< Return to Video

James Randi'nin hararetle şarlatan medyumları alaşağı etmesi

  • 0:01 - 0:03
    Günaydın.
  • 0:03 - 0:06
    Bu kadar müthiş insanları ve gülen yüzleri
  • 0:06 - 0:08
    bir arada gördüğüme sevindim.
  • 0:09 - 0:11
    Eskiden illüzyonist
  • 0:11 - 0:13
    olduğum için dünyaya karşı
  • 0:13 - 0:15
    kendine özgü bir
  • 0:15 - 0:17
    bakış açım var.
  • 0:17 - 0:20
    Bu terimi sihirbaz kelimesine tercih ediyorum,
  • 0:20 - 0:22
    çünkü eğer sihirbaz olsaydım bu
  • 0:22 - 0:24
    büyü yapmak için tuhaf hareketler,
  • 0:24 - 0:27
    büyülü sözcük ve efsunlar
  • 0:27 - 0:30
    kullandığım anlamına gelirdi.
  • 0:30 - 0:32
    Ama ben bunları yapmıyorum, ben bir illüzyonistim,
  • 0:32 - 0:35
    gerçek bir sihirbazı taklit
  • 0:35 - 0:38
    eden biri.
  • 0:38 - 0:41
    Bunu nasıl açıklayabiliriz?
  • 0:41 - 0:43
    Bizler, sizin gibi bir seyirci gruplarının
  • 0:43 - 0:45
    varsayımlarda bulunacağına
  • 0:45 - 0:47
    güveniriz.
  • 0:47 - 0:49
    Örneğin, buraya gelip de
  • 0:49 - 0:51
    mikrofonu yuvasından çıkarıp
  • 0:51 - 0:53
    elime aldığımda
  • 0:53 - 0:55
    bunun bir mikrofon olduğunu varsaydınız, oysa değil.
  • 0:55 - 0:57
    (Gülüşmeler)
  • 0:57 - 0:59
    Aslında bu, hemen hemen sizlerin yarınız
  • 0:59 - 1:02
    hatta yarıdan fazlanızın aşina olmadığı bur cihaz.
  • 1:02 - 1:05
    Bir sakal kesme cihazı (trimmer), bakın.
  • 1:05 - 1:07
    ve mikrofon olarak da hiç iyi değil,
  • 1:07 - 1:09
    çok defalar denedim.
  • 1:09 - 1:11
    Yaptığınız bir diğer varsayım da --
  • 1:11 - 1:13
    bu küçük ders uygun şekilde size
  • 1:13 - 1:15
    sunulan verilerden yola çıkarak
  • 1:15 - 1:17
    varsayımlarda bulunabileceğinizi
  • 1:17 - 1:19
    hatta bulunacağınızı göstermek için--
  • 1:19 - 1:21
    Size baktığımı düşünüyorsunuz.
  • 1:21 - 1:24
    Yanlış. Size bakmıyorum. Sizi göremiyorum.
  • 1:24 - 1:27
    Oralarda bir yerdesiniz, biliyorum, sahne arkasında yerleri hepsinin dolduğunu söylediler.
  • 1:27 - 1:29
    Orada olduğunuzu biliyorum, öünkü sizi duyuyorum.
  • 1:29 - 1:32
    Ama sizi göremiyorum, çünkü normalde gözlük kullanırım.
  • 1:32 - 1:34
    Bunlar gözlük değil, içi boş çerçeveler,
  • 1:34 - 1:36
    sadece çerçeve, bakın.
  • 1:36 - 1:39
    Şimdi, yetişkin bir adam neden karşınıza
  • 1:39 - 1:41
    camları olmayan bir çerçeveyle çıkar ki?
  • 1:41 - 1:43
    Sizi kandırmak için baylar ve bayanlar,
  • 1:43 - 1:46
    sizi aldatmak için, size varsayımlarda
  • 1:46 - 1:48
    bulunduğunuzu kanıtlamak için.
  • 1:48 - 1:50
    Bunu hiç unutmayın.
  • 1:50 - 1:52
    Şimdi yapmam gereken bir şey var, ama önce gerçek gözlüklerimi
  • 1:52 - 1:54
    takayım ki sizi görebileyim.
  • 1:54 - 1:57
    Muhtemelen çok daha iyi olacak. Bilemiyorum tabi.
  • 1:57 - 1:59
    Çok iyi bakamadım. O kadar da iyi değilmiş.
  • 1:59 - 2:01
    (Gülüşmeler)
  • 2:01 - 2:03
    Şimdi yapmam gereken bir şey var,
  • 2:03 - 2:05
    bir sihirbaz için tuhaf görünebilir.
