Hen suyễn hoạt động như thế nào? - Christopher E. Gaw

Xem đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/how-does-asthma-work-christopher-e-gaw

Hơn 300 triệu người trên khắp thế giới mắc phải hen suyễn, và khoảng 250,000 người tử vong vì nó mỗi năm. Nhưng tại sao con người lại bị hen suyễn, và làm thế nào mà căn bệnh này có thể gây chết người? Christopher E. Gaw sẽ mô tả những triệu chứng và cách điều trị của hen suyễn.

Bài giảng được thực hiện bởi Christopher E. Gaw, minh họa bởi Zedem Media

Nó bắt đầu với một cơn ho,

hoặc là một cơn khò khè.

Lập tức, ngực của bạn thít chặt lại.

Hơi thở của bạn nhanh hơn và
nông hơn,

làm bạn cảm thấy khó thở.

Đây là những triệu chứng phổ biến của
một cơn hen suyễn

Khắp nơi trên thế giới, hơn 300 triệu
người mắc phải hen suyễn,

và khoảng 250,000 người tử vong vì nó
mỗi năm.

Nhưng tại sao con người lại bị hen suyễn
và làm thế nào mà nó gây chết người?

Hen suyễn gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp,

đặc biệt là những đường dẫn khí nhỏ,

như là phế quản và những tiểu phế quản.

Những đường dẫn khí này có một lớp lót
được gọi là niêm mạc

được bao quanh bởi một lớp cơ
mềm mại.

Ở những người mắc hen suyễn, các đường dẫn
khí bị viêm lâu năm,

làm cho chúng trở nên rất nhạy cảm với
các tác nhân cụ thể.

Một vài trong số những tác nhân gây hen
suyễn bao gồm khói thuốc lá,

phấn hoa,

bụi,

nước hoa,

vận động mạnh,

thời tiết lạnh,

căng thẳng,

và thậm chí là cơn cảm
thông thường.

Khi những người bị hen tiếp
xúc với những tác nhân này,

một cơn hen suyễn, hoặc sự làm trầm trọng
của bệnh, có thể xảy ra.

Nhưng chính xác là làm thế nào mà các yếu
tố hàng ngày như vậy lại gây hen suyễn?

Nếu một người bị hen tiếp xúc
với một tác nhân,

những vòng cơ mềm bao quanh đường
dẫn khí nhỏ trong phổi họ

co thắt lại và trở nên hẹp hơn.

Đồng thời, tác nhân làm sự sưng viêm
tệ đi,

làm cho lớp niêm mạc bị sưng phù

và tiết ra nhiều dịch nhầy hơn.

Thông thường,

cơ thể sử dụng chất nhầy để chặn và xóa
sổ những hạt rất nhỏ, như phấn hoa và bụi,

nhưng trong cơn hen suyễn,

nó chặn những đường dẫn khí bị thu hẹp,
làm cho việc thở ngày càng khó khăn.

Những tác động này dẫn đến các triệu
chứng của hen suyễn.

Sự co lại của lớp cơ mềm dẫn đến
cảm giác thít chặt ở ngực.

Lượng chất nhầy thừa và sự sưng viêm tăng
cao có thể gây ho.

Còn tiếng thở khó khè?

Nó xảy ra bởi vì khi đường dẫn khí co lại,

không khí rít lên khi nó đi qua những nơi
bị thu hẹp.

Những triệu chứng này có thể làm cho một
người cảm thấy bị thiếu không khí.

Nhưng ngược lại, trong cơn hen suyễn,

sự sưng viêm có thể làm cho việc thở ra
khó khăn hơn hít vào.

Theo thời gian, việc này dẫn đến một lượng
không khí thừa trong phổi,

một hiện tượng được biết đến như là
siêu lạm phát.

Việc giữ không khí trong phổi ép cơ thể
làm việc nặng hơn

để hít vào thở ra.

Theo thời gian, nó dẫn đến việc giảm sự
vận chuyển oxy đến các bộ phận và tế bào.

Đôi khi, trong cơn hen suyễn nặng không
được điều trị,

cơ thể không thể chống trụ nổi,

có thể dẫn đến tử vong do thiếu oxy.

Vậy làm thế nào để ngăn ngừa các
cơn hen khó chịu và tiềm tàng cái chết

ở những người mắc hen suyễn?

Có một cách đó là làm giảm sự xuất hiện
của các tác nhân.

Không may, thế giới lại là một nơi
khó lường

và việc tiếp xúc với các tác nhân là
không thể kiểm soát.

Đây là nơi ống xịt thuốc, cách chữa trị
chính cho hen suyễn, ra đời.

Những phép trị liệu này giúp người bị hen
kiểm soát và ngăn lại các triệu chứng.

Ống xịt truyền thuốc vào đường dẫn khí
bị tác động

sử dụng một loại khí lỏng hoặc bột mịn
để giải quyết vấn đề ở điểm gốc.

Chúng xuất hiện theo hai hình thức.

Có những liệu pháp xoa dịu,

làm giảm các triệu chứng ngay lập tức và
chứa các chất chủ vận beta.

Chất chủ vận beta làm thư giãn những cơ
bị co thắt,

cho phép đường dẫn khí mở rộng để không
khí có thể tràn vào phổi nhiều hơn.

Một hình thức khác của ống xịt được dùng
như liệu pháp ngăn chặn,

chữa các triệu chứng hen suyễn trong thời
gian dài,

và có chứa chất kích thích tuyến
thượng thận.

Chất kích thích tuyến thượng thận làm giảm
sự nhạy cảm và sưng viêm,

nên hen suyễn có thể được kiểm soát.

Chúng cũng cần thiết trong việc ngăn
ngừa thiệt hại lâu dài

khỏi sự sưng viêm kinh niên,

cái mà có thể gây sẹo trong
đường dẫn khí.

Ống xịt được công nhận là rất hiệu quả,

và đã giúp nhiều người có một cuộc sống
tốt hơn.

Dù chúng ta đã đi một chặng dài trong
cải thiện liệu pháp

và chẩn đoán hen suyễn,

chúng ta vẫn không biết chính xác nguyên
nhân.

Chúng ta hiện nay tin rằng sự kết hợp
của yếu tố di truyền và môi trường

đóng một vai trò,

mà hoạt động tiềm ẩn trong thời thơ ấu.

Nghiên cứu gần đây thậm chí đã liên kết
sự đói nghèo với hen suyễn.

Có thể là bởi vì những lý do

từ việc tiếp xúc với những chất ô nhiễm
và sự không hợp môi trường

cho đến những khó khăn trong việc có được
sự chăm sóc y tế và điều trị.

Kiến thức về hen suyễn của chúng ta
cải thiện,

chúng ta có thể tìm các cách tốt hơn để hô
hấp của mọi người thoải mái và khỏe mạnh