[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.57,0:00:05.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu ve bundan sonraki birkaç videoda toplam talep Dialogue: 0,0:00:05.23,0:00:07.03,Default,,0000,0000,0000,,ve toplam tarz adlı iki kavram üzerinde duracağız. Dialogue: 0,0:00:07.03,0:00:08.57,Default,,0000,0000,0000,,Önce toplam talep ile başlayalım. Dialogue: 0,0:00:08.57,0:00:11.37,Default,,0000,0000,0000,,ondan sonra toplam arzdan bahsederiz. Dialogue: 0,0:00:11.37,0:00:13.90,Default,,0000,0000,0000,,Toplam talebi düşündüğümüzde, Dialogue: 0,0:00:13.90,0:00:19.97,Default,,0000,0000,0000,,ve toplam - kelimeleri yazayım - tolam arz hakkında.. Dialogue: 0,0:00:19.97,0:00:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu videoda altını çizmek istediğim nokta, Dialogue: 0,0:00:22.50,0:00:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Birçok açıdan geleneksel arz ve talep kavramlarına benzemesidir. Dialogue: 0,0:00:25.90,0:00:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Ama yine de toplam talep ile klasik talep arasında Dialogue: 0,0:00:28.43,0:00:31.77,Default,,0000,0000,0000,,makro ve mikro ekonomik boyutlarda Dialogue: 0,0:00:31.77,0:00:33.90,Default,,0000,0000,0000,,çok büyük bir farklılık var. Dialogue: 0,0:00:33.90,0:00:36.37,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde makroekonomik düzlemdeki toplam arz ile Dialogue: 0,0:00:36.37,0:00:40.70,Default,,0000,0000,0000,,mikro ekonomik düzlemde sıradan arz arasında da... Dialogue: 0,0:00:40.70,0:00:44.70,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi öncelikle mikro versiyonla başlayalım. Dialogue: 0,0:00:44.70,0:00:47.57,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar makroekonomi kavramları Dialogue: 0,0:00:47.57,0:00:48.90,Default,,0000,0000,0000,,Yani ekonomiye bir bütün olarak bakıyoruz. Dialogue: 0,0:00:48.90,0:00:51.83,Default,,0000,0000,0000,,bunlar makro-- fikirler. Dialogue: 0,0:00:51.83,0:00:53.37,Default,,0000,0000,0000,,Aradaki farkı görbilmek için Dialogue: 0,0:00:53.37,0:00:57.03,Default,,0000,0000,0000,,Önce mikroekonomideki arz ve talep kavramlarına bakalım. Dialogue: 0,0:00:57.03,0:01:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için herhangi bir pazara odaklanabiliriz. Dialogue: 0,0:01:01.03,0:01:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu, şeker pazarı olabilir. Dialogue: 0,0:01:03.50,0:01:06.37,Default,,0000,0000,0000,,İşte burdaki şeker piyasası Dialogue: 0,0:01:06.37,0:01:08.30,Default,,0000,0000,0000,,bunu pek pek çok kez gördük- Dialogue: 0,0:01:08.30,0:01:11.37,Default,,0000,0000,0000,,bu mikroekonomi çalışırken hep yaptığımız şey. Dialogue: 0,0:01:11.37,0:01:14.90,Default,,0000,0000,0000,,Dikey eksene fiyatı koyacağız. Dialogue: 0,0:01:14.90,0:01:17.70,Default,,0000,0000,0000,,birim şeker başına fiyat Dialogue: 0,0:01:17.70,0:01:20.17,Default,,0000,0000,0000,,Yatay eksene ise miktarı, Dialogue: 0,0:01:20.17,0:01:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Belirli bir zaman aralığında alınıp satılmış miktarı yazalım. Dialogue: 0,0:01:23.57,0:01:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Talep eğrisinin aşağıya doğru eğimli olduğunu görmüştük Dialogue: 0,0:01:27.10,0:01:28.77,Default,,0000,0000,0000,,Buna benzer bir şey olması lazım Dialogue: 0,0:01:28.77,0:01:30.90,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yorumlamanın