Depresyon, paylaştığımız sırrımız

"Depresyonun zıttı mutluluk değildir, fakat canlılıktır, ve tam da o anda benden sızıp giden, işte canlığımdı." Aynı anda hem hoş hem de tahrip edici sözlerle bezeli olan konuşmasında yazar Andrew Solomon sizi depresyonla savaştığı yıllardaki zihninin karanlık köşelerine götürüyor. Bu onu diğer depresif kişilerle görüşmeler yapmak adına dünya üzerinde zihin açan bir seyahate çıkmasına yöneltmişti -- böylelikle şaşırarak farkedecekti ki o konuştukça daha da kendi hikayesini anlatacak insanlar olacaktı. (TEDxMet'te çekilmiştir.)

Beynimde bir cenaze duyumsadım

ve ötede beride yas tutanları,

arşınlamaya devam ettim, devam ettim ta ki duyuncaya kadar

onun kendini aşma hissi olduğunu.

Ve hepsi çöküp oturduğunda,

bir hizmet, sanki davul gibi,

çalmaya devam etti, devam etti, ta ki ben hissedinceye kadar

zihnimin hissizleştiğini.

Ve sonra bir kutuyu kaldırdıklarını duydum

ve gıcırdadığını ruhumun

o aynı kurşun çizmelerle yine,

sonra boşluk çınlamaya başladı,

sanki gökler birer çanmış gibi

ve varlık bir kulakmışçasına

ve ben, ve sessizlik, bir garip yarış

tarumar oldu, yalnızlık, burada.

Tam da sonra, mantığın bir tahtası kırıldı,

ve düştüm ve düştüm

ve bir dünyaya çarptım her dalışımda

ve bilmeyi bitirdim sonra."

Depresyonu metaforlar vasıtasıyla bilebiliyoruz.

Emily Dickinson bunu dil yoluyla aktarabilmişti,

Goya bir resmiyle.

Sanatın amacının yarısı

bu gibi simgesel halleri açıklamaktır.

Bana gelince, kendimi hep sağlam olarak gördüm,

hayatta kalabilecek insanlardan biri olarak

eğer toplama kampına gönderilmiş olsaydım.

1991'de bir dizi kaybım oldu.

Annem öldü,

bir ilişkim sonlandı,

Amerika'ya geri taşındım

yurtdışında bir kaç yıldan sonra,

tüm o tecrübelerden sağlam bir biçimde geçip çıktım.

Fakat 1994'te, üç yıl sonra,

kendimi neredeyse her şeye ilgimi kaybetmiş buldum.

Daha önce yapmayı istediğim hiç bir şeyi

yapmak isteyemez haldeydim

ve bunun sebebini bilmiyordum.

Depresyonun zıttı

mutluluk değildir, hayat doluluktur,

ve o canlılıktı

benden o anda akıp gidiyormuş gibi görünen.

Yapılması gereken her şey

gözüme çok meşakkatli iş gibi görünüyordu.

Eve gelirdim

ve telesekreterimin kırmızı ışığını görürdüm

ve arkadaşlarımın sesini duyacağıma heycanlanacağım yerde,

düşünürdüm,

"Geri dönülecek ne kadar da çok insan var."

Ya da öğlen yemeği yemem gerektiğine karar kılar

ve sonra düşünürdüm ki, "Fakat yemeği çıkarmalı

tabağa koymalı

ve kesip, çiğneyip, yutmalıyım"

ve bu bana çarmıha gerilmişçesine bir his verirdi.

Ve depresyon tartışmalarında

sıkça arada kaybolan meselelerden biri de

onun anlamsız olduğunu bilmenizdir.

Onu tecrübe ederken bilirsiniz ki anlamsızdır.

Bilirsiniz ki birçok insan mesajlarını

dinlemeyi ve öğle yemeğini yemeyi becerebilmektedir

ve duş almak için kendilerini organize edebilir

ve ön kapıdan dışarı çıkabilirler

ve bu çok da mesele değildir

ve lakin onun ağına düşmüşsünüzdür

ve çıkış yolunu bulabilememektesinizdir.

Ve sonra daha az iş gördüğümün

ve daha az düşündüğümün

daha az hissettiğimin farkına vardım.

Bir çeşit hiçlikti.

Ve sonra tedirgin sızdı içime.

Bana deseydiniz ki bir ay daha

depresyonda kalmak durumunda olduğumu,

derdim ki "Kasımda bu işin biteceğini bilirsem, baş edebilirim."

Fakat bana bu şiddetli tedirginliğin

önümüzdeki bir ay boyunca süreceğini söyleseydiniz

bunu yaşamaktansa bileğimi kesivermeyi tercih ederdim.

