Aggregate demand | Aggregate demand and aggregate supply | Macroeconomics | Khan Academy

Understanding how aggregate demand is different from demand for a specific good or service. Justifications for the aggregate demand curve being downward sloping

Watch the next lesson: https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/macroeconomics/aggregate-supply-demand-topic/aggregate-supply-demand-tut/v/shifts-in-aggregate-demand?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=macroeconomics

Missed the previous lesson? https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/macroeconomics/inflation-topic/phillips-curve-tutorial/v/phillips-curve?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=macroeconomics

Macroeconomics on Khan Academy: Topics covered in a traditional college level introductory macroeconomics course

About Khan Academy: Khan Academy offers practice exercises, instructional videos, and a personalized learning dashboard that empower learners to study at their own pace in and outside of the classroom. We tackle math, science, computer programming, history, art history, economics, and more. Our math missions guide learners from kindergarten to calculus using state-of-the-art, adaptive technology that identifies strengths and learning gaps. We've also partnered with institutions like NASA, The Museum of Modern Art, The California Academy of Sciences, and MIT to offer specialized content.

For free. For everyone. Forever. #YouCanLearnAnything

Subscribe to Khan Academy's Macroeconomics channel: https://www.youtube.com/channel/UCBytY7pnP0GAHB3C8vDeXvg
Subscribe to Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Bu ve bundan sonraki birkaç videoda toplam talep

ve toplam tarz adlı iki kavram üzerinde duracağız.

Önce toplam talep ile başlayalım.

ondan sonra toplam arzdan bahsederiz.

Toplam talebi düşündüğümüzde,

ve toplam - kelimeleri yazayım - tolam arz hakkında..

Bu videoda altını çizmek istediğim nokta,

Birçok açıdan geleneksel arz ve talep kavramlarına benzemesidir.

Ama yine de toplam talep ile klasik talep arasında

makro ve mikro ekonomik boyutlarda

çok büyük bir farklılık var.

Aynı şekilde makroekonomik düzlemdeki toplam arz ile

mikro ekonomik düzlemde sıradan arz arasında da...

Şimdi öncelikle mikro versiyonla başlayalım.

Bunlar makroekonomi kavramları

Yani ekonomiye bir bütün olarak bakıyoruz.

bunlar makro-- fikirler.

Aradaki farkı görbilmek için

Önce mikroekonomideki arz ve talep kavramlarına bakalım.

Bunun için herhangi bir pazara odaklanabiliriz.

Bu, şeker pazarı olabilir.

İşte burdaki şeker piyasası

bunu pek pek çok kez gördük-

bu mikroekonomi çalışırken hep yaptığımız şey.

Dikey eksene fiyatı koyacağız.

birim şeker başına fiyat

Yatay eksene ise miktarı,

Belirli bir zaman aralığında alınıp satılmış miktarı yazalım.

Talep eğrisinin aşağıya doğru eğimli olduğunu görmüştük

Buna benzer bir şey olması lazım

Bunu yorumlamanın birkaç yolu var.

Bunlardan biri yüksek bir fiyat için

İnsanlar "Ben neden bu şekeri satın alayım ki" diyecektir.

"Bu parayla başka şeyler alabilirim..

-ki bu beni daha fazla mutlu edecektir"

Bu yüzden bu üründen az miktarda üretilecektir.

Düşük fiyatta ise

düşük fiyatta -burda görüldüğü üzere-

İnsanlar "İşte bu çok iyi, şekerler çok ucuz...

...istediğim kadar alabilirim" diyecektir.

"Lolipop veya dondurma alacağıma şeker alırım"

Ve bundan yüksek miktarda alacağım

Bu, bunu yorumlamanın bir yolu.

Bir diğer yol ise kâr marjına bakmaktır.

Burda üretilen ilk şekerler

Şeker yemeyi o kadar çok seven birileri vardır ki

yüksek fiyattan satın alacaktır.

Burda yüksek oranda kâr sağlanır.

Fakat daha fazla ürettiğinizde

kâr marjınız gittikçe düşmektedir.

burdaki insanlara şekeri yine seven,

fakat baştaki ilk birimleri alanlar kadar olmayanlar diyebilirsiniz.

