< Return to Video

ووتە نەستەقەکانی سۆجۆرنەر تروس - داینە ڕامی بێری

  • 0:07 - 0:12
    لەسەرەتای 1828 دا تروس سۆجۆرنەر ڕووبەڕووی
    دەستەی سوێندخواردنی کینگستۆن لە نیۆرک بەوە.
  • 0:12 - 0:15
    شەرەزایی سیستەمی یاسایش نەبوو،
  • 0:15 - 0:18
    نەبوونی پارە، و هیچ هێزێک
    لە چاوی دادگاوە
  • 0:18 - 0:20
    گوێ نەگرتنی سوکایەتی
    دەستەی سوێندخۆران
  • 0:20 - 0:24
    تروس گووتی لێرەیە تا لە پێناوی مافی چاودێری کردنی
    کوڕە تەمەن پێنج ساڵانەکەی پیتەر بجەنگێت.
  • 0:24 - 0:27
    کە بە نایاسایی فرۆشرابوو
    بۆ کۆیلەیەک لە ئالاباما.
  • 0:27 - 0:30
    هەروەک دادگاییکردن کۆتایی بێ
    لە ماوەی چەند مانگی داهاتوودا
  • 0:30 - 0:33
    تروس دۆزرایەوە
    لەگەڵ پارێزەرەکان ستراتیژیان کرد
  • 0:33 - 0:35
    و باوەڕی چەسپاند.
  • 0:35 - 0:40
    لە کۆتایی لە بەهاری ساڵی 1828
    پیتەر گەڕایەوە بۆ لای خۆی،
  • 0:40 - 0:43
    بەڵام کاری تروس دوور بوو لە کۆتایی.
  • 0:43 - 0:46
    ئەو هەموو ژیانی
    لە بەرقەرارکدنی دادپەروەری تەرخانکردبوو
  • 0:46 - 0:48
    و تێگەیشتنی ڕۆحی.
  • 0:48 - 0:51
    تروس لە کۆیلایەتیدا لەدایک بووە
    وەک ئیسابێلا باومفری
  • 0:51 - 0:54
    لە کۆتایی سەدەی 18
    لە شاری ئەلستەر لە نیویۆرک.
  • 0:54 - 0:58
    ههرچەندە ویلایەتی نیویۆرک ڕایگه یاندبوو
    لە ساڵی 1799 دا،
  • 0:58 - 1:01
    و کاری ڕزگاری وردە وردە بوو.
  • 1:01 - 1:03
    ئەوانەی کە ئێستا بە کۆیلە کران
  • 1:03 - 1:07
    ناچارکران بۆ خزمەتی ماوەیەکی
    تا ناوەڕاستی بیستەکان.
  • 1:07 - 1:11
    بەدرێژایی ئەم ماوەیە
    بە بەردەوامی بە کۆیلەکردن باومفری دەفرۆشت،
  • 1:11 - 1:13
    لە خۆشەویستانی ئەو پارچە پارچە دەکات.
  • 1:13 - 1:17
    زۆرجار بەڕاشکاوی ڕێگری لێدەکرێت
    لە گەڕان بەدوای پەیوەندی نوێ.
  • 1:17 - 1:21
    لە کۆتاییدا شووی بە پیاوێکی کۆیلە کراو کرد
    ناوی تۆماس،
  • 1:21 - 1:23
    کە سێ منداڵی لەگەڵ بوو.
  • 1:23 - 1:26
    ئەو بێ هیوا بوو لە هێشتنەوەی
    خێزانە نوێیەکەی پێکەوە
  • 1:26 - 1:29
    بەڵام بەرەوپێشچوونی هێواشی هەڵوەشانەوە
    ئەم هیوایەی هەڕەشەی لێ دەکرد.
  • 1:29 - 1:35
    کۆیلەی باومفری، جۆن دومۆنت
    بەڵێنی ئازادکردنی دابوو لە ساڵی 1826.
  • 1:35 - 1:39
    کاتێک نەیتوانی بە تەوراتەکەی خۆی بپارێزێت،
    باومفری بۆ سەلامەتی خۆی هەڵات.
  • 1:39 - 1:44