birkaç yolu var. Dialogue: 0,0:01:30.90,0:01:33.90,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan biri yüksek bir fiyat için Dialogue: 0,0:01:33.90,0:01:36.90,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar "Ben neden bu şekeri satın alayım ki" diyecektir. Dialogue: 0,0:01:36.90,0:01:38.37,Default,,0000,0000,0000,,"Bu parayla başka şeyler alabilirim.. Dialogue: 0,0:01:38.37,0:01:40.70,Default,,0000,0000,0000,,-ki bu beni daha fazla mutlu edecektir" Dialogue: 0,0:01:40.70,0:01:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bu üründen az miktarda üretilecektir. Dialogue: 0,0:01:43.30,0:01:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Düşük fiyatta ise Dialogue: 0,0:01:44.97,0:01:47.30,Default,,0000,0000,0000,,düşük fiyatta -burda görüldüğü üzere- Dialogue: 0,0:01:47.30,0:01:49.37,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar "İşte bu çok iyi, şekerler çok ucuz... Dialogue: 0,0:01:49.37,0:01:51.30,Default,,0000,0000,0000,,...istediğim kadar alabilirim" diyecektir. Dialogue: 0,0:01:51.30,0:01:55.03,Default,,0000,0000,0000,,"Lolipop veya dondurma alacağıma şeker alırım" Dialogue: 0,0:01:55.03,0:01:58.10,Default,,0000,0000,0000,,Ve bundan yüksek miktarda alacağım Dialogue: 0,0:01:58.10,0:02:00.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bunu yorumlamanın bir yolu. Dialogue: 0,0:02:00.10,0:02:02.63,Default,,0000,0000,0000,,Bir diğer yol ise kâr marjına bakmaktır. Dialogue: 0,0:02:02.63,0:02:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Burda üretilen ilk şekerler Dialogue: 0,0:02:04.90,0:02:08.43,Default,,0000,0000,0000,,Şeker yemeyi o kadar çok seven birileri vardır ki Dialogue: 0,0:02:08.43,0:02:11.30,Default,,0000,0000,0000,,yüksek fiyattan satın alacaktır. Dialogue: 0,0:02:11.30,0:02:12.97,Default,,0000,0000,0000,,Burda yüksek oranda kâr sağlanır. Dialogue: 0,0:02:12.97,0:02:14.70,Default,,0000,0000,0000,,Fakat daha fazla ürettiğinizde Dialogue: 0,0:02:14.70,0:02:17.10,Default,,0000,0000,0000,,kâr marjınız gittikçe düşmektedir. Dialogue: 0,0:02:17.10,0:02:19.57,Default,,0000,0000,0000,,burdaki insanlara şekeri yine seven, Dialogue: 0,0:02:19.57,0:02:23.37,Default,,0000,0000,0000,,fakat baştaki ilk birimleri alanlar kadar olmayanlar diyebilirsiniz. Dialogue: 0,0:02:23.37,0:02:26.97,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu aşağıya eğimli bir eğrinizin olma sebebi. Dialogue: 0,0:02:26.97,0:02:29.90,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, toplam talepten bahsettiğimizde, Dialogue: 0,0:02:29.90,0:02:32.23,Default,,0000,0000,0000,,Çok benzer görünecek, ama mesele şu ki Dialogue: 0,0:02:32.23,0:02:34.37,Default,,0000,0000,0000,,küçük ama önemli bir farklılık var. Dialogue: 0,0:02:34.37,0:02:38.43,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi çizelim --farklı bir renk ile-- Dialogue: 0,0:02:38.43,0:02:40.37,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de makro versiyonu. Dialogue: 0,0:02:40.37,0:02:43.17,Default,,0000,0000,0000,,Toplam talepten bahsediyoruz. Dialogue: 0,0:02:43.17,0:02:47.03,Default,,0000,0000,0000,,Toplam talepte dikkat etmemiz gereken şey Dialogue: 0,0:02:47.03,0:02:49.30,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomiye bir bütün olarak bakıyoruz Dialogue: 0,0:02:49.30,0:02:52.77,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bir ürün veya