< Return to Video

Mathew Childs : 9 bài học cuộc sống từ việc leo núi

  • 0:00 - 0:03
    Nó thực sự đơn giản. Nó bao gồm khoảng 9 quy tắc
  • 0:03 - 0:07
    mà tôi đã khám phá sau 35 năm leo núi.
  • 0:07 - 0:11
    Đa số thì khá là đơn giản.
  • 0:11 - 0:14
    Quy tắc số một: Đừng bỏ cuộc --
  • 0:14 - 0:16
    một phương pháp rất thành công.
  • 0:16 - 0:19
    Nhưng thưc sự, thực tế là -- thường thì bạn sẽ nghĩ đến việc
  • 0:19 - 0:21
    từ bỏ trước khi cả cơ thể bạn làm điều đó.
  • 0:21 - 0:23
    Cho nên hãy bám thật chặt,
  • 0:23 - 0:27
    và hãy nghĩ ra những hướng giải quyết khác nhau .
  • 0:27 - 0:29
    Quy tắc thứ hai: Sự chần chừ, lưỡng lự là không tốt.
  • 0:29 - 0:32
    Đây là leo núi dựa vào lực ma sát, ở Tuolumne Meadows,
  • 0:32 - 0:34
    tại cao nguyên Yosemite.
  • 0:34 - 0:38
    Leo núi dựa vào sự ma sát thì không có bất kỳ những cạnh sắc nhọn nào.
  • 0:38 - 0:42
    Bạn chị bám vào những chỗ trũng và các điểm quan trọng trên đá.
  • 0:42 - 0:46
    Bạn có ma sát nhiều nhất là lần đầu tiên bạn đặt bàn tay
  • 0:46 - 0:49
    hay bàn chân bạn trên đá.
  • 0:49 - 0:53
    Và kể từ điểm đó trở đi, bạn cơ bản là đang rơi xuống.
  • 0:53 - 0:56
    Vì vậy việc lấy đà là rất quan trọng. Đừng dừng lại.
  • 0:56 - 0:58
    Nguyên tắc thứ 3: Hãy lập một kế hoạch.
  • 0:58 - 1:00
    Có một nơi leo núi gọi là Naked Edge,
  • 1:00 - 1:02
    Ở El Dorado Canyon, ngoài Boulder.
  • 1:02 - 1:05
    Người leo núi này đang ở trên dốc leo cuối cùng.
  • 1:05 - 1:07
    Anh ấy ở ngay đúng chỗ mà tôi đã từng rơi xuống.
  • 1:07 - 1:10
    Anh ta đang ở độ cao 1000 feet (30,480 mét).
  • 1:10 - 1:13
    Và tất cả những dốc đứng nguy hiểm thì ngay phía dưới anh ấy.
  • 1:13 - 1:15
    Thường thì điều xảy ra là
  • 1:15 - 1:17
    bạn luôn nghĩ ngợi quá nhiều thứ như,
  • 1:17 - 1:20
    "Làm sao đây? Làm sao mà tôi có thể qua được phần khó khăn này? "
  • 1:20 - 1:22
    Và rồi chuyện gì xảy ra?
  • 1:22 - 1:24
    Bạn đã đến được dốc leo cuối cùng. Điều đó thật đơn giản.
  • 1:24 - 1:27
    Và rồi bạn hoàn toàn kiệt sức. Đừng như vậy.
  • 1:27 - 1:30
    Bạn phải suy nghĩ , tính toán trước làm sao để lên tới đỉnh.
  • 1:30 - 1:33
    Nhưng bạn cũng không được quên là mỗi một bước di chuyển
  • 1:33 - 1:35
    bạn đều phải có thể hoàn thành.
  • 1:35 - 1:37
    Có một chỗ leo núi gọi là Dike Route,
  • 1:37 - 1:41
    ở Peyrat Dome, trên vùng Yosemite.
  • 1:41 - 1:44
    Điều thú vị ở đây là nó không khó để leo.
  • 1:44 - 1:46
    Nhưng nếu bạn là người dẫn đầu,
  • 1:46 - 1:50
    ở những bước di chuyển nguy hiểm, bạn cần phải tính đến việc bạn có thể rơi độ cao khoảng 100 foot (3 mét)
  • 1:50 - 1:52
    ngã xuống những góc đá thấp hơn.
  • 1:52 - 1:54
    Vì thế bạn cần phải tập trung.
  • 1:54 - 1:57
    Bạn không muốn phải bỏ cuộc giữa chừng như
  • 1:57 - 1:59
    như Kubla Kahn của Coleridge.
  • 1:59 - 2:01
    Bạn phải bước tiếp.
  • 2:01 - 2:03
    Quy tắc thứ 5: Biết cách nghỉ ngơi.
  • 2:03 - 2:05
    Điều này thật đáng ngạc nhiên.Những người leo núi giỏi nhất
  • 2:05 - 2:08
    là người mà ngay cả khi họ ở trong tình huống khó khăn
  • 2:08 - 2:10
    họ vẫn có thể đưa cơ thể mình vào một số vị trí
  • 2:10 - 2:12
    để có thể nghỉ ngơi,
  • 2:12 - 2:15
    sắp xếp mọi thứ, bình tĩnh, tập trung,
  • 2:15 - 2:19
    và bước tiếp.
  • 2:19 - 2:21
    Có một nơi leo núi ở Needles, vẫn ở California
  • 2:21 - 2:23
    Sự sợ hãi thì thật là tồi tệ vì điều đó có nghĩa là
  • 2:23 - 2:26
    bạn không tập trung vào những gì bạn đang làm.
  • 2:26 - 2:28
