Rufus Griscom + Alisa Volkman: Çocuk yetiştirme hakkında tabular

Babble.com yayıncıları Rufus Griscom ile Alisa Volkman, hayat dolu bir çift. Ebeveynlerin asla ve asla kabul etmediği ama kabul etmesi gereken 4 gerçeği gün yüzüne çıkarıyorlar. Hem anne baba olanlar hem de olmayanlar için eğlenceli ve dürüstçe...

Alise Volkman: İşte hikayemiz burada başlıyor

doğumun sarsıcı görüntüsüyle

ilk oğlumuz, Declan.

Şüphesiz, hayatlarımızı birçok yönden değiştiren

etkili, önemli bir an.

Hayatlarımızı hiç beklemediğimiz açılardan da

değiştiren bu ana bir yıl sonra dönüp bakmak

aklımıza bir iş kurma fikri düşürdü

ve böylece anne babalar için bir web sitesi olan

Babble'ı kurduk.

Rufus Griscom: Şimdi düşünüyorum da, öykümüz aslında

birkaç yıl öncesinden başlıyor (AV: Doğru.)

RG: Hatırlarsın, aşk aklımızı başımızdan almıştı.

AV: Almıştı.

RG: O zamanlar çok farklı bir web sitemiz vardı.

Adı Nerve.com du ve

"okumuş pislik" diye etiketlenmişti.

Teoride ve (keşke) pratikte

seks ve kültür üzerine

çevrimiçi bir dergiydi.

AV: Flört sitesine evrildi.

Maruz kaldığımız şakaları tahmin edersiniz. Seks bebek getirir.

Nerve'deki talimatlara uyanın sonu Babble olur filan

ki, bize de bu oldu.

Belki ileride bir geriatri sitesi kurarız, üçüncü sitemiz bu olur. Göreceğiz.

RG: Ama Nerve'den Babble'a geçiş bizim için

sıradan bir yaşamın yeni evresi meselesi değildi,

her ne kadar bununla ilintili olsa da.

Bizim için aslolan

insanların içtenlikle bahsetmekte zorlandığı konuları

gayet dürüstçe konuşabilmekti.

Bize öyle geliyordu ki,

işler asıl insanlar yalan söylemeye,

ikiyüzlülük etmeye başladığında ilginçleşiyor de ve

biz de tam o noktaya dalmak istiyorduk.

Genç ebeveynler olarak hayretle fark ettik ki,

çocuk yetiştirme konusundaki tabular,

neredeyse seks hakkıdaki tabulardan bile fazla.

AV: Doğru. Söylendiği gibi

bebeğin ilk yaşları gerçekten harikaydı ama

bir o kadar da zordu.

Bundan söz etmek zordur çünkü

anne-babalık reklamları gayet yanıltıcı.

(Kahkahalar)

Bir sürü dergiye abone olduk, ödevimizi yaptık

ama başımızı nereye çevirsek böyle görüntülerle karşılaşıyorduk.

Biz de anne baba olunca

hayatımız böyle olacak sandık.

Bütün günler güneşli geçecek, çocuklarımız hiç ağlamayacak.

Ben daima bakımlı ve dinlenmiş olacağım.

Ama gerçeklerin bununla hiç ilgisi yok.

RG: O içi güzel görüntülerle dolu,

pırıl pırıl anne baba dergilerini indirip,

gözlerimizi kendi salonumuza çevirdiğimizde

gördüğümüz şunlardı.

Bizim oğlanlar.

Elbette daima ağlayıp bağırmıyorlar.

Ama evde üç oğlan olunca aralarından hiç değilse birinin

istenen şekilde davranmaması ihtimali

epeyce yüksek.

AV: Evet, işte bizde de ipler bu noktada koptu.

Çocuk sahibi olurkenki beklentilerimizle

yaşadıklarımızın hiç alakası olmadığını hissettik.

Böylece anne babalara gerçekleri göstermeye karar verdik.

Ebeveynliğin gerçekte ne olduğunu

anlamalarını sağlayacak bir dürüslüğü seçtik.

RG: İşte bu bağlamda bugün sizlerle çocuk yetiştirmenin

4 tabusunu paylaşmayı istiyoruz.

Elbette ebeveynlik hakkında söyleyemeyeceğiniz şeyler

sadece bu dördü değil.

