1
00:00:07,595 --> 00:00:10,575
Nó bắt đầu với một cơn ho,

2
00:00:10,575 --> 00:00:12,051
hoặc là một cơn khò khè.

3
00:00:12,051 --> 00:00:14,374
Lập tức, ngực của bạn thít chặt lại.

4
00:00:14,374 --> 00:00:17,216
Hơi thở của bạn nhanh hơn và
nông hơn,

5
00:00:17,216 --> 00:00:19,594
làm bạn cảm thấy khó thở.

6
00:00:19,594 --> 00:00:23,385
Đây là những triệu chứng phổ biến của 
một cơn hen suyễn

7
00:00:23,385 --> 00:00:27,746
Khắp nơi trên thế giới, hơn 300 triệu
người mắc phải hen suyễn,

8
00:00:27,746 --> 00:00:32,423
và khoảng 250,000 người tử vong vì nó 
mỗi năm.

9
00:00:32,423 --> 00:00:37,627
Nhưng tại sao con người lại bị hen suyễn
và làm thế nào mà nó gây chết người?

10
00:00:37,627 --> 00:00:39,904
Hen suyễn gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp,

11
00:00:39,904 --> 00:00:42,378
đặc biệt là những đường dẫn khí nhỏ,

12
00:00:42,378 --> 00:00:45,415
như là phế quản và những tiểu phế quản.

13
00:00:45,415 --> 00:00:48,816
Những đường dẫn khí này có một lớp lót
được gọi là niêm mạc

14
00:00:48,816 --> 00:00:52,436
được bao quanh bởi một lớp cơ
mềm mại.

15
00:00:52,436 --> 00:00:56,366
Ở những người mắc hen suyễn, các đường dẫn
khí bị viêm lâu năm,

16
00:00:56,366 --> 00:01:00,097
làm cho chúng trở nên rất nhạy cảm với
các tác nhân cụ thể.

17
00:01:00,097 --> 00:01:03,297
Một vài trong số những tác nhân gây hen
suyễn bao gồm khói thuốc lá,

18
00:01:03,297 --> 00:01:04,425
phấn hoa,

19
00:01:04,425 --> 00:01:05,212
bụi,

20
00:01:05,212 --> 00:01:06,137
nước hoa,

21
00:01:06,137 --> 00:01:07,066
vận động mạnh,

22
00:01:07,066 --> 00:01:08,096
thời tiết lạnh,

23
00:01:08,096 --> 00:01:09,698
căng thẳng,

24
00:01:09,698 --> 00:01:11,476
và thậm chí là cơn cảm
thông thường.

25
00:01:11,476 --> 00:01:14,917
Khi những người bị hen tiếp
xúc với những tác nhân này,

26
00:01:14,917 --> 00:01:19,537
một cơn hen suyễn, hoặc sự làm trầm trọng
của bệnh, có thể xảy ra.

27
00:01:19,537 --> 00:01:24,608
Nhưng chính xác là làm thế nào mà các yếu 
tố hàng ngày như vậy lại gây hen suyễn?

28
00:01:24,608 --> 00:01:26,997
Nếu một người bị hen tiếp xúc
với một tác nhân,

29
00:01:26,997 --> 00:01:30,967
những vòng cơ mềm bao quanh đường
dẫn khí nhỏ trong phổi họ

30
00:01:30,967 --> 00:01:33,748
co thắt lại và trở nên hẹp hơn.

31
00:01:33,748 --> 00:01:36,928
Đồng thời, tác nhân làm sự sưng viêm
tệ đi,

32
00:01:36,928 --> 00:01:40,047
làm cho lớp niêm mạc bị sưng phù

33
00:01:40,047 --> 00:01:42,697
và tiết ra nhiều dịch nhầy hơn.

34
00:01:42,697 --> 00:01:44,188
Thông thường,

35
00:01:44,188 --> 00:01:49,498
cơ thể sử dụng chất nhầy để chặn và xóa 
sổ những hạt rất nhỏ, như phấn hoa và bụi,

36
00:01:49,498 --> 00:01:51,233
nhưng trong cơn hen suyễn,

37
00:01:51,233 --> 00:01:57,528
nó chặn những đường dẫn khí bị thu hẹp,
làm cho việc thở ngày càng khó khăn.

38
00:01:57,528 --> 00:02:00,639
Những tác động này dẫn đến các triệu
chứng của hen suyễn.

39
00:02:00,639 --> 00:02:04,969
Sự co lại của lớp cơ mềm dẫn đến
cảm giác thít chặt ở ngực.

40
00:02:04,969 --> 00:02:08,639
Lượng chất nhầy thừa và sự sưng viêm tăng
cao có thể gây ho.

41
00:02:08,639 --> 00:02:10,050
Còn tiếng thở khó khè?

42
00:02:10,050 --> 00:02:12,579
Nó xảy ra bởi vì khi đường dẫn khí co lại,

43
00:02:12,579 --> 00:02:18,469
không khí rít lên khi nó đi qua những nơi
bị thu hẹp.

44
00:02:18,469 --> 00:02:22,189
Những triệu chứng này có thể làm cho một 
người cảm thấy bị thiếu không khí.

45
00:02:22,189 --> 00:02:25,277
Nhưng ngược lại, trong cơn hen suyễn,

46
00:02:25,277 --> 00:02:29,459
sự sưng viêm có thể làm cho việc thở ra
khó khăn hơn hít vào.

