1
00:00:00,180 --> 00:00:04,160
ნეიტრონული ვარსკვლავები ერთერთი ყველაზე ექსტრემალური ობიექტები არიან სამყაროში.

2
00:00:04,380 --> 00:00:06,000
ისინი გიგანტურ ატომბირთვებს გვანან.

3
00:00:06,150 --> 00:00:10,090
მათი დიამეტრი რამოდენიმე კილომეტირია, თუმცა წარმოუდგენლად მასიურნი არიან.

4
00:00:10,660 --> 00:00:13,300
მაგრამ, როგორ არსებობს ასეთი რამ?

5
00:00:19,780 --> 00:00:23,830
ვარსკვლავის სიცოცხლეს აბალანსებს ორი ძალა.

6
00:00:24,100 --> 00:00:28,090
გრავიტაციული მიზიდვა და თერმობირთვული რეაქცია.

7
00:00:28,900 --> 00:00:32,640
ვარსკვლავის გულში, წყალბადი გარდაიქმნება ჰელიუმად.

8
00:00:33,230 --> 00:00:36,180
საბოლოოდ წყალბადი ვარსკვლავის გულში იწურება.

9
00:00:36,670 --> 00:00:40,730
თუ ვარსკვლავი საკმარისად მასიურია მაშინ ჰელიუმი არ გადავა ნახშირბადში.

10
00:00:41,390 --> 00:00:45,040
ამ ვარსკვლავის გული გაიკეთებს ფენებს როგორც ხახვი,

11
00:00:45,040 --> 00:00:48,450
უფრო მძიმე და მძიმე ატომები ჩალაგდებიან ცენტრისკენ.

12
00:00:49,010 --> 00:00:53,060
ნახშირბადი გადავა ნეონში, შემდეგ ჟანგბადში, შემდეგ სილიციუმში.

13
00:00:53,840 --> 00:00:58,590
საბოლოოდ რეაქცია მივა რკინამდე, რომელსაც აღარ შეუძლია სინთეზი სხვა ელემენტად.

14
00:00:59,070 --> 00:01:02,460
როდესაც სინთეზი შეწყდება რადიაციული წნევა სწრაფად დაეცემა.

15
00:01:03,020 --> 00:01:05,249
ვარსკვლავი აღარ იმყოფება ბალანსში,

16
00:01:05,249 --> 00:01:09,130
და თუ მისი ბირთვი 1.4 - ით აღემატება მზის მასას,

17
00:01:09,130 --> 00:01:11,510
ადგილი აქვს, კატასტროფულ კოლაფსს.

18
00:01:12,140 --> 00:01:16,940
ვარსკვლავის გარე ნაწილის "ჩამონგრევის" სიჩქარე აღწევს 70,000 კმ/წ - ს,

19
00:01:16,940 --> 00:01:19,780
ვარსკვლავის ცენტრის მიმათულებით.

20
00:01:20,200 --> 00:01:23,640
ახლა მხოლოდ ფუნდამენტურ ძალებს ატომის შიგნით

21
00:01:23,640 --> 00:01:26,230
შესწევთ ძალა, ებრძოლონ გრავიტაციულ კოლაფსს.

22
00:01:26,790 --> 00:01:30,040
ელექტრონებს შორის კვანტურ-მექანიკური განზიდვა დაძლეულია,

23
00:01:30,040 --> 00:01:33,420
და ელექტრონები და პროტონები სინთეზირებენ ნეიტრონებში

24
00:01:33,420 --> 00:01:36,060
ისევე მჭიდროდ როგორც ატომბირთვები.

25
00:01:36,650 --> 00:01:39,860
ვარსკვლავის გარე ფენები გაიფრქვევიან კოსმოსში

26
00:01:39,860 --> 00:01:42,410
ზეახლის უძლიერესი აფეთქებით.

27
00:01:43,100 --> 00:01:45,390
ამრიგად, ახლა ჩვენ გვაქვს ნეიტრონული ვარსკვლავი!

28
00:01:45,880 --> 00:01:48,220
მისი მასა 1 - დან 3 მზის მასამდეა

29
00:01:48,220 --> 00:01:52,920
მაგრამ, შეკუმშულია დაახლოებით 25 კმ დიამეტრის ობიექტში!

30
00:01:53,670 --> 00:01:57,810
500,000 დედამიწის მასა, პაწაწინა ბურთშია,

31
00:01:57,810 --> 00:02:00,520
რომელიც დაახლოებით მანჰეტენის დიამეტრისაა.

32
00:02:01,050 --> 00:02:05,100
ერთი კუბური სანტიმეტრი ნეიტრონული ვარსკვლავი

33
00:02:05,100 --> 00:02:10,310
შეიცავს იგივე მასას რასაც 700 კუბური მეტრი რკინა.

34
00:02:10,810 --> 00:02:15,340
ეს არის დაახლოებით 1 მილიარდი ტონა, როგორც ევერესტის მთა

35
00:02:15,340 --> 00:02:17,880
შაქრის კუბიკის ზომაში.

36
00:02:18,630 --> 00:02:21,410
ნეიტრონული ვარსკვლავის გრავიტაცია, საოცრად შთამბეჭდავია!

37
00:02:21,910 --> 00:02:25,090
თუ თქვენ 1 მეტრის სიმაღლიდან დააგდებთ რაიმეს

38
00:02:25,090 --> 00:02:31,740


39
00:02:32,420 --> 00:02:36,570


40
00:02:36,570 --> 00:02:39,670


41
00:02:40,270 --> 00:02:43,690


42
00:02:43,690 --> 00:02:47,330


43
00:02:48,170 --> 00:02:49,860


44
00:02:50,370 --> 00:02:53,200


45
00:02:53,200 --> 00:02:57,200


46
00:02:57,660 --> 00:03:01,780


47
00:03:01,780 --> 00:03:06,200


48
00:03:06,770 --> 00:03:10,150


49
00:03:10,620 --> 00:03:14,320


50
00:03:14,320 --> 00:03:16,940


51
00:03:16,940 --> 00:03:22,230


52
00:03:22,370 --> 00:03:24,630


53
00:03:24,630 --> 00:03:28,420


54
00:03:29,280 --> 00:03:32,970


55
00:03:33,360 --> 00:03:36,720


56
00:03:36,720 --> 00:03:40,040


57
00:03:40,780 --> 00:03:42,520


58
00:03:42,520 --> 00:03:44,480


59
00:03:45,000 --> 00:03:50,050


60
00:03:50,430 --> 00:03:53,440


61
00:03:53,440 --> 00:03:56,150


62
00:03:56,780 --> 00:04:01,320


63
00:04:01,780 --> 00:04:06,770


64
00:04:07,290 --> 00:04:11,220


65
00:04:11,920 --> 00:04:15,790


66
00:04:16,190 --> 00:04:18,070


67
00:04:18,070 --> 00:04:21,980


68
00:04:22,260 --> 00:04:26,050


69
00:04:26,780 --> 00:04:28,740


70
00:04:29,060 --> 00:04:31,450


71
00:04:31,450 --> 00:04:34,880


72
00:04:35,280 --> 00:04:38,560


73
00:04:38,560 --> 00:04:40,050


74
00:04:40,840 --> 00:04:42,590