< Return to Video

Waarom je 'Fahrenheit 451' zou moeten lezen

  • 0:07 - 0:08
    “Het was een genoegen om te branden.
  • 0:08 - 0:11
    Het was een bijzonder genoegen
    om dingen te zien verteren,
  • 0:11 - 0:14
    om dingen zwart te zien worden.”
  • 0:14 - 0:18
    Fahrenheit 451 opent
    met een verrukkelijke gloed --
  • 0:18 - 0:22
    en algauw vernemen we
    wat er in de vlammen opgaat.
  • 0:22 - 0:24
    Ray Bradbury's roman
    stelt zich een wereld voor
  • 0:24 - 0:28
    waar boeken worden verbannen
    uit alle aspecten van het leven --
  • 0:28 - 0:32
    en waar ze bezitten,
    laat staan ze lezen, verboden is.
  • 0:32 - 0:34
    De hoofdpersoon, Montag,
    is als brandman
  • 0:34 - 0:38
    verantwoordelijk voor de vernietiging
    van wat er overblijft.
  • 0:38 - 0:40
    Maar als zijn plezier
    plaats maakt voor twijfel,
  • 0:40 - 0:42
    roept het verhaal kritische vragen op
  • 0:42 - 0:45
    over hoe je verstand
    te bewaren in een samenleving
  • 0:45 - 0:50
    waar vrije wil, zelfexpressie
    en nieuwsgierigheid onder vuur liggen.
  • 0:50 - 0:54
    In Montags wereld hebben massamedia
    het monopolie op informatie,
  • 0:54 - 0:58
    waarmee ze bijna alle vermogen
    tot zelfstandig denken verhinderen.
  • 0:58 - 1:01
    In de metro schallen
    advertenties uit de wanden.
  • 1:01 - 1:06
    Thuis luistert Montags vrouw Mildred
    de klok rond naar de radio
  • 1:06 - 1:10
    en drie van hun livingmuren
    zijn behangen met schermen.
  • 1:10 - 1:14
    Op het werk ruiken
    Montags collega’s naar kerosine.
  • 1:14 - 1:19
    Ze roken en laten hun mechanische hond
    op ratten jagen om de tijd te doden.
  • 1:19 - 1:23
    Als het alarm afgaat stormen ze
    in salamandervormige voertuigen weg
  • 1:23 - 1:27
    om soms hele bibliotheken
    tot op de grond af te branden.
  • 1:27 - 1:31
    Maar terwijl hij dag na dag boeken
    in lichterlaaie zet als ‘zwarte vlinders’,
  • 1:31 - 1:37
    dwaalt Montags geest af en toe af
    naar de illegale boeken thuis.
  • 1:37 - 1:40
    Geleidelijk aan begint hij te twijfelen
    aan de zin van zijn werk.
  • 1:40 - 1:44
    Montag beseft dat hij zich
    altijd al ongemakkelijk voelde,
  • 1:44 - 1:45
    maar de juiste woorden miste
  • 1:46 - 1:48
    om zijn gevoelens
    te uiten in een samenleving
  • 1:48 - 1:53
    waar zelfs het uitspreken van de woorden
    “Er was eens … ” fataal kon zijn.
  • 1:53 - 1:55
    Fahrenheit 451 toont een wereld
  • 1:55 - 1:59
    geregeerd door controle,
    robotica en virtual reality --
  • 1:59 - 2:02
    een visie die zich als
    opmerkelijk vooruitziend bewees,
  • 2:02 - 2:04
    maar ook de bezorgdheid
    van die tijd weergaf.
  • 2:04 - 2:09
    De roman werd gepubliceerd in 1953,
    op het hoogtepunt van de Koude Oorlog.
  • 2:09 - 2:13
    In die tijd staken wijdverbreide
    paranoia en angst de kop op
  • 2:13 - 2:16
    in Bradbury's thuisland,
    de Verenigde Staten,
  • 2:16 - 2:19
    nog versterkt door
    de onderdrukking van informatie
  • 2:19 - 2:21
    en het brutale gesnuffel door de overheid.
  • 2:21 - 2:24
    In het bijzonder richtte
    deze heksenjachtmentaliteit
  • 2:24 - 2:26
    zich op kunstenaars en schrijvers
  • 2:26 - 2:29
    die verdacht werden
    van communistische sympathieën.
  • 2:29 - 2:32
    Bradbury werd gealarmeerd
    door deze culturele repressie.
  • 2:32 - 2:36
