< Return to Video

Federalism: Crash Course Government and Politics #4

  • 0:03 - 0:07
    Chào, tôi là Craig và đây là Crash Course.
    Hôm nay chúng ta tìm hiểu về
  • 0:07 - 0:09
    một khái niệm căn bản,
    Chủ Nghĩa Liên Bang.
  • 0:10 - 0:14
    Xin lỗi. Mày không còn là động vật
    đang bị đe dọa nữa.
  • 0:15 - 0:18
    CN liên bang khá là rắc rối
    vì nó bao gồm chữ Liên Bang như
  • 0:18 - 0:21
    chính phủ liên bang, chỉ toàn bộ
    chính phủ Hoa Kỳ.
  • 0:22 - 0:26
    nó hoàn toàn trái ngược với
    CN Liên Bang. Khó hiểu ư? Google nhé.
  • 0:26 - 0:29
    Trong video này sẽ giải thích.
    Vậy nên hãy xem video này.
  • 0:29 - 0:36
    Hãy theo giõi nhé.
  • 0:35 - 0:38
    [Giới thiệu]
  • 0:38 - 0:41
    Vậy, cn liên bang là gì?
    Nói đơn giản, quyền lực được chia sẻ
  • 0:42 - 0:45
    giữa chính phủ liên bang
    và chính phủ của các tiểu bang.
  • 0:45 - 0:48
    Chính phủ quốc gia hay còn gọi là
    chính phủ liên bang
  • 0:49 - 0:52
    và chính phủ tiểu bang thì luôn
    gọi là chính phủ tiểu bang.
  • 0:52 - 0:55
    Bởi vì Hoa Kỳ là một liên hiệp của
    các bang.
  • 0:56 - 0:59
    Riêng đối với tôi, liên bang
    nghĩa là sandwich thịt hun khói.
  • 0:59 - 1:04
    Cho tôi một liên bang, một mặt có
    sốt cà chua. Cảm ơn.
  • 1:05 - 1:08
    Trong hệ thống liên bang, chính phủ
    quản lý một số thứ, ví dụ:
  • 1:05 - 1:05
    khá là ngu ngốc.
  • 1:09 - 1:12
    chiến tranh và chuyển phát thư,
    trong khi cp tiểu bang quản lý
  • 1:12 - 1:16
    giấy phép lái xe, giấy phép săn bắn,
    giấy phép đi bar, giấy phép nha sỹ
  • 1:17 - 1:21
    giấy phép giết - ko, đó là James Bond, Anh
    Tôi hi vọng các tiểu bang không làm thế.
  • 1:22 - 1:22
  • 1:22 - 1:25
    Khá đơn giản? Có lẽ không
    có một số khía cạnh được quản lý
  • 1:25 - 1:29
    bởi cả chính phủ quốc gia và tiểu bang.
    Thuế là một ví dụ.
  • 1:29 - 1:32
    Có thuế của tiểu bang và của liên bang.
    Nhưng nó còn phức tạp hơn
  • 1:33 - 1:36
    bởi có nhiều loại liên bang
    tùy vào gai đoạn lịch sử
  • 1:36 - 1:42
    mà chúng ta đang nói đến.
    Ugh! Stan! Sao lịch sử lại phức tạp vậy?
  • 1:43 - 1:47
    mày có nói cho tao không? Stan?
  • 1:47 - 1:49
    Cơ bản, có 2 loại chủ nghĩa liên bang,
  • 1:50 - 1:53
    không liên quan tới Aaron Burr,
    thường chỉ thời kỳ trong lịch sử
  • 1:54 - 1:58
    từ khi lập quốc đến
    thời Chính sách mới (New Deal)
  • 1:58 - 2:01
    bắt đầu được áp dụng từ 1930s.
    Hãy bắt đầu từ cái đơn giản
  • 2:02 - 2:04
    với Bong Bóng Suy Nghĩ.
  • 2:03 - 2:09
    Bắt đầu từ 1788 đến 1937, nước Mỹ
    sống dưới một chế độ của song liên bang,
  • 2:10 - 2:13
    quyền lực chính phủ được phân phối
    giữa các tiểu bang và liên bang.
  • 2:12 - 2:15
    Chú ý rằng tôi không dùng từ phân chia,
    bởi tôi không muốn
  • 2:16 - 2:19
    nhầm lẫn giữa cn liên bang
    và phân chia quyền lực.
  • 2:20 - 2:23
    Trong song liên bang, có một số thứ
    chỉ có cp tiểu bang quản lý.
  • 2:23 - 2:24
    Đó là Lập pháp.
  • 2:25 - 2:28
    CP Quốc gia có quyền lập pháp
    đối với các công trình xuyên quốc gia
  • 2:28 - 2:32
    như giao thông, kênh đào, trợ cấp,
    và thuế nhập khẩu thuộc vào
  • 2:32 - 2:35
    chính sách đối ngoại.
    CP Liên bang sở hữu đất công
  • 2:36 - 2:39
    và quản lý cấp bằng sáng chế
    để bảo vệ cho các nhà sáng chế
