Τζανίν ντι Τζιοβάνι: Τι είδα στον πόλεμο
-
0:01 - 0:04Έτσι ξεκινάει ο πόλεμος.
-
0:04 - 0:07Μια μέρα και ενώ ζεις μια απλή καθημερινή ζωή,
-
0:07 - 0:09σχεδιάζεις να πας σε ένα πάρτι,
-
0:09 - 0:12πηγαίνεις τα παιδιά στο σχολείο και
-
0:12 - 0:14κλείνεις ραντεβού με τον οδοντίατρο.
-
0:14 - 0:18Και έπειτα, δεν έχεις τηλέφωνο,
-
0:18 - 0:22δεν έχεις τηλεόραση, υπάρχουν ένστολοι άνδρες και
-
0:22 - 0:24μπλόκα στους δρόμους.
-
0:24 - 0:29Η ζωή σου όπως την ήξερες είναι σαν να μπαίνει σε καταστολή.
-
0:29 - 0:31Σταματάει.
-
0:31 - 0:34Θα δανειστώ μια ιστορία από μια φίλη μου,
-
0:34 - 0:36μια φίλη μου από τη Βοσνία, σχετικά με το τι της συνέβη,
-
0:36 - 0:41επειδή πιστεύω ότι έτσι θα δείτε ακριβώς πώς είναι.
-
0:41 - 0:45Μια μέρα, τον Απρίλιο του 1992 πήγαινε στη δουλειά της
-
0:45 - 0:48φορώντας μίνι φούστα και τακούνια. Εργαζόταν σε τράπεζα.
-
0:48 - 0:52Ήταν μια νέα μητέρα. Της άρεσε να διασκεδάζει.
-
0:52 - 0:53Υπέροχο πλάσμα.
-
0:53 - 0:57Ξαφνικά, βλέπει μπροστά της ένα τανκ
-
0:57 - 1:00να περιφέρεται στον κεντρικό δρόμο του Σαράγεβο
-
1:00 - 1:04κατεδαφίζοντας τα πάντα στο πέρασμά του.
-
1:04 - 1:08Νομίζει ότι ονειρεύεται, αλλά δεν ονειρεύεται.
-
1:08 - 1:10Τρέχει, όπως ακριβώς θα έκανε ο καθένας μας,
-
1:10 - 1:14για να προστατευτεί και κρύβεται πίσω από έναν κάδο απορριμμάτων,
-
1:14 - 1:17φορώντας τα τακούνια και τη μίνι φούστα της.
-
1:17 - 1:21Καθώς κρύβεται εκεί, νιώθει γελοία,
-
1:21 - 1:24αλλά βλέπει το τανκ να περνάει με στρατιώτες, καθώς
-
1:24 - 1:26και ανθρώπους παντού και τριγύρω χάος
-
1:26 - 1:31και σκέφτεται: «Νιώθω σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων
-
1:31 - 1:33που πέφτει στην τρύπα του λαγού
-
1:33 - 1:36και κατεβαίνει, κατεβαίνει, κατεβαίνει προς το χάος
-
1:36 - 1:42και η ζωή μου ποτέ δεν θα ξαναείναι η ίδια».
-
1:42 - 1:45Μερικές εβδομάδες αργότερα, η φίλη μου βρισκόταν ανάμεσα σε πλήθος ανθρώπων
-
1:45 - 1:50που την έσπρωχναν, καθώς κρατούσε τον γιο της βρέφος,
-
1:50 - 1:53για να τον δώσει σε έναν άγνωστο σε κάποιο λεωφορείο,
-
1:53 - 1:56το οποίο ήταν το τελευταίο λεωφορείο που θα έφευγε από το Σαράγεβο
-
1:56 - 1:59μεταφέροντας παιδιά εκτός πόλης έτσι ώστε να είναι ασφαλή.
-
1:59 - 2:03Θυμάται να παλεύει με μια μητέρα μπροστά,
-
2:03 - 2:07με πολύ, πολύ κόσμο, λέγοντας: «Πάρε το παιδί μου! Πάρε το παιδί μου!»
-
2:07 - 2:13και να δίνει τον γιο της σε κάποιον μέσα από ένα παράθυρο.
-
2:13 - 2:16Δεν τον είδε για χρόνια.
-
2:16 - 2:19Η πολιορκία συνεχίστηκε για τριάμισι χρόνια,
-
2:19 - 2:22μια πολιορκία χωρίς νερό,
-
2:22 - 2:27χωρίς ρεύμα, χωρίς ηλεκτρισμό, χωρίς θέρμανση, χωρίς φαγητό,
-
2:27 - 2:32στη μέση της Ευρώπης, στα μέσα του 20ου αιώνα.