Tüm o zaman boyunca hissettiklerim,

sanki yürürken

kaydığınızda ya da tökezlediğinizde

ve yerin size doğru hamle yapması,

fakat normalde olduğu gibi yarım saniye sürmek yerine

altı ay sürmesi gibiydi.

Sürekli bir korku içinde olma hissiyatıydı,

fakat neyin sizi korkuttuğunun bilincinde dahi olamadan.

Ve tam da o nokta da düşünmeye başladım ki

hayatta olmak çok acı vericiydi

ve kendini öldürmemenin tek sebebi

diğer insanların canını yakmamaktı.

Ve en sonunda bir gün, uyandım

ve sanırım kalp krizi geçiriyorum diye düşündüm,

çünkü yatakta tamamen donmuş şekilde yatıyor,

telefona bakıyor, düşünüyordum,

"Yanlış bir şeyler var ve yardım çağırmalıyım,"

ve kolumu uzatıp

telefonu kaldırıp numarayı çeviremedim.

Ve nihayet, yatarak ona bakakalmamın tam dört saatin ardından

telefon çaldı

ve bir şekilde ahizeyi kaldırmayı başarabildim

ve babamdı

ve dedi ki, "Başım cidden belada.

Bir şeyler yapmalıyız."

Ertesi gün ilaçlarıma

ve terapiye başladım.

Ve aynı zamanda şu soruyla birlikte

hesaplaşmaya başladım:

Eğer toplama kampından

kurtulabilecek güçte bir insan değilsem

o halde kimim?

Ve ilaç almam gerekiyorsa,

şu ilaçlar beni olduğum gibi mi yapıyor,

yoksa beni bir başkasına mı çeviriyor?

Ve bu konuda ne hissederim

eğer beni bir başkasına çeviriyorsa?

Bu mücadeleye girdiğim sırada iki avantajım vardı.

Birincisi biliyordum ki, nesnel konuşuyorum,

iyi bir hayatım olmuştu

ve eğer bir iyileşebilirsem

öte tarafta bir şeyler vardı

yaşamaya değer.

Diğeriyse iyi tedavi imkanlarım olmasıydı.

Fakat yine de geri geldi, nüksetti

ve geri geldi ve nüksetti

ve geri geldi ve nüksetti

ve sonunda anladım

ilaçlarımı ve terapimi

sonsuza kadar sürdürmeliydim.

Ve düşündüm ki, "Fakat bu kimyasal bir problem mi

yoksa psikolojik bir problem mi?

Kimyasal bir tedaviye mi ihtiyaç vardı yoksa felsefik bir tedaviye mi?"

Ve hangisi olduğuna karar veremedim.

Ve sonra anladım ki aslında,

iki alanda da yeterince ileri değildik

ki bu şeyleri tamamen açıklayabilelim.

Kimyasal tedavi ve psikolojik tedavi,

ikisinin de rolü vardı

ve yine o depresyon sayesinde anladım ki bir şeyler

içimize çok derinden örülmüş

öyle ki ayırmak mümkün değildi

kişiliğimizden ve kimliğimizden.

Demek istiyorum sahip olduğumuz

depresyon tedavileri berbat.

Hiç etkin değiller.

Çok pahalılar.

Sayılamaz yan etkileri mevcut.

Bir felaketler.

Fakat şu zamanda yaşadığım için çok minnettarım

ve elli yıl önce

o yapacak hiçbir şeyin olmadığı

zamandan ziyade.

Umarım bundan elli yıl sonra,

insanlar benim tedavimi duyacak

ve bir kişinin bu ilkel bilime

nasıl katlandığına bakıp dehşete düşecekler.

Depresyon aşktaki bir kusurdur.

Eğer biriyle evliyseniz ve düşünürseniz ki,

"Eh, eğer karım ölürse, o zaman başkasını bulurum."

bu pek de bizim bildiğimiz anlamda aşk olmaz.

Kayba karşı bir duyarlılık yoksa

aşk diye bir şey de yoktur,

ve o çaresizliğin hayaleti

samimiyetin lokomotifi olabilir.

İnsanların karıştırmaya yatkın olduğu üç şey vardır:

depresyon, yas ve üzüntü.

Yas özellikle tepkiseldir.

Eğer bir kaybınız olduysa ve inanılmaz mutsuz hissediyorsanız,

ve sonra, altı ayın ardından,

hala çok derinden üzgünsünüzdür, fakat bir şekilde daha iyi işlev görebilirsiniz,

muhtemelen bu yastır,

ve büyük olasılıkla eninde sonunda

kendini bir şekilde çözüme kavuşturacaktır.

