< Return to Video

Kalça tubası nedir ve neden Orta Çağ sanatında bulunur? - Michelle Brown

  • 0:06 - 0:09
    Bir tavşan, bir kilise orgunu
    çalmaya kalkışırken,
  • 0:09 - 0:11
    bir şövalye, dev bir salyangozla savaşıyor
  • 0:11 - 0:15
    ve çıplak bir adam,
    kalçasıyla bir trompet çalıyor.
  • 0:15 - 0:19
    Rahiplerin, rahibelerin
    ve kentteki zanaatkârların
  • 0:19 - 0:22
    sincap tüyü fırçalarıyla
    parşömen veya tirşe üzerine çizdiği
  • 0:22 - 0:27
    bu tuhaf resimler, Orta Çağda
    en değer verilen kitapların
  • 0:27 - 0:29
    kenarlıklarına yerleştiriliyordu.
  • 0:29 - 0:35
    İllüstrasyonları genelde metin kadar
    zengin olan ikinci bir hikâye anlatırdı.
  • 0:35 - 0:38
    Bazı resimler
    birçok farklı tezhipte bulunur
  • 0:38 - 0:42
    ve genelde süslediği kitapların
    dini içeriğini pekiştirir.
  • 0:42 - 0:46
    Örneğin bir kirpinin
    dikenlerinden meyveler toplaması,
  • 0:46 - 0:50
    şeytanın tevekkül meyvelerini
    çalmasını temsil edebilir --
  • 0:50 - 0:54
    veya İsa'nın, insanların
    günahlarını çekmesini.
  • 0:54 - 0:58
    Orta Çağ ilmine göre, bir avcı
    bir tek boynuzlu atı yalnızca
  • 0:58 - 1:01
    boynuzunu bir bakirenin kucağına
    yatırdığında avlayabilirdi,
  • 1:01 - 1:05
    böylece tek boynuzlu at
    ya cinsel kışkırtmayı
  • 1:05 - 1:08
    ya da İsa'nın düşmanları tarafından
    yakalanmasını simgeler.
  • 1:08 - 1:12
    Aynı zamanda bir tavşan, bir insanın
    şehvetli tabiatını temsil edebilir --
  • 1:12 - 1:14
    ve kendilerini, başarısızlıklarına rağmen
  • 1:14 - 1:18
    kutsal müzik yapma girişiminde
    bulunarak kurtarabilirlerdi.
  • 1:18 - 1:21
    Bu referansların bir kısmı
    yüzyıllar boyunca
  • 1:21 - 1:24
    daha gizemli bir hâle gelmiş olsa da,
    Orta Çağ Avrupalıları
  • 1:24 - 1:28
    diğer sanat biçimleri ve sözlü
    anlatım aracılığıyla onlara aşinadır.
  • 1:28 - 1:30
    Günümüzde kimse bir şövalyenin,
  • 1:30 - 1:34
    bir salyangozla savaşması
    motifinin ne anlama geldiğinden
  • 1:34 - 1:38
    veya şövalyenin neden genelde
    kaybettiğinden emin olamaz.
  • 1:38 - 1:41
    Salyangoz, en güçlü şövalyeleri bile yenen
  • 1:41 - 1:44
    ölümün kaçınılmazlığının sembolü olabilir.
  • 1:44 - 1:50
    Tevazuyu ve bir şövalyenin kendi gururunu
    yenme ihtiyacını da temsil edebilir.
  • 1:50 - 1:55
    Tezhiplerin birçoğu, dini
    veya klasik metinlerin kopyalarıydı
  • 1:55 - 2:00
    ve kitapçılar illüstrasyonlara
    kendi fikirlerini, görüşlerini katıyordu.
  • 2:00 - 2:03
    Örneğin kalça tubası, muhtemelen
  • 2:03 - 2:07
    metindeki eylemi kabul etmemek
    -- veya ona alaycı bir dönüş eklemek --
  • 2:07 - 2:10
    amacı güden bir stenograftı.
  • 2:10 - 2:14
    Tezhipler ayrıca baltalayıcı politik
    yorumlama yapmak için de kullanılabilirdi.
  • 2:14 - 2:16
    "Smithfield Külliyatı" metni,
  • 2:16 - 2:20
    kilisenin kanunlarını ve suçlular için
    cezaları detaylandırıyor.
  • 2:20 - 2:24
    Fakat kenarlıkta,
    kazlar bir tilkiyi asıyor,
  • 2:24 - 2:29
    halkın kendi güçlü zulümcülerine
    saldırmalarının olası bir kinayesi.
  • 2:29 - 2:31
    "Chronica Majora" metninde
