< Return to Video

Dünya'yı soğutmak için bir gölgelik yaratmalı mıyız?

  • 0:00 - 0:02
    [Danny Hillis'ten bir provokasyon]
  • 0:02 - 0:05
    [İklime yönelik jeomühendislik
    hakkında konuşmanın zamanı]
  • 0:05 - 0:08
    İstediğiniz zaman
    Dünya sıcaklığını düşürmenize yarayan
  • 0:08 - 0:11
    bir termostat icat etmenin bir yolu olsa
  • 0:11 - 0:12
    nasıl olurdu?
  • 0:14 - 0:18
    Birinin bunu yapmaya dair
    bir fikri olsa
  • 0:18 - 0:20
    herkes çok heyecanlanırdı
    diye düşünüyorsunuz
  • 0:20 - 0:23
    ve bunun yapılması için
    çok sayıda araştırma olurdu.
  • 0:23 - 0:28
    Gerçek şu ki pek çok insan
    zaten bunu nasıl yapacağını biliyor.
  • 0:29 - 0:33
    Ancak bu alanda araştırma için
    çok fazla destek yok.
  • 0:33 - 0:36
    Bunun bir sebebi de
  • 0:36 - 0:39
    konu hakkında
    bazı yanlış anlaşılmalar olması.
  • 0:39 - 0:43
    O yüzden bugün sizi bunun ne kadar
    iyi bir fikir olduğuna ikna etmeyeceğim
  • 0:44 - 0:49
    ama merakınızı cezbetmeye çalışıp
  • 0:49 - 0:52
    bazı yanlış anlaşılmaları
    ortadan kaldıracağım.
  • 0:52 - 0:56
    Güneş jeomühendisliği genel olarak
  • 0:56 - 0:59
    biraz daha fazla güneş ışığını
  • 0:59 - 1:02
    uzaya yansıtarak
    Dünya'yı soğutmak
  • 1:02 - 1:03
    anlamına geliyor.
  • 1:04 - 1:09
    Bunun yapılmasıyla ilgili fikirler
    uzun yıllardır zaten var.
  • 1:10 - 1:14
    Bu alçak irtifada seyreden bulutlar
    buna çok büyük bir örnek.
  • 1:15 - 1:17
    Bulutun altında
    daha serin olduğunu herkes bilir.
  • 1:17 - 1:22
    Bu bulutu sevmemin sebebi
    çevresindeki transparan hava ile
  • 1:22 - 1:24
    eşdeğerde su tutuyor olması.
  • 1:24 - 1:28
    Ayrıca hava akımındaki küçük bir
    değişikliğin bile bir bulut oluşmasına
  • 1:28 - 1:30
    neden olabileceğini gösteriyor.
  • 1:30 - 1:33
    Her zaman yapay bulutlar yaratıyoruz.
  • 1:34 - 1:37
    Bunlara kontreyl deniyor,
    bir jet uçağın geçmesiyle
  • 1:37 - 1:40
    arkasında bıraktığı
    su bazlı yapay bulutlar.
  • 1:40 - 1:46
    Yani zaten Dünya'da
    bulutları değiştiriyoruz.
  • 1:46 - 1:47
    Kaza eseri.
  • 1:47 - 1:52
    Veya inanmak istediğiniz buysa
    süper gizli hükûmet komplosu eseri.
  • 1:52 - 1:54
    (Kahkahalar)
  • 1:54 - 1:57
    Ancak bunu zaten çok fazla yapıyoruz.
  • 1:57 - 2:00
    Nakliye rotalarının
    NASA tarafından resmedilişi.
  • 2:00 - 2:04
    Geçen gemiler bulutların
    oluşmasına neden oluyor,
  • 2:04 - 2:06
    bu öyle büyük bir etki yapıyor ki
  • 2:06 - 2:11
    küresel ısınmanın azalmasında
    bir derece yardımı oluyor.
  • 2:12 - 2:14
    Yani aslında zaten
    güneş jeomühendisliği yapıyoruz.
