź ciekawy drugiej osoby,

chętny do rozmowy, szczery.

Słuchaj.

Po ustaleniu tych zasad, wybrałyśmy się razem na lunch.

I zadałyśmy sobie nawzajem następujące pytania:

Podziel się ze mną swoim życiowym doświadczeniem.

Do jakich kwestii

przywiązujesz dużą wagę?

O co chciałaś zawsze zapytać kogoś

z drugiej strony barykady?

Razem z panią z Tea Party

doszłyśmy do kilku naprawdę istotnych wniosków.

Jednym z nich chciałabym się teraz z wami podzielić.

Myślę, że jest on znaczący

w odniesieniu do każdego problemu, który dotyczy

stosunków między ludźmi niezależnie od ich miejsca zamieszkania.

Zapytałam moją rozmówczynię, dlaczego ludzie z jej strony barykady

rozpowszechniają skandaliczne zarzuty i kłamstwa

na temat ludzi z mojej strony.

"Co dokładnie?", zapytała.

"Na przykład twierdzenie, że jesteśmy grupą

snobów

i moralnie zdeprawowanych wielbicieli terrorystów".

Była w szoku.

Była przekonana, że moja strona

gnębiła jej stronę znacznie bardziej,

że nazywaliśmy ich bezmózgimi,

uzbrojonymi rasistami.

Razem nie mogłyśmy się nadziwić

tym etykietom, które nie pasowały

do nikogo,

kogo znałyśmy.

A ponieważ już trochę sobie wtedy ufałyśmy,

wierzyłyśmy w szczerość zapewnień drugiej strony.

Zdecydowałyśmy, że będziemy podnosić głos sprzeciwu,

kiedy zauważymy w swoich społecznościach

wypowiedzi pełne negatywnych stereotypów,

które są krzywdzące dla drugiej strony

i mogą wywoływać stan społecznej paranoi;

stan, który wykorzystać mogą ekstremiści

do wywoływania konfliktów.

Pod koniec lunchu

podziękowałyśmy sobie nawzajem za otwartość.

Żadna z nas nie próbowała zmienić drugiej.

Jednocześnie nie udawałyśmy jednak,

że różnice między nami po prostu się rozpłyną

wraz z końcem lunchu.

Zamiast tego, wykonałyśmy

wspólnie pierwsze kroki

wykraczające poza nasze odruchowe reakcje

i skierowane w stronę miejsca ubuntu,

jedynego miejsca,

gdzie można znaleźć

rozwiązanie większości naszych

pozornie nierozwiązywalnych problemów.

Kogo powinniście zaprosić na lunch?

Moment, kiedy złapiecie się na tym,

że patrzycie na Innego z niechęcią

powinien być dla was wskazówką.

A co się może wydarzyć w czasie waszego lunchu?

Czy niebiosa się otworzą,

a "We Are the World" popłynie z głośników w waszej restauracji?

Raczej nie,

ponieważ praca nad ubuntu jest powolna

i żmudna.

To dwoje ludzie,

którzy wyzbywają się pretensji

do bycia wszechwiedzącymi.

To dwoje ludzi,

dwoje wojowników,

którzy porzucają broń

i wyciągają ku sobie dłonie.

Wielki poeta perski Rumi opisał taką sytuację następująco:

"Gdzieś poza poglądami

o dobrych i złych czynach

znajduje się pole.

To tam się spotkamy".

(oklaski)