hizmetin pazarından bahsetmiyoruz. Dialogue: 0,0:02:52.77,0:02:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Toplam talepte, yatay eksene miktarı değil Dialogue: 0,0:02:55.90,0:03:00.70,Default,,0000,0000,0000,,Yalnız bir ürün için alınan/satılan miktarı değil, Dialogue: 0,0:03:00.70,0:03:04.70,Default,,0000,0000,0000,,Belirli bir zaman aralığında ekomideki Dialogue: 0,0:03:04.70,0:03:06.97,Default,,0000,0000,0000,,asıl üretimi yazıyoruz. Dialogue: 0,0:03:06.97,0:03:09.70,Default,,0000,0000,0000,,Bunu zaten öğrenmiştik --belirli bir zaman aralığındaki Dialogue: 0,0:03:09.70,0:03:13.03,Default,,0000,0000,0000,,asıl üretilen miktar gayri safi milli hasıladır. Dialogue: 0,0:03:13.03,0:03:16.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu eksene GSMH yazıyoruz Dialogue: 0,0:03:16.70,0:03:18.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu ne kadar ürettiğimizi gösterir Dialogue: 0,0:03:18.70,0:03:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Sanırım miktar ile arasında bir analoji kurabiliriz. Dialogue: 0,0:03:20.50,0:03:23.97,Default,,0000,0000,0000,,Ekonominin üretkenliğinin miktarı gibi. Dialogue: 0,0:03:23.97,0:03:27.70,Default,,0000,0000,0000,,Burdaki eksene ise fiyat seviyesini yazıyoruz. Dialogue: 0,0:03:27.70,0:03:31.56,Default,,0000,0000,0000,,Fakat burdaki yalnız bir ürün veya hizmetin fiyatı değil Dialogue: 0,0:03:31.56,0:03:35.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu sadece şekerlerin fiyatı değil, Dialogue: 0,0:03:35.33,0:03:38.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu ekonomideki fiyatların genel seviyesi Dialogue: 0,0:03:38.70,0:03:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Mesela ortalamaları, ya da her nasıl ölçerseniz Dialogue: 0,0:03:42.77,0:03:46.37,Default,,0000,0000,0000,,Bunu bir şekilde ölçtük ve yazdık buraya. Dialogue: 0,0:03:46.37,0:03:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi göreceğimiz ise bunun da aşağı eğimli bir eğri olduğudur. Dialogue: 0,0:03:49.70,0:03:52.48,Default,,0000,0000,0000,,Böyle görünüyor. Dialogue: 0,0:03:52.48,0:03:56.42,Default,,0000,0000,0000,,En azından böyle tahmin edebiliriz Dialogue: 0,0:03:56.42,0:03:58.82,Default,,0000,0000,0000,,Açıkçası tam olarak böyle göründüğünden emin değiliz. Dialogue: 0,0:03:58.82,0:04:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Ama ekonomistler bazı teorilere dayanarak Dialogue: 0,0:04:02.08,0:04:03.95,Default,,0000,0000,0000,,böyle göründüğünü söyleyeceklerdir. Dialogue: 0,0:04:03.95,0:04:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Böylesi onlar için daha iyi çünkü Dialogue: 0,0:04:05.82,0:04:07.82,Default,,0000,0000,0000,,modellerine dayanarak açıklamalar yapabiliyorlar. Dialogue: 0,0:04:07.82,0:04:10.08,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda böylece ekonomideki duygusal etmeni çıkarabilirsiniz Dialogue: 0,0:04:10.08,0:04:12.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu, ekonomik döngüleri açıklamanın bir yolu. Dialogue: 0,0:04:12.95,0:04:15.08,Default,,0000,0000,0000,,Her ne kadar önceki videolardan bildiğiniz üzere Dialogue: 0,0:04:15.08,0:04:18.15,Default,,0000,0000,0000,,Ben ekonomide duygusal etmenlerin önemli olduğuna inanıyorum. Dialogue: 0,0:04:18.15,0:04:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Ama yine de aşağı eğimli olacaktır. Dialogue: 0,0:04:24.42,0:04:27.49,Default,,0000,0000,0000,,Bir kez daha, burdaki bir ürün veya hizmet iken Dialogue: 0,0:04:27.49,0:04:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki bir bütün olarak ekonomi, Dialogue: 0,0:04:29.42,0:04:31.