    Hij geloofde dat het een gevaarlijk
    precedent schiep voor verdere censuur
  • 2:36 - 2:39
    en werd herinnerd aan de vernietiging
    van de Bibliotheek van Alexandrië
  • 2:39 - 2:42
    en de boekverbrandingen
    door fascistische regimes.
  • 2:42 - 2:46
    Hij verkende deze ijzingwekkende
    verbanden in Fahrenheit 451,
  • 2:46 - 2:49
    getiteld naar de temperatuur
    waarbij papier gaat branden.
  • 2:49 - 2:53
    De nauwkeurigheid van deze temperatuur
    wordt in twijfel getrokken,
  • 2:53 - 2:55
    maar dat doet niets af
    aan het aanzien van de roman
  • 2:55 - 2:58
    als een meesterwerk
    van dystopische fictie.
  • 2:58 - 3:00
    Dystopische fictie als genre
  • 3:00 - 3:03
    versterkt verontrustende kenmerken
    van de wereld om ons heen
  • 3:03 - 3:07
    en verbeeldt de gevolgen ervan
    als je ze doortrekt tot het uiterste.
  • 3:07 - 3:09
    In veel dystopische verhalen
  • 3:09 - 3:13
    legt de overheid beperkingen op
    aan onwillige onderdanen.
  • 3:13 - 3:15
    Maar in Fahrenheit 451
  • 3:15 - 3:18
    leert Montag dat het
    de apathie van de massa was
  • 3:18 - 3:20
    die aanleiding gaf tot het huidige regime.
  • 3:20 - 3:23
    De overheid hoefde alleen te spelen
    met de korte aandachtsspanne
  • 3:23 - 3:26
    en de honger naar
    hersenloos entertainment,
  • 3:26 - 3:29
    wat de uitwisseling van ideeën
    de kop indrukte.
  • 3:29 - 3:34
    Als cultuur verdwijnt,
    volgen verbeelding en zelfexpressie.
  • 3:34 - 3:37
    Zelfs de manier waarop mensen
    met elkaar praten wordt uitgehold --
  • 3:37 - 3:39
    zoals wanneer Montags baas Captain Beatty
  • 3:39 - 3:42
    de versnelling van
    de massacultuur omschrijft:
  • 3:42 - 3:44
    "Versnel de film, Montag.
  • 3:44 - 3:47
    SNEL. KLIK? PIK?
    KIJK, OOK, NU, FLIK, HIER,
  • 3:47 - 3:53
    DAAR, RAP, PAS, BOVEN, ONDER, IN, UIT,
    WAAROM, HOE, WIE, WAT, WAAR, HÈ? OE!
  • 3:53 - 3:55
    BANG! KLOP! SLA, BING, BANG, BOEM!
  • 3:55 - 3:58
    VERTEER-VERTEERT,
    VERTEREN-VERTEER-VERTEERT.
  • 3:58 - 4:01
    POLITIEK? EÉN KOLOM, TWEE ZINNEN, EEN KOP!
  • 4:01 - 4:04
    Dan, zomaar ineens, verdwijnt alles!"
  • 4:04 - 4:06
    In deze barre wereld leert Montag
  • 4:06 - 4:09
    hoe moeilijk het is
    om tegen de stroom op te roeien
  • 4:09 - 4:11
    als je elke houvast kwijt bent.
  • 4:11 - 4:15
    Al met al is Fahrenheit 451
    een portret van het onafhankelijk denken
  • 4:15 - 4:16
    op de rand van uitsterven --
  • 4:16 - 4:20
    en een parabel over een samenleving
    die medeplichtig is
  • 4:20 - 4:22
    aan haar eigen verbranding.
Title:
Waarom je 'Fahrenheit 451' zou moeten lezen
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-fahrenheit-451-iseult-gillespie

De roman van Ray Bradbury verbeeldt een wereld waarin boeken worden gebannen en waar boeken bezitten, laat staan lezen, verboden is. De hoofdpersoon, Montag, is een brandweerman die verantwoordelijk is voor het vernietigen van wat overblijft. Het verhaal werpt de vraag op: hoe kun je je verstand bewaren in een samenleving waarin vrije wil, zelfexpressie en nieuwsgierigheid onder vuur liggen? Iseult Gillespie onderzoekt wat deze dystopische roman tot een klassieker maakt.

Les van Iseult Gillespie, geregisseerd door Anton Bogaty.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:22

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.