Jacqueline Novogratz, per nje arratisje nga varferia.

Jacqueline Novogratz tregon nje histori rrenqethese te takimit me Xhejn ne nje lagje te varfer ne Nairobi, nje ish prostitute, qe enderronte t'i shpetonte varferise, te behej mjeke dhe te martohej, te cilat ju permbushen ne menyre te papritur.

Une kam punuar ne ceshtjet e varferise per me shume se 20 vjet,

dhe eshte ironike qe problemi dhe pyetja me te cilen ballafaqohem me teper

eshte sesi ju me te vertete e perkufizoni varferine. Cfare nenkupton ajo?

Keshtu shpesh, ne e shohim termat e dollarit --

njerez qe bejne me pak se nje, dy apo tre dollare ne dite.

Dhe ende kompleksiteti i varferise me te vertete duhet te shohi tek

te ardhurat si vetem e vetem nje ndryshim.

Sepse me te vertete, eshte nje gjendje ne lidhje me zgjedhjet

dhe mungeses se lirise.

Dhe kam patur nje pervoje qe me te vertete thelloi dhe sqaroi per mua

njohurite qe une kam.

Ajo ndodhi ne Kenia, dhe dua ta ndaj ate me ju.

Une isha me miken time fotografe, Susan Meiselas,

ne lagjet e varfera te Mathare Valley.

Tashme, Mathare Valley eshte nje nder lagjet me te vjetra ne Afrike.

Kjo eshte rreth tre milje nga Nairobi,

nje milje e gjate dhe rreth dy te dhjetat milje e gjere

ku mbi gjysem milion e njerezve

jetojne te mbipopulluar ne keto kasolle te vogla teneqeje,

brez pas brezi, duke i marre me qera,

shpesh tete ose dhjete njerez ne dhome.

Dhe eshte e njohur per prostitucionin, dhunen, drogen.

Nje vend i veshtire qe te rritesh.

Dhe kur ne po ecnim ne rrugicat e ngushta,

ishte vertet e pamundur te mos shkelje ne

ujerat e zeza dhe ne mbeturinat anash shtepive te vogla.

Por ne te njejten kohe ishte gjithashtu

e pamundur per te mos pare vitalitetin njerezor,

aspiratat dhe ambicien e njerezve qe jetojne atje.

Grate qe lajne femijet, qe lajne rrobat e tyre, e qe i varin ato jashte per ti thare.

Une e takova kete gruan, Mama Rose,

e cila ka marre me qera ate kasolle te vogel teneqeje per 32 vjet,

e ku jeton me shtate femijet e saj.

Kater prej te cileve flene ne nje krevat tek,

dhe tre flene ne balte dhe dysheme linoleumi.

Dhe ajo i mban te gjithe ne shkolle duke shitur uje nga nje kioske,

dhe duke shitur sapun dhe buke nga nje dyqan i vogel.

Ishte gjithashtu nje dite pas zgjedhjeve presidenciale,

dhe me beri te kujtoj sesi Mathare eshte ende e lidhur me globin.

Dhe une do te shihja femije ne qoshet e rrugeve,

dhe ato do te thone "Obama, ai eshte vellai jone!"

Dhe une do te them "Obama eshte vellai im, keshtu qe kjo te ben edhe ty vellain tim."

Ato do te te shohin cuditshem, dhe me pas do te thone, "Qepalla!"

Dhe ishte pikerisht ky momenti qe takova Xhejn.

Me beri pershtypje menjehere miresia dhe butesia e fytyres se saj,

dhe i kerkova te me tregonte historine e saj.

Ajo filloi duke me thene endrren e saj. Ajo tha, "Une kisha dy".

Endrra ime e pare ishte te behesha mjeke,

dhe e dyta te martohesha me nje njeri te mire

qe do te qendronte me mua dhe familjen time.

Per shkak sepse mamaja ime ishte beqare,

dhe nuk mundi te perballonte pagesat per taksat e shkolles.

Keshtu qe mu desh qe te hiqja dore nga endrra e pare, dhe u fokusova tek e dyta."

Ajo u martua kur ishte vetem 18, dhe lindi menjehere femije.

Dhe kur beri 20, e gjeti veten shtatzene me nje femije te dyte,

mamaja e saj vdiq dhe i shoqi e la ate -- duke u martuar me nje femer tjeter.

Pra, ajo ishte perseri ne Mathare, pa te ardhura, pa nje profesion, pa para.

Dhe keshtu ajo u kthye ne prostitute.

Nuk ishte ashtu sic e mendojme ne.

Ajo shkonte ne qytet gjate nates me rreth 20 vajza,

duke kerkuar pune, dhe ndonjehere kthehej me ca para

ose ndonjehere pa gje.

Ajo tha, "E dini cfare, varferia nuk ishte dhe aq e keqe. Por, ishte poshterimi

dhe sikleti i gjithe kesaj."

Ne 2001, jeta e saj ndryshoi.

Ajo kishte nje miken e saj, qe kish degjuar per organizaten, Jamii Bora,

qe u jepte para hua njerezve pavaresisht sa te varfer ishin,

me kusht që te kishin siguruar nje shume proporcionale ne kursime.

Dhe keshtu ajo u mundua nje vit per te ruajtur 50 dollare,

dhe filloi te merrte borxh, dhe me kalimin e kohes ajo arriti te blinte nje makine qepese.

Ajo filloi te qepte.