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu sadece fityatların genel seviyesi. Dialogue: 0,0:04:31.36,0:04:34.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu da ekonominin esas üretkenliği. Dialogue: 0,0:04:34.29,0:04:40.70,Default,,0000,0000,0000,,Bunun söylediğine göre, eğer fiyatlar yüksekse Dialogue: 0,0:04:40.70,0:04:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Böyle uç değerler nadiren olur, Dialogue: 0,0:04:42.34,0:04:44.51,Default,,0000,0000,0000,,GSMH sıfırmış gibi gösteriyor. Dialogue: 0,0:04:44.51,0:04:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Neyse, böyle basitleştirebileceğimizi varsayalım. Dialogue: 0,0:04:46.42,0:04:52.02,Default,,0000,0000,0000,,Belki de şu şekilde çizmeliyim Dialogue: 0,0:04:52.02,0:04:54.49,Default,,0000,0000,0000,,Böylece uç değerlerde GSMH'yı sıfırlayan değerlerden Dialogue: 0,0:04:54.49,0:04:56.62,Default,,0000,0000,0000,,kurtulmuş olurum. Dialogue: 0,0:04:56.62,0:04:59.95,Default,,0000,0000,0000,,Genel olarak eğer fiyatlar yüksekse, GSMH azdır. Dialogue: 0,0:04:59.95,0:05:04.55,Default,,0000,0000,0000,,Ve eğer her -cetaris paribus- diğer her koşul eşitse Dialogue: 0,0:05:04.55,0:05:08.68,Default,,0000,0000,0000,,fiyatlar düştükçe, GSMH artacaktır. Dialogue: 0,0:05:08.68,0:05:11.08,Default,,0000,0000,0000,,Eğimin aşağıya doğru olmasının sebepleri Dialogue: 0,0:05:11.08,0:05:12.88,Default,,0000,0000,0000,,Burdakinden tamamen farklı. Dialogue: 0,0:05:12.88,0:05:15.02,Default,,0000,0000,0000,,Burdaki duygusal etmenlere bağlı bir değişimdi. Dialogue: 0,0:05:15.02,0:05:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Fiyatlar yüksekken insanlar: "Şeker almaya ihtiyacım yok... Dialogue: 0,0:05:17.42,0:05:21.28,Default,,0000,0000,0000,,...dondurma, meyve suyu veya beni mutlu edecek başka bir şey alabilirim." Dialogue: 0,0:05:21.28,0:05:26.15,Default,,0000,0000,0000,,Ya da, fiyatlar düşükken: "Başka şeyler alacağıma... Dialogue: 0,0:05:26.15,0:05:29.28,Default,,0000,0000,0000,,...şeker alayım, çünkü böylesi çok daha kârlı" diyecektir. Dialogue: 0,0:05:29.28,0:05:31.82,Default,,0000,0000,0000,,Burada gerçekleşen şey bu değil. Dialogue: 0,0:05:31.82,0:05:35.28,Default,,0000,0000,0000,,Burda ne olduğuna dair, toplam talep eğrisinin neden aşağıya oduğunu Dialogue: 0,0:05:35.28,0:05:38.28,Default,,0000,0000,0000,,katırlamaya çalışan, ekonomistlerin öne sürdüğü Dialogue: 0,0:05:38.28,0:05:40.55,Default,,0000,0000,0000,,farklı teoriler var. Dialogue: 0,0:05:40.55,0:05:43.62,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yazalım, bu, toplam talep Dialogue: 0,0:05:43.62,0:05:48.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu temelde fiyat seviyesine oranla ekonomide Dialogue: 0,0:05:48.42,0:05:51.75,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar üretkenlik olacağını gösteriyor. Dialogue: 0,0:05:51.75,0:05:56.48,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu toplam talep, bu ise sadece talep. Dialogue: 0,0:05:56.48,0:05:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Toplam talep eğrisinin neden aşağıya eğimli Dialogue: 0,0:05:59.48,0:06:03.88,Default,,0000,0000,0000,,olduğunu açıklayan üç