Eğer feci bir kaybı tecrübe ederseniz,

felaket hissederseniz,

ve altı ay sonra hemen hemen işlev göremez durumdaysanız,

bu muhtemelen feci olaylar karşısında

tetiklenen bir depresyondur.

Bu yörünge bize çok önemli bir meseleyi anlatır.

İnsanlar depresyonu sadece mutsuzluk hali olarak düşünürler.

Çok, çok ama çok mutsuzluktur,

fazla çok fazla yastır,

ancak buna karşın sebebi çok zayıftır.

Depresyonu anlamaya,

ve onu tecrübe eden insanlarla görüşmeye yola çıktığımda,

buldum ki yüzeyde sanki

nispeten hafifçe geçiriyormuş gibi görünen insanlar

aslında onun yüzünden

tamamen devre dışı edilmiş halde idiler.

Ve diğer bir grup insan da vardı ki,

onu feci şiddetli bir depresyon şeklinde tanımlamakta

fakat depresyon dönemlerinin

arasındaki çatlaklarda iyi bir hayat

sürebilmişlerdir.

Böylelikle bazı insanları

diğerlerinden daha dayanıklı yapan şeyin

ne olduğunu anlamak üzere yola çıktım.

Bu insanların hayatta kalmasını sağlayan

mekanizmalar nelerdi?

Ve yola çıktım ve depresyonda muzdarip

bir insanın ardından bir diğeriyle görüştüm.

Görüştüğüm insanlardan birisi

depresyonu ölüyor olmanın

yavaş bir yolu olarak tanımladı,

ve bunu böyle erkenden duymak

benim için iyi bir şeydi

çünkü bana yavaş yavaş ölüyor olmanın

hakikaten ölüme götürebileceğini hatırlatmıştı,

ve bu ciddi bir meseleydi.

Bu dünya çapında en önde gelen engeldir,

ve bunun yüzünden her gün insanlar ölür.

Bunu anlamaya çalışırken

konuştuğum insanlardan birisi

yıllardır tanıdığım

üniversite ilk yılında

psikotik bir dönem geçiren

sevgili bir dostumdu,

ve sonra korkunç bir depresyonun içine düşmüştü.

Bipolar hastalığı vardı

ve ya o zaman bildiğimiz adıyla manik depresyon.

Ve sonra uzun yıllar lithium kullanarak

çok iyi iş başardı,

ve sonra lithium olmadan nasıl olduğu

görülebilmesi için zamanla

bırakmasına karar verildi ki,

ve tekrar bir psikoz geçirdi,

ve gördüğüm en berbat depresyonun

içine düştü,

öyle ki günlerce

az ya da çok katatonik, çoğunlukla hiç hareket etmeden

ailesinin dairesinde otururdu.

Sonra onunla birkaç yıl sonra yaşadıkları hakkında görüştüğümde --

Maggie Robbins adında bir şair ve psikoterapisttir --

onunla görüştüğümde, dedi ki,

"'Where Have All The Flowers Gone' şarkısını söylerdim

tekrar tekrar, ki zihnimi meşgul edebileyim.

Zihnimin söyleyip durduklarını mürekkebe bulamak adına şarkı söyleyip duruyordum,

diyordu ki 'Sen hiçbir şeysin, sen hiçkimsesin.

Yaşamaya dahi hakkın yok.'

Ve işte o zamandı

kendimi öldürmeyi düşünmeye başlamam."

Depresyondayken gri bir peçe

giydiğinizi düşünmezsiniz,

ve dünyayı kötü ruh halinizin

pusundan gördüğünüzü farketmezsiniz.

Siz aslen peçenizin,

mutluluk peçesinin sizden alındığını,

ve şimdi asıl gerçeği gördüğünüzü düşünürsünüz.

Şizofrenlere; içlerinden, algıladıkları

o yabancı şeyin çıkarıp atılması gerektiğini

anlatarak yardımcı olmanız daha kolaydır,

fakat depresiflerle bu zordur,

çünkü gerçeği gördüğümüze inanırız.

Fakat gerçek yalan söyler.

Bu cümleye takmış durumdayım:

"Fakat gerçek... yalan söyler."

Ve depresif insanlarla konuştukça

birçok sanrısal algılarının olduğunu farkettim.

İnsanlar derler ki, "Beni kimse sevmiyor."

Ve siz de dersiniz ki, "Seni ben seviyorum,

seni karın seviyor, seni annen seviyor."

Bu şekilde hazırca cevap verbilirsiniz,

en azından birçokları için.

Fakat depresif kişiler de diyeceklerdir ki,

"Ne yaparsak yapalım,

sonunda hepimiz öleceğiz."

Ya da diyeceklerdir ki, "İki insan arasında

gerçek bir birliktelik mümkün değildir.