  • 2:15 - 2:17
    Bunun yapılması hakkında
    çok fazla fikir var.
  • 2:17 - 2:19
    İnsanlar her şeyi incelediler,
  • 2:19 - 2:23
    uzaya devasa güneş şemsiyeleri
    inşa etmekten
  • 2:23 - 2:26
    okyanus suyunu köpürtmeye kadar.
  • 2:26 - 2:30
    Bunların bazıları aslında
    oldukça kayda değer.
  • 2:31 - 2:35
    Harvard'da David Keith tarafından
    yayınlanan yeni bir tanesi
  • 2:35 - 2:39
    kireç taşının tozunu
    stratosfere atıp
  • 2:39 - 2:41
    güneş ışığını yansıtmasını sağlamak.
  • 2:41 - 2:42
    Oldukça güzel bir fikir
  • 2:43 - 2:46
    çünkü kireç taşı doğada bulunan
    en yaygın minerallerden biri
  • 2:46 - 2:50
    ve çok da güvenli, hatta
    bebek mamasının içine koyuyoruz.
  • 2:51 - 2:55
    Kireç taşını stratosfere yayarsanız
  • 2:55 - 3:00
    birkaç yıl içinde yağmur suyunda çözünerek
    kendiliğinden aşağı iniyor.
  • 3:01 - 3:05
    Yağmur suyundaki kireç için
    endişelenmeden önce
  • 3:05 - 3:09
    bunun ne kadar azının gerektiğini
    size açıklayayım.
  • 3:09 - 3:12
    Aslında hesaplaması çok basit.
  • 3:13 - 3:16
    İşte benim yaptığım müsvedde hesaplama.
  • 3:16 - 3:17
    (Kahkahalar)
  • 3:17 - 3:19
    (Alkışlar)
  • 3:19 - 3:24
    Sizi temin ederim ki insanlar
    daha dikkatli hesaplar yaptılar
  • 3:24 - 3:26
    ve sonuç hep aynı,
  • 3:26 - 3:32
    yılda yaklaşık 10 teragram kireçtaşı
    kullanmanız gerekiyor ki
  • 3:32 - 3:35
    neden olduğumuz karbondioksit
    etkilerini ortadan kaldırabilelim,
  • 3:35 - 3:39
    sadece hava sıcaklığı açısından,
    tüm etkileri değil.
  • 3:39 - 3:42
    Peki bu ne demek?
  • 3:42 - 3:45
    Yılda 10 teragramı hayal edemiyorum.
  • 3:46 - 3:52
    Cambridge İtfaiyesi ve Taylor Milsal'dan
  • 3:52 - 3:53
    yardım istedim.
  • 3:55 - 4:00
    Bu yılda 10 teragram
    su sağlayan bir hortum.
  • 4:01 - 4:03
    İşte Dünya'yı sanayi öncesi düzeyde
  • 4:03 - 4:07
    soğutmak için stratosfere pompalayacağımız
  • 4:07 - 4:11
    kireçtaşı miktarı bu kadar.
  • 4:12 - 4:17
    Oldukça da az bir miktar;
    tüm Dünya için sadece bir hortum.
  • 4:17 - 4:19
    Tabii ki gerçek bir hortum
    kullanılmayacak,
  • 4:20 - 4:22
    uçaklar veya benzeri bir yöntemle
    ulaştırılacak.
  • 4:22 - 4:28
    Miktar o kadar az ki
    bir avuç dolusu kireç taşını
  • 4:28 - 4:30
    içi yağmur suyu dolu
    her Olimpik havuza dökmek gibi.
  • 4:31 - 4:32
    Hiç yokmuş gibi.
  • 4:33 - 4:38
    Peki insanlar bu fikri neden sevmiyor?
  • 4:38 - 4:39
    Neden ciddiye alınmıyor?
  • 4:39 - 4:42
    Buna dair çok iyi sebepler var.