  • 2:05 - 2:07
    Biraz ilaç almam lazım.
  • 2:07 - 2:09
    Bu bir kutu dolusu
  • 2:09 - 2:11
    Calms Forte.
  • 2:11 - 2:13
    Biraz sonra açıklayacağım.
  • 2:13 - 2:15
    Kullanım kılavuzunu boşverin.
  • 2:15 - 2:17
    Sizlerin kafasını karıştırmak için
  • 2:17 - 2:20
    devletin koyduğu bir kağıt olduğuna eminim.
  • 2:20 - 2:22
    Şimdi bunlardan yeterince içeyim. Mmmmm...
  • 2:23 - 2:25
    Evet, tüm kutuyu içtim.
  • 2:32 - 2:35
    32 tane Calm's Forte tableti aldım.
  • 2:35 - 2:38
    Şimdi bunu yaptığıma göre -- biraz sonra açıklayacağım--
  • 2:38 - 2:40
    sıze şunu söylemeliyim ki
  • 2:40 - 2:42
    ben bir aktörüm.
  • 2:42 - 2:45
    Özel bir rolü oynayan bir aktörüm,
  • 2:45 - 2:47
    bir sihirbazın rolünü oynuyorum.
  • 2:47 - 2:50
    gerçek bir sihirbaz.
  • 2:50 - 2:53
    Eğer burada, sahnede karşımda biri olsa ve
  • 2:53 - 2:55
    gerçekte Hamlet ismindeki
  • 2:55 - 2:58
    antik bir Danimarka prensi olduğunu söylese
  • 2:58 - 3:00
    hakarete uğramış hissedersiniz,
  • 3:00 - 3:02
    ve haklısınız da.
  • 3:02 - 3:04
    Neden bir adam böylesine tuhaf bir şeye
  • 3:04 - 3:06
    inanacağınızı varsaysın ki?
  • 3:06 - 3:08
    Ama dışarılarda bir yerde
  • 3:08 - 3:11
    oldukça kalabalık bir grup insan
  • 3:11 - 3:13
    var ki, sizlere psişik, sihirli
  • 3:13 - 3:15
    güçleri olduğunu, geleceği görebildiklerini
  • 3:15 - 3:17
    ve ölülerle iletişim kurabildiklerini
  • 3:17 - 3:19
    söylüyorlar.
  • 3:19 - 3:21
    Ayrıca size astroloji veya
  • 3:21 - 3:23
    diğer kahanet yöntemlerini
  • 3:23 - 3:25
    pazarlıyorlar. Bunu seve
  • 3:25 - 3:27
    seve yaptıklarından emin olabilirsiniz.
  • 3:27 - 3:29
    Bunlar, size aynı zamanda
  • 3:29 - 3:31
    devri-daim makinaları ve sonsuz enerji sistemleri
  • 3:31 - 3:33
    verebilecelerini de söylüyorlar.
  • 3:33 - 3:35
    Medyum olduklarını iddia ediyorlar
  • 3:35 - 3:37
    ya da algılarının çok açık olduğunu.
  • 3:37 - 3:40
    Ama son zamanlarda
  • 3:40 - 3:42
    en popüler hale gelen şeylerden
  • 3:42 - 3:44
    biri de şu
  • 3:44 - 3:46
    ölülerle konuşma olayı.
  • 3:47 - 3:49
    Şimdi benim safiyane bilgime göre
  • 3:49 - 3:52
    ölü olmak
  • 3:52 - 3:55
    iletişim kuramamak demek.
  • 3:55 - 3:57
    Bu konuda bana katılıyor olabilirsiniz.
  • 3:57 - 4:00
    Ama bu insanlar, size sadece ölülerle
  • 4:00 - 4:02
    karşılıklı iletişim kurmayı bırakın --
  • 4:02 - 4:04
    Selam, naber --
  • 4:04 - 4:06
    ölüleri duyabildiklerini ve bu bilgiyi
  • 4:06 - 4:09
    biz ölümlülere aktarabildiklerine de inanırlar.
  • 4:09 - 4:11
    Bu gerçek mi merak ediyorum.
  • 4:11 - 4:13
    Gerçek olduğunu sanmıyorum
  • 4:13 - 4:15
    çünkü bu gruba dahil insanlar
  • 4:15 - 4:18
    biz sahne sihirbazlarının yaptığı hilelere başvuruyorlar,
  • 4:18 - 4:20
    tamamen aynısı,
  • 4:20 - 4:23
    aynı fiziksel yöntemler, anı psikolojik yöntemler.