-
2:32 - 2:36Είχα την τιμή να είμαι ανάμεσα σε εκείνους τους ρεπόρτερ
-
2:36 - 2:38που έζησαν την πολιορκία
-
2:38 - 2:41και λέω ότι είχα την τιμή και το προνόμιο να βρίσκομαι εκεί
-
2:41 - 2:44γιατί μου έμαθε τα πάντα,
-
2:44 - 2:48όχι μόνο να είμαι ρεπόρτερ, αλλά και να είμαι άνθρωπος.
-
2:48 - 2:50Έμαθα τη συμπόνια.
-
2:50 - 2:54Έμαθα για καθημερινούς ανθρώπους που μπορούσαν να γίνουν ήρωες.
-
2:54 - 2:58Έμαθα να μοιράζομαι. Έμαθα τη συντροφικότητα.
-
2:58 - 3:01Πιο πολύ απ' όλα, έμαθα να αγαπώ.
-
3:01 - 3:07Ακόμη και κατά τη διάρκεια μιας απίστευτης καταστροφής, θανάτου και χάους,
-
3:07 - 3:10έμαθα πώς καθημερινοί άνθρωποι μπορούσαν να βοηθήσουν τους γείτονές τους,
-
3:10 - 3:12να μοιραστούν το φαγητό, να μεγαλώσουν τα παιδιά τους,
-
3:12 - 3:16να απομακρύνουν κάποιον που είχε πυροβοληθεί από τη μέση του δρόμου,
-
3:16 - 3:18ακόμη κι αν κινδύνευε η ίδια τους η ζωή,
-
3:18 - 3:22να βοηθούν τραυματισμένους ανθρώπους να μπουν σε ταξί,
-
3:22 - 3:24προσπαθώντας να τους πάνε στο νοσοκομείο.
-
3:24 - 3:27Έμαθα πολλά για τον εαυτό μου.
-
3:27 - 3:31Η Μάρθα Γκέλχορν, μία από τις ηρωίδες μου, είπε κάποτε:
-
3:31 - 3:36«Μπορείς να αγαπήσεις μόνο έναν πόλεμο. Τα υπόλοιπα είναι ευθύνη».
-
3:36 - 3:39Πήγα για να καλύψω πάμπολλους πολέμους μετά από αυτόν,
-
3:39 - 3:42τόσο πολλούς που έχασα το μέτρημα,
-
3:42 - 3:45αλλά κανείς δεν ήταν όπως του Σαράγεβο.
-
3:45 - 3:49Τον περασμένο Απρίλιο, πήγα σε μια πολύ παράξενη συγκέντρωση
-
3:49 - 3:53-- κάτι σαν μια παράλογη σχολική συγκέντρωση αποφοίτων.
-
3:53 - 3:57Ήταν η 20η επέτειος από την πολιορκία,
-
3:57 - 4:00από το ξεκίνημα της πολιορκίας του Σαράγεβο
-
4:00 - 4:04και δεν μου αρέσει η λέξη «επέτειος» γιατί ακούγεται σαν γιορτή
-
4:04 - 4:05και αυτή δεν ήταν γιορτή.
-
4:05 - 4:09Ήταν μια μελαγχολική συγκέντρωση ρεπόρτερ
-
4:09 - 4:13που εργάστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, ατόμων που εργάστηκαν στην ανθρωπιστική βοήθεια
-
4:13 - 4:17και φυσικά των γενναίων και θαρραλέων ανθρώπων του Σαράγεβο.
-
4:17 - 4:20Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση,
-
4:20 - 4:21που μου ράγισε την καρδιά,
-
4:21 - 4:24ήταν που περπατούσα στον κεντρικό δρόμο του Σαράγεβο,
-
4:24 - 4:28εκεί όπου η φίλη μου, η Αΐντα, είδε το τανκ να έρχεται, πριν από 20 χρόνια
-
4:28 - 4:34και εκεί σ' αυτόν το δρόμο υπήρχαν περισσότερες από 12.000 κόκκινες καρέκλες,
-
4:34 - 4:36άδειες
-
4:36 - 4:38και καθεμιά από αυτές συμβόλιζε
-
4:38 - 4:42έναν άνθρωπο που πέθανε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας,
-
4:42 - 4:46μόνο στο Σαράγεβο, όχι σε όλη τη Βοσνία
-
4:46 - 4:49και απλώνονταν σε όλη την πόλη
-
4:49 - 4:51σε μεγάλη έκταση
-
4:51 - 4:55και το πιο δυσάρεστο για μένα ήταν οι μικρές καρέκλες
-
4:55 - 4:57για τα παιδιά.
