Γιατί το μετρικό σύστημα είναι σημαντικό - Ματ Άντικοουλ

Δείτε το πλήρες μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/why-the-metric-system-matters-matt-anticole

Για την πλειονότητα της καταγεγραμμένης ανθρώπινης ιστορίας, οι μονάδες μέτρησης όπως το βάρος ενός κόκκου σιταριού και το μήκος μιας παλάμης, δεν ήταν ακριβείς και διέφεραν από περιοχή σε περιοχή. Σήμερα, οι συνεπείς μετρήσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής σε τέτοιο βαθμό που είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε το πόσο σπουδαίο κατόρθωμα αυτό αποτελεί για την ανθρωπότητα. Ο Ματ Άντικοουλ ανακαλύπτει την τρελή ιστορία του μετρικού συστήματος.

Μάθημα από τον Ματ Άντικοουλ, ψηφιακή απεικόνιση από το Γκλομπίζκο.

Τι συνδέει τη Γαλλική Επανάσταση

με το ατύχημα της πρόσκρουσης ενός
δορυφόρου της ΝΑΣΑ, αξίας 200 εκατομμυρίων

στην επιφάνεια του Άρη;

Πολλά στην πραγματικότητα.

Η πρόσκρουση αυτή συνέβη
εξαιτίας κάποιου λάθους

στη μετατροπή μονάδων
μεταξύ δύο συστημάτων μέτρησης -

των αμερικάνικων μονάδων

και των ισοδυνάμων τους
στο μετρικό σύστημα ή σύστημα S.I.

Ποια είναι όμως η σύνδεσή του
με τη Γαλλική Επανάσταση;

Ας το εξηγήσουμε.

Στην πλειονότητα της καταγεγραμμένης
ανθρώπινης ιστορίας,

μονάδες όπως το βάρος ενός κόκκου σιταριού
ή το μήκος μιας παλάμης

δεν ήταν ακριβείς
και διέφεραν από περιοχή σε περιοχή.

Οι διαφορετικές περιοχές όχι μόνο
χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μετρήσεις,

αλλά είχαν και εντελώς διαφορετικά
αριθμητικά συστήματα.

Στα τέλη του Μεσαίωνα,
το Ινδο-αραβικό δεκαδικό σύστημα

σχεδόν αντικατέστησε τους ρωμαϊκούς
αριθμούς και τα κλάσματα στην Ευρώπη,

αλλά οι προσπάθειες ακαδημαϊκών,
όπως του Τζον Γουίλκινς, να προωθήσουν

τις βασισμένες στο δεκαδικό σύστημα
μετρήσεις ήταν λιγότερο επιτυχημένες.

Με 250.0000 διαφορετικές μονάδες
στη Γαλλία και μόνο,

οποιαδήποτε ευρείας κλίμακας αλλαγή
θα προκαλούσε τρομερή αναστάτωση.

Και το 1789, προέκυψε αυτή η αναστάτωση.

Οι ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης
δεν ανέτρεψαν απλά τη μοναρχία.

Επεδίωξαν να μεταμορφώσουν
πλήρως την κοινωνία

σύμφωνα με τις ορθολογικές
αρχές του Διαφωτισμού.

Όταν η νέα κυβέρνηση ανέλαβε την εξουσία,

η Ακαδημία των Επιστημών συνεδρίασε για
να αναμορφώσει το σύστημα των μετρήσεων.

Οι παλαιές μονάδες, αυθαίρετα επιλεγμένες
ή βασισμένες σε τοπικές παραδόσεις

αντικαταστάθηκαν από μαθηματικές
και φυσικές σχέσεις.

Για παράδειγμα, το μέτρο,
από την ελληνική λέξη για τη μέτρηση,

ορίστηκε ως το 1/10.000.000 της απόστασης
μεταξύ Ισημερινού και Βόρειου Πόλου.

Και το νέο σύστημα μετρήσεων ήταν,
κατά τον Μαρκήσιο ντε Κοντορσέ,

«Για όλους και για πάντα».

Ο καθορισμός πρότυπων μετρήσεων

προσέφερε πολιτικά πλεονεκτήματα
και στους Επαναστάτες.

Οι ευγενείς δε μπορούσαν πλέον
να ελέγξουν τις τοπικές μονάδες

για να αποσπάσουν περισσότερο ενοίκιο
από τους κοινούς πολίτες,

ενώ η κυβέρνηση μπορούσε να συλλέγει
τους φόρους πιο αποτελεσματικά.

