Ngừng sử dụng Fandom ngay

Cộng đồng wiki Hollow Knight là một cộng đồng khác trong hàng dài các cộng đồng wiki chọn bỏ Fandom lại phía sau. Nhưng tại sao vậy? Điều gì ở Fandom gần đây đang đẩy rất nhiều cộng đồng khỏi đó? Để trả lời câu hỏi đó, tôi nói chuyện trong 22 phút 18 giây.

Hãy xem wiki Hollow Knight mới tại đây:
https://hollowknight.wiki/

Tải xuống tiện ích mở rộng Indie Wiki Buddy:
https://getindie.wiki/

Đọc thêm về lý do cộng đồng wiki HK quyết định rời Fandom:
https://hollowknight.fandom.com/wiki/Hollow_Knight_Wiki:Moving_from_Fandom

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các giải pháp thay thế khác nhau cho Fandom, chuỗi thảo luận này của Wiki Minecraft là một bài đọc rất thú vị:
https://minecraft.fandom.com/wiki/Minecraft_Wiki:Moving_from_Fandom

Tham gia máy chủ Discord: mossbag & frights!
https://discord.gg/mossbag

Theo dõi tôi trên Twitter. Tôi đánh giá giá trị bản thân với số lượng người theo dõi:
https://twitter.com/mossbag69

Bấm wishlist trò chơi sắp tới của tôi, Titan Shell, trên Steam!
https://store.steampowered.com/app/1964860/Titan_Shell/

Link kịch bản/danh sách nhạc:
https://mossbag69.blogspot.com/2023/10/stop-USE-fandom-script.html

Chung tay cùng Song Ngư dịch video này sang ngôn ngữ khác bằng Amara:
https://amara.org/videos/S7nxdFTx1SIN/info/stop-using-fandom/

Các chương video:
00:00 Mở đoạn
00:36 Fandom là gì?
02:25 Quảng cáo và tính năng không mong muốn của Fandom
05:32 Hạn chế của Fandom
07:37 Thảm họa Grimace
09:24 Rời Fandom thật khó...
13:42 Không ở Fandom thì ở đâu?
14:12 Wiki.gg
15:18 Miraheze
16:00 Tự lưu trữ (self-hosting)
17:13 Liên minh Wiki
19:17 Sự buồn tẻ đến kỳ lạ
19:58 Kết đoạn

[Bản dịch được SongNgư.xyz xây dựng cho dự án độc lập Wiki Lớp Học Mật Ngữ - https://lophocmatngu.wiki]

Wiki Hollow Knight đã chỉ vừa di chuyển
tới website "hollowknight.wiki",

để lại wiki cũ tại hollowknight.fandom.com
phía sau. Phiên bản wiki tại Fandom

sẽ không còn được cập nhật và bảo trì bởi
cùng nhóm các tình nguyện viên tuyệt vời

đã đóng góp và xây dựng nên nó. Nếu bạn
định tìm thông tin về các loại quặng hoặc

vì một lý do nào đó lại không nhớ đoạn nào
đó, hãy tìm chúng trên trang wiki mới. À

mà nếu bạn đang sử dụng PC, bạn nên cài
đặt tiện ích mở rộng Indie Wiki Buddy

để dễ dàng chuyển hướng toàn bộ
liên kết trên Fandom sang website mới.

Bạn sẽ thắc mắc tại sao Hollow Knight
Wiki lại quyết định rời bỏ trang web

mà họ đã dày công xây dựng. Vấn đề chính
nằm tại công ty đang lưu trữ wiki HK gốc—

—Fandom. Fandom là một "wiki farm", đơn
giản hơn, đó là một dịch vụ lưu trữ wiki.

Công ty được sáng lập vào năm 2004 dưới
cái tên WikiCities, bởi ông Jimmy Wales—

đồng sáng lập của Wikipedia. Họ
sau đó đổi tên thành Wikia vào 2006, và

Fandom từ 2016. Dù được sáng lập bởi cùng
một người, Fandom lại hoàn toàn khác biệt.

Fandom là công ty vì lợi nhuận, và có tiêu
chuẩn hoàn toàn khác so với Wikipedia.