  • 2:40 - 2:43
    của tất cả các tiểu bang.
    Và bởi vì bạn muốn 1 đô ở Delaware
  • 2:42 - 2:45
    cũng giá trị như 1 đô ở Georgia,
    CPLB cũng kiểm soát tiền tệ.
  • 2:46 - 2:50
    CPTB kiểm soát luật tài sản, thừa kế,
    thương mại, ngân hàng
  • 2:51 - 2:56
    công ty, bảo hiểm, hôn nhân gia đình
    các luật về đạo đức
  • 2:55 - 2:59
    như là nude nơi công cộng.
    Các vấn đề y tế, giáo dục
  • 2:59 - 3:03
    luật hình sự bao gồm cái gì thuộc
    hình sự và xử như thế nào,
  • 3:04 - 3:08
    luật sử dụng đất đai, bao gồm cả nước
    và khoáng sản. Luật bầu cử nội bang
  • 3:07 - 3:11
    và luật về cấp giấy phép,
    kiểu như cần gì để lái xe,
  • 3:11 - 3:14
    hay để mở quán bar,
    hay để trở thành James Bond.
  • 3:13 - 3:17
    Vậy dưới chế độ song liên bang, tiểu bang
    có quyền lập pháp trên nhiều mặt
  • 3:17 - 3:21
    hơn liên bang. Những quản lý về
    ý tế và đạo đức đôi khi gọi là
  • 3:21 - 3:25
    quyền cảnh sát thường thuộc về tiểu bang.
    Bởi vì sự phân rõ ràng ngặt giữa 2 loại chính phủ,
  • 3:25 - 3:29
    song liên bang đôi khi còn gọi là
    chiếc bánh nhiều lớp. Ngon.
  • 3:30 - 3:33
    Và nó nhất quán đối với truyền thống
    giới hạn chính phủ mà nhiều người Mỹ ủng hộ.
  • 3:34 - 3:34
    Cảm ơn Bong bóng suy nghĩ.
  • 3:34 - 3:37
    Bây giờ, nhiều người trong số bạn sẽ tự hỏi,
    ở đâu liên bang có quyền lực
  • 3:37 - 3:41
    làm mọi việc của tiểu bang?
    Nói chung là, hiến pháp Mỹ
  • 3:40 - 3:45
    Chương I, Khoản 8, Điều 3 cho quốc hội
    quyền điều hành thương mại
  • 3:46 - 3:49
    với nước ngoài, và giữa các tiểu bang
    và với các bộ lạc."
  • 3:50 - 3:53
    Đây còn gọi là luật thương mại,
    và nó là cơ sở
  • 3:53 - 3:55
    cho song liên bang và hợp tác liên bang.
  • 3:55 - 3:57
    Trong thế kỷ 19, tòa án tối cao
    quyết định
  • 3:58 - 4:02
    hầu hết các hoạt động của bất cứ một
    chính phủ nào, liên bang hay tiểu bang
  • 4:03 - 4:06
    căn cứ vào luật thương mại.
    Điều này về cơ bản nghĩa là
  • 4:06 - 4:08
    có rất ít kiểm soát về kinh doanh.
    Tự do !
  • 4:08 - 4:12
    Đây là lý do tại sao mọi thứ hoạt động
    trong hệ thống song liên bang với rất ít
  • 4:11 - 4:15
    điều phối của chính phủ.
    Chính phủ chỉ lo việc chiến tranh
  • 4:16 - 4:19
    hay mua hoặc chinh phục lãnh thổ mới
    và chuyển phát thư tín.
  • 4:18 - 4:21
    Đến thời Đại Khủng Hoảng, Roosevel
    và quốc hội thi hành chính sách mới,
  • 4:22 - 4:26
    thay đổi vai trò của chính phủ liên bang.
    Chính sách mới mang đến chính phủ hợp tác liên bang.
  • 4:26 - 4:29
    lúc này chính phủ liên bang khuyến khích
    các tiểu bang theo đuổi mục tiêu quốc gia.
  • 4:29 - 4:32
    Phương thức chính đó là
    chính phủ liên bang thực hiên thông qua
  • 4:33 - 4:39
    từng đồng đô la.
    Stan, ta có thể làm mưa không? Có à?
  • 4:39 - 4:44
    Được rồi. Tôi đang có xấp tiền này.
    Vâng, hãy nhận lầy tiền liên bang của ta,
  • 4:45 - 4:48
    hỡi các tiểu bang.
    Điều phối.
  • 4:49 - 4:53
    Tiền mà liên bang phát cho các tiểu bang gọi
    là trợ cấp.
  • 4:52 - 4:56
    Trợ cấp hoạt động như trò củ cà rốt khuyến khích
    các tiểu bang thu nhận một số chính sách
  • 4:57 - 5:00
    và như cái gậy khi liên bang rút lại ngân sách
    nếu tiểu bang không thực hiện ý muốn của liên bang.
  • 5:00 - 5:03