büyük teori var. Dialogue: 0,0:06:03.88,0:06:06.75,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan ilki "zenginlik etkisi" dir. Dialogue: 0,0:06:06.75,0:06:16.68,Default,,0000,0000,0000,,bunu yazayım, ilki "zenginlik etkisi" Dialogue: 0,0:06:16.68,0:06:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Zenginlik etkisinin temelde söylediği -aslında bu da biraz içgüdüsel- Dialogue: 0,0:06:20.82,0:06:24.48,Default,,0000,0000,0000,,Mesela bazen kendi kendime düşünürken "fiyatlar düşmüş... Dialogue: 0,0:06:24.48,0:06:30.15,Default,,0000,0000,0000,,...O, fiyatlar düşmüş, maaşlar azalmış, kazanç azalmış Dialogue: 0,0:06:30.15,0:06:33.15,Default,,0000,0000,0000,,insanlar daha az iyimser olacaklar, ve ekonomi Dialogue: 0,0:06:33.15,0:06:37.02,Default,,0000,0000,0000,,gittikçe küçülecek" - bu grafikten çıkarımımız bu değil. Dialogue: 0,0:06:37.02,0:06:40.22,Default,,0000,0000,0000,,Unutmayın, cetaris paribus, diğer tüm koşullar eşit. Dialogue: 0,0:06:40.22,0:06:42.35,Default,,0000,0000,0000,,Burda yaptığımız şey sadece varsaymak Dialogue: 0,0:06:42.35,0:06:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu senaryoyu ele alırsak, sadece fiyatların düştüğünü varsayıyoruz. Dialogue: 0,0:06:47.22,0:06:49.95,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomideki diğer her şey hala eşit. Dialogue: 0,0:06:49.95,0:06:56.48,Default,,0000,0000,0000,,İstihdam değişmedi, kazançlar değişmedi, insanların iyimserliği aynı seviyede Dialogue: 0,0:06:56.48,0:06:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Değişen tek şey, insanlar bir sabah uyanıyorlar ve Dialogue: 0,0:06:59.48,0:07:03.48,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomideki her şey eskisine göre yarı fiyatında. Dialogue: 0,0:07:03.48,0:07:05.82,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar yine aynı miktarda tasarruf yapıyorlar, Dialogue: 0,0:07:05.82,0:07:07.48,Default,,0000,0000,0000,,cüzdanlarındaki nakit para miktarı aynı. Dialogue: 0,0:07:07.48,0:07:10.02,Default,,0000,0000,0000,,Ve eğer bu gerçekleşirse -geri kalan her şey eşit- Dialogue: 0,0:07:10.02,0:07:14.35,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar "Cüzdanımdaki aynı miktar para ile, artık daha fazlasını satın alabilirin. Dialogue: 0,0:07:14.35,0:07:17.35,Default,,0000,0000,0000,,...kendimi daha zengin hissediyorum." işte zenginlik etkisi tam olarak bu. Dialogue: 0,0:07:17.35,0:07:20.42,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar gidip daha fazla ürün ve hizmet talebinde bulunacaklar. Dialogue: 0,0:07:20.42,0:07:25.22,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü ceplerindki parayla çok daha fazlasını satın alabilirler. Dialogue: 0,0:07:25.22,0:07:28.95,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde her ne sebeple olursa insanlar sabah uyandığında Dialogue: 0,0:07:28.95,0:07:34.15,Default,,0000,0000,0000,,-unutmayın diğer her şey eşit- her şeyin fiyatı iki katına çıkmışsa Dialogue: 0,0:07:34.15,0:07:36.48,Default,,0000,0000,0000,,"Aman Allah'ım, artık hiçbir şey satın alamayacağım" diyecekler. Dialogue: 0,0:07:36.48,0:07:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Her şey çok pahalı. Daha az satın almalıyım, daha az talepte bulunacağım. Dialogue: 0,0:07:40.08,0:07:44.82,Default,,0000,0000,0000,,Böylelikle, zenginlik etkisi -diğer her şeyin eşit olduğunu unutmadan- Dialogue: 