Sự thành công của họ dưới tư cách là một
wikifarm là khó mà chối cãi, với tổng số

hơn 250.000 wiki độc lập được tạo, từ các
thương hiệu truyền thông tầm cỡ thế giới,

các cộng đồng indie nhỏ đang phát triển,
cùng với những chỗ phổ biến cách kì lạ, và

"shitpost". Phạm vi tiếp cận của
Fandom về văn hóa đại chúng là rất lớn,

và các wiki được lưu trữ trên trang của
họ có một lượng tiếp cận điên rồ.

Nhưng trong những năm gần đây, một lượng
lớn cộng đồng đã quyết định rời khỏi

nền tảng Fandom. Họ bao gồm
Zelda Wiki, Fallout Wiki,

Terraria Wiki, ARK Survival Evolved Wiki, Arthur
Wiki, Noita Wiki, Jojo’s Bizarre Encyclopedia,

RuneScape Wiki, Diary of a Wimpy Kid Wiki,
Rhythm Heaven Wiki, và Croc Wiki.

Và chỉ cách đây vài tuần, Minecraft Wiki
cũng đã hoàn tất việc rời khỏi Fandom,

cùng với các thành viên của cộng đồng rời
đi như việc trang có quá nhiều quảng cáo,

trải nghiệm đọc giảm sút, và
sự xuất hiện của Thảm họa Grimace.

Fandom có thể tệ đến mức nào cơ chứ?
Nếu như bạn xem qua các trang diễn đàn và

cộng đồng khác nhau, bạn sẽ không phải đợi
lâu để có thể thấy những lời than phiền—

về website Fandom, chủ yếu bao gồm

về lượng quảng cáo dày đặc. Video
quảng cáo cỡ lớn hiện ngay trên đầu trang,

rồi sau đó thu nhỏ rồi đi theo bạn trong
lúc bạn cuộn xuống. Một khi đoạn quảng cáo

kết thúc thì nó sẽ bắt đầu chiếu thêm mấy
đoạn nội dung ngẫu nhiên mà nó còn chả

liên quan gì với trang wiki mà bạn đang
xem. Trên điện thoại còn tệ hơn như vậy,

khi mà không gian hiển thị nội dung bị
che lại bởi quảng cáo và cửa sổ bật lên.

Fandom cũng thích đặt thêm mấy tính năng
gây nhiễu lên trang, như là Fandom Trivia,

bao gồm những câu hỏi đánh đố
hiểu biết của bạn về các thương hiệu

truyền thông khác nhau,

cũng như một lượng lớn các quảng cáo
biểu ngữ khác nhau. Họ cũng thích

chèn các wiki không ăn nhập gì với trang
đang xem chỉ để cố gắng quảng bá chéo.

Họ thậm chí còn chèn thêm quảng cáo và
nhiều thứ khác vào giữa trang. Như trang

này về việc Team Cherry, vừa được GameSpot
Expert Review từ tận 2018 bị chèn vào ngay

giữa bài. Mặc dù nó đã được đẩy vào
góc trên cùng của trang, cái video này

cũng nằm trong các trang khác trên toàn bộ
cái wiki này. Tôi chả biết tại sao bạn cần

xem review về Hollow Knight nếu mà
bạn đang ở ngay trên trang wiki

về nó. Cho đến khi bạn nhận ra rằng
GameSpot được sở hữu bởi Fandom.

Giọt nước tràn ly đối với cộng đồng wiki
HK là sự ra đời của "câu trả lời nhanh"

dựa trên trí tuệ nhân tạo trên nhiều trang
wiki, lấp đầy với câu trả lời hoàn toàn—

sai sự thật. Bạn có biết là The White
Lady sẽ rơi ra Knight of the Deithwen,

một loại vũ khí cực bá? Hay là việc Hornet
được ship với Yorktown (chị của cổ),

Enterprise (em của cổ) và cả Eagle Union?
Các câu trả lời tự động này được áp dụng

bởi Fandom mà không một lời cảnh báo, và
bảo quản viên cũng không thể tắt nó khỏi

wiki của họ. Fandom sau đó cũng đã gỡ bỏ
nó do các phản hồi tiêu cực từ cộng đồng,

nhưng bọn họ vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn,
vẫn muốn đưa nó quay lại trong tương lai,

mà không có một lời giải thích nào về việc
các cộng đồng có thể tắt nó đi hay không.