-
4:57 - 5:01Τώρα, καλύπτω τη Συρία
-
5:01 - 5:04και ξεκίνησα γιατί πίστευα ότι
-
5:04 - 5:06έπρεπε να το κάνω.
-
5:06 - 5:09Θεωρώ ότι έχει πολλά να μας πει.
-
5:09 - 5:13Για μια ακόμη φορά, βλέπω το σκηνικό του πολέμου στη Βοσνία.
-
5:13 - 5:15Όταν πρωτοέφτασα στη Δαμασκό,
-
5:15 - 5:18συνάντησα αυτή την περίεργη κατάσταση στην οποία ο κόσμος
-
5:18 - 5:21δεν φαινόταν να πιστεύει ότι ο πόλεμος θα ξεκινούσε
-
5:21 - 5:23και ήταν ακριβώς το ίδιο με τη Βοσνία
-
5:23 - 5:26καθώς και με οποιαδήποτε άλλη χώρα που έχω δει όταν πλησιάζει ο πόλεμος.
-
5:26 - 5:28Ο κόσμος δεν θέλει να πιστέψει ότι έρχεται,
-
5:28 - 5:32έτσι δεν απομακρύνονται, δεν φεύγουν όσο μπορούν.
-
5:32 - 5:34Δεν αποσύρουν τα χρήματά τους.
-
5:34 - 5:37Μένουν επειδή όλοι θέλουν να μείνουν στο σπίτι τους.
-
5:37 - 5:42Και τότε, καταφθάνει ο πόλεμος και το χάος.
-
5:42 - 5:45Η Ρουάντα είναι ένα μέρος που με κατατρέχει αρκετά.
-
5:45 - 5:51Το 1994, έφυγα για λίγο από το Σαράγεβο για να καλύψω τη γενοκτονία στη Ρουάντα.
-
5:51 - 5:56Ανάμεσα στον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 1994,
-
5:56 - 6:01ένα εκατομμύριο άνθρωποι σφαγιάστηκαν.
-
6:01 - 6:06Εάν εκείνες οι 12.000 καρέκλες με είχαν φρικάρει
-
6:06 - 6:08εξαιτίας του αριθμού τους,
-
6:08 - 6:11θα ήθελα να σκεφτείτε για λίγο το ένα εκατομμύριο ανθρώπους.
-
6:11 - 6:14Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, θυμάμαι
-
6:14 - 6:19να στέκομαι και να κοιτάζω πέρα σε έναν δρόμο για όσο έφτανε το μάτι,
-
6:19 - 6:25τουλάχιστον για 1,5 χλμ., όπου υπήρχαν σωριασμένες σοροί σε ύψος
-
6:25 - 6:27διπλάσιο του δικού μου.
-
6:27 - 6:30Κι αυτό ήταν μονάχα ένα μικρό ποσοστό των νεκρών.
-
6:30 - 6:32Υπήρχαν μητέρες που κρατούσαν τα παιδιά τους
-
6:32 - 6:36που άφηναν την τελευταία τους πνοή.
-
6:36 - 6:39Έτσι μαθαίνουμε πολλά από τον πόλεμο
-
6:39 - 6:41και αναφέρω τη Ρουάντα
-
6:41 - 6:45επειδή είναι ένα μέρος, όπως η Νότια Αφρική,
-
6:45 - 6:49όπου επί σχεδόν 20 χρόνια, οι πληγές κλείνουν.
-
6:49 - 6:53Το 56% των βουλευτών είναι γυναίκες,
-
6:53 - 6:55το οποίο είναι εκπληκτικό,
-
6:55 - 6:59ενώ προβλέπεται από το εθνικό σύνταγμα,
-
6:59 - 7:02να μην επιτρέπεται ο χαρακτηρισμός Χούτου ή Τούτσι.
-
7:02 - 7:06Δεν επιτρέπεται ο προσδιορισμός βάσει εθνότητας,
-
7:06 - 7:11ο οποίος φυσικά ήταν η αιτία που ξεκίνησε τη σφαγή.
-
7:11 - 7:14Κάποιος φίλος μου της ανθρωπιστικής βοήθειας, μου είπε την πιο όμορφη ιστορία.
-
7:14 - 7:15Ή τουλάχιστον εγώ τη βρήκα όμορφη.
-
7:15 - 7:20Ήταν μια ομάδα παιδιών, Χούτου και Τούτσι μαζί
-
7:20 - 7:23και μια ομάδα γυναικών που θα τα υιοθετούσε.