Bizim için özellikle geçerli olan

dördünü sizlerle paylaşacağız.

İşte ilk tabu:

yüzünü görür görmez

bebeğime aşık olmadım diyemezsiniz.

Bugün gibi hatırlıyorum. Hastanedeydik.

İlk bebeğimizi dünyaya getiriyorduk.

AV: Biz mi ben mi?

RG: Afedersin.

Yanlış özne.

Alisa ilk bebeğimizi doğurma

lütfunda bulunuyordu (AV: Sağ ol.)

ve ben de kapı önünde bekliyordum

Kollarımı açmıştım.

Hemşire bana doğru geliyordu

kucağında güzel mi güzel bebekle.

Bana yaklaşırken, hatırlıyorum,

arkadaşlarımız sesleri kafamda çınlıyordu:

"Bebeği kucağına verdiklerinde

öyle güçlü öyle büyük bir sevgi

kaplayacak ki içini, hayatında böyle bir şey

hissetmediğini göreceksin."

İşte o ana hazırlıklı olmaya çalışıyordum.

Bebek geliyordu

ve ben de bebeğin sevgisiyle

kamyon çarpmışa dönecektim.

Bebek kollarıma verilmişti

tabii ki özel bir andı ama.

Bu resim bebeği kucağıma alıp

annesine getirmemden saniyeler sonra çekildi.

Gözlerimizdeki ışıltıya bakın.

Karıma duyduğum sevgi ve şefkat ile

eli ayağı düzgün bir bebek sahibi olmanın

verdiği büyük minnetle doluydum.

Bir yandan da tuhaf şeyler yapıyordum.

Bileklikleri eşleşiyor mu diye kontrol ediyordum.

Şüpheyle "emin misin? bizimki bu mu?" diye soruyordum

Tümü son derece önemli.

Tabii ki çocuğa karşı büyük bir şefkat duyuyordum ama

bunun 5 yıl sonra, şimdiki duygularımla alakası yok.

Bu noktada bir bakıma

sapıkça birşey yaptık.

Çocuğumuza duyduğumuz sevgiyi

bir çizelgeye döktük.

(Kahkahalar)

Bu düpedüz sapkınlık.

Zamana göre sevgi miktarı çizelgesi olmaz.

Sevgiyi ölçemeyiz çünkü

sevginin iki halli bir şey olduğunu düşünürüz.

Ya aşıksındır ya değilsindir.

Ya seversin, ya sevmezsin.

Ama aslında bence sevgi bir süreç.

Sevgi hakkındaki sorun da bu,

onun ya var ya yok türünde birşey olduğunu

düşünmemiz yüzünden

sevgiyi yanlış değerlendiriyoruz

sevgi yalandır, sevgi kifayetsizdir, veya seni senden alır.

Bu noktada babanın deneyiminden bahsediyorum, sanırım.

Zannedersem baba olan her erkek bu yoldan geçiyor,

ilk aylarda hatta belki ilk yıl boyunca gösterdiği duygusal tepki,

kimilerine göre kifayetsiz oluyor.

AV: Rufus'un bunu söylemesine memnun oldum

çünkü gördüğünüz gibi ilk sene,

en çok işi benim üstlendiğim sırada o dibe vurmuş.

Bütün çocuklarımızın ilk aylarında ona takılıp

bakın, Rufus amca diye

şakalaşmayı severiz.

(Kahkahalar)

RG: Ama çok müşfik bir amcayım ben, çok müşfik.

AV: Evet, ona bir de şöyle takılırım:

başka bebeklerle bir araya koysak

bizimkileri bulabileceğinden şüpheliyim.

Ona sürpriz bir sınav hazırladım

Eyvah

AV: Fazla mahcup etmek istemiyorum. Üç saniye süre vereceğim.

RG: Ama olmazki. Bu hileli bir soru. borda yok değil mi?

AV: Sekiz haftalık oğlumuz bunlardan biri.

Rufus çabucak tanıyabilecek mi, görmek istiyorum.

RG: En soldaki (AV: Hayır!)

(Kahkahalar)

RG: Zalim.

AV: Fazla söze gerek yok.

(Kahkahalar)

İkinci tabuya geçeceğim.

Çocuk sahibi olmanın ne kadar yalnızlaştırdığından bahsedemezsiniz.

