< Return to Video

Neden kendi sesimizden hoşlanmayız?

  • 0:01 - 0:04
    Evrimci biyologlara,
  • 0:04 - 0:07
    insanların ne zaman insanlaşmaya
    başladıklarını sorarsanız
  • 0:07 - 0:09
    içlerinden bazıları şunu söylecektir.
  • 0:09 - 0:12
    Belli bir noktada ayaklarımızın
    üstünde durmaya başladık,
  • 0:12 - 0:16
    iki ayaklılar sınıfına geçtik
    ve çevremizin efendileri olduk.
  • 0:17 - 0:22
    Diğerleri de, beynimizin daha çok
    büyümeye başladığını,
  • 0:22 - 0:25
    böylelikle daha karmaşık bilişsel
    sürece sahip olabildiğimizi söyler.
  • 0:27 - 0:30
    Kalan diğerleri de, bizi bir tür olarak
  • 0:30 - 0:33
    evrimleştiren bir dil
    geliştirdiğimizi söyler.
  • 0:35 - 0:39
    İlginçtir ki, bu üç fenomenin hepsi
    birbiriyle bağlantılıdır.
  • 0:40 - 0:42
    Bunun nasıl ya da hangi sırayla
    olduğundan emin değiliz
  • 0:42 - 0:44
    ama hepsi
  • 0:44 - 0:48
    boynumuzun arkasındaki vücudumuzla
    başımız arasındaki açıyı değiştiren
  • 0:49 - 0:52
    küçük bir kemiğin
    şeklindeki değişimle bağlantılıdır.
  • 0:53 - 0:56
    Bu, dik durabilme kabiliyetine
    sahip olduğumuz
  • 0:56 - 0:59
    ve bununla birlikte beynimizin
    arka tarafta gelişmesi
  • 0:59 - 1:03
    ve gırtlak boyutumuzun maymunlarda
    yedi santimden on bir santime,
  • 1:03 - 1:08
    insanlarda ise 17 santime
    kadar büyümesi demek.
  • 1:09 - 1:11
    Bu larinksin alçalması
    olarak adlandırılır.
  • 1:12 - 1:14
    Larinks sesinize ait olan bölgedir.
  • 1:16 - 1:20
    Bebekler doğdukları zaman,
    onların larinksi henüz alçalmamıştır.
  • 1:21 - 1:24
    Bu ancak 3 aylık bir süreden
    sonra meydana gelir.
  • 1:25 - 1:27
    Mecazi olarak, buradaki her birimiz
  • 1:27 - 1:31
    tüm türümüzün evrimini yeniden yaşadı.
  • 1:32 - 1:34
    Bebeklerden bahsetmişken
  • 1:34 - 1:37
    anne rahminde gelişmeye başladığınızda,
  • 1:38 - 1:42
    bir karides büyüklüğünde,
    daha 3 haftalıkken
  • 1:42 - 1:46
    dış dünyadan gelen yaşadığınız ilk his,
  • 1:46 - 1:48
    annenizin ses titreşiminden gelen
  • 1:49 - 1:51
    dokunma hissidir.
  • 1:52 - 1:57
    Gördüğümüz gibi, insan sesi
    oldukça anlamlı ve önemli.
  • 1:57 - 2:00
    Hem türlerin düzeyinde,
  • 2:00 - 2:02
    hem de toplum düzeyinde
  • 2:02 - 2:05
    bu iletişime geçme ve
    bağ kurma yöntemimiz,
  • 2:05 - 2:08
    hem kişisel, hem de karşılıklı olarak.
  • 2:08 - 2:12
    Kendi sesimizle, bilgi ve kelimelerden
    daha fazlasını paylaşırız,
  • 2:12 - 2:14
    aslında kim olduğumuzu paylaşırız.
  • 2:14 - 2:18
    Sesimiz, insanların bizi nasıl gördüğünün
    ayrılmaz bir parçasıdır.