İşte bu aşağıya eğimli bir eğrinizin olma sebebi.

Şimdi, toplam talepten bahsettiğimizde,

Çok benzer görünecek, ama mesele şu ki

küçük ama önemli bir farklılık var.

Şimdi çizelim --farklı bir renk ile--

Şimdi de makro versiyonu.

Toplam talepten bahsediyoruz.

Toplam talepte dikkat etmemiz gereken şey

Ekonomiye bir bütün olarak bakıyoruz

Sadece bir ürün veya hizmetin pazarından bahsetmiyoruz.

Toplam talepte, yatay eksene miktarı değil

Yalnız bir ürün için alınan/satılan miktarı değil,

Belirli bir zaman aralığında ekomideki

asıl üretimi yazıyoruz.

Bunu zaten öğrenmiştik --belirli bir zaman aralığındaki

asıl üretilen miktar gayri safi milli hasıladır.

Bu eksene GSMH yazıyoruz

Bu ne kadar ürettiğimizi gösterir

Sanırım miktar ile arasında bir analoji kurabiliriz.

Ekonominin üretkenliğinin miktarı gibi.

Burdaki eksene ise fiyat seviyesini yazıyoruz.

Fakat burdaki yalnız bir ürün veya hizmetin fiyatı değil

Bu sadece şekerlerin fiyatı değil,

Bu ekonomideki fiyatların genel seviyesi

Mesela ortalamaları, ya da her nasıl ölçerseniz

Bunu bir şekilde ölçtük ve yazdık buraya.

Şimdi göreceğimiz ise bunun da aşağı eğimli bir eğri olduğudur.

Böyle görünüyor.

En azından böyle tahmin edebiliriz

Açıkçası tam olarak böyle göründüğünden emin değiliz.

Ama ekonomistler bazı teorilere dayanarak

böyle göründüğünü söyleyeceklerdir.

Böylesi onlar için daha iyi çünkü

modellerine dayanarak açıklamalar yapabiliyorlar.

Aynı zamanda böylece ekonomideki duygusal etmeni çıkarabilirsiniz

Bu, ekonomik döngüleri açıklamanın bir yolu.

Her ne kadar önceki videolardan bildiğiniz üzere

Ben ekonomide duygusal etmenlerin önemli olduğuna inanıyorum.

Ama yine de aşağı eğimli olacaktır.

Bir kez daha, burdaki bir ürün veya hizmet iken

Buradaki bir bütün olarak ekonomi,

Bu sadece fityatların genel seviyesi.

Bu da ekonominin esas üretkenliği.

Bunun söylediğine göre, eğer fiyatlar yüksekse

Böyle uç değerler nadiren olur,

GSMH sıfırmış gibi gösteriyor.

Neyse, böyle basitleştirebileceğimizi varsayalım.

Belki de şu şekilde çizmeliyim

Böylece uç değerlerde GSMH'yı sıfırlayan değerlerden

kurtulmuş olurum.

Genel olarak eğer fiyatlar yüksekse, GSMH azdır.

Ve eğer her -cetaris paribus- diğer her koşul eşitse

fiyatlar düştükçe, GSMH artacaktır.

Eğimin aşağıya doğru olmasının sebepleri

Burdakinden tamamen farklı.

Burdaki duygusal etmenlere bağlı bir değişimdi.

Fiyatlar yüksekken insanlar: "Şeker almaya ihtiyacım yok...

...dondurma, meyve suyu veya beni mutlu edecek başka bir şey alabilirim."

Ya da, fiyatlar düşükken: "Başka şeyler alacağıma...

...şeker alayım, çünkü böylesi çok daha kârlı" diyecektir.

Burada gerçekleşen şey bu değil.

Burda ne olduğuna dair, toplam talep eğrisinin neden aşağıya oduğunu

katırlamaya çalışan, ekonomistlerin öne sürdüğü

farklı teoriler var.

Bunu yazalım, bu, toplam talep

Bu temelde fiyat seviyesine oranla ekonomide

ne kadar üretkenlik olacağını gösteriyor.

Yani bu toplam talep, bu ise sadece talep.

Toplam talep eğrisinin neden aşağıya eğimli

olduğunu açıklayan üç büyük teori var.

