WEBVTT

00:00:07.595 --> 00:00:10.575
Nó bắt đầu với một cơn ho,

00:00:10.575 --> 00:00:12.051
hoặc là một cơn khò khè.

00:00:12.051 --> 00:00:14.374
Lập tức, ngực của bạn thít chặt lại.

00:00:14.374 --> 00:00:17.216
Hơi thở của bạn nhanh hơn và
nông hơn,

00:00:17.216 --> 00:00:19.594
làm bạn cảm thấy khó thở.

00:00:19.594 --> 00:00:23.385
Đây là những triệu chứng phổ biến của 
một cơn hen suyễn

00:00:23.385 --> 00:00:27.746
Khắp nơi trên thế giới, hơn 300 triệu
người mắc phải hen suyễn,

00:00:27.746 --> 00:00:32.423
và khoảng 250,000 người tử vong vì nó 
mỗi năm.

00:00:32.423 --> 00:00:37.627
Nhưng tại sao con người lại bị hen suyễn
và làm thế nào mà nó gây chết người?

00:00:37.627 --> 00:00:39.904
Hen suyễn gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp,

00:00:39.904 --> 00:00:42.378
đặc biệt là những đường dẫn khí nhỏ,

00:00:42.378 --> 00:00:45.415
như là phế quản và những tiểu phế quản.

00:00:45.415 --> 00:00:48.816
Những đường dẫn khí này có một lớp lót
được gọi là niêm mạc

00:00:48.816 --> 00:00:52.436
được bao quanh bởi một lớp cơ
mềm mại.

00:00:52.436 --> 00:00:56.366
Ở những người mắc hen suyễn, các đường dẫn
khí bị viêm lâu năm,

00:00:56.366 --> 00:01:00.097
làm cho chúng trở nên rất nhạy cảm với
các tác nhân cụ thể.

00:01:00.097 --> 00:01:03.297
Một vài trong số những tác nhân gây hen
suyễn bao gồm khói thuốc lá,

00:01:03.297 --> 00:01:04.425
phấn hoa,

00:01:04.425 --> 00:01:05.212
bụi,

00:01:05.212 --> 00:01:06.137
nước hoa,

00:01:06.137 --> 00:01:07.066
vận động mạnh,

00:01:07.066 --> 00:01:08.096
thời tiết lạnh,

00:01:08.096 --> 00:01:09.698
căng thẳng,

00:01:09.698 --> 00:01:11.476
và thậm chí là cơn cảm
thông thường.

00:01:11.476 --> 00:01:14.917
Khi những người bị hen tiếp
xúc với những tác nhân này,

00:01:14.917 --> 00:01:19.537
một cơn hen suyễn, hoặc sự làm trầm trọng
của bệnh, có thể xảy ra.

00:01:19.537 --> 00:01:24.608
Nhưng chính xác là làm thế nào mà các yếu 
tố hàng ngày như vậy lại gây hen suyễn?

00:01:24.608 --> 00:01:26.997
Nếu một người bị hen tiếp xúc
với một tác nhân,

00:01:26.997 --> 00:01:30.967
những vòng cơ mềm bao quanh đường
dẫn khí nhỏ trong phổi họ

00:01:30.967 --> 00:01:33.748
co thắt lại và trở nên hẹp hơn.

00:01:33.748 --> 00:01:36.928
Đồng thời, tác nhân làm sự sưng viêm
tệ đi,

00:01:36.928 --> 00:01:40.047
làm cho lớp niêm mạc bị sưng phù

00:01:40.047 --> 00:01:42.697
và tiết ra nhiều dịch nhầy hơn.

00:01:42.697 --> 00:01:44.188
Thông thường,

00:01:44.188 --> 00:01:49.498
cơ thể sử dụng chất nhầy để chặn và xóa 
sổ những hạt rất nhỏ, như phấn hoa và bụi,

00:01:49.498 --> 00:01:51.233
nhưng trong cơn hen suyễn,

00:01:51.233 --> 00:01:57.528
nó chặn những đường dẫn khí bị thu hẹp,
làm cho việc thở ngày càng khó khăn.

00:01:57.528 --> 00:02:00.639
Những tác động này dẫn đến các triệu
chứng của hen suyễn.

00:02:00.639 --> 00:02:04.969
Sự co lại của lớp cơ mềm dẫn đến
cảm giác thít chặt ở ngực.

00:02:04.969 --> 00:02:08.639
Lượng chất nhầy thừa và sự sưng viêm tăng
cao có thể gây ho.

00:02:08.639 --> 00:02:10.050
Còn tiếng thở khó khè?

00:02:10.050 --> 00:02:12.579
Nó xảy ra bởi vì khi đường dẫn khí co lại,

00:02:12.579 --> 00:02:18.469
không khí rít lên khi nó đi qua những nơi
bị thu hẹp.

00:02:18.469 --> 00:02:22.189
Những triệu chứng này có thể làm cho một 
người cảm thấy bị thiếu không khí.

00:02:22.189 --> 00:02:25.277
Nhưng ngược lại, trong cơn hen suyễn,

00:02:25.277 --> 00:02:29.459
sự sưng viêm có thể làm cho việc thở ra
khó khăn hơn hít vào.