  • 2:18 - 2:21
    Toplum içinde giydiğimiz bir maskedir.
  • 2:22 - 2:25
    Ama kendi sesimizle olan ilişkimiz
    çok karmaşıktır.
  • 2:26 - 2:31
    Sesimizi nadiren kendimiz için kullanırız,
    başkalarına bir hediye olarak kullanırız.
  • 2:31 - 2:34
    O, birbirimize dokunma şeklimizdir,
  • 2:34 - 2:36
    diyalektik bir hazırlıktır.
  • 2:36 - 2:38
    Peki kendi sesimiz hakkında
    ne düşünüyoruz?
  • 2:38 - 2:40
    Eğer ses kayıt cihazından gelen
  • 2:40 - 2:44
    sesinizi beğenmiyorsanız
    lütfen ellerinizi kaldırın.
  • 2:44 - 2:45
    (Gülüşmeler)
  • 2:45 - 2:47
    Evet, çok teşekkür ederim.
  • 2:47 - 2:50
    Çoğu insan kendi ses kaydını
    beğenmediğini belirtiyor.
  • 2:50 - 2:52
    Peki bu ne anlama geliyor?
  • 2:52 - 2:54
    Önümüzdeki 10 dakikada bunu
    anlamaya çalışalım.
  • 2:54 - 2:57
    Ben, MIT Media Laboratuvarı
    Geleceğin Operası
  • 2:58 - 2:59
    grup bölümünde bir araştırmacıyım.
  • 3:00 - 3:03
    Benim araştırmam insanların
    kendi sesleri
  • 3:03 - 3:06
    ve başkalarının sesleri ile
    ilişkisi üzerine odaklı.
  • 3:08 - 3:11
    Farklı bölümlerden sesleri dinleyerek
  • 3:11 - 3:13
    neler öğrenebileceğimiz
    üzerine çalışıyorum.
  • 3:13 - 3:17
    Nörolojiden biyolojiye
    bilişsel bilimden dil bilimine kadar.
  • 3:19 - 3:22
    Takımımızda,
    araç ve deneyimler oluşturarak
  • 3:22 - 3:26
    insanların kendi seslerini
    daha iyi anlamalarına,
  • 3:27 - 3:30
    ön yargılarını yıkmalarına,
  • 3:30 - 3:32
    daha iyi dinleyiciler olmalarına
  • 3:32 - 3:35
    daha sağlıklı ilişkiler kurmalarına
    ya da sadece
  • 3:35 - 3:38
    kendilerini daha iyi anlamalarına
    yardım ediyoruz.
  • 3:38 - 3:43
    Ve bu ancak sese bütüncül
    bir yaklaşımla mümkün olabilir.
  • 3:44 - 3:47
    Çünkü, her seferinde
    daha çok keşfettiğimiz sesin
  • 3:47 - 3:50
    içerebileceği bütün
    uygulama ve imaları düşünün.
  • 3:51 - 3:54
    Sesiniz çok karmaşık bir fenomen.
  • 3:54 - 3:58
    Vücudunuzdaki 100'den fazla kasın
    senkronizasyonunu gerektirir.
  • 3:58 - 4:01
    Ve sesi dinleyerek,
  • 4:01 - 4:06
    içimizde olanlarla ilgili
    olası sorunları anlayabiliriz.
  • 4:06 - 4:07
    Örnek verecek olursam:
  • 4:08 - 4:11
    Sesin, spesifik türdeki türbülans
  • 4:11 - 4:14
    ve düzgünsüzlüklerini dinlemek,
  • 4:14 - 4:17
    Parkinson hastalığına erken
    teşhis koymada yardımcı olabilir.
  • 4:17 - 4:19
    Sadece bir telefon
    görüşmesiyle hem de.
  • 4:20 - 4:24
    Sesin nefes düzeyini dinlemek
    kalp hastalığı teşhisinde yardımcı olur.