Hamilelik çok güzeldi, çok sevmiştim.

Çevremle aramdaki bağ çok güçlüydü.

Etraftaki herkesin hamileliğimle ilgilendiğini

doğuma kadar her aşamayla meşgul olduklarını hissetmiştim.

Gelecek nesillere vesile olduğumu hissediyordum.

Bu coşkulu his hastanede de devam etti.

Hediyeler, çiçekler, ziyaretçiler yağıyordu.

Şahane bir deneyimdi.

Ama eve gidince

birden herkesle bağlantım koptu

aniden dört duvar arasına kısıldım.

Bu hisler beni hayrete düşürdü.

Zor olacağını tahmin ediyordum,

gece uykusuz kalmak, devamlı beslemek beklenen şeylerdi ama

yaşadığım o yalnız kalmışlık hissini

beklemiyordum.

Kimsenin bana böyle yapayalnız hissedeceğimden

bahsetmemiş olmasına şaştım.

Çok yakın olduğum ve üç çocuk annesi olan

kızkardeşimi arayıp sordum:

"neden böyle yapayalnız kalacağımı

muazzam bir izolasyon hissini yaşayacağımı

daha önce söylemedin?"

Hiç unutmam, dedi ki:

"İlk defa anne olacak birine

bu gibi şeyler söylenmez ki"

RG: İşte bize göre

ilk defa anne olacaklara söylenmesi gereken

tam da böyle şeylerdir.

Bizce bu içten

ve kaba dürüstlük

hep birlikte iyi anne-babalar

olabilmemiz için

kritik öneme sahip.

Bu yalnızlık hissine yol açan etkenlerden birinin

içinde yaşadığımız modern dünya olduğunu

düşünmemek mümkün değil.

Böylece Alisa'nın deneyimini izole etmedik.

Anketine katılan annelerden %58'i

kendilerini yalnız hissettiklerini bildirdi.

Bunlardan en yalnız olan %67'sinin

çocukları 0-5 yaş aralığında, muhtemelen 0-2 yaşlarında.

Bu araştırmayı hazırlarken

dünyanın farklı kültürlerinde bu sürenin

nasıl geçirildiğine baktık.

Çünkü Batı dünyasında %50'den daha azımız

aile üyeleri ile yakın yerlerde oturuyor ki,

bu süreci zorlaştıran en önemli etkenlerden biri bu.

Birçokları arasından bir örneğe bakalım

Güney Hindistan'da

jholabihari diye bir gelenek var

kadın hamileliğin 7-8. aylarında

bir dizi tören ve ritüelle

annesinin evine taşınır

doğum yapar ve bebeği birkaç aylık olduktan sonra

kocasıyla yaşadığı evine döner.

Başka kültürlerde bu yalnızlık döneminin atlatılması için çeşitli

yöntemler olduğunu düşünüyoruz.

AV: Üç numaralı tabu:

düşük yaptığınızı söyleyemezsiniz ama bugün kendiminkini anlatacağım.

Declan doğduktan sonra

beklentilerimizi gözden geçirdik.

Neyle karşılaşacağımızı bildiğimize göre

bu tecrübeyi tekrar yaşayabiliriz dedik.

Şükür ki yeniden hamile kalabildim.

Derken bebeğin erkek olduğunu öğrendim.

Beş aylık hamileyken

bebeğimizi kaybettiğimizi öğrendik.

Bu onun son küçük resmi.

Elbette çok zor zamanlardı

çok acı çektik.

Bu yas süreci üzerinde çalışıyordum.

Kimseyle görüşmek istemediğimi fark edince hayrete düştüm.

Cidden bir köşede kıvrılıp kalmak istiyordum.

Yeniden toplum içine

nasıl çıkacağımı bilemiyordum.

Bir şekilde derinlerde

bir isteksizlik hissediyordum

Utanıyordum

hicap duyuyordum, doğrusu

bir bakıma genetik görevimi

yerine getirememiş, başarısız olmuştum.

Bu yüzden tekrar anne olamazsam,

bunun evliliğimi ve

bir kadın olarak beni

nasıl etkileyeceğini sorgulamaya başladım.

Cidden zor zamanlardı.

Üzerinde daha fazla çalıştıkça

o delikten çıkmaya ve insanlarla konuşmaya başladım.