0,0:07:44.82,0:07:47.55,Default,,0000,0000,0000,,neden aşağıya eğimli bir toplam talep eğrisi olduğunu açıklayan Dialogue: 0,0:07:47.55,0:07:51.15,Default,,0000,0000,0000,,teorilerden bir tanesi. Dialogue: 0,0:07:51.15,0:07:54.08,Default,,0000,0000,0000,,Diğer teori ise faiz oranlarıyla alakalı. Dialogue: 0,0:07:54.08,0:08:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Buna Tasarruf ve Faiz Oranı Etkisi diyeceğim. Dialogue: 0,0:08:06.08,0:08:12.88,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü, şöyle düşünelim, bu çubuk önceden bir kişinin sahip olduğu tüm parayı gösteriyordu Dialogue: 0,0:08:12.88,0:08:18.88,Default,,0000,0000,0000,,Burası ise mutlu, üretken bir yaşam için harcamaları gereken miktar olsun Dialogue: 0,0:08:18.88,0:08:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Geri kalan kısım da normalde biriktirecekleri para miktarı. Dialogue: 0,0:08:21.88,0:08:25.42,Default,,0000,0000,0000,,Her şey bu kadar ucuzladığına göre, artık bütün bu parayı Dialogue: 0,0:08:25.42,0:08:29.22,Default,,0000,0000,0000,,harcamak zorunda değiller. Çok daha az harcayabilirler. Dialogue: 0,0:08:29.22,0:08:36.54,Default,,0000,0000,0000,,Belki de artık ürün ve hizmetler için bu kadar harcamaları kâfi. Dialogue: 0,0:08:36.54,0:08:38.82,Default,,0000,0000,0000,,Ve çok daha fazlasını biriktirebilirler. Dialogue: 0,0:08:38.82,0:08:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Böylelikle burada, -tekrar hatırlayalım- Dialogue: 0,0:08:41.48,0:08:44.15,Default,,0000,0000,0000,,geriye kalan her şey eşitse ve insanlar sabah uyandığında Dialogue: 0,0:08:44.15,0:08:47.22,Default,,0000,0000,0000,,her şey yarı fiyatına satılıyorsa, insanlar ihtiyaçlarına Dialogue: 0,0:08:47.22,0:08:49.08,Default,,0000,0000,0000,,daha az miktarda para harcayabilecekler, Dialogue: 0,0:08:49.08,0:08:51.75,Default,,0000,0000,0000,,böylece daha fazla para biriktirebilecekler. Dialogue: 0,0:08:51.75,0:08:53.95,Default,,0000,0000,0000,,Daha önce gördüğümüz üzere tasarruf, Dialogue: 0,0:08:53.95,0:08:56.48,Default,,0000,0000,0000,,biriktirilen para direk ekonomik sisteme girer Dialogue: 0,0:08:56.48,0:08:57.88,Default,,0000,0000,0000,,Parayı biriktirirsiniz bankaya koyarsınız Dialogue: 0,0:08:57.88,0:09:00.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu para diğer insanlara ödünç verilmiş olur Dialogue: 0,0:09:00.28,0:09:03.95,Default,,0000,0000,0000,,Böylelikle tasarruf ettiğiniz miktarda bir artış olduğunda Dialogue: 0,0:09:03.95,0:09:06.55,Default,,0000,0000,0000,,Unutmayın, geriye kalan her şey eşit- fiyatlar düştüğünde Dialogue: 0,0:09:06.55,0:09:12.22,Default,,0000,0000,0000,,Biriktirilen para miktarı artar, ki bu arz edilen para miktarında Dialogue: 0,0:09:12.22,0:09:22.48,Default,,0000,0000,0000,,Ödünç verilmek üzere arz edilen para miktarında artış demektir. Dialogue: 0,0:09:22.48,0:09:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Bunu daha önceki bir videoda görmüştük -eğer ödünç verilebilecek Dialogue: 0,0:09:25.02,0:09:28.62,Default,,0000,0000,0000,,para miktarını artırsanız, parayı almak için gereken fiyat düşecektir. Dialogue: 0,0:09:28.62,0:09:32.08,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir yoldan bakacak olursak, faiz oranları. Dialogue: 0,0:09:32.08,0:09:33.62,Default,,0000,0000,0000,,Faiz oranları azalacak. Dialogue: 0,0:09:33.62,0:09:36.95,Default,,0000,0000,0000,,Faiz oranları