47
00:02:29,459 --> 00:02:33,589
Theo thời gian, việc này dẫn đến một lượng
không khí thừa trong phổi,

48
00:02:33,589 --> 00:02:36,339
một hiện tượng được biết đến như là 
siêu lạm phát.

49
00:02:36,339 --> 00:02:40,531
Việc giữ không khí trong phổi ép cơ thể 
làm việc nặng hơn

50
00:02:40,531 --> 00:02:43,283
để hít vào thở ra.

51
00:02:43,283 --> 00:02:49,353
Theo thời gian, nó dẫn đến việc giảm sự 
vận chuyển oxy đến các bộ phận và tế bào.

52
00:02:49,353 --> 00:02:52,670
Đôi khi, trong cơn hen suyễn nặng không
được điều trị,

53
00:02:52,670 --> 00:02:54,529
cơ thể không thể chống trụ nổi,

54
00:02:54,529 --> 00:02:58,099
có thể dẫn đến tử vong do thiếu oxy.

55
00:02:58,099 --> 00:03:01,880
Vậy làm thế nào để ngăn ngừa các
cơn hen khó chịu và tiềm tàng cái chết

56
00:03:01,880 --> 00:03:04,029
ở những người mắc hen suyễn?

57
00:03:04,029 --> 00:03:07,388
Có một cách đó là làm giảm sự xuất hiện
của các tác nhân.

58
00:03:07,388 --> 00:03:10,353
Không may, thế giới lại là một nơi
khó lường

59
00:03:10,353 --> 00:03:13,893
và việc tiếp xúc với các tác nhân là
không thể kiểm soát.

60
00:03:13,893 --> 00:03:18,717
Đây là nơi ống xịt thuốc, cách chữa trị
chính cho hen suyễn, ra đời.

61
00:03:18,717 --> 00:03:23,690
Những phép trị liệu này giúp người bị hen 
kiểm soát và ngăn lại các triệu chứng.

62
00:03:23,690 --> 00:03:27,419
Ống xịt truyền thuốc vào đường dẫn khí 
bị tác động

63
00:03:27,419 --> 00:03:33,071
sử dụng một loại khí lỏng hoặc bột mịn
để giải quyết vấn đề ở điểm gốc.

64
00:03:33,071 --> 00:03:35,018
Chúng xuất hiện theo hai hình thức.

65
00:03:35,018 --> 00:03:36,754
Có những liệu pháp xoa dịu,

66
00:03:36,754 --> 00:03:40,802
làm giảm các triệu chứng ngay lập tức và
chứa các chất chủ vận beta.

67
00:03:40,802 --> 00:03:43,911
Chất chủ vận beta làm thư giãn những cơ
bị co thắt,

68
00:03:43,911 --> 00:03:50,132
cho phép đường dẫn khí mở rộng để không
khí có thể tràn vào phổi nhiều hơn.

69
00:03:50,132 --> 00:03:53,609
Một hình thức khác của ống xịt được dùng
như liệu pháp ngăn chặn,

70
00:03:53,609 --> 00:03:56,363
chữa các triệu chứng hen suyễn trong thời
gian dài,

71
00:03:56,363 --> 00:03:58,572
và có chứa chất kích thích tuyến 
thượng thận.

72
00:03:58,572 --> 00:04:02,943
Chất kích thích tuyến thượng thận làm giảm
sự nhạy cảm và sưng viêm,

73
00:04:02,943 --> 00:04:05,763
nên hen suyễn có thể được kiểm soát.

74
00:04:05,763 --> 00:04:08,544
Chúng cũng cần thiết trong việc ngăn
ngừa thiệt hại lâu dài

75
00:04:08,544 --> 00:04:10,090
khỏi sự sưng viêm kinh niên,

76
00:04:10,090 --> 00:04:12,272
cái mà có thể gây sẹo trong 
đường dẫn khí.

77
00:04:12,272 --> 00:04:15,044
Ống xịt được công nhận là rất hiệu quả,

78
00:04:15,044 --> 00:04:17,873
và đã giúp nhiều người có một cuộc sống
tốt hơn.

79
00:04:17,873 --> 00:04:20,581
Dù chúng ta đã đi một chặng dài trong
cải thiện liệu pháp

80
00:04:20,581 --> 00:04:22,563
và chẩn đoán hen suyễn,

81
00:04:22,563 --> 00:04:24,770
chúng ta vẫn không biết chính xác nguyên
nhân.

82
00:04:24,770 --> 00:04:29,402
Chúng ta hiện nay tin rằng sự kết hợp
của yếu tố di truyền và môi trường

83
00:04:29,402 --> 00:04:30,681
đóng một vai trò,

84
00:04:30,681 --> 00:04:33,715
mà hoạt động tiềm ẩn trong thời thơ ấu.

85
00:04:33,715 --> 00:04:37,734
Nghiên cứu gần đây thậm chí đã liên kết
sự đói nghèo với hen suyễn.

86
00:04:37,734 --> 00:04:39,465
Có thể là bởi vì những lý do

87
00:04:39,465 --> 00:04:43,139
từ việc tiếp xúc với những chất ô nhiễm
và sự không hợp môi trường

88
00:04:43,139 --> 00:04:46,975
cho đến những khó khăn trong việc có được
sự chăm sóc y tế và điều trị.

89
00:04:46,975 --> 00:04:49,135
Kiến thức về hen suyễn của chúng ta
cải thiện,

90
00:04:49,135 --> 00:04:53,973
chúng ta có thể tìm các cách tốt hơn để hô
hấp của mọi người thoải mái và khỏe mạnh