< Return to Video

Atoms As Big As Mountains — Neutron Stars Explained

  • 0:00 - 0:04
    ნეიტრონული ვარსკვლავები ერთერთი ყველაზე ექსტრემალური ობიექტები არიან სამყაროში.
  • 0:04 - 0:06
    ისინი გიგანტურ ატომბირთვებს გვანან.
  • 0:06 - 0:10
    მათი დიამეტრი რამოდენიმე კილომეტირია, თუმცა წარმოუდგენლად მასიურნი არიან.
  • 0:11 - 0:13
    მაგრამ, როგორ არსებობს ასეთი რამ?
  • 0:20 - 0:24
    ვარსკვლავის სიცოცხლეს აბალანსებს ორი ძალა.
  • 0:24 - 0:28
    გრავიტაციული მიზიდვა და თერმობირთვული რეაქცია.
  • 0:29 - 0:33
    ვარსკვლავის გულში, წყალბადი გარდაიქმნება ჰელიუმად.
  • 0:33 - 0:36
    საბოლოოდ წყალბადი ვარსკვლავის გულში იწურება.
  • 0:37 - 0:41
    თუ ვარსკვლავი საკმარისად მასიურია მაშინ ჰელიუმი არ გადავა ნახშირბადში.
  • 0:41 - 0:45
    ამ ვარსკვლავის გული გაიკეთებს ფენებს როგორც ხახვი,
  • 0:45 - 0:48
    უფრო მძიმე და მძიმე ატომები ჩალაგდებიან ცენტრისკენ.
  • 0:49 - 0:53
    ნახშირბადი გადავა ნეონში, შემდეგ ჟანგბადში, შემდეგ სილიციუმში.
  • 0:54 - 0:59
    საბოლოოდ რეაქცია მივა რკინამდე, რომელსაც აღარ შეუძლია სინთეზი სხვა ელემენტად.
  • 0:59 - 1:02
    როდესაც სინთეზი შეწყდება რადიაციული წნევა სწრაფად დაეცემა.
  • 1:03 - 1:05
    ვარსკვლავი აღარ იმყოფება ბალანსში,
  • 1:05 - 1:09
    და თუ მისი ბირთვი 1.4 - ით აღემატება მზის მასას,
  • 1:09 - 1:12
    ადგილი აქვს, კატასტროფულ კოლაფსს.
  • 1:12 - 1:17
    ვარსკვლავის გარე ნაწილის "ჩამონგრევის" სიჩქარე აღწევს 70,000 კმ/წ - ს,
  • 1:17 - 1:20
    ვარსკვლავის ცენტრის მიმათულებით.
  • 1:20 - 1:24
    ახლა მხოლოდ ფუნდამენტურ ძალებს ატომის შიგნით
  • 1:24 - 1:26
    შესწევთ ძალა, ებრძოლონ გრავიტაციულ კოლაფსს.
  • 1:27 - 1:30
    ელექტრონებს შორის კვანტურ-მექანიკური განზიდვა დაძლეულია,
  • 1:30 - 1:33
    და ელექტრონები და პროტონები სინთეზირებენ ნეიტრონებში
  • 1:33 - 1:36
    ისევე მჭიდროდ როგორც ატომბირთვები.
  • 1:37 - 1:40
    ვარსკვლავის გარე ფენები გაიფრქვევიან კოსმოსში
  • 1:40 - 1:42
    ზეახლის უძლიერესი აფეთქებით.
  • 1:43 - 1:45
    ამრიგად, ახლა ჩვენ გვაქვს ნეიტრონული ვარსკვლავი!
  • 1:46 - 1:48
    მისი მასა 1 - დან 3 მზის მასამდეა
  • 1:48 - 1:53
    მაგრამ, შეკუმშულია დაახლოებით 25 კმ დიამეტრის ობიექტში!
  • 1:54 - 1:58
    500,000 დედამიწის მასა, პაწაწინა ბურთშია,
  • 1:58 - 2:01
    რომელიც დაახლოებით მანჰეტენის დიამეტრისაა.
  • 2:01 - 2:05
    ერთი კუბური სანტიმეტრი ნეიტრონული ვარსკვლავი
  • 2:05 - 2:10
    შეიცავს იგივე მასას რასაც 700 კუბური მეტრი რკინა.
  • 2:11 - 2:15
    ეს არის დაახლოებით 1 მილიარდი ტონა, როგორც ევერესტის მთა
  • 2:15 - 2:18
    შაქრის კუბიკის ზომაში.
  • 2:19 - 2:21
    ნეიტრონული ვარსკვლავის გრავიტაცია, საოცრად შთამბეჭდავია!
  • 2:22 - 2:25
    თუ თქვენ 1 მეტრის სიმაღლიდან დააგდებთ რაიმეს
  • 2:25 - 2:32
  • 2:32 - 2:37
  • 2:37 - 2:40
  • 2:40 - 2:44
  • 2:44 - 2:47
  • 2:48 - 2:50
  • 2:50 - 2:53
  • 2:53 - 2:57
  • 2:58 - 3:02
  • 3:02 - 3:06
  • 3:07 - 3:10
  • 3:11 - 3:14
  • 3:14 - 3:17
  • 3:17 - 3:22
  • 3:22 - 3:25
  • 3:25 - 3:28
  • 3:29 - 3:33
  • 3:33 - 3:37
  • 3:37 - 3:40
  • 3:41 - 3:43
  • 3:43 - 3:44
  • 3:45 - 3:50
  • 3:50 - 3:53
  • 3:53 - 3:56
  • 3:57 - 4:01
  • 4:02 - 4:07
  • 4:07 - 4:11
  • 4:12 - 4:16
  • 4:16 - 4:18
  • 4:18 - 4:22
  • 4:22 - 4:26
  • 4:27 - 4:29
  • 4:29 - 4:31
  • 4:31 - 4:35
  • 4:35 - 4:39
  • 4:39 - 4:40
  • 4:41 - 4:43
Title:
Atoms As Big As Mountains — Neutron Stars Explained
Description:
more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:11

Georgian subtitles

Incomplete

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.