  • 4:23 - 4:26
    Ve etkili ve derinlemesine bir şekilde
  • 4:26 - 4:28
    dünyanın dört bir yanındaki insanları
  • 4:28 - 4:30
    kandırıyor ve zarar veriyorlar.
  • 4:30 - 4:32
    Bu insanları dolandırarak
  • 4:32 - 4:34
    bir sürü paralarını alıyorlar.
  • 4:34 - 4:36
    Onları emosyonel olarak hırpalıyorlar.
  • 4:36 - 4:38
    Dünyanın dört bir yanında her yıl
  • 4:38 - 4:41
    bu şarlatanlara milyarlarca
  • 4:41 - 4:43
    dolar akıyor.
  • 4:43 - 4:45
    Şimdi, eğer imkanım olsa
  • 4:45 - 4:47
    bu insanlara iki soru sorardım.
  • 4:47 - 4:49
    İlk soru şu:
  • 4:49 - 4:52
    Eğer onlardan anneannemin hayaletini
  • 4:52 - 4:54
    çağırmalarını istesem --
  • 4:54 - 4:56
    çünkü ruhları bu şekilde dinliyorlar--
  • 4:56 - 4:59
    anneannemin ruhunu istesem, çünkü ölmeden
  • 4:59 - 5:01
    vasiyetini bir yerlere saklamış, nerede bilmiyoruz,
  • 5:01 - 5:03
    Hiçbirimiz bulamıyoruz. Diyelim ki bunu sorduk
  • 5:03 - 5:06
    anneanneme, "Vasiyet nerede, Anneanne?"
  • 5:06 - 5:09
    Anneanne ne cevap verir? Der ki, "Cennetteyim ve burası harika,
  • 5:09 - 5:11
    Eski arkadaşlarım, vefat etmiş yakınlarım,
  • 5:11 - 5:13
    ailem,
  • 5:13 - 5:16
    çocukken sahip olduğum yavru köpek ve kediler, hepsi burada.
  • 5:16 - 5:19
    Ve sizi çok seviyorum, her zaman sizinle olacağım.
  • 5:19 - 5:21
    Hoşçakalın."
  • 5:21 - 5:23
    lanet olası soruya cevap bile vermedi.
  • 5:23 - 5:25
    Vasiyet nerede?
  • 5:25 - 5:27
    Şimdi biliyorsunuz aslında kolayca,
  • 5:27 - 5:29
    "Oh, kütüphanede, ikinci rafta, ansiklopedilerin arkasında." diyebilirdi.
  • 5:29 - 5:32
    Ama bunu söylemiyor, hayır söylemiyor.
  • 5:32 - 5:35
    Bize herhangi faydalı bir bilgi vermiyor.
  • 5:35 - 5:37
    Bu bilgi için bir sürü para vermiş durumdayız
  • 5:37 - 5:39
    ama bu bilgiyi öğrenemedik.
  • 5:39 - 5:42
    Sormak istediğim ikinci soru ise daha basit,
  • 5:42 - 5:44
    Diyelim ki örnek olarak vefat etmiş
  • 5:44 - 5:47
    olan kayınpederimin ruhu ile iletişime geçmelerini istedim.
  • 5:47 - 5:49
    Neden şöyle demekte israr ediyorlar?
  • 5:49 - 5:51
    "İsmi J ya da M ile başlayan biri...--
  • 5:51 - 5:55
    Unutmayın kulağa fısıldıyorlar...
  • 5:56 - 5:58
    Neden soruyorlar bunu?
  • 5:58 - 6:00
    Adam asmaca mı oynuyoruz? Ne ki bu?
  • 6:00 - 6:03
    20 soru mu? Yok daha doğrusu 120 soru...
  • 6:03 - 6:06
    Bu çok acımsızca, kötü niyetli
  • 6:07 - 6:10
    ve tamamen şuursuz birşey.
  • 6:10 - 6:13
    İyiyim merak etmeyin, rahatsız olmayın --
  • 6:13 - 6:15
    bu çok kötü niyetli bir şey.
  • 6:15 - 6:18
    Ve bu insanlar masum, saf
  • 6:18 - 6:21
    yas tutan, muhtaç insanları suistimal ediyorlar.
  • 6:21 - 6:23
    Bu süreç, soğuk okuma
  • 6:23 - 6:26
    denen bir süreç.
  • 6:27 - 6:29
    Dışarıda Van Praagh diye bir adam var,
  • 6:30 - 6:32
    James van Praagh.
  • 6:32 - 6:34
    Bu işle uğraşan en bilinen kişilerden biri.