    Trợ cấp thường được gọi là phân loại,
    vì nó được ban cho các bang vì một số mục đích
  • 5:04 - 5:07
    như giao thông vận tải và giáo dục
    và giảm nghèo.
  • 5:08 - 5:12
    Có hai loại trợ cấp phân loại:
    Trợ cấp công thức và trợ cấp dự án.
  • 5:12 - 5:16
    Với trợ cấp công thức, một bang nhận
    một lượng tiền dựa trên một công thức toán học;
  • 5:16 - 5:19
    ví dụ hay nhất là phương thức
    phân phát phúc lợi của chương trình gọi là
  • 5:19 - 5:23
    Trợ Cấp các gia đình đang nuôi con. AFDC.
    Các tiểu bang nhận một lượng tiền nhất định
  • 5:24 - 5:28
    cho mỗi người được xếp vào "hộ nghèo".
    Bang có càng nhiều hộ nghèo, nhận càng nhiều tiền.
  • 5:28 - 5:31
    Trợ cấp dự án đòi hỏi tiểu bang phải trình dự án
    để được nhận hỗ trợ.
  • 5:32 - 5:36
    Các tiểu bang cạnh tranh trong một nguồn
    ngân sách giời hạn. Ngày nay trợ cấp dự án
  • 5:36 - 5:40
    phổ biến hơn. Nhưng không gì phổ biến bằng
    trợ cấp khối, chính phủ phân phát các khối Lego
  • 5:40 - 5:42
    và bạn xây các thứ với Lego.
    Đó là một trò hay.
  • 5:43 - 5:47
    Không không, chính phủ liên bang cho các bang
    một chồng tiền đối với những thứ lớn,
  • 5:47 - 5:50
    như cơ sở hạ tầng, được làm từ bê tông và thép,
    không phải Lego, và các tiểu bang
  • 5:51 - 5:54
    được quyết định cách chi tiền.
    Loại cộng tác liên bang cơ bản
  • 5:55 - 5:59
    là củ cà rốt và cây gậy đôi khi còn được gọi là
    liên bang bánh marble bởi vì nó xáo trộn
  • 5:59 - 6:03
    chính phủ liên bang và tiểu bang trong nhiều cách
    khiến cho không thể phân tách hai thứ.
  • 6:02 - 6:04
    Chủ nghĩa liên bang, đúng là một
    công thức món ăn tuyệt vời.
  • 6:05 - 6:08
    Cốt lõi đó là - Đô la -đô la.
    Nhưng còn nhiều khía cạnh
  • 6:08 - 6:12
    của cộng tác liên bang mà thực sự không hề cộng tác
    đó là điều phối liên bang.
  • 6:13 - 6:17
    Với điều phối liên bang, chính phủ liên bang
    đặt ra điều luật và các tiểu bang phải tuân theo.
  • 6:18 - 6:22
    Một số ví dụ như
    công ước liên bang, điều luật EPA
  • 6:22 - 6:25
    chuẩn nhân quyền, và các luật được đặt ra bởi
    Người Mỹ và Chính sách người khuyết tật.
  • 6:25 - 6:28
    Đôi khi chính phủ cấp tiền cho các tiểu bang
    áp dụng các điều luật,
  • 6:29 - 6:34
    nhưng đôi lúc, không có tiền vẫn phải áp dụng.
    Đó gọi là công ước không có ngân sách.
  • 6:33 - 6:37
    Tôi thích gọi là công ước không vui.
    Bởi không tiền, không vui.
  • 6:38 - 6:40
    Ví dụ luật OSHA mà các chủ lao đông
    phải tuân theo.
  • 6:41 - 6:44
  • 6:44 - 6:49
  • 6:48 - 6:51
  • 6:52 - 6:56
  • 6:56 - 6:59
  • 6:59 - 6:59
  • 7:00 - 7:04
  • 7:03 - 7:06
  • 7:07 - 7:12
  • 7:12 - 7:16
  • 7:17 - 7:21
  • 7:20 - 7:24
  • 7:24 - 7:29
  • 7:28 - 7:31
  • 7:32 - 7:36
  • 7:36 - 7:40
  • 7:40 - 7:45
  • 7:44 - 7:46
  • 7:47 - 7:51
  • 7:52 - 7:56
  • 7:56 - 8:00
  • 8:00 - 8:04
  • 8:04 - 8:06
  • 8:05 - 8:10
  • 8:10 - 8:13
  • 8:14 - 8:18
  • 8:18 - 8:21
  • 8:21 - 8:25
  • 8:24 - 8:27
  • 8:28 - 8:30
  • 8:30 - 8:33
  • 8:33 - 8:36
  • 8:37 - 8:40
  • 8:41 - 8:44
  • 8:44 - 8:48
  • 8:49 - 8:52
  • 8:53 - 8:57
  • 8:57 - 9:02
  • 9:02 - 9:06
  • 9:07 - 9:08
Title:
Federalism: Crash Course Government and Politics #4
Description:

more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:15

Vietnamese subtitles

Incomplete

Revisions