Dhe kjo e shnderroi ne ate qe eshte tani,

ajo shkon ne tregjet e dores se dyte,

dhe per rreth tre dollar e 25 cent ajo blen nje fustan te vjeter mbremje.

Disa prej tyre mund te jene ato qe keni dhene ju.

Dhe i ndryshon modelin me rrudha dhe shirita,

dhe i ben keto rroba te gatshme qe ja shet grave

per vajzat e tyre per 16 vjetorin ose per Kungaten e pare --

ato momente historike ku njerezit duan te festojne

te gjithe se bashku pertej spektrit ekonomik.

Dhe ajo ben me te vertete nje biznes te mire. Ne te vertete, une e pashe ate

qe ecte rrugeve duke shitur. Dhe pa e kuptuar,

nje turme grash u mblodh rreth saj, te blinte keto veshje.

Dhe une reflektova, nderkohe qe shihja ate duke shitur fustanet

dhe gjithashtu bizhute qe ajo vete bente,

qe tani Xhejn ben me shume se kater dollare ne dite.

Dhe nga shume percaktime ajo nuk eshte me e varfer.

Por ajo akoma jeton ne Mathare Valley.

Ajo nuk mund te levize.

Ajo jeton me gjithe ate pasiguri,

dhe ne te vertete, ne janar, pergjate trazirave etnike,

ajo ishte perzene nga shtepia e saj dhe i duhej te gjente nje kasolle te re

ne te cilen ajo do te jetonte..

Jamii Bora e kupton ate. Dhe kupton gjithashtu

qe kur ne jemi duke folur rreth varferise

ne kemi marre parasysh te gjithe njerezit e niveleve te ndryshem ekonomik.

Dhe keshtu me kapitalin e pacientit nga Acumen dhe organizatat e tjera,

kredive dhe investimeve qe do te shkojne per nje afat te gjate me ta,

ato ndertuan strehime me kosto te ulet,

rreth nje ore jashte qendres se Nairobit.

Ata e projektuan ate nga prespektiva e

klienteve sic ishte Xhejn,

duke insistuar tek pergjegjesite dhe pergjegjshmerite.

Keshtu ajo kishte per te dhene 10 perqind te hipotekes --

te vleres se pergjithshme, ose rreth 400 dollar te kursimeve.

Dhe me pas ato pershtatin hipoteken e saj per cfare ajo ka paguar per baraken e saj te vogel.

Dhe ne javet e ardhshme, ajo do te jete

ndermjet 200 familjeve te para qe levizin drejt ketij strehimi.

Kur e pyeta ate nese i trembej dickaje,

ose nese asaj i mungonte dicka nga Mathare,

ajo mu pergjigj, "Cfare mund te kem frike

qe nuk e kam ballafaquar tashme?

Une jam mbartese pozitive ndaj HIV. Une kam luftuar me te gjitha."

Dhe ajo tha, "Cfare mund te me mungoje?

Ju mendoni se do te me mungoje dhuna apo droga? Mungesa e intimitetit?

Ju mendoni se do te me mungoje meraku nese femijet e mi do te kthehen ne shtepi

ne fundin e dites?" Ajo tha "Nese me jep 10 minuta

cantat e mia do te paketohen."

Une e pyeta, "Po rreth endrrave te tua?"

dhe ajo mu pergjigj, "Epo ju e dini,

qe endrrat e mia nuk duken me ashtu sic ishin kur isha e vogel.

Por nese e mendoj tani, une mendoja se doja te kisha nje burre,

por ajo qe doja ne te vertete ishte nje familje

qe te kishte dashuri. Dhe une i dua femijet e mi me tere forcen time, dhe ato me duan gjithashtu."

Ajo tha, "Une mendoja se doja te behesha mjeke,

por ajo cka ne te vertete une doja ishte te isha dikush

qe do i sherbente, qetesonte dhe sheronte njerezit.

Keshtu qe une ndihem e bekuar me cdo gje qe kam,

dhe qe 2 here ne jave une shkoj dhe keshilloj pacientet HIV mbartes.

Dhe i them, "Me shikoni mua. Ju nuk jeni te vdekur.

Ju jeni akoma gjalle. Nese ju jeni akoma gjalle ju duhet te sherbeni."

Dhe ajo vazhdoi, "Une nuk jam nje mjeke qe jep ilace.

Por ndoshta une, jap dicka me te mire

sepse i jap shprese."

Dhe ne mes te kesaj krize ekonimike,

ku shume prej nesh jane prirur per te terhequr

friken, une mendoj qe ne jemi te mirepershtatur

per te marre nje sinjal nga Xhejn dhe te arrijme

te kuptojme qe te qenit i varfer nuk do te thote te jesh i rendomte.

Sepse kur sistemet nuk funksionojne,

si ato te cilat jemi duke pare rreth botes,

eshte nje mundesi me teper per shpikje dhe per risi.

Eshte nje mundesi e vertete per te ndertuar nje bote

ku ne mund te perhapim sherbimet dhe produktet

tek te gjithe qeniet njerezore, ne menyre qe ato te mund

te marrin vendime dhe te bejne zgjedhje per veten e tyre.

Une sinqerisht besoj qe kjo eshte rruga ne te cilen dinjiteti fillon.

Ne ja kushtojme kete Xhejnit dhe botes se saj.

Dhe eshte po aq e rendesishme, t'ja kushtojme kete vetes tone.

Faleminderit.

(Duartrokitje)