  • 6:34 - 6:37
    John Edward, Sylvia Browne
  • 6:37 - 6:40
    ve Rosemary Altea bunlar da diğerleri.
  • 6:40 - 6:43
    Dünyada bunlardan yüzlerce var, ama bu ülkedeki en büyükleri
  • 6:43 - 6:45
    James Van Praagh.
  • 6:45 - 6:47
    Peki ne yapıyor? Size ölen kişinin
  • 6:47 - 6:49
    nasıl öldüğünü anlatıyor.
  • 6:49 - 6:52
    Kulağına fısıldayan insanların ağzından anlatıyor bunu.
  • 6:52 - 6:55
    Genelde söylediği şöyle bir şey,
  • 6:55 - 6:58
    "Bana diyor ki... tam diğer tarafa geçmeden önce
  • 6:59 - 7:01
    nefes alamaz olmuş."
  • 7:01 - 7:03
    Ahali, bu ölmenin ta kendisi değil mi?
  • 7:03 - 7:05
    (Gülüşmeler)
  • 7:05 - 7:07
    Yani nefes alamaz olursunuz ve ölürsünüz.
  • 7:07 - 7:09
    Bu kadar basit.
  • 7:09 - 7:12
    Medyumların size öbür taraftan verebilecekleri tek bilgi bu mu?
  • 7:12 - 7:14
    Sanmıyorum.
  • 7:14 - 7:16
    bakın, bu insanlar tahminlerde bulunurlar. Şöyle şeyler derler,
  • 7:16 - 7:18
    "Neden elektriksel birşey hissediyorum?"
  • 7:18 - 7:21
    Bana 'Elektriksel' diyor.
  • 7:21 - 7:23
    Elektrikçi miydi? " Hayır.
  • 7:23 - 7:25
    "Elektrikli traş makinesi mi vardı?" Hayır.
  • 7:25 - 7:27
    Bunun gibi bi kelime avı işte.
  • 7:27 - 7:29
    Takip ettikleri oyun bu.
  • 7:29 - 7:31
    Şimdi, insanların bana
  • 7:31 - 7:33
    James Randi Eğitim Vakfı'nda sıklıkla sorduğu
  • 7:33 - 7:36
    soru şu: "Niye bu konuyu böylesine önemsiyorsunuz Bay Randi?
  • 7:36 - 7:38
    Bunlar aslında eğlenceli değil mi?"
  • 7:38 - 7:41
    Hayır, değil. Ancak kötü bir komedi olabilir.
  • 7:41 - 7:44
    Bundan medet uman insanlara az da olsa bir
  • 7:44 - 7:46
    rahatlık verebilir, ama bu rahatlık
  • 7:46 - 7:48
    kısa sürüyor, 20 dk kadar
  • 7:48 - 7:50
    Sonra insanlar aynaya bakıyorlar ve diyorlar ki,
  • 7:50 - 7:52
    bu seansa tonlarca para ödedim.
  • 7:52 - 7:55
    ve bana ne dedi? "Seni Seviyorum!"
  • 7:55 - 7:57
    Ruhlar her zaman bunu söylerler.
  • 7:57 - 7:59
    Ve kurbanlar başka bir bilgi edinemezler,
  • 7:59 - 8:01
    ödedikleri paranın karşılığını alamazlar.
  • 8:01 - 8:03
    Şimdi, Sylvia Browne başta gelen medyumlardan.
  • 8:03 - 8:05
    Ona "Pençe" adını taktık.
  • 8:05 - 8:07
    Sylvia Browne -- Teşekkürler--
  • 8:07 - 8:10
    Sylvia Browne şu anda, bu alanda
  • 8:10 - 8:12
    çalışan en büyük isimlerden biri.
  • 8:12 - 8:15
    Sylvia Browne -- sadece size göstermek istiyorum--
  • 8:15 - 8:18
    telefon üzerinden yaptığı 20 dk süren
  • 8:18 - 8:21
    her bir seans için 700 dolar para alıyor.
  • 8:21 - 8:23
    Gerçek anlamda müşterinin yanına bile gitmeden.
  • 8:23 - 8:25
    Ve onunla görüşmek için iki yıl kadar beklemelisiniz
  • 8:25 - 8:27
    çünkü o tarihe kadar randevuları dolu.
  • 8:27 - 8:29
    Kredi kartı ya da neyle isterseniz
  • 8:29 - 8:31
    parasını ödüyorsunuz, o da iki yıl
  • 8:31 - 8:33
    sonra bir ara sizi arıyor.