    لەکاتی هەڵهاتندا تەنها توانی
    بۆ ئەوەی کچەکەی (سۆفیا) ڕزگار بکات
  • 1:44 - 1:46
    لە کاتێکدا منداڵەکانی تر
    لە بەندکردن دا مایەوە.
  • 1:46 - 1:50
    دوو ساڵ لەمەوپێش دەبێت
    ئەو بە دەستەوەی لە پیتەر دا.
  • 1:50 - 1:53
    دوای ئەوە، ئەو چاوەڕێ دەکات
    دوو ساڵی تر
  • 1:53 - 1:56
    پێش ئەوەی هیچ کام لە منداڵەکانی تر ببیێت.
  • 1:56 - 1:59
    لەم ماوەیە
    باومفری لە باوەڕیدا بە ئارامیەکی دۆزیەوە
  • 1:59 - 2:02
    و بە شێوەیەکی زیاد تەرخان کراوە
    بۆ ڕەنگدانەوەی ئاینی.
  • 2:02 - 2:04
    دوای جێگیر بوون لە کینگستۆن لە نیویۆرک.
  • 2:04 - 2:08
    ئەو چووە ناو کۆمەڵگەی مێثۆدیست
    کە بۆچوونە سیاسییەکانی خۆی هاوبەش کردووە.
  • 2:08 - 2:11
    ئەو بەردەوام بوو لە مەشقەکانی بۆ قسەکردن
    بە دەنگی بەرز بۆ خودا بە نهێنی،
  • 2:11 - 2:16
    و شەوێک، نوێژەکانی ئێوارانی
    تەنانەت گرنگی پیرۆزتری وەرگرت.
  • 2:16 - 2:20
    بامفری بانگەشەی ئەوەی کرد کە گوێی لە بانگی
    بە خودا دەڵێت کە کینگستۆن بەجێبهێڵێت،
  • 2:20 - 2:23
    و پەیامە پیرۆزەکەی لەگەڵ ئەوان بەشکرد.
  • 2:23 - 2:25
    هەرچەندە هەرگیز فێری
    خوێندنەوە و نەنووسین نەبو
  • 2:25 - 2:28
    باومفری ناسراو بوو
    وەک هەڵبژێروێکی بە جۆش،
  • 2:28 - 2:31
    کە قسەکانی لەسەر
    سەرچاوە پەرتووکناسییەکان،
  • 2:31 - 2:34
    نمونەی ڕۆحی
    و ئەزموونی کۆیلایەتی.
  • 2:34 - 2:39
    ئەو سەرکردانەی ئەو ستەمەی ئیدانە کرد
    لە ئەمریکیە ئەفریقیەکان و ژنان بەگشتی،
  • 2:39 - 2:43
    و دیار بوو لە هەڵمەتەکان
    بۆ هەردوو مافی هەڵوەشاندنەوی ژنان.
  • 2:43 - 2:47
    ساڵی 1843 ناوی خۆی نایەوە
    ڕاستی سۆجۆرنەر
  • 2:47 - 2:50
    و سواری کەشتیەکی ئەفسانەیی بوو
    گەشتێکی قسەکردن
  • 2:50 - 2:53
    تروس گەشتەکەی بینی
    وەک ئەرکێکی خوایی.
  • 2:53 - 2:57
    باوەڕەکەی زۆرجار ڕابەرایەتی دەکرد
    بۆ ناوچە هەرە دوژمنکارەکانی نەتەوەکە،
  • 2:57 - 3:01
    کە ئەو قسەی لەگەڵ گوێگرە دوواکەوتوەکان کرد
    وەک تاکە ئافرەتی ڕەش لەناو ئاپۆرەی جەماوەر
  • 3:01 - 3:04
    ڕاستی دڵنیا بوو خودا دەیپارێزێت،
  • 3:04 - 3:07
    بەڵام هەندێک لە قەرەباڵغیوەڵامیان دایەوە
    بە ئازایەتی خۆی بە توندوتیژی.
  • 3:07 - 3:08
    لە کاتی یەک لە سەروویەکان
  • 3:08 - 3:13
    کۆمەڵێک پیاوی سپی پێست هەڕەشەیان لێ کرد
    ئاگر لە چادرەکە بەردەدات کە قسەی دەکرد.