  • 2:31 - 2:34
    Matthew Paris, Galler prensi Griffin'in
  • 2:34 - 2:36
    Londra kulesinden düşerek ölmesini,
  • 2:36 - 2:40
    yani döneminin skandalını özetliyor.
  • 2:40 - 2:43
    Paris'in yazdığına göre
    kimisi düştüğüne inanıyor,
  • 2:43 - 2:45
    kimisi de itildiğine inanıyor.
  • 2:45 - 2:47
    Paris, kenarlığa kendi fikrini ekledi,
  • 2:47 - 2:51
    prensin yatak örtülerinden yapılmış
    bir ip üzerinde kaçmaya çalışırken
  • 2:51 - 2:53
    düşerek öldüğünü gösterdi.
  • 2:53 - 2:57
    Bazı kenarlıklar daha kişisel bir
    doğanın hikayelerini anlatıyordu.
  • 2:57 - 2:58
    "Luttrell Psalter",
  • 2:58 - 3:03
    Geoffrey Luttrell'ın yazdığı
    bir ilahi ve dualar kitabı,
  • 3:03 - 3:05
    genç bir kadının saçlarını taradığı
  • 3:05 - 3:08
    ve genç bir erkeğin de ağ ile
    bir kuşu yakaladığını gösteriyor.
  • 3:08 - 3:11
    Kafasındaki tıraş edilmiş leke büyüyor,
  • 3:11 - 3:15
    bu da onun, görevlerini ihmal eden
    bir rahip olduğunu belirtiyor.
  • 3:15 - 3:17
    Bu da, genç bir rahibin
  • 3:17 - 3:21
    Bay Geoffrey'in kızı Elizabeth ile
    kaçtığı bir aile skandalını ima ediyor.
  • 3:21 - 3:26
    Ailenin kişisel manevi danışmanı,
    hastalarına başarısızlıklarını hatırlatmak
  • 3:26 - 3:28
    ve onları manevi gelişime
    teşvik etmek için
  • 3:28 - 3:32
    o resmi kitaba çizmiş olabilir.
  • 3:32 - 3:35
    Bazı sanatçılar tezhiplere
    kendilerini bile çizmişler.
  • 3:35 - 3:39
    Christine de Pisan'ın
    toplu eserlerinin açılış resmi,
  • 3:39 - 3:43
    Pisan'ın kitabını Fransa Kraliçesine
    sunmasını resmediyor.
  • 3:43 - 3:47
    Kraliçe, Pisan'ın bir önceki
    eserinden öyle etkilenmiş ki,
  • 3:47 - 3:49
    kendisine de bir kopya talep etmiş.
  • 3:49 - 3:51
    Böyle asil bir iltimas,
  • 3:51 - 3:55
    onun Paris'te
    kendi yayınevini açmasını sağladı.
  • 3:55 - 4:00
    Tezhip geleneği, yüzyıllarca sürdü.
  • 4:00 - 4:05
    Özel dua yardımları,
    kilise hizmet kitapları, metin kitapları
  • 4:05 - 4:10
    ve savaşta taşınacak
    koruyucu muskalar gibi
  • 4:10 - 4:14
    çok çeşitli kullanımlar için, kitapları
    bireyler veya takımlar hazırlıyordu.
  • 4:14 - 4:16
    Tüm bu çeşitlilik içerisinde,
  • 4:16 - 4:18
    kenarlıklardaki bu aldatıcı küçük çizimler
  • 4:18 - 4:22
    Orta Çağ sanatçılarının zihinlerine açılan
    emsalsiz bir penceredir.
Title:
Kalça tubası nedir ve neden Orta Çağ sanatında bulunur? - Michelle Brown
Speaker:
Michelle Brown
Description:

Tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/what-is-a-butt-tuba-and-why-is-it-in-medieval-art-michelle-brown

Bir tavşan, bir kilise orgunu çalmaya kalkışırken, bir şövalye dev bir salyangozla savaşıyor ve çıplak bir adam, kalçasıyla bir trompet çalıyor. Rahiplerin, rahibelerin ve kentteki zanaatkarların sincap tüyü fırçalarıyla parşömen veya tirşe üzerine çizdiği bu tuhaf resimler, Orta Çağ'da en değer verilen kitapların kenarlıklarına yerleştiriliyordu. Michelle Brown, tezhiplerin zengin tarihini ve geleneğini keşfediyor.

Konuşma Michelle Brown, video ise WOW-HOW Studio tarafından hazırlanmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:22

Turkish subtitles

Revisions