Czym jest tłuszcz? - George Zaidan
-
0:13 - 0:15Oliwa z oliwek to w 100% tłuszcz,
-
0:15 - 0:16nie ma w niej nic innego.
-
0:16 - 0:18Z kolei mieszanka do naleśników,
-
0:18 - 0:20ma 11% tłuszczu.
-
0:20 - 0:22Mimo to oliwa z oliwek jest zdrowa,
-
0:22 - 0:24a mieszanka do naleśników już nie.
-
0:24 - 0:26Dlaczego?
-
0:27 - 0:28Okazuje się,
-
0:28 - 0:29że ilość tłuszczu jaką zjadamy
-
0:29 - 0:30nie wpływa na naszą wagę,
-
0:30 - 0:31poziom cholesterolu
-
0:31 - 0:33lub ryzyko zachorowań na choroby serca.
-
0:33 - 0:35Istotny jest rodzaj tłuszczu.
-
0:35 - 0:37Zacznijmy od początku:
-
0:37 - 0:39Czym jest tłuszcz?
-
0:39 - 0:40Przyjrzyjmy się łososiowi,
-
0:40 - 0:42który jest tłustą rybą.
-
0:42 - 0:42Poprzez organy
-
0:42 - 0:43i tkanki,
-
0:43 - 0:45trafiamy do komórek.
-
0:45 - 0:47To co nazywamy tłuszczem
-
0:47 - 0:50to cząsteczki zwane trójglicerydami.
-
0:50 - 0:52Nie wszystkie są do siebie podobne.
-
0:52 - 0:53Podam przykład.
-
0:53 - 0:55Te trzy węgle po lewej - to glicerol.
-
0:55 - 0:57Wyobraź sobie, że to kręgosłup
-
0:57 - 0:59który łączy ze sobą pozostałe cząsteczki.
-
0:59 - 1:00Trzy długie łańcuchy po prawej
-
1:00 - 1:02to kwasy tłuszczowe,
-
1:02 - 1:05tylko drobne różnice
w budowie tych łańcuchów -
1:05 - 1:06decydują o tym czy tłuszcz jest
-
1:06 - 1:08stały czy płynny,
-
1:08 - 1:11jak szybko ulegnie zepsuciu
-
1:11 - 1:15i co najważniejsze,
czy jest dla zdrowy czy nie. -
1:15 - 1:17Zobaczmy jakie to różnice.
-
1:17 - 1:18Po pierwsze: długość.
-
1:18 - 1:20Kwasy tłuszczowe
mogą być krótkie lub długie. -
1:20 - 1:21Inna różnica,
-
1:21 - 1:24typ wiązania między atomami węgla.
-
1:24 - 1:26W niektórych kwasach występują
tylko wiązania pojedyncze. -
1:26 - 1:29Inne, mają pojedyncze i podwójne.
-
1:29 - 1:31Kwasy tłuszczowe z wiązaniem pojedynczym
-
1:31 - 1:32to kwasy nasycone,
-
1:32 - 1:34a te z podwójnym
-
1:34 - 1:36to kwasy nienasycone.
-
1:36 - 1:39Kwasy nienasycone są w większości
dobre dla zdrowia, -
1:39 - 1:42podczas gdy nasycone
szkodzą w nadmiarze. -
1:42 - 1:44To tyle jeżeli chodzi o kwasy nasycone.
-
1:44 - 1:47W kwasach nienasyconych
-
1:47 - 1:48wiązania podwójne
-
1:48 - 1:50mają pewną dziwną właściwość,
-
1:50 - 1:52są sztywne.
-
1:52 - 1:54Są więc dwa sposoby
-
1:54 - 1:55w jakie się tworzą.
-
1:55 - 1:57Pierwszy sposób:
-
1:57 - 1:58oba wodory są po jednej stronie,
-
1:58 - 2:00a oba węgle po drugiej.
-
2:00 - 2:02Drugi sposób:
-
2:02 - 2:04teraz cząsteczki węgla i wodoru
-
2:04 - 2:06są po przeciwnych stronach wiązania.
-
2:06 - 2:08Nawet mimo tego, że te cząsteczki
-
2:08 - 2:10składają się z tych samych części,
-
2:10 - 2:13tworzą dwie zupełnie inne substancje
-
2:13 - 2:16i zachowują się różnie wewnątrz naszego organizmu.
-
2:16 - 2:18Wiązanie po lewej nazywamy CIS,
-
2:18 - 2:20możesz go nie znać.
-
2:20 - 2:22To po prawej to wiązanie TRANS,
-
2:22 - 2:24na pewno słyszałeś o tłuszczach TRANS.