Η επιλογή ενός νέου ημερολογίου από την
Επανάσταση, με εβδομάδες των 10 ημερών,

μείωσε τη δύναμη της Εκκλησίας,
μέσω της εξάλειψης των Κυριακών.

Η υιοθέτηση του νέου συστήματος
δεν ήταν εύκολη.

Στην πραγματικότητα, προκάλεσε ένα χαμό.

Στην αρχή, οι πολίτες χρησιμοποιούσαν
παράλληλα νέες και παλιές μονάδες,

και το ημερολόγιο της Επανάστασης
τελικά εγκαταλείφθηκε.

Όταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης
ανέλαβε την εξουσία,

επέτρεψε στις μικρές επιχειρήσεις
να χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές μονάδες

εξορθολογισμένες στο μετρικό σύστημα.

Όμως το μετρικό σύστημα παρέμεινε
ως πρότυπο για επίσημη χρήση,

και διαδόθηκε σε όλη την ήπειρο,
μαζί με την εξάπλωση των Γαλλικών συνόρων.

Ενώ η αυτοκρατορία του Ναπολέοντα
διήρκησε οκτώ χρόνια,

η κληρονομιά του κράτησε πολύ περισσότερο.

Μερικές Ευρωπαϊκές χώρες επέστρεψαν
στο παλιό σύστημα μετρήσεων

με την απελευθέρωσή τους.

Άλλες αντιλήφθηκαν την αξίας
της χρήσης κοινών σταθμών

σε μια εποχή διεθνούς εμπορίου.

Μετά την Πορτογαλία, και η Ολλανδία
επέλεξε εθελοντικά το μετρικό σύστημα,

ενώ κι άλλα έθνη ακολούθησαν,

με τις αποικιακές αυτοκρατορίες
να διαδίδουν το σύστημα σε όλον τον κόσμο.

Ως βασικός αντίπαλος της Γαλλίας,
η Βρετανία αντιστάθηκε

στις επαναστατικές ιδέες και
διατήρησε τις παραδοσιακές της μονάδες.

Αλλά κατά τη διάρκεια
των επόμενων δύο αιώνων,

η Βρετανική αυτοκρατορία
έκανε αργά τη μετάβαση,

αποδεχόμενη αρχικά το μετρικό σύστημα
σαν εναλλακτική επιλογή

προτού σταδιακά το καθιερώσει ως επίσημο.

Όμως, η αλλαγή αυτή ήρθε καθυστερημένα
για δεκατρείς πρώην αποικίες

που είχαν ήδη ανεξαρτητοποιηθεί.

Οι ΗΠΑ διατήρησαν τις Αγγλικές μονάδες
μέτρησης του αποικιακού τους παρελθόντος

και σήμερα παραμένουν
ως μία από τις τρεις μόνο χώρες

που δεν έχουν εξ ολοκλήρου
υιοθετήσει το μετρικό σύστημα.

Παρά τις συνεχείς πρωτοβουλίες
για χρήση του μετρικού συστήματος,

πολλοί Αμερικάνοι θεωρούν πιο εύληπτες
μονάδες όπως το πόδι και τη λίβρα.

Και κατά ειρωνικό τρόπο, κάποιοι θεωρούν
το κάποτε επαναστατικό μετρικό σύστημα

ως σύμβολο παγκόσμιας συμμόρφωσης.

Παρόλα αυτά, το μετρικό σύστημα
χρησιμοποιείται σχεδόν καθολικά

στην επιστήμη και την ιατρική,

και συνεχίζει να εξελίσσεται
σύμφωνα με τις πρωταρχικές του επιδιώξεις.

Για ένα μεγάλο διάστημα,

οι πρότυπες μονάδες ορίζονταν σύμφωνα με
προσεκτικά διατηρημένα φυσικά πρωτότυπα.

Χάρις όμως στη βελτιωμένη τεχνολογία
και ακρίβεια, τα αντικείμενα αυτά,

περιορισμένης πρόσβασης
και αναξιόπιστης μακροβιότητας,

αντικαθίστανται στις μέρες μας από
πρότυπα βασισμένα σε παγκόσμιες σταθερές,

όπως η ταχύτητα του φωτός.

Η συνέπεια των μετρήσεων αποτελεί
αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας

και είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε

πόσο σπουδαίο κατόρθωμα
έχουν αποτελέσει για την ανθρωπότητα.

Και όπως ακριβώς προήλθε
από μια πολιτική επανάσταση,

το μετρικό σύστημα εξακολουθεί
να είναι καίριας σημασίας

για τις επερχόμενες επαναστάσεις
στο πεδίο της επιστήμης.