  • 4:43 - 4:48
    Pek çok insan bu konu hakkında
    hiç konuşmamamız gerektiğini düşünüyor.
  • 4:48 - 4:53
    Aslında izleyiciler arasında da
    benim de çok saygı duyduğum
  • 4:53 - 4:54
    çok iyi arkadaşlarım var,
  • 4:55 - 4:58
    bu konu hakkında konuşmamam kanısındalar.
  • 4:59 - 5:02
    Endişeli olmalarının sebebi
  • 5:02 - 5:05
    insanlar eğer bundan kolay bir çıkış yolu
    olduğunu anlarsa
  • 5:05 - 5:09
    fosil yakıtları kullanma
    bağımlılıklarından vazgeçmeyecekler.
  • 5:10 - 5:11
    Ben de bundan endişe duyuyorum.
  • 5:12 - 5:14
    Bence oldukça ciddi bir sorun.
  • 5:15 - 5:20
    Ancak daha derine giden bir sorun var,
  • 5:21 - 5:26
    hiç kimse tüm dünyayı değiştirme
    fikrinden hoşlanmaz.
  • 5:26 - 5:27
    Ben hoşlanmıyorum.
  • 5:28 - 5:30
    Bu gezegeni çok seviyorum. Gerçekten.
  • 5:30 - 5:32
    Üzerinde oynamak istemiyorum.
  • 5:33 - 5:36
    Ancak biz zaten atmosferi değiştiriyoruz,
  • 5:36 - 5:38
    zaten üzerinde oynuyoruz.
  • 5:39 - 5:45
    O yüzden bu etkiyi azaltmak adına
    çıkış yolu aramak
  • 5:45 - 5:47
    oldukça doğal.
  • 5:48 - 5:49
    Bunun için araştırma yapmamız lazım.
  • 5:49 - 5:52
    Bunun arkasındaki bilimi anlamamız lazım.
  • 5:53 - 5:58
    TED'de gelişmiş
    bir tema olduğunu fark ettim,
  • 5:58 - 6:03
    ''korkuya karşın umut''
  • 6:03 - 6:06
    veya ''yaratıcılığa karşın tedbir.''
  • 6:07 - 6:09
    Tabii bunların ikisine de ihtiyacımız var.
  • 6:10 - 6:12
    Sihirli bir değnek olmayacak.
  • 6:12 - 6:15
    Bu gerçekten sihirli bir değnek değil.
  • 6:16 - 6:20
    Bilimin bize seçeneklerimizin
    ne olduğunu söylemesi gerek;
  • 6:20 - 6:24
    bizi hem yaratıcılığımız hem de
    tedbirimiz hakkında bilgilendirmesi gerek.
  • 6:25 - 6:30
    Gelecekteki benliklerimiz
    konusunda iyimserim
  • 6:30 - 6:34
    ama sorunlarımızın küçük olduğunu
    düşündüğüm için değil.
  • 6:35 - 6:41
    İyimserim çünkü sorunlarımızla
    başa çıkma kapasitemiz
  • 6:41 - 6:43
    hayal ettiğimizden çok daha fazla.
  • 6:44 - 6:45
    Çok teşekkür ederim.
  • 6:45 - 6:46
    (Alkışlar)
  • 6:46 - 6:48
    Bu konuşma TED2017'de
    büyük tartışma yarattı,
  • 6:48 - 6:50
    diğer bakış açılarını görmek için
  • 6:50 - 6:52
    internetteki tartışmalara göz atın.
Title:
Dünya'yı soğutmak için bir gölgelik yaratmalı mıyız?
Speaker:
Danny Hillis
Description:

Bu bakış açısı değiştiren konuşmada Danny Hillis, iklim değişikliği gibi küresel sorunlara yaratıcı bilimsel çözümlerle yaklaşmamız için bizi teşvik ediyor. Güneş jeomühendisliği konusunda taraf olarak açık fikirli bir tutumla tartışmalı çözüm yollarına göz atıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:49

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.