Một ví dụ nữa cho việc cố chèn thêm thứ họ
không muốn - là cái thanh dọc ở ngay đây,

luôn luôn hiển thị ở ngay cạnh cái trang
wiki mà bạn đang xem. Nhờ đó mà bạn sẽ chỉ

một bước nữa để vào mục anime trên Fandom.
Vốn chỉ là đường link tới các wiki nổi bật

cũng như một cái Honest Trailer từ một cái
cổ điển từ 2008 - Speed Racer. Trông rất

là ngẫu nhiên cho đến khi bạn cũng biết là
ScreenJunkies cũng được sở hữu bởi Fandom.

Bạn cũng có thể truy cập bản beta
cho Fan Central mới của Fandom,

một trang giống như mạng xã hội đến kì
lạ, nơi bạn theo dõi các fandom cụ thể.

Có rất nhiều bài đăng, nhưng chúng dường
như không nhận được nhiều tương tác,

nhưng ai biết được cơ chứ, đây có thể
là thứ cuối cùng có thể gi*t chết Twitter?

Vì một lí do nào đó, tôi nhận được rất
nhiều bài đăng từ fandom Funkipedia Mods.

Thật vui khi thấy họ vẫn hoạt động khá tốt
trong năm của Chúa chúng ta—2023.

Vì Fandom thích chèn quảng cáo, video, và
những thứ vớ vẩn vào trang web của họ,

họ cũng hạn chế cách wiki được hiển thị.
Fandom, và hầu hết mọi wiki trên internet,

được xây dựng trên phần mềm
mã nguồn mở MediaWiki. Nhưng-

Fandom hạn chế rất nhiều về cách cộng đồng
có thể bố trí và định dạng wiki của họ.

Nhiều tính năng quản trị chỉ có sẵn
thông qua yêu cầu với các đại diện Fandom,

hạn chế sự sáng tạo trong
việc thiết kế dự án wiki,

cụ thể là chính sách kiểm duyệt cộng
đồng và xác minh người dùng của Fandom.

Fandom có một số biện pháp bảo vệ chống
phá hoại, nhưng các lựa chọn bị hạn chế.

Ngoài việc khóa toàn bộ trang cho mọi
người dùng trừ bảo quản viên, đây lại-

không là một giải pháp lâu dài - mọi
biện pháp bảo vệ trang trên Fandom đều

có thể bị vượt qua bởi quy
trình xác nhận tự động, diễn ra

tự động 4 ngày sau khi
tài khoản được tạo và đăng ký.

Fandom muốn giữ giới hạn cho phép
sửa đổi wiki ở mức tối thiểu,

vì họ tin rằng wiki thuộc về cộng đồng
và mọi người đều được phép đóng góp.

Điều này có vẻ hợp lý, nhưng không
hiệu quả với các fandom chủ yếu gồm

những thành phần phá hoại dài dẳng.

Cụ thể là? Pizza Tower.

Phá hoại đã trở thành mối đe dọa đối
với Pizza Tower Wiki vào mùa hè năm 2023.

Do phần lớn các fan hâm mộ Pizza
Tower đều thuộc tốp "trẻ trâu",

wiki đã bị tràn ngập bởi những tên
nghịch ngợm chèn meme vào các trang.

Sự phá hoại dài dẳng đã khiến các bảo quản
viên phải phân nhánh và chuyển nó đến

trang wiki farm phổ biến khác, Miraheze.

Hiển nhiên, bạn sẽ thấy những kẻ phá hoại
cố gắng quậy tung bất kỳ trang wiki nào.

Bạn không biết điều đó ư?
Chào mừng đến với Internet.

Bạn vẫn còn đủ trong sáng để
biết từ bussy có nghĩa là gì.

Mọi wiki đều phải đối phó với hành vi
phá hoại theo cách này hay cách khác.

Nhưng nếu wiki của bạn nằm tại Fandom,
sẽ không chỉ có những tên phá hoại

xuất hiện để phá banh công sức của bạn.

Có khi, nó lại là tập đoàn lớn đang tìm

cách để quảng cáo sản phẩm
mới nhất của họ.

Mùa hè năm 2023, McDonald's đã
tung ra Grimace Shake để kỷ niệm

sinh nhật của linh vật phản diện
chính của McDonald's - Grimace.

Grimace Shake là một thành công lớn, được
mọi người trên khắp thế giới yêu thích.

Hãy nhìn họ vui vẻ kìa.

Nhưng có một khía cạnh đen tối hơn
trong chiêu trò tiếp thị của công ty này.

