Cách Phát Hiện Tin Giả - FactCheck.org

Tin giả không phải điều mới mẻ.

Nhưng những tin giả mạo thường được
lan truyền bằng mạng xã hội nhanh hơn

cách mà các email lan tin có thể
đạt tới trong quá khứ.

Nhiều thông tin lan tỏa đó
thật chất không phải là "tin tức",

mà là những tin hư cấu,
châm biếm,

và nỗ lực trong việc khiến người đọc
nghĩ rằng chúng là tin thật.

Đây là một số cách để bảo vệ bản thân bạn
trước những tin giả.

Bạn có biết rõ nguồn tin không?

Nguồn tin đó có hợp pháp không?

Nguồn tin có đáng tin cậy
trong quá khứ không?

Nếu không, bạn không nên tin cậy nguồn
tin đó.

Nếu một tiêu đề kích động
làm bạn chú ý,

hãy đọc thêm trước khi bạn quyết định
lan truyền những thông tin gây sốc đó.

Thậm chí trên những tờ báo hợp pháp,

tiêu đề cũng thường
không đề cập rõ toàn bộ bài báo.

Nhưng những tin giả mạo,

đặt biệt là những tin châm biếm,

có thể bao gồm một vài
dấu hiệu bộc lộ trong bài viết.

Một tin giả mạo thậm chí đã từng
trích dẫn lời của một con cá heo.

Nếu tin đó là thật thì có thể
họ đã giấu đi phần mấu chốt của tin.

Một cách khác để nhận biết tin giả
là dựa vào tác giả,

nếu tác giả đó thật sự tồn tại.

Trong một số trường hợp,
các tác giả còn không có thật.

Một câu chuyện được cho
là của một " bác sĩ"

người được cho là đã nhận "14 giải thưởng
Peabody và một vài giải Pulitzer",

câu chuyện sẽ rất ấn tượng nếu như nó
không phải là do bịa ra.

Nhiều khi những bài báo giả này sẽ trích
dẫn từ các nguồn chính thống,

nhưng khi bạn nhìn lại, thì nguồn
tin đó không được xác nhận.

Một số bài báo không hoàn toàn là giả mạo,

mà là do xuyên tạc các sự kiện có thật.

Những tuyên bố sai sự thật này
có thể lấy một bài báo hợp pháp

và bóp méo nội dung,

hoặc tuyên bố rằng vài điều đã
xảy ra trước đó

có liên quan đến sự việc hiện tại.

Một trang web lừa đảo đã lấy một bài báo
từ 1 năm trước trên CNN

và biến nó thành một bài mới, với tiêu đề
khác & ngày phát hành khác.

Vì vậy, ngoài lừa đảo ra, nó còn
vi phạm bản quyền nữa.

Hãy nhớ là tin châm biếm là có thật.

Bình thường, chúng dán mác châm biếm,
và đôi khi còn rất hài hước.

Nhưng chúng vẫn không phải là tin tức.

Và rồi có thêm nhiều hình thức châm
biếm gây tranh cãi khác

được tạo ra để lừa đảo đọc giả.

Những bài viết đó được tạo ra
để khiến bạn phải click chuột

và tạo ra thu nhập cho tác giả
thông qua lợi nhuận chạy quảng cáo.

Nhưng chúng vẫn
không phải là tin tức.

Chúng tôi biết điều này là rất khó.

Thiên kiến xác nhận khiến mọi người...

...cung cấp thêm nhiều thông tin để
xác nhận niềm tin của họ

và không nhìn đến những thông tin
không xác nhận được.

Nhưng lần sau
khi bạn bỗng thấy kinh ngạc

trước bài viết trên mạng xã hội liên quan
đến một chính trị gia mà bạn phản đối,

hãy dành thời gian để kiểm chứng.

Hãy thử kiểm tra đơn giản như sau:

Những bài báo nào khác đã được đăng trên
trang web "tin tức"

được cho là nguồn dẫn của bài báo

vừa xuất hiện trên bảng tin mạng
xã hội của bạn?

Bạn có khuynh hướng tin vào một
chuyện của chính trị gia bạn không thích,

nếu trang web được coi là "tin tức"
đó cũng đăng tin

về "những người bảo vệ từ Nam Cực trả
đũa nước Mỹ

bằng cách tạo ra động đất
tại New Zealand",

thì có lẽ bạn nên suy nghĩ lại
trước khi chia sẻ thông tin.

Và đúng vậy, câu chuyện về động đất

là một ví dụ thực tế
về một tin tức giả.

Chúng tôi biết bạn bận bịu,
và vạch trần là tốn thời gian.

Nhưng thực tế những người kiểm soát
được trả lương để làm việc này.

Giữa FactCheck.org,

Snope.com,

the Washington Post Fact Checker,

và PolitiFact.com,

có khả năng một trong số họ đã
kiểm chứng thực tế

những tin tức mới nhất hiện lên
trên bảng tin mạng xã hội của bạn.

Và hãy nhớ là:

Những người đọc tin tức

vẫn là tuyến phòng thủ
đầu tiên chống lại các tin giả.

Để xem thêm, hãy truy cập FactCheck.org

Subtitles by Tú Nguyễn
Review by: