< Return to Video

Matthew Childs i jego 9 zasad wspinaczki skałkowej

  • 0:00 - 0:03
    To całkiem proste. Jest dziewięć, w pewnym sensie, zasad,
  • 0:03 - 0:07
    które odkryłem po 35 latach uprawiania wspinaczki skałkowej.
  • 0:07 - 0:11
    Większość z nich jest całkiem podstawowa.
  • 0:11 - 0:14
    Po pierwsze: Nie odpuszczaj --
  • 0:14 - 0:16
    bardzo pewna, skuteczna metoda.
  • 0:16 - 0:19
    Tak naprawdę -- często myślisz
  • 0:19 - 0:21
    o odpuszczeniu dużo wcześniej niż Twoje ciało.
  • 0:21 - 0:23
    Więc wiś tam
  • 0:23 - 0:27
    a dojdziesz do dość niezwykłych rozwiązań.
  • 0:27 - 0:29
    Po drugie: Nie wahaj się.
  • 0:29 - 0:32
    To jest wejście "na tarcie" w Tuolumne Meadows,
  • 0:32 - 0:34
    na wyżynie Yosemite.
  • 0:34 - 0:38
    Przy wspinaniu "na tarcie" nie ma żadnych wystających krawędzi.
  • 0:38 - 0:42
    Wspinasz się korzystając z drobnych nierówności skały.
  • 0:42 - 0:46
    Największe tarcie masz gdy po raz pierwszy kładziesz dłoń
  • 0:46 - 0:49
    lub stopę na skale.
  • 0:49 - 0:53
    I od tego momentu zaczynasz spadać.
  • 0:53 - 0:56
    Tak więc impet jest ważny. Nie zatrzymuj się.
  • 0:56 - 0:58
    Zasada numer trzy: Miej plan.
  • 0:58 - 1:00
    To jest droga zwana Naked Edge,
  • 1:00 - 1:02
    w kanionie El Dorado, niedaleko Boulder w Colorado.
  • 1:02 - 1:05
    Ten wspinacz jest na jej ostatnim fragmencie.
  • 1:05 - 1:07
    Prawdę mówiąc, jest mniej więcej tam skąd ja spadłem.
  • 1:07 - 1:10
    Pod nim jest około 1000 stóp powietrza.
  • 1:10 - 1:13
    I wszystkie trudne fragmenty są właśnie pod nim.
  • 1:13 - 1:15
    Często zdarza się, że
  • 1:15 - 1:17
    planujesz w ten sposób:
  • 1:17 - 1:20
    "Jak przejść najtrudniejszą część? Jak przejść najtrudniejszą część?"
  • 1:20 - 1:22
    I co się wtedy dzieje?
  • 1:22 - 1:24
    Dochodzisz do ostatniego wyciągu. Jest prosty.
  • 1:24 - 1:27
    Ale ty jesteś całkowicie wypalony. Nie rób tego.
  • 1:27 - 1:30
    Musisz zaplanować jak dostać się na samą górę.
  • 1:30 - 1:33
    Ale jednocześnie nie możesz zapomnieć o tym,
  • 1:33 - 1:35
    że musisz być w stanie wykonać każdy pojedyńczy ruch.
  • 1:35 - 1:37
    Ta droga nazywa się Dike Route,
  • 1:37 - 1:41
    na Payrat Dome, na wyżynie Yosemite.
  • 1:41 - 1:44
    Co ciekawe, ta droga nie jest aż tak trudna.
  • 1:44 - 1:46
    Ale jeśli prowadzisz na niej, to
  • 1:46 - 1:50
    w najtrudniejszym momencie, możesz spaść jakieś 100 stóp,
  • 1:50 - 1:52
    na nachyloną pod małym kątem płytę skalną.
  • 1:52 - 1:54
    Dlatego musisz się skupić.
  • 1:54 - 1:57
    Nie chcesz stanąć w pół drogi
  • 1:57 - 1:59
    jak Kubla Kahn z wiersza Coleridge'a.
  • 1:59 - 2:01
    Musisz iść dalej.
  • 2:01 - 2:03
    Zasada numer pięć: Wiedz jak odpocząć.
  • 2:03 - 2:05
    To zadziwające. Najlepsi wspinacze
  • 2:05 - 2:08
    to ci, który w najbardziej ekstremalnych sytuacjach
  • 2:08 - 2:10
    potrafią znaleźć dla siebie taką pozycję,
  • 2:10 - 2:12
    w której mogą odpocząć,
  • 2:12 - 2:15
    przegrupować się, ochłonąć, skoncentrować
  • 2:15 - 2:19
    i iść dalej.
  • 2:19 - 2:21
    To droga w Needles, także w Kalifornii.
  • 2:21 - 2:23
    Strach jest na prawdę do niczego, bo sprawia, że
  • 2:23 - 2:26
    nie koncentrujesz się na tym co robisz.