Để giúp quảng bá sự kiện Grimace Shake,

họ đã trả tiền cho Fandom để thay đổi bài
viết về Grimace trên McDonald's Wiki,

bóp méo nó thành một trang
quảng cáo siêu to khổng lồ.

Fandom đã thay thế nghiên cứu độc
lập do các tình nguyện viên thực hiện

bằng thứ mà tôi chỉ có thể mô tả là
sự truyền bá "tư tưởng" Grimace.

Ngay cả trang chính của Wiki McDonald's

cũng không thoát khỏi đôi
tay bẩn thỉu của Grimace.

Toàn bộ trang biến thành một
bài quảng cáo được tài trợ,

với các quảng cáo dẫn dụ người xem
tải xuống ứng dụng McDonald's,

và một đoạn video Brian Cox yêu cầu

những người xem bất lực
tham gia uống sữa lắc Grimace.

[Chả buồn dịch chỗ này... -Song Ngư]

Trang chính được coi là thiêng liêng và
quan trọng nhất trong số các trang wiki

với quyền sửa đổi thường chỉ giới hạn
cho chính các bảo quản viên.

Để có thể biến nó thành một
trang quảng cáo dày đặc, thì...

Như một người khôn ngoan sẽ nói...

"Dễ như một trò đùa."
-Geoff Keighley

Một trong những người đóng góp
nổi bật cho bài viết Grimace đã

nói lên sự bất mãn của anh trên Twitter,

chỉ ra sự tha hóa đầy
rõ ràng về mặt đạo đức

liên quan đến việc Fandom thay thế
các bài viết thực tế bằng quảng cáo

Điều này tạo ra tiền lệ nguy hiểm về việc
Fandom được phép thay thế hoặc thay đổi

nội dung cộng đồng tạo - chính những nội
dung mà họ cho là cực kì quan trọng

Hy vọng là bạn đã hiểu được lí do tại
sao nhiều cộng đồng wiki lại rời bỏ Fandom

Wiki là một khối lượng công việc khổng lồ,
và các cộng đồng cần phải tin tưởng rằng

nhà cung cấp dịch vụ đang
thực sự quan tâm đến họ.

Và những hành động gần đây của Fandom
đã chỉ ra rằng họ quan tâm nhiều hơn

đến việc xây dựng trang mạng xã hội
văn hóa đại chúng của riêng họ

được trả tiền bằng các quảng cáo được
chèn khắp các wiki do người dùng tạo ra

hơn là lắng nghe cộng đồng
và giúp cải thiện các wiki đó.

Và Fandom sẽ thêm các tính năng
và thay thế nội dung theo bất kỳ

cách nào họ thấy phù hợp, mà không
cần giao tiếp rõ ràng với những người

tạo ra giá trị thực sự
của chính nền tảng đó.

Tất nhiên, Fandom có ​​toàn quyền
làm tất cả những điều này.

Dù sao cũng là trang
web của họ mà thôi.

Và việc di chuyển khỏi Fandom
cũng không hề dễ dàng chút nào cả.

Khi Wiki Pizza Tower phân nhánh, cộng đồng
đã mong muốn đóng cửa trang Fandom.

Đại diện của Fandom, Saunt3D, đã nói rõ
rằng wiki tại Fandom sẽ không bị xóa.

Trích lời đại diện của Fandom:

[Chả buồn dịch chỗ này... -Song Ngư]

Saunt về cơ bản đang giải thích
rằng vì trang Fandom hiện đang

có lượng truy cập nhiều hơn
so với trang Miraheze mới,

phần lớn cộng đồng Pizza Tower sẽ phải
chịu thiệt thòi do trang Fandom đóng cửa.

Điều đó hiển nhiên vô lý, nhưng cũng vô lý
khi Fandom phá hủy một trang wiki tạo ra

doanh thu cho họ khi họ
không phải làm vậy.

Suant tiếp tục nói:

[Chả buồn dịch chỗ này... -Song Ngư]

Thực tế là wiki Fandom vẫn tồn tại sau khi
di chuyển đóng vai trò là một rào cản lớn

đối với bất kỳ cộng đồng
nào muốn rời khỏi Fandom.

Nguyên nhân là do tối ưu
hóa công cụ tìm kiếm (SEO).

Nếu bạn tìm wiki về bất cứ thứ gì, khả
năng cao kết quả đầu tiên sẽ là từ Fandom.