Benzer bir sürü öyküyle karşılaşmak

gerçekten hayret vericiydi.

Daha önce her gün konuştuğum,

birlikte çalıştığım, arkadaşım olan insanlar

aile fertleri ve uzun zamandır tanıdığım kimseler

benimle kendi deneyimlerini hiç paylaşmamıştı.

Tüm o deneyimlerin saklandıkları yerden çıkmasını hatırlıyorum.

Gizli bir kadınlar kulübüne

kabul edilmiş gibiydim

rahatlatan, güven veren bir kulüp.

Sanırım düşük yapmak

görünmez bir cenaze gibi.

Toplumun yanınızda olacağı kadar büyük olmayan

gerçek bir töreni bile bulunmayan

görünmez bir defin.

Gerçek bir cenazede tören düzenler, bir biçimde hayatı kutlar

toplumdan destek alırsınız.

Düşük yaptığınızda durum bu değildir.

RG: Ve ne yazıktır ki çok yaygın

çok travmatik bir tecrübe.

Hamileliklerin % 15 - 20'si düşükle sonlanıyor.

Bence son derece sarsıcı.

Bir araştırmaya göre düşük yapan kadınların

%74'ün kendilerini suçladıklarını gösteriyor ki, bu korkunç.

Ve daha korkuncu %22'si

düşük yapsa, bunu kocasından gizleyeceğini söylüyor.

Şimdi dört numaralı tabu:

çocuk sahibi olduktan sonra ortalama

mutluluk seviyenizin düştüğünü söyleyemezsiniz.

Cocuk sahibi olmanın mucizevi

seviyesine erişince

hayatımın her alanında çok ama çok daha mutlu

oldum demeniz beklenir.

Bugün gibi hatrımda

ilk oğlumuz Declan dokuz aylıktı

kanepede oturuyordum

ve Daniel Gilbert'in "Tökezleten Mutluluk" kitabını okuyordum.

Üçte ikisini bitirmiştim ki,

bir sayfanın sağında

bizden bahsedildiğini fark ettim

"Yeni ana-babalar için

muhtemel en korkunç

çizelge"

Birbirinden bağımsız dört araştırmaya

dayanan çizelgede, daha genel bir mutluluk ile

yakından ilişkili olan evlilikten

memnun olma oranının sert bir şekilde dibe vurduğu

ve ilk çocuk

üniversiteye başlayana kadar yükselmediği gösteriliyor.

Burda durmuş gelecek 20 yılıma bakıyorum da

bu mutluluğu ikiye yaran bu dönem

malum aile arabasını süreceğimiz dönem olacak.

Bedbin bir dönem.

AV: Tamam, ilk aylar zorluydu

ama üstesinden gelmiştik derken

bu araştırma, üstümüzde soğuk duş etkisi yaptı

Bir umut ışığı görme hülyasıyla

konuya daha da dikkatlice eğildik.

RG: Bir ebeveyn web sayfası sahibi olmanın en güzel taraflarından biri de

o dört araştırmayı yapan bilimadamlarıyla

röportaj yapacak harika bir

muhabirimizin olması.

Çünkü dedik ki, böyle olmasa gerek.

Bu araştırmalarda eksik olan bir şey var.

Bu kadar feci olamaz.

Muhabirimiz Liz Mitchell harika bir iş başardı.

Dört bilimadamıyla görüştü

hatta Daniel Gilbert ile de röportaj yaptı

ve anladık ki, bir umut ışığı var, sahiden.

Tahminimize göre

ortalama mutluluk çizgisi

insanın yaşamı boyunca şöyle seyrediyor.

Ama bu çizgi

an be an mutluluğu yansıtmadığı

için yetersiz.

İşte an be an mutluluk hallerini üstüne giydirdiğinizde

mutluluk çizgisi

şöyle bir hal alıyor.

Çocukluğumuzda (şimdi kendi çocuklarımızda

gördüğümüz) ufacık bir

olay, bir durum

bir anda mutluluk patlaması

yaratıp zirveye çıkarken

hemen ardından küçücük bir başka şey

mutluzluğa, bedbinliğe sürüklenmelerine sebep olabilir.

İzlemesi bile olağandışı. kendi çocukluğumuzu hatırlatıyor.