Her birimiz kendi bedenimize hapsolmuşuzdur."

Buna da demelisiniz ki,

"Bu doğru,

fakat sanırım şimdi odaklanmamız gereken

kahvaltıda ne olacağıdır."

(Gülüşmeler)

Çok zamanlar,

ifade ettikleri hastalık değildir, fakat sezgidir;

ve insan, asıl sıradışı olanın

hepimizin bu varoluşsal soruları bilip

bunların bizi pek de avutmaması olduğuna kanaat getiriyor.

Özellikle beğendiğim bir çalışma vardı

bir grup depresifin

ve depresif olmayanların bulunduğu

ve bir saatliğine bir video oyunu oynamalarının istendiği,

ve bir saatin sonunda,

kaç canavar öldürdüklerini

düşündükleri sorulmuştu.

Depresif grup genellikle yüzden ona kadar

hassaslıkta doğru cevaplamışlardı,

ve depresif olmayan kişiler de sayıyı

öldürdükleri küçük canavar sayısından

on beş ila yirmi kat fazla -- (Gülüşmeler) --

olarak tahmin etmişlerdi.

Depresyonum hakkında yazmayı seçtiğimde,

o odadan çıkıp insanların bilmesini sağlamanın

zor olacağını söyledi birçok insan.

Dediler ki, "İnsanlar seninle farklı bir şekilde konuşuyorlar mı?"

Ve ben de dedim ki, "Evet, benimle farklı bir şekilde konuşuyorlar.

Benimle bir dereceye kadar farklı bir şekilde konuşuyorlar

kendi tecrübelerinden

ve ya kız kardeşlerinin tecrübelerinden

veya arkadaşlarının tecrübelerinden bahsetmeye başladıklarında.

Bir şeyler değişti çünkü şimdi

depresyonun herkesin sahip olduğu

bir aile sırrı olduğunu biliyorum.

Birkaç yıl önce bir konferansa gittim,

ve üç günlük konferansın cuma gününde,

katılımcılardan biri beni kenara çekerek dedi ki,

"Depresyondan muzdaribim ve

bundan biraz utanıyorum,

fakat bu ilaca devam ediyorum,

ve sadece ne düşündüğünü sormak istedim?"

Ve ona elimden gelen en iyi tavsiyeyi vermeye çalıştım.

Ve sonra dedi ki, "Bilirsin,

kocam bunu asla anlamazdı.

Öyle biridir bu ona hiçbir şey ifade etmez,

işte, bilirsin, sadece aramızda kalsın."

"Evet, olur tabii." dedim.

Pazar günü aynı konferansta,

kocası beni kenara çekti,

ve dedi ki, "Karım pek öyle biri olduğumu düşünmez

eğer bilse,

fakat şu depresyonla baş etmeye çalışıyorum

ve bazı ilaçlar alıyorum,

ve ne düşündüğünü merak etmiştim?"

Aynı yatak odasında

aynı ilacı

iki farklı yerde saklıyorlardı.

Ve ben de evliliklerindeki iletişimin

problemlerinin bir kısmını

tetikliyor olabileceğini söyledim.

(Gülüşmeler)

Fakat böylesine bir karşılıklı gizliliğin

sıkıntılı doğasına

takılıp kalmıştım.

Depreson çok yorucudur.

Zamanınızın ve enerjinizin çoğunu alır götürür,

ve onunla ilişkili sessizlik,

işte asıl o depresyonu asıl berbat yapan şeydir.

Ve sonra insanların kendilerini daha iyi ettikleri

o tüm yolları düşünmeyi başladım.

Bir tıp muhafazakarı olarak başladım öncelikle.

İşe yarayan birkaç çeşit terapi olduğunu sanıyordum,

var oldukları aşikardı --

ilaçlar vardı,

birtakım psikoterapiler vardı,

belki elektrokonvulsif tedavi vardı,

ve başka her şey saçmalıktı.

Fakat sonra bir şeyi keşfettim.

Eğer beyin kanseriniz varsa,

ve her sabah yirmi dakika boyunca

başınızın üzerinde durmanın kendinizi iyi hissettirdiğini söylüyorsanız,

kendizi iyi hissetmenizi sağlıyor olabilir,

fakat hala beyin kanseriniz vardır,

ve muhtemelen yine de bu yüzden öleceksinizdir.

Fakat eğer depresyonunuzun olduğunu söylüyorsanız,

ve her gün yirmi dakika başınızın üzerinde durmak

kendinizi iyi hissettiriyorsa, o halde işe yaramıştır,

çünkü depresyon nasıl hissettiğinizle ilgili bir hastalıktır,

ve eğer iyi hissediyorsanız,

o halde sonuç olarak artık depresif değilsinizdir.