azaldığında ise, borç para almak ve yatırım yapmak Dialogue: 0,0:09:36.95,0:09:39.82,Default,,0000,0000,0000,,daha az maliyetli hale gelir. Dialogue: 0,0:09:39.82,0:09:46.22,Default,,0000,0000,0000,,Kredi çekip bir ev inşa etmek, bir fabrika kurmak, vb. Dialogue: 0,0:09:46.22,0:09:53.95,Default,,0000,0000,0000,,Yani faiz oranları düştüğünde, bu yatırımı harekete geçirir Dialogue: 0,0:09:53.95,0:09:57.95,Default,,0000,0000,0000,,Ki bu da ekonominin büyümesine sebep olur. Dialogue: 0,0:09:57.95,0:10:01.28,Default,,0000,0000,0000,,Daha çok ürün ve hizmetin üretildiğini görürsünüz. Dialogue: 0,0:10:01.28,0:10:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde, tam tersi olduğunda Dialogue: 0,0:10:03.42,0:10:07.15,Default,,0000,0000,0000,,Fiyatlar yükselidiğinde, -buradaki fiyatların düştüğü durum.- Dialogue: 0,0:10:07.15,0:10:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Fiyatlar yükselirse, şimdi insanlar paralarının daha büyük bir kısmını Dialogue: 0,0:10:11.82,0:10:18.48,Default,,0000,0000,0000,,İhtiyaç duyduklarını düşündükleri şeylere harcayacaklar. Dialogue: 0,0:10:18.48,0:10:20.42,Default,,0000,0000,0000,,Ve böylece daha az tasarruf olacak. Dialogue: 0,0:10:20.42,0:10:23.55,Default,,0000,0000,0000,,Ve eğer daha az para birikirse, bu borç alınacak daha az para, Dialogue: 0,0:10:23.55,0:10:27.86,Default,,0000,0000,0000,,daha yüksek faiz oranları, daha az yatırım demektir. Dialogue: 0,0:10:27.86,0:10:37.77,Default,,0000,0000,0000,,Böylece ekonomi küçülecektir. Gayri Safi Milli Hasıla azalacaktır. Dialogue: 0,0:10:37.77,0:10:42.35,Default,,0000,0000,0000,,Burada ise GSMH yükselecektir. Dialogue: 0,0:10:42.35,0:10:45.55,Default,,0000,0000,0000,,Üçüncü teoride ise, daha doğrusu üçüncü gerekçe, Dialogue: 0,0:10:45.55,0:10:48.55,Default,,0000,0000,0000,,çünkü ekonomistler için eğrinin aşağıya doğru olması iyi bir şey. Dialogue: 0,0:10:48.55,0:10:53.75,Default,,0000,0000,0000,,Böylece toplam arz ve talebin iş döngülerini nasıl oluşturduğunu açıklayabiliyorlar. Dialogue: 0,0:10:53.75,0:11:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Üçüncü etmene ise döviz etkisi diyeceğim Dialogue: 0,0:11:04.88,0:11:08.95,Default,,0000,0000,0000,,Burdaki mantığa göre gidecek olursak -fiyatlar yine düşüyor diyelim. Dialogue: 0,0:11:08.95,0:11:12.95,Default,,0000,0000,0000,,İkinci gerekçedeki mantığa baktığımızda, fiyatlar düştüğünde Dialogue: 0,0:11:12.95,0:11:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Faiz oranlarının da azaldığını söylemiştik. Çünkü borç verilecek daha fazla para var. Dialogue: 0,0:11:21.46,0:11:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Eğer faiz oranları düşerse, yatırımcılar diytecek ki: Dialogue: 0,0:11:23.78,0:11:28.51,Default,,0000,0000,0000,,"Kendi ülkemde az faiz alıyorum, neden paramı daha fazla faiz alabileceğim... Dialogue: 0,0:11:28.51,0:11:31.89,Default,,0000,0000,0000,,...başka bir ülkenin parasına çevirmeyeyim ki?" Dialogue: 0,0:11:31.89,0:11:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Böylece faiz oranları düştüğünde, insanlar döviz almaya başlıyorlar. Dialogue: 0,0:11:41.16,0:11:43.69,Default,,0000,0000,0000,,Belki öncesinde -diyelim ki Amerika'dan bahsediyoruz- Dialogue: 0,0:11:43.69,0:11:48.62,Default,,0000,0000,0000,,burada faizler bayağı düşük olsun, ve İngiltere'de daha fazla olsun Dialogue: 0,0:11:48.62,0:11:51.42,Default,,0000,0000,0000,,Orda