-
2:24 - 2:25Nie jełczeją,
-
2:25 - 2:27są bardziej stabilne przy smażeniu
-
2:27 - 2:29i mogą zmienić wygląd jedzenia,
-
2:29 - 2:31czego inne nie potrafią.
-
2:31 - 2:34Są szkodliwe dla zdrowia,
-
2:34 - 2:35o wiele bardziej niż tłuszcze nasycone,
-
2:35 - 2:38nawet mimo, że teoretycznie
-
2:38 - 2:39są nienasycone.
-
2:39 - 2:41Wiem, że to wyda się szalone,
-
2:41 - 2:42ale twojemu organizmowi nie zależy
-
2:42 - 2:44jak cząsteczki wyglądają na papierze.
-
2:44 - 2:46Obchodzi go trójwymiarowy kształt
-
2:46 - 2:47i miejsce gdzie dana cząsteczka pasuje,
-
2:47 - 2:48gdzie nie
-
2:48 - 2:50i z czym wchodzi w reakcje.
-
2:50 - 2:51Skąd wiemy, że jedzenie
-
2:51 - 2:53zawiera tłuszcze trans?
-
2:53 - 2:55Będziesz tego pewien
-
2:55 - 2:56gdy na liście składników
-
2:56 - 2:59zobaczysz słowa "częściowo utwardzone".
-
2:59 - 3:02Nie daj się zwieść etykietom i reklamom.
-
3:02 - 3:04FDA pozwala producentowi twierdzić,
-
3:04 - 3:05że jego produkt zawiera
-
3:05 - 3:08"0" gram tłuszczu,
-
3:08 - 3:12nawet jeżeli w rzeczywistości jest to nawet
pół grama na porcje. -
3:12 - 3:14Nie ma reguł
-
3:14 - 3:15jak mała jest ta porcja,
-
3:15 - 3:18musisz więc liczyć na znalezienie słów:
-
3:18 - 3:20częściowo utwardzone,
-
3:20 - 3:22bo tłuszcze trans są produkowane
-
3:22 - 3:25właśnie przez utwardzenie
tłuszczów nienasyconych. -
3:25 - 3:28Wróćmy do oliwy z oliwek i
mieszanki do naleśników. -
3:28 - 3:31Oliwa z oliwek to 100% tłuszczu.
-
3:31 - 3:34Mieszanka do naleśników to tylko 11%.
-
3:34 - 3:37Ale oliwa to w większości
tłuszcze nienasycone, -
3:37 - 3:39pozbawione tłuszczów trans.
-
3:39 - 3:42Ponad połowa tłuszczów w mieszance
-
3:42 - 3:45to tłuszcze nasycone lub tłuszcze trans.
-
3:45 - 3:47I mimo, że oliwa z oliwek
ma 10 razy więcej tłuszczy -
3:47 - 3:49niż mieszanka do naleśników,
-
3:49 - 3:50to jest zdrowsza,
-
3:50 - 3:52podczas gdy mieszanka nie jest.
-
3:52 - 3:54Nie chce czepiać się mieszanki do naleśników.
-
3:54 - 3:55Jest mnóstwo produktów
-
3:55 - 3:57z takim profilem tłuszczowym.
-
3:57 - 3:58Rzecz w tym,
-
3:58 - 4:00nie chodzi o to ile tłuszczu jesz,
-
4:00 - 4:01lecz jaki to tłuszcz.
-
4:01 - 4:04A to co sprawia
czy tłuszcz jest zdrowy czy nie, -
4:04 - 4:06to kształt cząsteczki.
- Title:
- Czym jest tłuszcz? - George Zaidan
- Speaker:
- George Zaidan
- Description:
-
Zobacz całą lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/what-is-fat-george-zaidan
Mówi się, że tłuszcz jest niezdrowy. To nie takie proste jak się zdaje. Okazuje się, że to rodzaj tłuszczu bardziej wpływa na nasze zdrowie niż jego ilość. George Zaidan opowiada o trójglicerydach, cząsteczkach które tworzą to co nazywamy tłuszczem i wyjaśnia jaki rodzaj tłuszczu tak naprawdę zjadamy na co dzień.
Lekcja: George Zaidan, animacja: Igor Coric. - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:22
![]() |
TED Translators admin edited Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Krystian Aparta approved Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Kinga Skorupska edited Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Kinga Skorupska edited Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Daniel Wróblewski accepted Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Daniel Wróblewski edited Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Alicja Wysokińska edited Polish subtitles for What is fat? | |
![]() |
Alicja Wysokińska edited Polish subtitles for What is fat? |