00:02:29.459 --> 00:02:33.589
Theo thời gian, việc này dẫn đến một lượng
không khí thừa trong phổi,

00:02:33.589 --> 00:02:36.339
một hiện tượng được biết đến như là 
siêu lạm phát.

00:02:36.339 --> 00:02:40.531
Việc giữ không khí trong phổi ép cơ thể 
làm việc nặng hơn

00:02:40.531 --> 00:02:43.283
để hít vào thở ra.

00:02:43.283 --> 00:02:49.353
Theo thời gian, nó dẫn đến việc giảm sự 
vận chuyển oxy đến các bộ phận và tế bào.

00:02:49.353 --> 00:02:52.670
Đôi khi, trong cơn hen suyễn nặng không
được điều trị,

00:02:52.670 --> 00:02:54.529
cơ thể không thể chống trụ nổi,

00:02:54.529 --> 00:02:58.099
có thể dẫn đến tử vong do thiếu oxy.

00:02:58.099 --> 00:03:01.880
Vậy làm thế nào để ngăn ngừa các
cơn hen khó chịu và tiềm tàng cái chết

00:03:01.880 --> 00:03:04.029
ở những người mắc hen suyễn?

00:03:04.029 --> 00:03:07.388
Có một cách đó là làm giảm sự xuất hiện
của các tác nhân.

00:03:07.388 --> 00:03:10.353
Không may, thế giới lại là một nơi
khó lường

00:03:10.353 --> 00:03:13.893
và việc tiếp xúc với các tác nhân là
không thể kiểm soát.

00:03:13.893 --> 00:03:18.717
Đây là nơi ống xịt thuốc, cách chữa trị
chính cho hen suyễn, ra đời.

00:03:18.717 --> 00:03:23.690
Những phép trị liệu này giúp người bị hen 
kiểm soát và ngăn lại các triệu chứng.

00:03:23.690 --> 00:03:27.419
Ống xịt truyền thuốc vào đường dẫn khí 
bị tác động

00:03:27.419 --> 00:03:33.071
sử dụng một loại khí lỏng hoặc bột mịn
để giải quyết vấn đề ở điểm gốc.

00:03:33.071 --> 00:03:35.018
Chúng xuất hiện theo hai hình thức.

00:03:35.018 --> 00:03:36.754
Có những liệu pháp xoa dịu,

00:03:36.754 --> 00:03:40.802
làm giảm các triệu chứng ngay lập tức và
chứa các chất chủ vận beta.

00:03:40.802 --> 00:03:43.911
Chất chủ vận beta làm thư giãn những cơ
bị co thắt,

00:03:43.911 --> 00:03:50.132
cho phép đường dẫn khí mở rộng để không
khí có thể tràn vào phổi nhiều hơn.

00:03:50.132 --> 00:03:53.609
Một hình thức khác của ống xịt được dùng
như liệu pháp ngăn chặn,

00:03:53.609 --> 00:03:56.363
chữa các triệu chứng hen suyễn trong thời
gian dài,

00:03:56.363 --> 00:03:58.572
và có chứa chất kích thích tuyến 
thượng thận.

00:03:58.572 --> 00:04:02.943
Chất kích thích tuyến thượng thận làm giảm
sự nhạy cảm và sưng viêm,

00:04:02.943 --> 00:04:05.763
nên hen suyễn có thể được kiểm soát.

00:04:05.763 --> 00:04:08.544
Chúng cũng cần thiết trong việc ngăn
ngừa thiệt hại lâu dài

00:04:08.544 --> 00:04:10.090
khỏi sự sưng viêm kinh niên,

00:04:10.090 --> 00:04:12.272
cái mà có thể gây sẹo trong 
đường dẫn khí.

00:04:12.272 --> 00:04:15.044
Ống xịt được công nhận là rất hiệu quả,

00:04:15.044 --> 00:04:17.873
và đã giúp nhiều người có một cuộc sống
tốt hơn.

00:04:17.873 --> 00:04:20.581
Dù chúng ta đã đi một chặng dài trong
cải thiện liệu pháp

00:04:20.581 --> 00:04:22.563
và chẩn đoán hen suyễn,

00:04:22.563 --> 00:04:24.770
chúng ta vẫn không biết chính xác nguyên
nhân.

00:04:24.770 --> 00:04:29.402
Chúng ta hiện nay tin rằng sự kết hợp
của yếu tố di truyền và môi trường

00:04:29.402 --> 00:04:30.681
đóng một vai trò,

00:04:30.681 --> 00:04:33.715
mà hoạt động tiềm ẩn trong thời thơ ấu.

00:04:33.715 --> 00:04:37.734
Nghiên cứu gần đây thậm chí đã liên kết
sự đói nghèo với hen suyễn.

00:04:37.734 --> 00:04:39.465
Có thể là bởi vì những lý do

00:04:39.465 --> 00:04:43.139
từ việc tiếp xúc với những chất ô nhiễm
và sự không hợp môi trường

00:04:43.139 --> 00:04:46.975
cho đến những khó khăn trong việc có được
sự chăm sóc y tế và điều trị.

00:04:46.975 --> 00:04:49.135
Kiến thức về hen suyễn của chúng ta
cải thiện,

00:04:49.135 --> 00:04:53.973
chúng ta có thể tìm các cách tốt hơn để hô
hấp của mọi người thoải mái và khỏe mạnh