fiyatlar aynı oranda düşmemiş olsun, Dialogue: 0,0:11:51.42,0:11:54.96,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar paralarını dolardan sterline çevirmeye karar verecekler Dialogue: 0,0:11:54.96,0:12:06.85,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu yaptıklarında, eğer insanlar dolardan pounda çeviriyorsa, Dialogue: 0,0:12:07.07,0:12:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı doların arzının daha fazla olduğu ve pound için daha fazla talep olduğudur. Dialogue: 0,0:12:12.12,0:12:16.70,Default,,0000,0000,0000,,Böylece doların fiyatı, pounda kıyasla azalacaktır. Dolar güçsüzleşmiş olacaktır. Dialogue: 0,0:12:23.14,0:12:28.66,Default,,0000,0000,0000,,Eğer doların diğer para birimlerine göre değeri düşerse, bu biraz karışık bir durum.. Dialogue: 0,0:12:29.43,0:12:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Doların değeri diğer birimlere göre düşerse, Amerikan ürün ve hizmetleri, Dialogue: 0,0:12:34.23,0:12:38.03,Default,,0000,0000,0000,,İngiltere'deki insanlar için ucuzlaşmış olacaktır. Dialogue: 0,0:12:38.03,0:12:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin Amerika'da bir arabayı 10.000 dolara üretiyorsam, Dialogue: 0,0:12:44.10,0:12:51.86,Default,,0000,0000,0000,,bütün bu olanlardan önce 10.000$, ki bu 5.000 pound demektir. Dialogue: 0,0:12:52.10,0:12:55.56,Default,,0000,0000,0000,,Ama artık doların değeri düştüğüne göre, artık 10.000 dolar Dialogue: 0,0:12:55.56,0:12:57.86,Default,,0000,0000,0000,,4.000 pounda karşılık gelecektir. Dialogue: 0,0:12:58.23,0:13:01.90,Default,,0000,0000,0000,,Dış tüketiciler artık "Amerikan arabaların fiyatı düştü" diyecek Dialogue: 0,0:13:01.90,0:13:06.63,Default,,0000,0000,0000,,ve sürekli daha fazla insan Amerikan ürünleri satın almaya başlayacaktır. Dialogue: 0,0:13:06.63,0:13:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Böylece Amerika dışarıya daha fazla satmış olacak. Dialogue: 0,0:13:09.10,0:13:11.43,Default,,0000,0000,0000,,Ve tekrar, eğer Amerikan ürün ve hizmetlerine daha fazla talep varsa, Dialogue: 0,0:13:11.43,0:13:13.66,Default,,0000,0000,0000,,Gayrisafi Milli Hasıla, artacaktır. Dialogue: 0,0:13:14.50,0:13:16.36,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu düşük faiz oranlarına, Dialogue: 0,0:13:16.36,0:13:21.86,Default,,0000,0000,0000,,İnsanları döviz almaya itmeye bağlı. Dialogue: 0,0:13:22.43,0:13:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Ki bu söz konusu para birimini daha ucuz kılacak, Dialogue: 0,0:13:24.30,0:13:27.43,Default,,0000,0000,0000,,Bu da o ülkenin ürünlerinin dünyanın geri kalanına göre ucuzlaşması anlamına gelir Dialogue: 0,0:13:27.43,0:13:32.36,Default,,0000,0000,0000,,Ve hepsi en nihayetinde net dışasatımın artmasına sebep olacaktır. Dialogue: 0,0:13:32.36,0:13:33.90,Default,,0000,0000,0000,,Ya da kısaca şunu diyebilirsiniz: Dialogue: 0,0:13:33.90,0:13:36.10,Default,,0000,0000,0000,,"Eğer Amerikan dolarının fiyat seviyesi düştüyse, Dialogue: 0,0:13:36.10,0:13:42.33,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar Amerika'da bir olay var" diyecektir ve net satış artacaktır. Dialogue: 0,0:13:42.43,0:13:47.76,Default,,0000,0000,0000,,Tekrar belirtirsek, fiyatlar düşükken, GSMH artacaktır. Dialogue: 0,0:13:47.76,0:13:52.40,Default,,0000,0000,0000,,Açık bir şekilde eğer fiyatlar yükselirse, GSMH'da düşüş gözlemlenir.