  • 3:13 - 3:17
    لە یاداشتەکەی دا، تروس بە بیری پۆڵایین
    خۆی بۆ بەرەنگاربوونەوەیان:
  • 3:17 - 3:20
    «ئایا باوەڕم تەواو نییە بۆ بڕۆمە دەرەوە،
    و ئەو دەستە و ئەو
  • 3:20 - 3:22
    هەستم کرد سێ دڵم هەیە !
  • 3:22 - 3:26
    و ئەوان زۆر گەورە بوون
    بە زەحمەت لەشم دایگرت!"
  • 3:26 - 3:32
    بە گۆرانی و دوعا خەڵکی ڕائەگەیاند،
    هەتا هیچ ئارەزوویان نەبوو کە ئازاری بدەن.
  • 3:32 - 3:36
    ووتەکانی تروس هەزاران کاریگەری لەسەر
    خەڵک لە کۆمەڵگاکان لە سەرانسەری نەتەوەکە،
  • 3:36 - 3:39
    بەڵام خەباتەکەی زۆر زیاتر ڕۆیشت
    قسەی گشتی بکات.
  • 3:39 - 3:43
    لە کاتی شەڕی ناوخۆدا تێکەڵ بوو
    لەگەڵ سوپای یەکگرتوو،
  • 3:43 - 3:46
    سەرباز و ڕێکخستن
    بۆ سەربازی ڕەش.
  • 3:46 - 3:51
    کارەکەی زۆر باش بوو کە
    ئەو بانگهێشت کرابوو بۆ بینینی سەرۆک لینکۆڵ
  • 3:51 - 3:54
    ئەو بۆنەکەی وەرگرت بۆ گفتوگۆ
    کە پێشتر هەموو خەڵکی ان بە کۆیلە کرد
  • 3:54 - 3:57
    دەبێت زەوییان لەلایەن حکومەت پێ بدرێت.
  • 3:57 - 4:00
    تروس بەردەوام بوو لە سەفەرکردن
    و لە ٨٠ ساڵی بەباشی قسەی دەکرد.
  • 4:00 - 4:05
    تا مردنی لە ساڵی 1883
    ئەو وەک ڕەخنەگرێکی قسەکراوە مایەوە
  • 4:05 - 4:09
    بۆ مافی خۆی دەجەنگ تا
    لە جیهانی دووژمنکاری گوێلێبگیرێت.
  • 4:09 - 4:13
    هەروەک جارێک تروس گوتی"
    تەنانەت لە نێو جەرگەی دووژمنەکانم هەست بە سەلامەتی دەکەم:
  • 4:13 - 4:17
    چونکە ڕاستی خاوەن دەسەڵات و
    سەریش دەکەوێت."
Title:
ووتە نەستەقەکانی سۆجۆرنەر تروس - داینە ڕامی بێری
Speaker:
داینا ڕامی بێری
Description:

View full lesson: https://ed.ted.com/lessons/the-electrifying-speeches-of-sojourner-truth-daina-ramey-berry

ئیزەبێلا باومفری لە کۆتاییەکانی سەدەی هەژدەیەم لە نیویۆرک لە کۆیلایەتی دا لە دایک بووە لەگەڵ کچە بچووکەکەی خۆی کە لە بەندایەتی هەڵدێن ناوی خۆی نابوو سۆجۆرنەر و دەستی کرد بە گەشتێکی ئەفسانەیی قسەکردن. ئەو بە وتارکەرێکی کارەبایی ناسراوە و قسەکانی کاریگەری لەسەر هەزاران کەس لە کۆمەڵگاکان لە سەرانسەری ئەمریکادا دروست کرد دینا ڕامی بێری وردەکاری ژیانی ئەو چالاکوانە بەدەنگەوە هات

وانەیەک لە لایەن دینا رامی بێری، له ده رهێنانی ستۆدیۆی WOW-HOW.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:17

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.