Bunlardan ilki "zenginlik etkisi" dir.

bunu yazayım, ilki "zenginlik etkisi"

Zenginlik etkisinin temelde söylediği -aslında bu da biraz içgüdüsel-

Mesela bazen kendi kendime düşünürken "fiyatlar düşmüş...

...O, fiyatlar düşmüş, maaşlar azalmış, kazanç azalmış

insanlar daha az iyimser olacaklar, ve ekonomi

gittikçe küçülecek" - bu grafikten çıkarımımız bu değil.

Unutmayın, cetaris paribus, diğer tüm koşullar eşit.

Burda yaptığımız şey sadece varsaymak

Eğer bu senaryoyu ele alırsak, sadece fiyatların düştüğünü varsayıyoruz.

Ekonomideki diğer her şey hala eşit.

İstihdam değişmedi, kazançlar değişmedi, insanların iyimserliği aynı seviyede

Değişen tek şey, insanlar bir sabah uyanıyorlar ve

Ekonomideki her şey eskisine göre yarı fiyatında.

İnsanlar yine aynı miktarda tasarruf yapıyorlar,

cüzdanlarındaki nakit para miktarı aynı.

Ve eğer bu gerçekleşirse -geri kalan her şey eşit-

İnsanlar "Cüzdanımdaki aynı miktar para ile, artık daha fazlasını satın alabilirin.

...kendimi daha zengin hissediyorum." işte zenginlik etkisi tam olarak bu.

İnsanlar gidip daha fazla ürün ve hizmet talebinde bulunacaklar.

Çünkü ceplerindki parayla çok daha fazlasını satın alabilirler.

Aynı şekilde her ne sebeple olursa insanlar sabah uyandığında

-unutmayın diğer her şey eşit- her şeyin fiyatı iki katına çıkmışsa

"Aman Allah'ım, artık hiçbir şey satın alamayacağım" diyecekler.

Her şey çok pahalı. Daha az satın almalıyım, daha az talepte bulunacağım.

Böylelikle, zenginlik etkisi -diğer her şeyin eşit olduğunu unutmadan-

neden aşağıya eğimli bir toplam talep eğrisi olduğunu açıklayan

teorilerden bir tanesi.

Diğer teori ise faiz oranlarıyla alakalı.

Buna Tasarruf ve Faiz Oranı Etkisi diyeceğim.

Çünkü, şöyle düşünelim, bu çubuk önceden bir kişinin sahip olduğu tüm parayı gösteriyordu

Burası ise mutlu, üretken bir yaşam için harcamaları gereken miktar olsun

Geri kalan kısım da normalde biriktirecekleri para miktarı.

Her şey bu kadar ucuzladığına göre, artık bütün bu parayı

harcamak zorunda değiller. Çok daha az harcayabilirler.

Belki de artık ürün ve hizmetler için bu kadar harcamaları kâfi.

Ve çok daha fazlasını biriktirebilirler.

Böylelikle burada, -tekrar hatırlayalım-

geriye kalan her şey eşitse ve insanlar sabah uyandığında

her şey yarı fiyatına satılıyorsa, insanlar ihtiyaçlarına

daha az miktarda para harcayabilecekler,

böylece daha fazla para biriktirebilecekler.

Daha önce gördüğümüz üzere tasarruf,

biriktirilen para direk ekonomik sisteme girer

Parayı biriktirirsiniz bankaya koyarsınız

Bu para diğer insanlara ödünç verilmiş olur

Böylelikle tasarruf ettiğiniz miktarda bir artış olduğunda

Unutmayın, geriye kalan her şey eşit- fiyatlar düştüğünde

Biriktirilen para miktarı artar, ki bu arz edilen para miktarında

Ödünç verilmek üzere arz edilen para miktarında artış demektir.

Bunu daha önceki bir videoda görmüştük -eğer ödünç verilebilecek

para miktarını artırsanız, parayı almak için gereken fiyat düşecektir.

Başka bir yoldan bakacak olursak, faiz oranları.

Faiz oranları azalacak.

Faiz oranları azaldığında ise, borç para almak ve yatırım yapmak

daha az maliyetli hale gelir.

Kredi çekip bir ev inşa etmek, bir fabrika kurmak, vb.