  • 4:26 - 4:30
    Tekil kelimelerin telaffuzundaki
    tempo değişimlerinin
  • 4:31 - 4:33
    depresyonun ciddi bir işareti
    olduğunu biliyoruz.
  • 4:34 - 4:37
    Sesinizin aynı zamanda hormon
    seviyenizle ciddi bir bağlantısı vardır.
  • 4:37 - 4:40
    Üçüncü kişiler, kadın
    seslerini dinleyerek
  • 4:40 - 4:43
    onların adet döneminde olduklarını
  • 4:43 - 4:45
    hassas bir şekilde tahmin etmişlerdir.
  • 4:46 - 4:48
    Sadece akustik veri ile hem de.
  • 4:49 - 4:52
    Aynı zamanda şimdiki teknolojiyle
    bizi dinleyerek
  • 4:52 - 4:55
    Amazon Echo'dan Alexa
  • 4:55 - 4:58
    senin bile haberin olmadan önce,
  • 4:58 - 5:00
    hamile olduğunu tahmin edebilir.
  • 5:00 - 5:01
    Düşünün --
  • 5:01 - 5:02
    (Gülüşmeler)
  • 5:02 - 5:04
    Bunun etik kullanımını düşünün.
  • 5:06 - 5:09
    Sesiniz, ilişki kurma şekliniz
    ile de çok bağlantılıdır.
  • 5:09 - 5:12
    Her konuştuğunuz kişi için
    farklı bir ses yapısına sahipsiniz.
  • 5:12 - 5:16
    Eğer sesinizden küçük bir parça
    alıp analiz etsem;
  • 5:16 - 5:18
    annenizle mi, kardeşinizle mi,
    arkadaşınızla mı,
  • 5:18 - 5:21
    yoksa patronunuzla mı
    konuştuğunuzu bilebilirim.
  • 5:21 - 5:26
    Aynı zamanda ses tavrınızı,
    bir kâhin olarak da kullanabiliriz.
  • 5:26 - 5:30
    Biriyle konuştuğunuzda sesinizi nasıl
    kullanacağınıza karar vermek,
  • 5:30 - 5:33
    yani ses tavrınız, eşinizle konuştuğunuzda
  • 5:33 - 5:37
    ne zaman boşanacağınızı
    tahmin etmeye yardım edebilir.
  • 5:39 - 5:41
    O yüzden, sesleri dinleyerek
    öğrenilecek çok şey var.
  • 5:42 - 5:44
    İnanıyorum ki, birden fazla sese
    sahip olduğumuzun

  • 5:44 - 5:46
    farkına vararak bunu yapabiliriz.
  • 5:47 - 5:50
    Şimdi, kullandığımız
    üç sesten bahsedeceğim,
  • 5:50 - 5:53
    "maske" adını verdiğim model üzerinden.
  • 5:54 - 5:55
    Bir maskeye baktığınızda gördüğünüz,
  • 5:56 - 5:58
    bir karakterin yansımasıdır.
  • 5:58 - 6:00
    Buna dış sesiniz diyelim.
  • 6:01 - 6:03
    Bu, ses hakkında düşünmenin
    en klasik yoludur.
  • 6:03 - 6:06
    Kendinizi dünyaya ifade etmenin yolu.
  • 6:06 - 6:10
    Bu yaklaşımın mekanizması,
    kolayca anlaşılır.
  • 6:10 - 6:12
    Akciğerleriniz diyaframa baskı uygular
  • 6:12 - 6:15
    ve o da gırtlağınızda
    bir titreşim başlatır,
  • 6:15 - 6:17
    bu da sesi oluşturur.
  • 6:17 - 6:20
    Ağzınızı açıp kapattığınızda da,
  • 6:20 - 6:23
    ses konuşmaya dönüşür.
  • 6:23 - 6:25
    Yani herkesin mekanizması aynıdır.