  • 2:26 - 2:28
    Skupiasz się na tym, co cię spotka,
  • 2:28 - 2:31
    jeśli Ci nie wyjdzie to co robisz
  • 2:31 - 2:33
    a przecież każdy kolejny ruch wymaga
  • 2:33 - 2:38
    twojej pełnej koncentracji i procesu myślowego
  • 2:38 - 2:40
    aby skutecznie go wykonać.
  • 2:40 - 2:43
    Jedną z cech wspinaczki jest to, że większość ludzi
  • 2:43 - 2:47
    bierze ją dosłownie. I wybiera najbardziej oczywiste rozwiązanie.
  • 2:47 - 2:50
    To Devils Tower w Wyoming,
  • 2:50 - 2:53
    która jest bazaltową formacją kolumnową,
  • 2:53 - 2:56
    którą większość z Was prawdopodobnie zna z filmu "Bliskie spotkanie trzeciego stopnia".
  • 2:56 - 2:58
    Tak więc, zwykle wspinacze szczelinowi
  • 2:58 - 3:00
    wkładają swoje ręce i stopy w skałę
  • 3:00 - 3:02
    i po prostu zaczynają się wspinać.
  • 3:02 - 3:05
    Szczeliny są jednak zbyt małe na stopy,
  • 3:05 - 3:08
    więc jedyny sposób wspinania to włożenie opuszków palców
  • 3:08 - 3:10
    w szczelinki
  • 3:10 - 3:12
    i rozpieranie się
  • 3:12 - 3:15
    aby się wznosić.
  • 3:15 - 3:18
    Zasada numer osiem: Siła nie zawsze oznacza sukses.
  • 3:18 - 3:20
    Przez 35 lat byłem przewodnikiem wspinaczkowym,
  • 3:20 - 3:22
    uczyłem na sztucznych ścianach, i temu podobne,
  • 3:22 - 3:24
    i najważniejszą rzeczą do jakiej doszedłem,
  • 3:24 - 3:27
    to to, że faceci zawsze będę próbować się podciągać.
  • 3:27 - 3:29
    Początkujący goście, walczą, walczą
  • 3:29 - 3:31
    i wchodzą do góry na 15 stóp.
  • 3:31 - 3:33
    A potrafią podciągnąć się około 15 razy, prawda?
  • 3:33 - 3:35
    A potem po prostu odpadają.
  • 3:35 - 3:37
    Kobiety są bardziej zrównoważone,
  • 3:37 - 3:40
    ponieważ one nie myślą,
  • 3:40 - 3:42
    że będą w stanie podciągnąć się 100 razy.
  • 3:42 - 3:45
    Myślą o tym, jak przenieść swój ciężar na stopy,
  • 3:45 - 3:48
    bo jest to w pewnym sensie naturalne. Nogi dzwigają nas cały dzień.
  • 3:48 - 3:50
    Tak więc, równowaga jest na prawdę krytyczna,
  • 3:50 - 3:52
    tak samo jak wspieranie się na nogach,
  • 3:52 - 3:54
    gdzie są najsilniejsze mięśnie.
  • 3:54 - 3:56
    No i oczywiście jest zasada numer dziewięć.
  • 3:56 - 3:58
    Odkryłem zasadę numer dziewieć po tym, gdy
  • 3:58 - 4:00
    właściwie nie planowałem upadku
  • 4:00 - 4:03
    a zleciałem z 40 stóp i złamałem żebro.
  • 4:03 - 4:06
    Kiedy znajdziesz się punkcie gdzie wiesz, że to nastąpi,
  • 4:06 - 4:09
    musisz zacząć myśleć o tym jak odpaść,
  • 4:09 - 4:12
    bo to konieczne, aby
  • 4:12 - 4:14
    nie zrobić sobie krzywdy --
  • 4:14 - 4:18
    jak zamierzasz odpaść używając liny,
  • 4:18 - 4:20
    lub gdy wspinasz się bez liny,
  • 4:20 - 4:24
    spaść takie w miejsce, żeby móc kontrolować upadek.
  • 4:24 - 4:27
    Więc nie wiś do samego końca.
  • 4:27 - 4:29
    Dziękuję bardzo.
  • 4:29 - 4:31
    (Oklaski)
Title:
Matthew Childs i jego 9 zasad wspinaczki skałkowej
Speaker:
Matthew Childs
Description:

W swoim wykładzie na TED University 2009, weteran wspinaczki Matthew Childs dzieli się swoimi dziewięcioma zasadami wspinaczki skałkowej. Te przydatne wskazówki dotyczą także życia "na poziomie morza".

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:35
Retired user added a translation

Polish subtitles

Revisions