Yani faiz oranları düştüğünde, bu yatırımı harekete geçirir

Ki bu da ekonominin büyümesine sebep olur.

Daha çok ürün ve hizmetin üretildiğini görürsünüz.

Aynı şekilde, tam tersi olduğunda

Fiyatlar yükselidiğinde, -buradaki fiyatların düştüğü durum.-

Fiyatlar yükselirse, şimdi insanlar paralarının daha büyük bir kısmını

İhtiyaç duyduklarını düşündükleri şeylere harcayacaklar.

Ve böylece daha az tasarruf olacak.

Ve eğer daha az para birikirse, bu borç alınacak daha az para,

daha yüksek faiz oranları, daha az yatırım demektir.

Böylece ekonomi küçülecektir. Gayri Safi Milli Hasıla azalacaktır.

Burada ise GSMH yükselecektir.

Üçüncü teoride ise, daha doğrusu üçüncü gerekçe,

çünkü ekonomistler için eğrinin aşağıya doğru olması iyi bir şey.

Böylece toplam arz ve talebin iş döngülerini nasıl oluşturduğunu açıklayabiliyorlar.

Üçüncü etmene ise döviz etkisi diyeceğim

Burdaki mantığa göre gidecek olursak -fiyatlar yine düşüyor diyelim.

İkinci gerekçedeki mantığa baktığımızda, fiyatlar düştüğünde

Faiz oranlarının da azaldığını söylemiştik. Çünkü borç verilecek daha fazla para var.

Eğer faiz oranları düşerse, yatırımcılar diytecek ki:

"Kendi ülkemde az faiz alıyorum, neden paramı daha fazla faiz alabileceğim...

...başka bir ülkenin parasına çevirmeyeyim ki?"

Böylece faiz oranları düştüğünde, insanlar döviz almaya başlıyorlar.

Belki öncesinde -diyelim ki Amerika'dan bahsediyoruz-

burada faizler bayağı düşük olsun, ve İngiltere'de daha fazla olsun

Orda fiyatlar aynı oranda düşmemiş olsun,

İnsanlar paralarını dolardan sterline çevirmeye karar verecekler

Ve bunu yaptıklarında, eğer insanlar dolardan pounda çeviriyorsa,

Bunun anlamı doların arzının daha fazla olduğu ve pound için daha fazla talep olduğudur.

Böylece doların fiyatı, pounda kıyasla azalacaktır. Dolar güçsüzleşmiş olacaktır.

Eğer doların diğer para birimlerine göre değeri düşerse, bu biraz karışık bir durum..

Doların değeri diğer birimlere göre düşerse, Amerikan ürün ve hizmetleri,

İngiltere'deki insanlar için ucuzlaşmış olacaktır.

Örneğin Amerika'da bir arabayı 10.000 dolara üretiyorsam,

bütün bu olanlardan önce 10.000$, ki bu 5.000 pound demektir.

Ama artık doların değeri düştüğüne göre, artık 10.000 dolar

4.000 pounda karşılık gelecektir.

Dış tüketiciler artık "Amerikan arabaların fiyatı düştü" diyecek

ve sürekli daha fazla insan Amerikan ürünleri satın almaya başlayacaktır.

Böylece Amerika dışarıya daha fazla satmış olacak.

Ve tekrar, eğer Amerikan ürün ve hizmetlerine daha fazla talep varsa,

Gayrisafi Milli Hasıla, artacaktır.

Yani bu düşük faiz oranlarına,

İnsanları döviz almaya itmeye bağlı.

Ki bu söz konusu para birimini daha ucuz kılacak,

Bu da o ülkenin ürünlerinin dünyanın geri kalanına göre ucuzlaşması anlamına gelir

Ve hepsi en nihayetinde net dışasatımın artmasına sebep olacaktır.

Ya da kısaca şunu diyebilirsiniz:

"Eğer Amerikan dolarının fiyat seviyesi düştüyse,

İnsanlar Amerika'da bir olay var" diyecektir ve net satış artacaktır.

Tekrar belirtirsek, fiyatlar düşükken, GSMH artacaktır.

Açık bir şekilde eğer fiyatlar yükselirse, GSMH'da düşüş gözlemlenir.