  • 6:25 - 6:27
    Ama sesler fazlasıyla benzersizdir.
  • 6:27 - 6:32
    Çünkü ölçülerinizdeki, fizyolojinizdeki,
    hormonlarınızdaki minik farklar
  • 6:32 - 6:36
    dış sesinizde pek çok
    minik farklar yaratacaktır.
  • 6:37 - 6:39
    Ve beyin, diğer insanların dış seslerinde
  • 6:39 - 6:43
    bu farkları yakalamakta ustadır.
  • 6:44 - 6:47
    Laboratuvarımızda, makinalara
  • 6:47 - 6:49
    bu farkları anlamalarını öğretiyoruz.
  • 6:49 - 6:54
    Ve gerçek zamanlı konuşmacı tanıma
    sistemini oluşturmak için,
  • 6:54 - 6:56
    derinlemesine öğrenmeyi kullanıyoruz.
  • 6:56 - 7:00
    Ortak konuşma alanı
    bilincini arttırmak için--
  • 7:00 - 7:03
    toplantılarda kim konuşuyor,
    kim konuşmuyor
  • 7:03 - 7:05
    ve grup aklını arttırmak için.
  • 7:06 - 7:10
    Bununla ilgili zorluklardan birisi
    sesin statik olmaması.
  • 7:11 - 7:14
    Her konuştuğumuz kişiye göre
    değişiyor demiştik,
  • 7:14 - 7:17
    ama hayatımız boyunca da değişiyor.
  • 7:17 - 7:19
    Yolculuğumuzun başında ve sonunda
  • 7:19 - 7:22
    erkek ve dişi sesleri çok benzerdir.
  • 7:22 - 7:24
    Küçük bir kızın sesini
  • 7:24 - 7:27
    küçük bir oğlanın sesinden
    ayırmak çok zordur.
  • 7:28 - 7:33
    Ama bunların arasında, sesiniz
    akışkan kimliğinizin belirleyicisi olur.
  • 7:33 - 7:37
    Genellikle, ergenlik döneminde
    erkek seslerinde büyük değişiklik olur.
  • 7:37 - 7:39
    Kadın seslerine gelirsek,
  • 7:39 - 7:42
    her hamilelikte değişir ve
    her menapozda büyük değişiklik olur.
  • 7:43 - 7:47
    Bunların hepsi konuştuğunuzda
    diğerlerinin duyduğu sestir.
  • 7:47 - 7:51
    Öyleyse bize neden bu kadar yabancı gelir?
  • 7:52 - 7:55
    Neden bu, duyduğumuz seslerden farklıdır?
  • 7:55 - 7:56
    O zaman bunu bir düşünelim.
  • 7:56 - 8:00
    Bir maske taktığınızda
    maskeyi göremezsiniz.
  • 8:01 - 8:05
    Ve görmeye çalıştığınızda,
    maskenin içini görürsünüz.
  • 8:05 - 8:07
    İşte bu, sizin kendi sesinizdir.
  • 8:09 - 8:11
    Öyleyse, neden farklı olduğunu
    anlamak için
  • 8:11 - 8:14
    kendi sesimizi algılamanın mekanizmasını
    anlamaya çalışalım.
  • 8:16 - 8:18
    Çünkü bedeninizin, bunu
    dış seslerden farklı filtre etmesinin
  • 8:19 - 8:21
    pek çok yolu vardır.
  • 8:21 - 8:24
    Yani bu sesi duymak için
    önce kulaklarınıza ulaşmalıdır.
  • 8:24 - 8:27
    Bunun için dış sesiniz
    havada hareket eder,
  • 8:27 - 8:30
    bu esnada iç sesiniz de
    kemiklerinizde yol alır.
  • 8:30 - 8:32
    Buna kemik iletimi denir.