  • 8:33 - 8:35
    Arayanın o olduğunu hemen alyabilirsiniz. "Alo, ben Sylvia Browne."
  • 8:35 - 8:37
    Bu o, hemen bileceksiniz zaten.
  • 8:39 - 8:42
    Montel Williams akıllı bir adam,
  • 8:42 - 8:45
    Hepimiz onu televizyondan tanıyoruz.
  • 8:45 - 8:47
    İyi eğitimli, akıllı.
  • 8:47 - 8:49
    Sylvia Browne'nin neler karıştırdığını biliyor,
  • 8:49 - 8:51
    ama umursamıyor.
  • 8:51 - 8:54
    Zerre kadar umurunda değil.
  • 8:55 - 8:58
    Çünkü, olayın esası şu ki, sponsorlar buna bayılıyorlar,
  • 8:58 - 9:00
    ve onu televizyonda
  • 9:00 - 9:02
    göstermeye devam edecek.
  • 9:02 - 9:05
    Sylvia Browne, ona verdiğiniz 700 dolar karşılığında size ne söylüyor?
  • 9:05 - 9:08
    Önce koruyucu meleklerin adlarından başlıyor, bu ilki.
  • 9:08 - 9:11
    Şimdi, bu bilgi olmadan bir seans nasıl yürüyecek?
  • 9:11 - 9:14
    Size eski yaşantınızda kim olduğunuzu söylüyor,
  • 9:14 - 9:16
    daha önceki yaşamınızdaki isimlerinizi.
  • 9:16 - 9:18
    Vay be.
  • 9:18 - 9:20
    Görünen o ki bu seanslara katılan
  • 9:20 - 9:22
    bütün kadınlar önceki hayatlarında
  • 9:22 - 9:25
    Babil prensesi ya da buna benzer biri imişler.
  • 9:25 - 9:27
    Erkeklerin tamamı da Agamemnon ile
  • 9:27 - 9:30
    savaşan Yunan askerleri.
  • 9:30 - 9:32
    Nedense kimse de eski hayatında Londra'nın
  • 9:32 - 9:34
    arka sokaklarında açlıktan ölen 14 yaşındaki
  • 9:34 - 9:36
    ayakkabı boyacısı çocuklar olmuyor.
  • 9:36 - 9:39
    Onları geri getirmenin bir kıymeti yok anlaşılan.
  • 9:39 - 9:42
    ve en tuhaf olanı da -- ki bunu siz de fark etmiş olabilirsiniz --
  • 9:42 - 9:45
    bu televizyonda gördüğünüz insanlar
  • 9:45 - 9:48
    cehennemden kimseyi çağırmıyorlar.
  • 9:49 - 9:52
    Herkes cennetten geliyor, cehennemden gelen yok.
  • 9:52 - 9:54
    Asında benim arkadaşlarımı çağırsalar
  • 9:54 - 9:56
    onlar.... neyse anladınız ne demek istediğimi.
  • 9:56 - 9:58
    (Gülüşmeler)
  • 9:59 - 10:02
    Aslında, Sylvia Brown bir istisna,
  • 10:02 - 10:04
    şu anlamda bir istisna.
  • 10:04 - 10:07
    James Randi Eğitim Vakfı, benim kurduğum vakıf,
  • 10:07 - 10:10
    bir milyon dolarlık bir ödül vaadediyor.
  • 10:10 - 10:12
    Kazanması çok kolay.
  • 10:12 - 10:14
    Tek yapmanız gereken, herhangi bir paranormal,
  • 10:14 - 10:16
    okkült, doğaüstü yeteneğinizi
  • 10:16 - 10:18
    uygun gözlem şartları çerçevesinde ispat etmek.
  • 10:18 - 10:20
    Bu parayı kazanmak çok kolay.
  • 10:20 - 10:22
    Sylvia Brown, bir istisna çünkü
  • 10:22 - 10:25
    bütün dünyada bu çağrımızı
  • 10:25 - 10:27
    açıkça kabul eden
  • 10:27 - 10:30
    tek profesyonel medyum.
  • 10:30 - 10:33
    Bu açıklamayı CNN'de, Larry King Lıve programında
  • 10:33 - 10:36
    altı buçuk yıl önce yaptı.
  • 10:36 - 10:39
    ve o tarihten beri de kendisiyle iletişim kuramadık.
  • 10:39 - 10:42
    Önce dedi ki, bana ulaşamıyormuş.
  • 10:42 - 10:44
    Vay be.
  • 10:44 - 10:46
    Ölülerle iletişim kurduğunu iddia eden bir prefesyonel medyum
  • 10:47 - 10:49
    benimle iletişime geçemiyor ha?