Ví dụ như wiki chính thức của Dead Cells,
được lưu trữ trên wiki.gg

và được chính các nhà phát triển hỗ trợ,
lại xuất hiện thứ hai trên Google,

đứng sau trang tại Fandom mà họ
đã phân nhánh từ tháng 1 năm 2023.

Tương tự như vậy đối với
Calamity Mod Wiki chính thức,

wiki dành riêng cho một bản
mod Terraria cực kỳ phổ biến.

Họ đã tách ra khỏi Fandom vào đầu năm 2022
và vẫn nằm dưới trang Fandom trên google.

Tệ hơn nữa, wiki Fandom đã trở
thành trò cười trong cộng đồng,

chứa đầy thông tin lỗi thời, hay các trang
về quái trùm và vật phẩm không tồn tại.

Ngay cả những wiki Fandom lỗi thời và
bị phá hoại vẫn có thể giành được

vị trí hàng đầu trên các công cụ tìm kiếm.

Người ta còn tin rằng hành vi phá hoại
có thể khiến wiki Fandom trở nên

"hấp dẫn" hơn trong mắt
của các công cụ tìm kiếm.

CHECK COMMENT GHIM CỦA TÁC GIẢ VIDEO
-Song Ngư

Và mọi bảo quản viên tham gia vào wiki
mới đều bị gỡ quyền trên wiki Fandom.

Tất cả những điều này có thể
khiến nhiều dự án chỉ ở lại Fandom,

không muốn phải đối đầu với tranh chấp
SEO đang chờ họ nếu họ chọn phân nhánh.

Họ cũng phải cân nhắc đến các wiki
không nói tiếng Anh được điều hành

bởi các nhóm riêng biệt có thể không tuân
theo nếu wiki tiếng Anh quyết định rời bỏ.

Trên hết, Google cũng ngăn chặn
những gì họ coi là "nội dung trùng lặp",

vì vậy các trang wiki sẽ cần phải được
thay đổi để chúng không giống hệt

từng từ một với các trang Fandom gốc.

Khi tất cả những điều này
xảy ra với các cộng đồng wiki,

tôi nghĩ thật đáng kinh ngạc khi có rất
nhiều người đã quyết định tạm biệt Fandom

và tìm kiếm nhà cung cấp khác
trong vài năm trở lại đây.

Đó lại là câu hỏi lớn tiếp theo.
Nếu không phải Fandom, thì ở đâu?

Đó là câu hỏi mà mọi cộng đồng
muốn rời khỏi Fandom phải trả lời,

và mỗi giải pháp đều có những lợi ích
và hạn chế riêng cần được cân nhắc.

Cộng đồng Minecraft Wiki đã mở một
cuộc thảo luận dài về chính chủ đề này,

bỏ phiếu đồng thuận về
ngôi nhà mới của họ.

Hãy cùng xem xét các lựa chọn dành cho
cộng đồng có ý định muốn rời khỏi Fandom.

Wiki.gg là một trang trại wiki
ra mắt vào tháng 3 năm 2022,

hiện đã có hơn 200 wiki trò chơi điện tử,
bao gồm wiki chính thức của Dying Lights

và Terraria, cũng như các wiki về Cuphead,
Ace Combat, ARK, và một quả game

indie mà bạn có lẽ chưa từng
nghe đến - " Friday Night Funkin' ".

Wiki.gg được ra mắt bởi Freedom Games,
một nhà phát hành indie do Donovan Duncan,

cựu chủ tịch Fandom và Ben Robinson,
người sáng lập Gamepedia, một wiki farm

được thành lập vào năm 2012, cuối cùng
được Fandom mua lại vào năm 2018.

Wiki.gg được tạo ra nhằm đối đầu với
trải nghiệm đầy rẫy quảng cáo của Fandom.

Và trong khi hầu hết mọi trang wiki đều
chạy quảng cáo để trang trải chi phí,

Wiki.gg lại độc đáo ở chỗ tất cả quảng cáo
của họ đều dành cho các trò chơi do

Freedom Games phát hành, hoặc từ nhà làm
game indie khác muốn hợp tác với wiki.gg.

Thế nên bạn không phải lo lắng về
các quảng cáo thực sự sơ sài

xuất hiện trên hầu hết mọi
website khác trên internet.