  • 8:33 - 8:38
    Bu yüzden, iç sesiniz,
    dış sesinize göre daha düşük seviyeli
  • 8:38 - 8:42
    ve aynı zamanda, daha armonik ses verir.
  • 8:43 - 8:47
    Buradan yol alır ve iç kulağınıza ulaşır.
  • 8:47 - 8:50
    Burada yeni bir mekanizma devreye girer.
  • 8:50 - 8:52
    Bu bir mekanik filtredir.
  • 8:52 - 8:55
    Her konuştuğunuzda,
  • 8:55 - 8:58
    iç kulağınızı koruyan bir bölünmedir.
  • 8:58 - 9:00
    Tabii bu duyduklarımızı da azaltır.
  • 9:01 - 9:04
    Ve üçüncü bir filtre daha vardır,
    biyolojik filtre.
  • 9:05 - 9:09
    Koklea -- iç kulağınızın,
    sesi işleyen bölümü,
  • 9:09 - 9:11
    canlı hücrelerden oluşmuştur.
  • 9:11 - 9:14
    Ve bu canlı hücreler,
    sesi duyma sıklığına bağlı olarak
  • 9:14 - 9:17
    farklı tepki verirler.
  • 9:17 - 9:19
    Bu, alışma etkisidir.
  • 9:19 - 9:21
    Tabii bu yüzden,
  • 9:21 - 9:24
    sesiniz, hayatınız boyunca
    en sık duyduğunuz ses olduğundan
  • 9:24 - 9:27
    onu diğer seslerden daha düşük duyarsınız.
  • 9:27 - 9:29
    Son olarak, dördüncü bir filtremiz var.
  • 9:29 - 9:31
    Nörolojik filtre.
  • 9:32 - 9:34
    Nörologlar yakın zamanda,
  • 9:34 - 9:37
    konuşmak için ağzınızı açtığınızda
  • 9:37 - 9:41
    işitme korteksinizin
    kapandığını keşfettiler.
  • 9:42 - 9:45
    Bu yüzden, sesinizi duyarsınız
  • 9:45 - 9:50
    ama beyniniz aslında
    sesinizi hiç dinlemez.
  • 9:52 - 9:55
    Evet, bunun evrimsel bir anlamı olabilir,
  • 9:55 - 9:58
    çünkü sesimizin nasıl çıkacağını
    sezgisel olarak bildiğimiz için,
  • 9:58 - 10:01
    sinyali analiz etmek için enerji harcamayı
    belki gereksiz buluyoruz.
  • 10:02 - 10:05
    Buna, doğal çıkarım denir
  • 10:05 - 10:08
    ve bu vücudunuzun yaptığı
    her harekette olur.
  • 10:08 - 10:10
    Doğal çıkarımın tam anlamı,
  • 10:10 - 10:15
    beyin tarafından gönderilen
    bir motor komutunun kopyalanmasıdır.
  • 10:15 - 10:18
    Bu komut, herhangi bir hareket üretmez,
  • 10:18 - 10:22
    ancak bunun yerine
    beynin diğer bölümlerine
  • 10:22 - 10:25
    yaklaşan hareketin bilgisi gönderilir.
  • 10:26 - 10:30
    Ve ses için, bu doğal çıkarım
    farklı bir ad alır:
  • 10:30 - 10:33
    Bu iç sesinizdir.
  • 10:33 - 10:34
    Şimdi yeniden anlaşalım.
  • 10:34 - 10:36
    Bir maskemiz var: Dış(sal) sesiniz,
  • 10:37 - 10:40
    maskenin iç yüzü: Kendi sesiniz
  • 10:40 - 10:42
    ve iç sesiniz.
  • 10:42 - 10:44
    Ve bu, bir kukla oynatıcısı gibi
  • 10:44 - 10:46
    tüm sistemin iplerini elinde tutuyor.
  • 10:47 - 10:49
    İç sesinizi,
  • 10:49 - 10:52
    bir metni sessizce okurken duyarsınız
  • 10:53 - 10:56
    ya da bir konuşmanın provasını yaparken.