  • 10:49 - 10:51
    (GÜlüşmeler)
  • 10:51 - 10:53
    Fark etmiş olmalısınız, oldukça hayattayım halen.
  • 10:53 - 10:55
    Yani, neredeyse...
  • 10:56 - 10:59
    Bana ulaşamıyormuş. Şimdi ise bana ulaşmak istemediğini söylüyor.
  • 10:59 - 11:02
    nedeni benim tanrıtanımaz olmammış.
  • 11:02 - 11:04
    Sylvia, benden bir milyor doları almak için
  • 11:04 - 11:06
    daha iyi bir neden olabilir mi?
  • 11:06 - 11:09
    Bu insanların durdurulması lazım, gerçekten.
  • 11:09 - 11:11
    Durdurulmaları lazım, çünkü bu kara mizah.
  • 11:11 - 11:14
    Vakıfa sürekli yeni insanlar geliyor
  • 11:14 - 11:17
    maddi ve manevi olarak mahfolmuşlar
  • 11:17 - 11:19
    çünkü bütün paralarını ve inançlarını
  • 11:19 - 11:21
    bu insanlara bağlamışlar.
  • 11:21 - 11:23
    Hatırlarsanız konuşmanın başında bazı haplar aldım
  • 11:23 - 11:25
    şimdi size bunu aşıklayacağım.
  • 11:25 - 11:28
    Homeopati, biraz da bundan bahsedelim.
  • 11:28 - 11:30
    Hmmm, bunu duymuşsunuz.
  • 11:30 - 11:33
    Bu bir alternatif tedavi yöntemi değil mi?
  • 11:33 - 11:36
    Homeopati... şunu içerir -- aslında bu kutu
  • 11:36 - 11:39
    Calmis Forte
  • 11:39 - 11:42
    32 tane uyku hapı içeriyor -- size söylemeyi unuttum.
  • 11:42 - 11:44
    Biraz önce altı buçuk günlük doz
  • 11:44 - 11:47
    uyku hapı aldım.
  • 11:47 - 11:49
    (Gülüşmeler)
  • 11:49 - 11:51
    Altı buçuk gün, bu kesinlikle öldürücü dozaj olmalı.
  • 11:51 - 11:53
    Kutunun arkasında şöyle yazılı,
  • 11:53 - 11:55
    "Doz aşımı halinde,
  • 11:55 - 11:57
    derhal zehir kontrol merkezi ile iltişime geçin."
  • 11:57 - 11:59
    ve bir de 800'lü numara vermişler.
  • 11:59 - 12:01
    Endişelenmeyin, bana birşey olmayacak.
  • 12:01 - 12:03
    Bu numaraya ihtiyacım yok
  • 12:03 - 12:05
    çünkü bu gösteriyi dünyanın her yerindeki
  • 12:05 - 12:08
    sayısız seyirciye yaklaşık
  • 12:08 - 12:10
    8-10 yıldır yapıyorum.
  • 12:10 - 12:13
    Ölümcül dozda homeopatik uyku hapları alıyorum.
  • 12:13 - 12:15
    Beni neden etkilemiyor?
  • 12:15 - 12:17
    (Gülüşmeler)
  • 12:17 - 12:20
    (Alkışlar)
  • 12:20 - 12:22
    Yanıt sizi şaşırtabilir.
  • 12:22 - 12:24
    Homeopati nedir?
  • 12:24 - 12:26
    Bu, gerçekte işe yarıyan bir ilacı alıp
  • 12:26 - 12:28
    taaa ki Avagadro sayısını
  • 12:28 - 12:30
    aşana kadar sulandırmak anlamına geliyor.
  • 12:30 - 12:32
    O kadar sulandırıyorsunuz ki
  • 12:32 - 12:35
    artık ilaçtan hiç kalmıyor elinizde.
  • 12:35 - 12:37
    Bakın, size anlattığım bir benzetme (metafor)
  • 12:37 - 12:40
    filan değil. Gerçeği söylüyorum.
  • 12:40 - 12:42
    Bu anlattığım şuna denk. Bir 325 mg
  • 12:42 - 12:46
    aspirin tableti alıyorsunuz ve
  • 12:46 - 12:49
    Tahoe Gölüne bu tableti atıyorsunuz.
  • 12:49 - 12:52
    Sonra karıştırıyorsunuz, tabi epey büyük bir kaşıkla,
  • 12:52 - 12:54
    çözeltinin homojen hale gelmesi
  • 12:54 - 12:57
    için iki yıl filan bekliyorsunuz.