-
7:23 - 7:27Είχαν σταθεί σε σειρά και κάθε παιδί δινόταν σε μια γυναίκα.
-
7:27 - 7:30Δεν ήταν θέμα επανόρθωσης, κάποιοι ήταν Τούτσι,
-
7:30 - 7:33κάποιοι Χούτου, θα μπορούσες να έχεις σκοτώσει τη μητέρα μου,
-
7:33 - 7:35θα μπορούσες να έχεις σκοτώσει τον πατέρα μου.
-
7:35 - 7:40Βρίσκονταν μαζί, συμφιλιωμένοι κατά μια έννοια
-
7:40 - 7:44γεγονός που βρίσκω εκπληκτικό.
-
7:44 - 7:47Έτσι όποτε με ρωτούν πώς συνεχίζω να καλύπτω πολέμους
-
7:47 - 7:49και γιατί συνεχίζω να το κάνω,
-
7:49 - 7:50αυτή είναι η απάντηση.
-
7:50 - 7:54Όταν θα επιστρέψω στη Συρία, την επόμενη εβδομάδα
-
7:54 - 7:58αυτό που θα δω θα είναι ηρωικοί άνθρωποι,
-
7:58 - 8:00που αγωνίζονται για τη δημοκρατία,
-
8:00 - 8:04για πράγματα που θεωρούμε δεδομένα κάθε μέρα.
-
8:04 - 8:07Αυτός είναι ο λόγος που το κάνω.
-
8:07 - 8:12Το 2004 είχα ένα μικρό αγοράκι,
-
8:12 - 8:15που το ονομάζω παιδί-θαύμα
-
8:15 - 8:18επειδή αφότου είχα δει τόσο πολύ θάνατο,
-
8:18 - 8:22καταστροφή, χάος και σκοτάδι στη ζωή μου,
-
8:22 - 8:26γεννήθηκε μια ελπίδα.
-
8:26 - 8:30Τον ονόμασα Λούκα, που σημαίνει «Ο φέρων φως»
-
8:30 - 8:35γιατί στ' αλήθεια φέρνει φως στη ζωή μου.
-
8:35 - 8:39Μιλάω γι' αυτόν επειδή όταν ήταν τεσσάρων μηνών
-
8:39 - 8:43ο αρχισυντάκτης μου με ανάγκασε να επιστρέψω στη Βαγδάτη
-
8:43 - 8:47όπου έκανα ρεπορτάζ καθ' όλη την περίοδο του καθεστώτος του Σαντάμ
-
8:47 - 8:49και κατά τη διάρκεια της πτώσης της Βαγδάτης και μετέπειτα
-
8:49 - 8:53και θυμάμαι ότι ανέβηκα στο αεροπλάνο με δάκρυα,
-
8:53 - 8:55έκλαιγα που αποχωριζόμουν το γιό μου,
-
8:55 - 8:58και ενώ ήμουν εκεί,
-
8:58 - 9:00ένας αρκετά διάσημος ιρακινός πολιτικός, φίλος μου,
-
9:00 - 9:03μου είπε: «Τι κάνεις εδώ;
-
9:03 - 9:05Γιατί δεν είσαι σπίτι σου με τον Λούκα»;
-
9:05 - 9:09Απάντησα ότι: «Μα πρέπει να δω τι γίνεται». Ήταν το 2004,
-
9:09 - 9:13τότε που ξεκίνησε αυτή η απίστευτα αιματηρή περίοδος στο Ιράκ,
-
9:13 - 9:16«Πρέπει να δω, πρέπει να δω τι γίνεται εδώ.
-
9:16 - 9:17Πρέπει να το καλύψω».
-
9:17 - 9:21Και εκείνος είπε:«Πήγαινε σπίτι σου,
-
9:21 - 9:24επειδή αν χάσεις το πρώτο δοντάκι,
-
9:24 - 9:27αν χάσεις τα πρώτα του βήματα, δεν θα συγχωρήσεις ποτέ τον εαυτό σου.
-
9:27 - 9:31Πόλεμοι θα υπάρξουν κι άλλοι».
-
9:31 - 9:35Δυστυχώς, πάντοτε θα υπάρχουν πόλεμοι.
-
9:35 - 9:39Εξαπατώ τον εαυτό μου εάν πιστεύω ως δημοσιογράφος,
-
9:39 - 9:41ως ρεπόρτερ, ως συγγραφέας,
-
9:41 - 9:46ότι θα μπορέσω να τους σταματήσω. Δεν μπορώ.
-
9:46 - 9:48Δεν είμαι ο Κόφι Ανάν. Ούτε αυτός δεν μπορεί να σταματήσει έναν πόλεμο.
-
9:48 - 9:51Προσπάθησε να διαπραγματευτεί στη Συρία και δεν τα κατάφερε.
-
9:51 - 9:55Δεν είμαι υπεύθυνη επίλυσης συγκρούσεων του ΟΗΕ.
-
9:55 - 9:57Δεν είμαι καν γιατρός που προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια
-
9:57 - 10:00και δεν μπορώ να σας πω πόσες φορές ένιωσα άχρηστη
-
10:00 - 10:03βλέποντας ανθρώπους να πεθαίνουν μπροστά μου χωρίς να μπορώ να κάνω κάτι για να τους σώσω.
-
10:03 - 10:07Απλά, είμαι μάρτυρας.
-
10:07 - 10:12Ο ρόλος μου είναι να δίνω φωνή σε ανθρώπους που δεν έχουν φωνή.
-
10:12 - 10:16Ένας συνάδελφός μου περιέγραψε τη δουλειά μας σαν μια ακτίνα
-
10:16 - 10:18που ρίχνει φως στις πιο σκοτεινές γωνιές του κόσμου.
-
10:18 - 10:21Και αυτό προσπαθώ να κάνω.
-
10:21 - 10:24Δεν πετυχαίνω πάντα
-
10:24 - 10:27και μερικές φορές είναι απίστευτα αγχωτικό
-
10:27 - 10:29γιατί νιώθεις ότι μιλάς στο κενό
-
10:29 - 10:31ή νιώθεις ότι δεν νοιάζεται κανείς.
-
10:31 - 10:33Ποιος νοιάζεται για τη Συρία; Ποιος νοιάζεται για τη Βοσνία;
-
10:33 - 10:35Ποιος νοιάζεται για το Κονγκό,
-
10:35 - 10:38την Ακτή Ελεφαντοστού, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε
-
10:38 - 10:40και όλα αυτά τα μέρη τα οποία
-
10:40 - 10:44θα θυμάμαι για το υπόλοιπο της ζωής μου;
-
10:44 - 10:47Αλλά η δουλειά μου είναι να είμαι μάρτυρας
-
10:47 - 10:50και αυτή είναι η καρδιά και η ουσία
-
10:50 - 10:53για όσους ρεπόρτερ ασχολούνται με το θέμα.
-
10:53 - 10:56Το μόνο που μπορώ κάνω είναι να ελπίζω
-
10:56 - 10:59όχι στους υπεύθυνους ή στους πολιτικούς
-
10:59 - 11:01γιατί ακόμη κι αν ήθελα να πιστέψω
-
11:01 - 11:04ότι διαβάζουν τα άρθρα μου και θα κάνουν κάτι,
-
11:04 - 11:07δεν έχω αυταπάτες.
-
11:07 - 11:11Αλλά ελπίζω ότι εάν θυμηθείτε κάτι που είπα
-
11:11 - 11:15ή κάτι που έγραψα αύριο το πρωί την ώρα που παίρνετε το πρωινό σας,
-
11:15 - 11:17εάν μπορέσετε να θυμηθείτε την ιστορία του Σαράγεβο
-
11:17 - 11:21ή την ιστορία της Ρουάντα,
-
11:21 - 11:23τότε θα έχω κάνει τη δουλειά μου.
-
11:23 - 11:25Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
-
11:25 - 11:33(Χειροκρότημα)
- Title:
- Τζανίν ντι Τζιοβάνι: Τι είδα στον πόλεμο
- Speaker:
- Janine di Giovanni
- Description:
-
Η ρεπόρτερ Τζανίν ντι Τζιοβάνι έχει βρεθεί στα χειρότερα μέρη του κόσμου για να μεταφέρει ιστορίες από τη Βοσνία, τη Σιέρα Λεόνε και πρόσφατα από τη Συρία. Αφηγείται ιστορίες ανθρώπινων καταστάσεων κατά τη διάρκεια έντονων συρράξεων -- και εξερευνά τη σοκαριστική μετάβαση με την οποία μια γνώριμη πόλη μετατρέπεται σε βομβαρδισμένο πεδίο μάχης.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:53
Retired user approved Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Retired user edited Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Retired user edited Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Vasiliki Fragkoulidou accepted Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Vasiliki Fragkoulidou edited Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Vasiliki Fragkoulidou edited Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Mary Keramida edited Greek subtitles for What I saw in the war | ||
Mary Keramida edited Greek subtitles for What I saw in the war |