  • 10:57 - 10:58
    Bazen bunu susturmak çok zordur.
  • 10:58 - 11:02
    Ana dilinizde yazılmış bir metne bakarken,
  • 11:02 - 11:05
    iç sesinizin onu okumaması
    gerçekten zordur.
  • 11:06 - 11:08
    Aklınıza takılan aptal şarkıyı söylemeye
  • 11:08 - 11:10
    devam eden de bu sestir.
  • 11:10 - 11:11
    (Gülüşmeler)
  • 11:13 - 11:17
    Hatta bazı kimseler için
    bunu kontrol etmek, gerçekten imkânsızdır.
  • 11:17 - 11:20
    Ve şizofreni hastalarının
    ses halüsinasyonları yaşamasının
  • 11:20 - 11:22
    sebebi budur.
  • 11:22 - 11:25
    Kafalarının içinden gelen seslerle,
    dışından gelenleri
  • 11:25 - 11:27
    ayırt edemezler.
  • 11:27 - 11:30
    Bu yüzden, laboratuvarımızda
    bu kişilerin bu ayrımları yapıp
  • 11:30 - 11:33
    bir sesin iç ses mi, dış ses mi
    olduğunu anlamalarına
  • 11:33 - 11:36
    yardımcı olacak
    küçük cihazlar üzerinde çalışıyoruz.
  • 11:37 - 11:41
    Rüyalarınızda konuşan sesinizin de
    iç sesiniz olduğunu düşünebiliriz.
  • 11:41 - 11:43
    İç ses, pek çok şekle girebilir.
  • 11:43 - 11:47
    Ve rüyalarınızda, iç sesinizin
    potansiyelini açığa çıkartırsınız.
  • 11:47 - 11:50
    Bu da laboratuvarımızda yaptığımız
    başka bir çalışma:
  • 11:50 - 11:53
    Rüyalardaki bu iç sese
    ulaşmaya çalışıyoruz.
  • 11:54 - 11:57
    Yani, iç sesinizi her zaman
    kontrol edemeseniz de
  • 11:57 - 11:59
    her zaman bağlantıya geçebilirsiniz,
  • 11:59 - 12:01
    diyalogla, iç diyaloglarla.
  • 12:02 - 12:03
    Ve hatta iç sesinizi
  • 12:03 - 12:07
    fikirler ve faaliyetler arasındaki
    kayıp bağlantı olarak da görebilirsiniz.
  • 12:09 - 12:12
    Evet umarım ki sizden,
    sesinizi daha iyi idrak etmenizi
  • 12:12 - 12:15
    sağlayarak ayrılıyorum, tüm seslerinizi
  • 12:15 - 12:18
    ve içinizde ve dışınızda oynadığı rolü,
  • 12:18 - 12:22
    çünkü sesiniz, sizi insan yapan şeyin ve
    dünyayla etkileşim biçiminizin
  • 12:22 - 12:25
    çok kritik bir belirleyicisi.
  • 12:25 - 12:27
    Teşekkür ederim.
  • 12:27 - 12:29
    (Alkışlar)
Title:
Neden kendi sesimizden hoşlanmayız?
Speaker:
Rébecca Kleinberger
Description:

Sesiniz, insanların sizi nasıl gördüğünün ayrılmaz bir parçasıdır, ama sizinle ilişkisi biraz muallaktadır. Rébecca Kleinberger, sesimizi nasıl kullandığımıza ve kendi sesimiz ile başkalarının seslerini nasıl anladığımız üzerine çalışıyor. Kayıtlarda kendi sesimizden neden hoşlanmadığımızı, dışsal sesimiz, kendi sesimiz ve iç sesimizin farklarını ve farkında olmaksızın iletişim kurduğumuz sıra dışı şeyleri açıklıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:42

Turkish subtitles

Revisions