Một wiki farm nổi tiếng khác
là Miraheze, đã có từ năm 2015.

Mọi thứ ở đây được duy trì từ tiền quyên
góp, và hoàn toàn không có quảng cáo,

điều này khá điên rồ. Miraheze lưu trữ hơn
7000 trang wiki bao gồm wiki chính thức

của Rain World, Pizza Tower,
và đáng chú ý nhất là Croc Wiki.

Miraheze tương tự Fandom ở chỗ việc tạo
wiki trên trang web của họ khá đơn giản.

Nhưng điểm khác biệt là Miraheze cung cấp
cho người dùng nhiều quyền tự do hơn.

Nhiều giao diện và tiện ích mở rộng hơn,
cùng khả năng thiết lập tên miền tùy chọn,

và thậm chí có thể tạo
wiki hoàn toàn riêng tư.

Tất nhiên, nếu bạn không muốn
được một trang trại wiki lớn lưu trữ,

một lựa chọn khác là tự lưu trữ wiki.

Đó là những gì Jojo Wiki quyết định làm
sau khi tách khỏi Fandom vào năm 2019.

Theo trang hỗ trợ của họ, chi phí duy trì
máy chủ cho JojoWiki là 480$ một tháng.

Để trang trải chi phí, wiki có quảng cáo,
nhưng ít gây khó chịu hơn so với Fandom.

Trang web này cũng có một trang Patreon
nơi các thành viên trong cộng đồng có thể

quyên góp để giúp duy trì hoạt động.

Jojo chỉ là một trong nhiều trang
wiki được điều hành độc lập,

như Fallout Wiki, Smash Wiki, Jiggywikki,
Wimpy Kid Wiki, Homestar Runner Wiki,

Yugipedia và nhiều, nhiều trang khác nữa.

Lợi ích của việc tự lưu trữ hẳn là rất rõ
ràng. Các wiki tự lưu trữ có quyền tự do

làm hầu như bất cứ điều gì họ muốn, không
phải lo lắng về bất kỳ sự kiểm soát nào

từ phía bên ngoài mà không liên
quan trực tiếp đến cộng đồng.

Nhược điểm lớn nhất của việc tự lưu
trữ là việc thiết lập rất phức tạp.

Cần có nhiều hiểu biết kỹ thuật
để tự lưu trữ một trang wiki,

chưa kể đến các chi phí liên quan.

May mắn thay, có nhiều cách để
hoạt động như một wiki độc lập

trong khi vẫn nhận được sự hỗ trợ thường
được cung cấp bởi một trang trại wiki,

và đó là thông qua các
liên minh wiki độc lập.

Đây là các nhóm gồm nhiều wiki làm
việc cùng nhau để thúc đẩy lẫn nhau

và hỗ trợ nhau trong mọi khía cạnh để
duy trì một wiki chất lượng cao.

Một trong những nhóm nổi
bật nhất như thế này là

Liên minh Wiki Độc lập Nintendo,
hay NIWA.

NIWA được thành lập vào năm 2010 bởi ba
wiki Nintendo nổi bật riêng biệt,

Super Mario Wiki, Zelda Wiki
và Bulbapedia.

Liên minh này được thành lập như một phản
ứng trước những lo ngại về việc tư bản hóa

các wiki cộng đồng chơi game.

Trước khi NIWA cuối cùng được thành lập,
Archaic - bảo quản viên của Bulbagarden,

đã giải thích lý do tại sao ông thấy
các wiki độc lập làm việc cùng nhau

có giá trị như vậy, nói vào năm 2010:

[Chả buồn dịch chỗ này... -Song Ngư]

Vâng, những lo ngại về Fandom đã tồn tại
trong hơn mười năm nay. Archaic tiếp tục:

[Chả buồn dịch chỗ này... -Song Ngư]

NIWA có hơn 30 wiki riêng biệt, độc lập,
trong đó, một số nhưng không phải tất cả,

đều tự lưu trữ.

Bulbagarden cung cấp dịch vụ lưu trữ cho
NintendoWiki, F-Zero Wiki, cùng nhiều trang khác.

Một trang khác, ABXY.org, cung cấp dịch
vụ lưu trữ cho Metroid Wiki và Zelda Wiki.