    Bạn chỉ đang tập trung và kết quả của
  • 2:28 - 2:31
    việc thất bại từ những việc bạn đang làm
  • 2:31 - 2:33
    bởi vì mỗi bước di chuyển cần
  • 2:33 - 2:38
    sự tập trung cao độ và quá trình suy nghĩ kĩ càng
  • 2:38 - 2:40
    để thực hiện nó một cách hiệu quả nhất.
  • 2:40 - 2:43
    Một trong những điều về leo núi là, đa số mọi người
  • 2:43 - 2:47
    thường bắt tay vào làm ngay. Và họ chọn phương án giải quyết hiển nhiên nhất.
  • 2:47 - 2:50
    Đây là tháp Devils ở Wyoming,
  • 2:50 - 2:53
    nó có dạng hình trụ được làm từ bazan
  • 2:53 - 2:56
    mà chắc rằng đa số các bạn ở đây đều biết từ "Close Encouters."
  • 2:56 - 2:58
    Với những hòn đá như vậy, thường thì những người leo núi
  • 2:58 - 3:00
    sẽ đặt bàn tay và những ngón chân của họ vào khe hở,
  • 3:00 - 3:02
    và bắt đầu leo lên.
  • 3:02 - 3:05
    Những khe hở thì quá nhỏ để đặt những ngón chân vào
  • 3:05 - 3:08
    nên cách duy nhất để leo lên là sử dụng các đầu ngón tay
  • 3:08 - 3:10
    bám vào những kẻ hở
  • 3:10 - 3:12
    và sử dụng lực đẩy
  • 3:12 - 3:15
    buộc người bạn phải bật lên.
  • 3:15 - 3:18
    Quy tắc thứ tám: Sức mạnh không phải lúc nào cũng mang đến thành công.
  • 3:18 - 3:20
    Trong 35 năm làm nghề hướng dẫn leo núi
  • 3:20 - 3:22
    và dạy leo núi trong nhà, và những thứ đại loại vậy,
  • 3:22 - 3:24
    điều quan trọng nhất mà tôi học được
  • 3:24 - 3:27
    là , con trai thì luôn cố gắng nảy người lên.
  • 3:27 - 3:29
    Những chàng trai mới bắt đầu, họ như muốn di chuyển thật nhanh và mạnh mẽ,
  • 3:29 - 3:31
    Họ leo lên được độ cao chừng 15 feet ( nửa mét )
  • 3:31 - 3:33
    Và họ có thể nảy người thêm được 15 lần nữa đúng không?
  • 3:33 - 3:35
    Và rồi họ sẽ kiệt sức.
  • 3:35 - 3:37
    Phụ nữ thì giữ thăng bằng tốt hơn
  • 3:37 - 3:40
    Vì họ không hề có ý nghĩ
  • 3:40 - 3:42
    là họ có thể nảy lên những 100 lần
  • 3:42 - 3:45
    Họ chỉ nghĩ làm cách nào để giữ được trọng lượng trên đôi chân mình
  • 3:45 - 3:48
    vì điều đó là những ý nghĩ tự nhiên thôi. Họ có thể mang theo bạn cả ngày dài.
  • 3:48 - 3:50
    Vậy nên sự cân bằng là rất quan trọng,
  • 3:50 - 3:52
    và giữ trọng lượng của bạn trên đôi chân,
  • 3:52 - 3:54
    là nơi có cơ bắp mạnh nhất.
  • 3:54 - 3:56
    Và tất nhiên là có quy tắc thứ chín.
  • 3:56 - 3:58
    Tôi nghĩ ra quy tắc thứ chín sau khi
  • 3:58 - 4:00
    tôi đã thực sự không dự tính đến việc té ngã
  • 4:00 - 4:03
    và rơi xuống khoảng 40 feet ( 1,2 mét ) và gãy xương sườn.
  • 4:03 - 4:06
    Một khi bạn đã chạm đến điểm mà bạn không biết điều gĩ sẽ xảy ra,
  • 4:06 - 4:09
    bạn cần phải bắt đầu suy nghĩ làm thế nào để từ bỏ
  • 4:09 - 4:12
    bởi vì đó là một phần quan trọng
  • 4:12 - 4:14
    để không bị thương --
  • 4:14 - 4:18
    làm thế nào để bạn giữ vững chỉ với sợi dây thừng,
  • 4:18 - 4:20
    hoặc nếu bạn đang leo mà không có dây,
  • 4:20 - 4:24
    thì sao để rơi vào nơi mà bạn thực sự có thể kiểm soát được.
  • 4:24 - 4:27
    Vì thế đừng cứ mãi bám chặt cho đến cùng.
  • 4:27 - 4:29
    Xin cám ơn rất nhiều.
  • 4:29 - 4:31
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Mathew Childs : 9 bài học cuộc sống từ việc leo núi
Speaker:
Matthew Childs
Description:

Trong cuộc nói chuyện ở TED University vào năm 2009, người leo núi kì cựu Matthew Childs đã chia sẻ 9 quy tắc của việc leo núi. Những lời khuyên bổ ích này cũng có liên quan đến sự tồn tại của cuộc sống trên biển.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:35
Alice Tran added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions