Dlaczego wielorybia kupa jest ważna

Wieloryby wykonują zaskakującą i ważną pracę, mówi biolog morski Asha de Vos: te ogromne stworzenia są inżynierami ekosystemu, zapewniając zdrowie i równowagę w ocenach przez... chociażby robienie kupy. Dowiedz się od de Vos, prelegentki TED o niedocenianej pracy wielorybów na rzecz utrzymania stabilności i zdrowego środowiska w naszych morzach oraz na całej naszej planecie.

W XVII wieku w zatoce Cape Cod
na wschodnim wybrzeżu USA

było tak wiele wielorybów Eubalaena,

że dałoby się przejść po ich grzbietach

z jednego brzegu na drugi.

Dziś, liczone są w setkach i są zagrożone.

Liczebność tych, jak i wielu innych
gatunków wielorybów spadła drastycznie

wskutek trwającego
od 200 lat wielorybnictwa,

polegającego na polowaniu na wieloryby
w celu zdobycia mięsa, oleju i fiszbin.

Wieloryby pozostały w naszych wodach

jedynie dzięki ruchowi na rzecz
ochrony wielorybów w latach 70.

Odegrał on ogromną rolę w powstrzymaniu
komercyjnego wielorybnictwa.

Przewodziło mu pytanie:
"Jeżeli nie możemy ocalić wielorybów,

co możemy ocalić?".

Była to próba naszej politycznej zdolności

do powstrzymania zniszczenia
środowiska naturalnego.

Na początku lat 80
w rezultacie kampanii wszedł w życie

zakaz komercyjnego wielorybnictwa.

Mimo to, liczebność wielorybów
w naszych wodach jest wciąż niska,

gdyż ludzie nadal
stwarzają im liczne zagrożenia.

Niestety wielu wciąż uważa, że działacze
na rzecz ochrony wielorybów, tacy jak ja,

zajmują się tym jedynie dlatego,
że są to istoty piękne i charyzmatyczne.

Są to opinie krzywdzące,

gdyż wieloryby to inżynierowie ekosystemu.

Pomagają w utrzymaniu
równowagi i zdrowia oceanu,

a nawet służą ludziom.

Wyjaśnijmy więc, dlaczego
ochrona wielorybów jest kluczowa

dla zapewnienia równowagi w oceanach.

Sprowadza się to do dwóch głównych rzeczy:

wielorybiej kupy
i rozkładających się zwłok.

Wieloryby szukają pożywienia w głębinach,
a wynurzają się, by oddychać,

jednocześnie uwalniając
ogromne ilości odchodów.

Ta tak zwana "wielorybia pompa"

transportuje niezbędne
składniki odżywcze z głębin

na powierzchnię, gdzie stymulują
one rozwój fitoplanktonu,

stanowiącego podstawę wszystkich
morskich łańcuchów pokarmowych.

Dlatego im więcej wielorybów
robi kupę w oceanach,

tym korzystniej dla całego ekosystemu.

Wieloryby słyną też z najdłuższych
migracji spośród wszystkich ssaków.

Pływacze z Ameryki przebywają
16 000 kilometrów,

migrując między żerowiskami a tarliskami

oraz wracając każdego roku.

Transportują wtedy nawóz w formie odchodów

z miejsc, w których on występuje
do miejsc, w których jest potrzebny.

Pełnią więc ważną rolę w cyklicznym
obiegu substancji odżywczych

wzdłuż i wszerz oceanu.

Co interesujące, są również
bardzo przydatne po śmierci.

Zwłoki wielorybów to jedne
z największych form detrytusu

spadającego w głębiny oceanu.

Tonąc,

zwłoki stają się ucztą
dla około 400 rzadkich gatunków,

takich jak węgorzokształtne śluzice.

Przez ponad 200 lat polowań na wieloryby,

zabijając i zabierając ich zwłoki oceanom,

prawdopodobnie zmieniliśmy
odsetek i rozmieszczenie

osobników, które po śmierci
opadłyby na dno.

Możliwe, że doprowadziło to do wyginięcia

pewnej liczby gatunków
najbardziej wyspecjalizowanych,

których przeżycie zależało
od obecności tych zwłok.

Zwłoki wielorybów przenoszą też
około 190 000 ton węgla,

co równa się ilości

produkowanej przez 80 000
samochodów rocznie,

z atmosfery na dno oceanu.

Głębiny oceanu są
"pochłaniaczami dwutlenku węgla",

bo zatrzymują jego nadmiar i powstrzymują
przed uwolnieniem się do atmosfery.

W ten sposób opóźniają
globalne ocieplenie.

Czasami zwłoki
są wyrzucane na powierzchnię

i staja się pożywieniem
dla drapieżnych gatunków na lądzie.

200 lat polowań na wieloryby
wyrządziło oczywistą szkodę

i spowodowało spadek
populacji wielorybów

od 60 do 90 procent.

Ruch na rzecz ochrony wielorybów

przyczynił się bardzo do powstrzymania
komercyjnego wielorybnictwa,

musimy jednak znów
przyjrzeć się temu problemowi.

Trzeba znaleźć rozwiązanie
dla nowych, pilnych problemów,

z którymi stykają się wieloryby dzisiaj.

Między innymi, musimy zadbać,

by nie były taranowane
przez kontenerowce na żerowiskach

oraz nie wplątywały się w sieci rybackie,

gdy krążą po oceanie.

Musimy nauczyć się przedstawiać
nasze apele o ochronę w takim kontekście,

żeby ludzie naprawdę zrozumieli
znaczenie tych istot dla ekosystemu.

Znów ratujmy wieloryby.

Jednak tym razem,
nie róbmy tego tylko dla nich.

Róbmy to też dla nas samych.

Dziękuję.

(Brawa)