Böylelikle alternatif tedavilerin

engin dünyasına karşı çok daha hoşgörülü hale geldim.

Ve mektuplar alıyorum,

insanların bana neyin işe yaradığını anlattığı yüzlerce mektup aldım.

Kuliste birisi bana bugün meditasyonu

soruyordu.

Aldığım mektuplar arasında en beğendiğim

bir kadından aldığım mektuptu

ve içinde terapiyi denediğini,

ilaçları denediğini, hemen hemen her şeyi denediğini,

ve çözümü bulduğunu ve bunu dünyaya söylememi umduğunu,

bunun yün iplikle küçük şeyler yapmak olduğunu yazmıştı.

(Gülüşmeler)

Bana birkaçını gönderdi. (Gülüşmeler)

Ve şu anda üzerimde değiller.

Ona ayrıca DSM'den
(Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı)

Obsesif kompulsif bozukluğa (OCD) da bir bakmasını tavsiye ettim.

Ve hala, ne zaman alternatif tedavilere baksam,

diğer tedaviler üzerine de bir bakış açısı kazandım.

Senegal'de bir kabile şeytan çıkarma ayininde bulundum

ve bol miktarda koç kanıyla karşı karşıya kaldım

ve şimdi detaylara girmiyorum,

fakat birkaç yıl sonra Rwanda'da

farklı bir proje üzerinde çalışıyordum,

ve bu deneyimimi birisine anlatır buldum kendimi,

ve dedi ki, "Eh, bilirsin,

o Batı Afrika, ve biz de Doğu Afrika'dayız,

ve ayinlerimiz bazı açılardan çok farklıdır,

fakat anlattığın ayinle birçok ortak yönü

olan ayinlerimiz var."

"Ah" dedim, "Evet" dedi,

"fakat batdaki akıl sağlığı çalışanlarıyla bir çok problemimiz oldu,

özellikle soykırımın ardından gelenlerde."

Dedim ki, "Ne çeşit sorunlar yaşadınız?"

Ve dedi, "İşte,

şu garip şeyi yapıyorlar.

Onlara iyi gelecek günışığını görmeleri için

insanları dışarı çıkarmadılar.

İnsanların kanlarını harekete geçirecek davul ve müziği işe katmadılar.

Tüm toplumu dahil etmediler.

Depresyonu işgalci bir ruh olarak

cismanileştirmediler.

Onun yerine yaptıkları insanları alıp

teker teker soluk bir odaya koymak

ve bir saat boyunca başlarına gelen

kötü şeylerden konuşmalarını istemek."

(Gülüşmeler) (Alkış)

Dedi ki, "Onlardan ülkeyi terketmelerini istedik."

(Gülüşmeler)

Alternatif tedavilerin diğer ucunda,

size Frank Russakoff'tan bahsedeyim.

Frank Russakoff bir insanda gördüğüm

belki en kötü depresyona sahipti.

Sürekli depresif haldeydi.

Onunla tanıştığımda öyle bir noktadaydı ki,

her ay elektroşok tedavisi oluyordu.

Bir hafta sersemlemiş hissederdi.

Sonra bir hafta iyi hissederdi.

Sonraki hafta yine baş aşşağı gitmeye başlardı.

Ve sonra bir eletroşok tedavisi daha alırdı.

Ve onunla tanıştığımda bana dedi ki,

"Haftalarımın bu şekilde geçmesi katlanılamaz.

Bu yolda gidemem,

ve nasıl bitireceğime karar verdim

eğer iyiye gitmezse.

Fakat," dedi bana, "Mass General'da

singulotomi (cingulotomy) denen bir prosedür için

bir protokol olduğunu duydum, bir beyin cerrahisi,

ve sanırım bunu bir deneyeceğim."

Ve o noktada birinin,

birçok farklı tedavileri deneyip

o kadar kötü tecrübeleri olan birinin

uzanıp bir deneme daha yapacak kadar

hala içinde bir yerlere yeterince iyimserlik gömmüş

olduğunu görmemin beni nasıl hayran bıraktığını hatırlıyorum.

O singulotomiyi oldu,

ve inanılmaz başarılı idi.

Şimdi benim bir dostum.

Çok hoş bir eşi ve iki güzel çocuğu var.

Cerrahiden sonraki yılbaşında bana bir mektup yazdı

ve dedi ki,

"Babam bana bu yıl iki hediye gönderdi,

birincisi, pek de ihtiyacımın olmadığı

The Sharper Image'dan motorlu C.D. rafı,

fakat bunu kendi başıma yaşadığım ve

sevdiğim bir işi yaptığım için beni kutlamak adına

gönderdiğini biliyordum.