Cả Bulbagarden và ABXY đều đã hoạt động
trong hơn 15 năm nay và cung cấp cho cộng

đồng wiki một sự tự do đầy ổn định;
đồng thời cũng truyền tải hướng dẫn

và kinh nghiệm chuyên môn trong suốt 15
năm hoạt động. Trên thực tế, ABXY là máy

chủ mà Wiki Hollow Knight
cuối cùng đã quyết định di chuyển đến.

Tuy nhiên, trong số tất cả các wiki đã
tách ra khỏi Fandom trong những năm

gần đây, có một cộng đồng rõ ràng đã chiến
thắng trong cuộc chiến SEO của Google.

Và đó là Wiki RuneScape.

Khi họ tách khỏi Fandom vào 2018, họ hợp
tác với nhà phát triển trò chơi - Jagex

để thành lập Wiki RuneScape và
Old School RuneScape chính thức.

Quan hệ đối tác này đã được thực hiện từ
tận một năm trước khi thực sự tách ra, và

các bảo quản viên thậm chí còn thành lập
công ty riêng của họ - Weird Gloop, LTD.

Thành công của Weird Gloop với RuneScape
và cuộc chiến SEO với Fandom chính là

động lực thuyết phục cộng đồng Wiki
Minecraft chuyển sang nhóm của họ.

Wiki chiếm một phần không gian thú vị
trong nền văn hóa internet hiện đại.

Khi ngày càng nhiều người trực tuyến mỗi
năm, internet đang cô đọng lại thành

ngày càng ít trang web.

Các bảng tin và diễn đàn trực tuyến đã
được thay thế bằng mạng xã hội và

các khu vườn có tường bao quanh.

Fandom là sự kết tinh của chính
hiện tượng này dưới dạng wiki internet.

Họ muốn nắm bắt mọi cộng đồng cuối cùng mà
họ có thể và tạo ra tinh thần thời đại

văn hóa đại chúng mới.

Nhưng đây là những gì phân biệt Fandom
với các nền tảng truyền thông xã hội khác:

Bạn không thể tạo ra một trang web
lưu trữ video tốt hơn YouTube.

Bạn không thể tạo ra một trang mạng có
tính kết nối và ảnh hưởng như Facebook.

Bạn không thể tạo ra một Twitter khác.

Và ngay cả khi bạn có thể,
bạn cũng không nên làm vậy.

Nhưng có rất nhiều người tài năng,
thông minh ngoài kia

có thể tạo ra wiki tốt hơn Fandom.

Bởi vì wiki đi ngược với những gì các
công ty internet lớn cần để hoạt động.

Mã nguồn theo nghĩa đen
của hầu hết các wiki - MediaWiki,

là mã nguồn mở và miễn phí cho tất cả mọi
người. Và nó đã như vậy kể từ năm 2002.

Wiki được tạo ra và tồn tại để chia sẻ
thông tin một cách tự do và hiệu quả.

Fandom tồn tại để ném quảng cáo vào mặt
bạn và kiếm được nhiều tiền nhất có thể,

và nó đã đánh đổi giá trị của chính mình
đối với cộng đồng mà nó tuyên bố quan tâm

để làm điều đó.

Vào năm 2019, sau khi các bảo quản viên
của wiki RuneScape rời đi, một đại diện

từ Fandom đã chia sẻ thông điệp sau:

"Fandom với tư cách là một công ty đã thực hiện một số bước và
thay đổi một số tính năng trong vài năm qua mà không đặt cộng
đồng và nhu cầu của họ lên hàng đầu,

và dễ hiểu thay, việc đó đã khiến rất nhiều người dùng tức giận…
Trong tương lai, mục tiêu của chúng tôi là hợp tác với cộng đồng
bất cứ khi nào có thể thay vì ra lệnh thay đổi…"

Đây là bốn năm trước,
và mọi thứ chỉ trở nên tệ hơn.

Thực tế là Fandom không có lý do gì để
thay đổi thái độ của họ đối với cộng đồng

của họ, trừ khi có nhiều wiki hơn bắt đầu
di chuyển khỏi trang web của họ.

May mắn thay, mỗi cộng đồng riêng lẻ trên
Fandom đều có quyền chuyển đến nơi khác.

Vì vậy, đây có lẽ,
sẽ chỉ là vấn đề thời gian mà thôi.

[Dịch bởi Song Ngư] - [https://www.songngu.xyz]
Có lẽ là tôi đã hơi quá trớn với bọn Fandom này rồi...