  • 12:57 - 12:59
    Sonra, başınız ağrıdığında
  • 12:59 - 13:02
    bu sudan bir yudum içiyorsunuz ve... baş ağrınız geçiveriyor.
  • 13:02 - 13:04
    (Gülüşmeler)
  • 13:04 - 13:07
    Ciddiyim. Homoepati bundan ibaret.
  • 13:07 - 13:10
    Bir diğer iddiaları da şu -- buna bayılacaksınız--
  • 13:10 - 13:13
    diyorlar ki, ilacı ne kadr sulandırırsanız
  • 13:13 - 13:15
    o kadar güçlü hale geliyor.
  • 13:15 - 13:18
    Durun bir dakika, Florida'daki şu adamı duydunuz mu?
  • 13:18 - 13:20
    Zavallaı adam, homeopatik ilaç kullanıyormuş
  • 13:20 - 13:22
    ve doz aşımından (overdoz) ölmüş,
  • 13:22 - 13:24
    çünkü ilaçlarını almayı unutmuş.
  • 13:24 - 13:26
    (Gülüşmeler)
  • 13:26 - 13:28
    Benzerlerini düşünün işte.
  • 13:30 - 13:33
    Tamamen komediden ibaret. Tamamen komedi.
  • 13:33 - 13:35
    Bu saçmalıklara yıllardır inanmakla
  • 13:35 - 13:38
    ne kazandığımızı anlayabilmiş değilim.
  • 13:38 - 13:40
    Şimdi, size şunu söyleyeyim
  • 13:40 - 13:42
    James Randi Eğitim Vakfı'nda
  • 13:42 - 13:44
    bu koca havucu sallıyoruz ama,
  • 13:44 - 13:47
    belirtmeliyim ki, henüz kimsenin
  • 13:47 - 13:49
    bu teklifi kabul etmemesi
  • 13:49 - 13:51
    bu tip güçlerin var olmadığı anlamına gelmez.
  • 13:51 - 13:54
    Bu güçlerin dışarılarda bir yerlerde mevcut olma ihtimali var.
  • 13:54 - 13:57
    Belki bu güçlere sahip olanlar çok zenginler,
  • 13:57 - 13:59
    Sylvia Browne için doğru olduğunu düşünüyorum bunun.
  • 13:59 - 14:01
    Biliyorsunuz, telefonla yapılan 20 dakikalık
  • 14:01 - 14:03
    bir seansa 700 dolar
  • 14:03 - 14:05
    bu pek çok avukatın kazancından bile fazla.
  • 14:06 - 14:08
    Müthüş bir rakam, bunu söylemeye çalışıyorum.
  • 14:08 - 14:11
    Belki bu gibi insanların bir milyon dolara ihtiyacı olmayabilir,
  • 14:11 - 14:13
    ama sadece beni şapşal göstermek için bu parayı
  • 14:13 - 14:15
    almak istemeleri gerekmez mi sizce?
  • 14:15 - 14:18
    Sylvia Browne'nin durmadan bahsettiği şu tanrıtanımaz
  • 14:18 - 14:21
    adamın çenesini kapatmak için mesela?
  • 14:21 - 14:23
    Bu konuda birşeyler yapılmalı diye düşünüyorum.
  • 14:23 - 14:26
    Sizlerden gelen önerilere gerçekten çok ihtiyacımız var.
  • 14:26 - 14:29
    Yerel, federal, eyaletsel otoritelere
  • 14:29 - 14:31
    birşeyler yapmaları için nasıl
  • 14:31 - 14:33
    ulaşabiliriz?
  • 14:33 - 14:36
    Bu yöntemleri bulursanız -- elbette anlıyorum--
  • 14:36 - 14:38
    hergün bir sürü insan görüyoruz, bize
  • 14:38 - 14:40
    AIDS salgınını,
  • 14:40 - 14:42
    dünyadaki açlık çeken çocukları
  • 14:42 - 14:45
    insanların acı çekmelerine neden olan kirli su kaynaklarını anlatıyorlar.
  • 14:45 - 14:47
    Bunlar çok önemli şeyler,
  • 14:47 - 14:49
    bizim için hayati değeri var.
  • 14:49 - 14:52
    Ve bu sorunlar için birşeyler yapmalıyız.
  • 14:52 - 14:54
    Ama aynı zamanda...
  • 14:54 - 14:56
    Arthur C. Clarke'nin dediği gibi,
  • 14:56 - 14:58
    "Çürümekte olan insan zihni" için de.