Ve diğer hediye ise

büyük annemin fotografı idi,

intihar etmişti.

Paketi açtığımda ağlamaya başladım,

ve annem geldi ve dedi ki,

'Hiç tanımadığın akrabaların için mi ağlıyorsun?'

Ve ben de dedim ki, 'Benim sahip olduğum hastalığın aynısına sahipti.'

Şimdi bunu sana yazarken ağlıyorum.

Üzgün olduğum için değil, fakat çok doluyum,

Sanırım, kendimi öldürebilirdim,

fakat anne-babam devam etmemi sağladı,

ve doktorlar da öyle,

ve ameliyatı oldum.

Yaşıyorum ve minnettarım.

Doğru zamanda yaşıyoruz,

her zaman pek öyle hissetmesek de."

Depresyonun modern, batılı ve orta-sınıf meselesi

olduğu algısının

yaygın olması konusuna takılmıştım,

ve farklı bağlamlarda nasıl işlediğini

görmeye gittim,

en çok ilgilendiğim şeylerden biri de

yoksul kimselerdeki depresyon idi.

Ve yoksul depresif insanlar için neler yapıldığını

görmek için çıktım böylelikle.

Ve keşfettiğim şey yoksul insanlara

depresyon tedavisi çoğunlukla hiç verilmediği oldu.

Depresyon bir çeşit genetik yatkınlığın sonucudur,

nüfusa eşit şekilde dağıldığı sanılmaktadır,

ve tetikleyici durumlar,

yoksul kimselerde çok daha

şiddetli şekilde kendini gösterme olasılığı daha yüksektir.

Şu çıkıyor ki,

eğer gerçekten çok hoş bir hayatınız varsa ve sürekli sefil hissediyorsanız,

düşünürsünüz ki, "Niye böyle hissediyorum?

Depresyon sahibi olmalıyım herhalde."

Ve çıkıp bir tedavi ararsınız.

Fakat mükemmel derecede felaket bir hayatınız varsa,

ve sürekli sefil hissediyorsanız,

hisleriniz hayatınızla orantılıdır,

ve şunu düşünmezsiniz bile,

"Belki tedavi edilebilirdir."

Şimdi bu depresyon ülkesinde

yoksul insanlar arasında bir salgın var,

bakılmıyor, tedavi edilmiyor,

çözüm adımı atılmıyor,

ve bu büyük mertebeden bir trajedi.

Ve sonra bir akademisyen buldum

D.C. (District of Columbia)'nin kenar mahallelerinde

bir araştırma projesi yürütüyordu,

orada başka sağlık problemlerinde ötürü gelip depresyon teşhisi

konan bir kadın bulmuştu,

ve sonra ona altı ay sürecek deneysel bir protokol sağladı.

Birisi, Lolly, içeri girdi,

ve içeriye girdiği gün şunu söyledi.

Dedi ki, o bir kadındı, bu arada,

yedi çocuğu vardı. Dedi ki,

"Bir işim vardı fakat bırakmak zorunda kaldım çünkü

evden dışarı çıkamazdım.

Çocuklarıma söyleyecek bir şeyim yoktu.

Sabahları, çıkmalarını bekleyemiyorum,

ve sonra yatağıma tırmanıyorum ve örtüleri başımın üzerine çekiyorum,

ve saat üçte eve geldiklerinde,

çok çabuk gelmiş oluyorlar."

Dedi ki, "Çok fazla Tylenol alıyorum,

daha fazla uyuyabilmek için her şeyi alıyorum.

Kocam bana aptal ve çirkin olduğumu söylüyordu.

Acıyı durdurabilmeyi diledim."

İşte, Bu deneysel protokole getirilmişti,

ve onunla altı ay sonra görüştüğümde,

Amerikan Donanması'nda çocuk bakımında görevli olarak iş bulmuş

ve kendisine kötü davranan kocasını terketmişti,

ve bana dedi ki,

"Çocuklarım şimdi çok daha mutlu."

Dedi ki, "Yeni evimde oğlanlar için bir oda var

bir oda da kızlar için,

fakat geceler, hepsi toplanıp yatağıma geliyorlar,

ve hep birlikte ödevlerini, her şeyi yapıyoruz.

Birisi vaiz olmak istiyor,

birisi itfaiyeci,

kızlardan birisi avukat olacağını söylüyor.

Eskiden olduğu gibi ağlamıyorlar,

eskiden olduğu gibi kavga etmiyorlar.

Tüm ihtiyacım olan çocuklarım.

Bir şeyler değişmeye devam ediyor,

giyinişim, hissiyatım, davranış şeklim.