Ve yaş ilerledikçe

yaş neredeyse lityumun hallerinden biri gibi oluyor,

ve yaş ilerledikçe daha dengeli hale geliyorsunuz.

20'li 30'lu yaşlara gelindiğinde ise

mutluluğu zaptetmeyi öğreniyorsunuz.

Fark ediyorsunuz ki

"Hey, şu konsere gidebilir ve

yaşayacağım muazzam tecrübe sayesinde

tüylerim diken diken olur

ama kim bilir ne kadar kalabalık olacak

gidip bir bira bile alamam.

İyisi mi gitmeyeyim.

Evde müzik setim var. Boşvereyim konseri."

Ortalama mutluluk çizgisi yükseliyor

ama iniş-çıkışlar azalıyor.

AV: Evet, derken ilk çocuk dünyaya geliyor

ve kendinizi yeniden o iniş çıkışlara

alıştırmanız gerekiyor.

çıkışlar, ilk adımlar, ilk gülücük,

okumayı öğrendiği an,

inişler ise akşam 6-7 arası evde olmak.

ancak farkettik ki, bu yeniden alışma

dengeyi kaybetmenin en harika yolu

hayatımıza kattığı anlam

müteşekkir olmamızı sağlıyor.

RG: Bir anlamda

ortalama mutluluğumuzu

ve güvenlik hissimizi

o iniş çıkışların vereceği

tatmin duygusuyla değiş tokuş ediyoruz.

Bu çizgilerin en kalın yeri,

ikimizin, üç oğlumuzla

birlikte bir aile olarak bulunduğu bugün.

Bu ayrı bir konu.

Bir başka tabuyu

daha devirdik, yaşamımızda.

Bu bonus tabu

AV: Üç çocuğun varken

aynı işte çalışmamalısın, tabusu

ki biz bunu yapıyoruz.

RG: Hatta böyle olsun diye uğraştık desem yeridir.

Herkesin bildiği gibi eşlerin aynı işte çalışmaması gerekir.

Babble'ı kuracak parayı toparlamaya başladığımız sırada

yatırımcı kapitalistler dedi ki:

"Karı-koca tarafından kurulan şirketlere

ilkesel olarak yatırım yapmıyoruz

çünkü başarısız olma ihtimali çok yüksek.

Kötü biri fikir. Vazgeçin."

Tabii ki üstüne gittik ve başardık.

Parayı toparladık. Yaptığımızdan heyecan duyduk çünkü

insan hayatının bu evresinde

en kıt bulunan şey zaman.

Ve ancak, hem işinizi her gün tutkuyla ve heyecanla yapan (bizim gibi)

hem de ilişkisine tutkuyla bağlı olanlar

nasıl olduğunu bilir.

Son olarak sorulacak şudur:

el birliğiyle şu ortalama mutluluk çizgisini yukarı çekebilir miyiz?

O birden parlayıveren

neşe kıvılcımları hoş.

ama ortalama mutluluk ne olacak?

Onu da azıcık yukarı çıkaramaz mıyız?

AV: Bahsettiğimiz o mutluluğun

yanlış nedenlerden dolayı anne-babalığa kafa tutmakla

ve bunu çok uzun süre elbirliğiyle yapmakla ilgili

olduğu kanısındayız.

Bizce çocuk sahibi olmakla ilgili doğru beklentiler içindeyseniz

ve beklentilerinizi yönetebiliyorsanız, ebeveynlik tatmin edici bir deneyim olur.

RG: Şeye benziyor

yani bizim gibi birçok anne baba

ilk çocukta şöyle hissetmiştir:

Avrupa seyahati için bavulları toplamışsınız

uçağa atlamışsınız

ama bir bakıyorsunuz ki, Nepal'de trekking yapıyorsunuz.

Nepal'i arşınlamak da sıradışı bir deneyim

tabii eğer doğru hazılık yapıldıysa

ve ne olacağını önceden biliyorsanız.

Özetle, bizlerin amacı

sırf dürüstlük adına içtenlikle konuşmak değil,

tecrübelerimizi samimiyetle ve isteyerek paylaşmamız sayesinde

el birliğiyle

o mutluluk çizgisini biraz yukarı çevirebilmektir.

RG+AV: Teşekkür ederiz.

(Alkışlar)