  • 14:58 - 15:00
    Paranormal, okkült, ve doğaüstü inanışlara
  • 15:00 - 15:02
    dayalı bütün işlere,
  • 15:02 - 15:04
    bu saçmalıkların tamamına,
  • 15:04 - 15:06
    ortaçağa yakışan bu düşünce şekline,
  • 15:06 - 15:08
    bunlara da bir şeyler yapmamız gerekiyor.
  • 15:08 - 15:10
    ve bunun kaynağında da eğitim var.
  • 15:10 - 15:12
    En çok da medya
  • 15:12 - 15:14
    bu tip şeylerin sorumlusu aslında.
  • 15:14 - 15:16
    Utanmadan bu tip saçmalıkları
  • 15:16 - 15:18
    destekliyorlar, çünkü bu sponsorların
  • 15:18 - 15:21
    hoşuna gidiyor.
  • 15:22 - 15:24
    Hepsinin kökeninde dolar işareti var.
  • 15:24 - 15:26
    Hepsinin baktığı yer orası.
  • 15:26 - 15:28
    Bu konuda cidden birşeyler yapmalıyız.
  • 15:28 - 15:30
    Önerilerinizi almayı çok isterim,
  • 15:30 - 15:32
    sizi web sitemizde görmeyi
  • 15:32 - 15:35
    çok isterim.
  • 15:35 - 15:38
    Adresi www.randi.org
  • 15:38 - 15:40
    Siteye girin ve arşivlere bakın,
  • 15:40 - 15:42
    bu gün size anlatmaya çalıştığım şeyi
  • 15:42 - 15:44
    çok daha iyi anlayacaksınız.
  • 15:44 - 15:46
    Tuttuğumuz kayıtları göreceksiniz.
  • 15:46 - 15:48
    O kütüphanenin başında iken,
  • 15:48 - 15:50
    annenin bütün aile servetini
  • 15:50 - 15:53
    çekler yazarak, hisse senetleri ve yatırımlarını devrederek
  • 15:53 - 15:55
    bu insanlarda verdiği
  • 15:55 - 15:58
    ailelerle karşılaşacaksınız.
  • 15:58 - 16:00
    Bunu duymak çok üzücü
  • 16:00 - 16:03
    ama dinlemek onlara yardım etmiyor
  • 16:03 - 16:05
    sorunlarını çözmüyor.
  • 16:05 - 16:07
    Evet, eğer bu konular hakkında sağduyulu bir şekilde
  • 16:07 - 16:10
    düşünmezsek, Amerikan zihni ve dünyanın her
  • 16:10 - 16:13
    yanındaki diğer zihinler çürümeye devam edecek.
  • 16:14 - 16:16
    Şimdi biz bu havucu yarattık,
  • 16:16 - 16:18
    onu sopanın ucundan sallandırıyoruz
  • 16:18 - 16:20
    medyumların gelip onu kapmasını bekliyoruz.
  • 16:20 - 16:22
    Ah, gelenler de çok sayıda,
  • 16:22 - 16:24
    her yıl yüzlercesi geliyor.
  • 16:24 - 16:26
    Çubukla su arayanlar, ölülerle
  • 16:26 - 16:28
    konuştuklarını iddia edenler, ama bu kişiler
  • 16:28 - 16:30
    kendi sözde güçlerini bile nasıl sınayabileceklerinden
  • 16:30 - 16:33
    tamamen habersizler.
  • 16:33 - 16:35
    Profesyoneller ise bize asla gelmiyor,
  • 16:35 - 16:37
    belki Sylvia Browne hariç,
  • 16:37 - 16:39
    ki ne olduğunu size demin anlattım.
  • 16:40 - 16:43
    Önce kabul etti ama sonra yan çizdi.
  • 16:43 - 16:46
    Baylar ve bayanlar,
  • 16:46 - 16:49
    benim adım James Randi,
  • 16:49 - 16:52
    ve bekliyorum.
  • 16:52 - 16:54
    Teşekkürler.
  • 16:54 - 16:57
    (Alkışlar)
Title:
James Randi'nin hararetle şarlatan medyumları alaşağı etmesi
Speaker:
James Randi
Description:

Efsanevi skeptik (şüpheci) James Randi, sahnede ölümcül dozda homeopatik uyku ilacı aldıktan sonra, mantık dışı inançları sorgulayan 18 dakikalık bir konuşma yapıyor. DÜnyanın ünlü medyumlarına bir de teklif getiriyor: Yaptığınızın gerçek olduğunu ispat edin, size 1 miyon dolar vereceğim. ( Henüz bu teklifi kabul eden olmadı.)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:59
Isil Arican added a translation

Turkish subtitles

Revisions