Dışarı çıkabilirim ve artık korkmam,

ve o kötü hislerin geri geleceğini de sanmıyorum,

Dr. Miranda ve diğerleri olmasıydı,

hala evde örtüleri başımın üzerine çekiyor olurdum,

yaşıyor olsam bile.

Tanrı'dan bana bir melek göndermesini istedim,

ve benim dualarımı duydu."

Bu deneyimler bana cidden dokunmuştu,

ve bunları yazmalıyım diye karar verdim

sadece üzerinde çalışmakta olduğum kitapta değil,

fakat aynı zamanda bir makalede,

ve böylelikle The New York Times Magazine'de

yoksul kimseler arasındaki yoksulluk hakkında yazma görevi aldım.

Ve hikayemi teslim ettim,

editörüm beni aradı ve dedi ki,

"Bunu gerçekten yayınlayamayız."

"Neden olmasın?" dedim.

Dedi ki, "Sadece, inanması çok güç.

Bu insanlar bir bakıma toplumun en alt tabakasında

ve birkaç aylık tedavi görüyorlar

ve bir anda hesapta Morgan Stanley'yi yönetmeye hazır hale mi geliyorlar?

İşte bu pek olanaksız."

Dedi ki, "Hiç buna benzer bir şey duymadım."

Ve ben de dedim ki, "Hiç duymamış olmanız

bunun bir haber olduğunun göstergesidir."

(Gülüşmeler) (Alkış)

"Ve siz bir haber dergisisiniz."

Belli bir miktar müzakereden sonra,

kabul ettiler.

Fakat söylediklerinin büyük çoğunluğu

garip bir şekilde bu insanların hala

tedavi fikrinden

hoşlanmamalarıyla bağlantılıydı,

bir şekilde çıkılması

ve birçok yoksul toplulukları tedavi edilmesinin,

istismara açık bir şey olduğu çünkü onları değiştirecek bir şey olduğu

görüşüyle bağlantılıydı.

Hepimizin etrafını sarmış gibi duran

şu yanlış ahlaki kural var ki,

depresyonun tedavi edilmesi,

ilaçlar vesaire, bunlar birer oyun, hile

ve doğal değil diye buyuruyor.

Bence bu son derece yanlış yönlenmiş.

İnsanların dişlerinin dökülmesi pek ala doğal görülebilirdi,

fakat kimse diş macununa karşı eylem yapmıyor,

en azından benim çevremdekiler için bu böyle.

Ve insanlar sonra der ki, "Eh, fakat depresyon insanların

tecrübe etmesi gereken şeylerden değil mi?

Depresyon sahibi olmak için evrilmedik mi?

Bu bizim kişiliğimizin bir parçası değil mi?

Bu derdim ki, ruh hali uyum sağlar.

Üzüntü ve korku

neşe ve keyif

ve tüm diğer ruh hallerimizin içinde bulunabilir olmamız,

bu inanılmaz değerlidir.

Ve majör depresyon,

sistem bozulduğunda olan bir şeydir.

Bu bir kötü uyumdur.

İnsanlar bana gelir ve derler ki,

"Sanırım, işte, bir sene daha katlanabilirsem,

sanırım bunu aşabilirim."

Ve onlara hep derim ki, "Bunu aşabilirsin belki,

ama bir daha aslda 37 yaşında olmayacaksın.

Hayat kısa, ve bu tam bir yıl demek

ümidi kestiğini söylediğin.

Bunu bir düşün."

Şu İngilizce dilinin bir garip yoksulluğudur,

ve hakikaten birçok dilin de öyle,

bir çocuğun, doğum gününde yağmur yağdığında

hissettiklerini tanımlarken de,

bir kişinin intihar etmeden bir dakika önce hissettiklerini

tanımlarken de aynı sözcüğü kullanıyor olmamız,

depresyon.

İnsanlar bana der ki, "Eh, normal üzüntü ile sürekli midir?"

Ben de diyorum ki, bir bakıma öyledir.

Belli bir miktar sürekliliği vardır,

fakat bu süreklilik, evinizin dışındaki

demir çitlerin zımparalanmayı gerektirecek şekilde

küçük bir pas lekesi kapması

ve ufak bi boya atmanız arasındaki sürelilik ile aynı şekildedir,

ve yüz yıl bir evi o şekilde bırakırsanız

olacak olan turuncu tozdan bir yığına

dönüşmesidir.

Ve o turuncu toz lekesi,

o turuncu toz problemi,

işte tamda üzerine gitmek üzre yola çıktığımız şeydir.

Şimdi de insanlar der ki,

"Bu mutlu hapları alıyorsunuz, ve mutlu mu hissediyorsunuz?"

Yapmıyorum.

Fakat öğle yemeği yemek durumda olmak beni üzgün hissettirmiyor,

ve telesekreterim beni üzgün hissettirmiyor,

ve duş almak beni üzgün hissettirmiyor.

Daha fazla hissediyorum, aslına bakarsanız, sanırım,

çünkü mutsuzluğu hiçlik olmadan hissedebiliyorum.

İşle ilgili hayal kırıklıkları hakkında üzgün hissediyorum,

hasar gören ilişkiler hakkında,

küresel ısınma hakkında.

Bunlar benim şimdi üzgün hissettiğim şeyler.

Ve kendime dedim ki, eh, sonuç ne?

Bu insanların nasıl bu kadar iyi hayatları oldu,

büyük depresyondan geçmeyi becermelerine rağmen?

Dayanıklılığın mekanizması nedir?

Zamanla şunu buldum,

tecrübelerini reddeden insanlar,

"Uzun zaman önce depresyondaydım

ve bir daha asla onun hakkında düşünmek istemiyorum

ve ona bakmayacağım

ve sadece hayatıma devam edeceğim,"

ironik bir şekilde, bu insanlar

sahip olduklarının en çok kölesi olanlardır.

Depresyonu kapatmak onu güçlendirir.

Siz ondan saklanırken, o büyür.

Daha iyi beceren insanlar

bu çeşit bir durumları olduğu gerçeğini

tolere edebilenler olur.

Depresyonuna tolerans gösterebilenler

dayanıklılığa kavuşanlar oluyor.

Frank Russakoff bana dedi ki,

"Eğer tekrar yapmam gerekirse,

sanırım bu şekilde yapmazdım,

fakat garip bir şekilde, minnettarım

tecrübe ettiklerime.

Kırk defa hastaneye gittiğim için mutluyum.

Bana sevgi hakkında çok şey öğretti,

ve doktorlarım ve ailemle ilişkim

benim için çok değerli oldu, ve her zaman öyle olacak."

Ve Maggie Robbins dedi ki,

"AIDS kliniklerinde gönüllü olurdum,

konuşur, konuşur ve konuşurdum

ve uğraştığım insanlar

pek duyarlı değillerdi, ve düşündüm ki,

'Bu pek onlar için dostça ve faydalı değil.'

Sonra anladım,

Anladım ki o ilk beş dakikalık muhabbetten

fazlasını yapmayacaklardı.

Basitçe, AIDS sahibi olmamam ve ölecek olmamam

buna sebep olacaktı,

fakat onların başında işte bunların olmasını

kaldıramazdım.

İhtiyaçlarımız en büyük varlığımızdır.

Sonuçta ihtiyacım olan tüm o şeyleri

vermeyi öğrendim."

Birinin depresyonuna değer vermesi

nüksetmesini engellemez,

fakat nüksetme olasılığını

ve hatta nüksedişini bile kaldırması kolay hale getirebilir.

Soru, çok da o büyük anlamı bulmak

ve depresyonunuzun çok anlamlı

olduğuna karar kılmak değildir.

Daha ziyade o anlamı aramak

ve düşünmek, tekrar geldiğinde,

"Cehennem gibi olacak,

fakat bundan bir şeyler öğreneceğim." demektir mesele.

Ben kendi depresyonumda öğrendim

bir duygunun ne kadar büyük olabileceğini,

gerçeklerden daha sahici olabileceğini,

ve bu deneyimimin

olumlu duyguları çok daha odaklı ve

yoğun bir şekilde yaşayabilmeme imkan verdiğini buldum.

Depresyonun zıttı mutluluk değildir,

fakat canlılıktır,

ve bu günlerde, yaşamım canlı,

hatta üzgün olduğum günlerde bile.

Beynimdeki cenazeyi hissettim,

ve devin yanına oturdum,

dünyanın kenarında,

ve keşfettim

içimde olan bir şeyi

ona ruhum diyebilirim

onu yirmi yıl önce o güne değin hiç formüle etmemiştim

cehennemin bana süpriz ziyarette bulunduğu o zaman.

Sanırım depresyonda olmaktan

ve tekrar depresyona girmekten nefret eder olmama karşın

depresyonumu sevmenin bir yolunu buldum.

Onu sevdim, çünkü beni zorladı

aramaya ve neşeye tutunmaya.

Onu seviyorum çünkü her gün karar veriyorum,

bazen oyuncu bir biçimde,

ve bazen o anın mantığına aykırı bir biçimde,

yaşama sebeplerine bağlanmaya.

Ve, sanırım, bu son derece ayrıcalıklı bir coşku.

Teşekkür ederim.

(Alkış)