Rachel Botsman: Những ví dụ cho sự tiêu dùng mang tính hợp tác

Tại TEDxSydney, Rachel Botsman nói chúng ta "bị buộc lại để chia sẽ" - và cho thấy cách mà các trang web như Zipcar và Swaptress đang thay đổi những quy luật của hành vi con người.

Hôm nay tôi sẽ nói với bạn

về sự phát triển của sự tiêu dùng mang tính hợp tác.

Tôi sẽ giải thích nó là cái gì

và chỉ trong vòng 15 phút tôi sẽ cố thuyết phục bạn

rằng đó không phải là một ý tưởng nông cạn,

hay một xu hướng ngắn hạn,

mà là một nền văn hóa mạnh mẽ và xu hướng xã hội,

tái phát minh, không chỉ những gì chúng ta tiêu dùng,

mà cả cách mà chúng ta tiêu dùng.

Bây giờ tôi sẽ bắt đầu bằng một ví dụ đơn giản.

Giơ tay lên -- bao nhiêu người trong các bạn

có sách, CD, DVD, hay video

trong nhà bạn

mà bạn chắc chắn sẽ không dùng chúng nữa,

nhưng bạn không thể tự mình quăng chúng đi

Không thể thấy tất cả những cái tay

nhưng có vẻ như là tất cả các bạn.

Trên những chiếc kệ tại nhà chúng tôi

Chúng tôi có những hộp DVD bộ phim "24"

phần 6 cho chính xác.

Tôi nghĩ nó được mua cho chúng tôi khoảng 3 năm trước như là quà giáng sinh.

Bây giờ chồng tôi, Chris, và tôi

thích bộ phim đó.

Nhưng hãy đối mặt với nó, khi bạn xem nó một lần -- có lẽ -- 2 lần --

bạn thật sự chẳng muốn xem lại lần nữa,

bời vì bạn biết Jack Bauer sẽ đánh bại bọn khủng bố như thế nào.

Vì thế chúng còn nằm trên kệ của chúng tôi

lỗi thời với chúng tôi,

nhưng lại có những giá trị tiềm ẩn cho những người khác.

Bây giờ trước khi chúng ta tiếp tục, tôi có một điều cần thú tội

Tôi sống ở New York 10 năm,

và tôi là một fan hâm mộ lớn của bộ phim "Sex and the City"

Và tôi thích xem phần một một lần nữa

như là một chút khởi động cho phần tiếp theo ra vào tuần sau.

Vậy dễ dàng như thế nào để tôi có thể đổi

bộ phim "24" mà tôi không thích

với bộ phim mà tôi muốn "Sex and the City"?

Bây giờ bạn có thể đã chú ý

có một một loại lãnh vực mới nổi lên gọi là giao dịch trao đổi.

Sự liên tưởng đơn giản nhất cho giao dịch trao đổi này

là dịch vụ hẹn hò trực tuyến

cho tất cả những phương tiện giải trí không thích của bạn

Cái mà nó làm là sử dụng internet

để tạo ra một thị trường vô tận

để phố những cái mà người A có

và những cái mà người C muốn

bất thứ những gì có thể.

Tuần nào đấy, tôi truy cập vào những trang web như thế,

gọi là Swaptree

Và có hơn 59,300 thứ ở đây

mà tôi có thể lập tức trao đổi

bộ phim "24" của tôi

Khá gần với tôi,

tại Reseda, California

có người muốn đổi

bộ phịm "Sex and the City" gần như mới của họ

cho bộ phim "24" của tôi.

Nói một cách khác, chuyện mà đang diễn ra ở đây

là Swaptree

giải quyết cái vấn đề cấp bách của công ty tôi,

vấn đế mà các nhà kinh tế học gọi là "sự trùng khớp của nhu cầu"

trong vòng xấp xỉ 60 giây.

Cái thậm chí mà còn đáng ngạt nhiên là nó in ra biên nhận cho bạn,

bởi vì nó biết trọng lượng của hàng hóa.

Ở đây có nhiều lớp những thắc mắc về kỹ thuật

đằng sau những website như Swaptree

nhưng đó không phải điều mà tôi chú ý,

và cũng không cho những giao dịch ở đây.

Niềm đam mê của tôi, cái mà tôi dành riêng những năm qua

tận tâm để nghiên cứu,

là hành vi hợp tác và cơ chế của lòng tin

vốn có trong những hệ thống này.

Khi mà bạn nghĩ về nó

nó có vẻ như là ý tưởng điên rồ, thậm chí cho những năm trước đây

rằng bạn sẽ trao đổi những thứ của bạn với người hoàn toàn xa lạ

người mà bạn thậm chí chả biết tên thật của họ

và không có bất cứ tiền trao tay nào cả.

Nhưng 99% những giao dịch tại Swaptree

diễn ra một cách thành công.

Và chỉ khoảng 1 phần trăm mà nhận được đánh giá tiêu cực,

là do những lý do khá nhỏ nhoi,

như là hàng không đến đúng thời hạn.

Vậy chuyện gì đang diễn ra ở đây?

Đó là một động lực cực kỳ mạnh mẽ

mà có ý nghĩa thương mại và văn hóa lớn

đóng vai trò.

Trong số đó, là công nghệ

cho phép

lòng tin giữa những người lạ.

Chúng ta đang sống trong một ngôi làng toàn cầu

nơi mà chúng ta có thể bắt chước các mối quan hệ

mà đã từng diễn ra mặt đối mắt

nhưng trong một quy mô và những cách

mà chưa từng khả thy trước kia.

Vật chuyện gì đang thực sự diễn ra ở đây

là mạng xã hội và công nghệ thời gian thực

đang đáp trả lại chúng ta

Chúng ta đang đổi chát, giao dịch,

hoán đổi, chia sẻ,

nhưng chúng đang được tái phát minh

thành những dạng năng động và hấp dẫn.

Cái mà tôi thấy sự đáng kinh ngạc

là cái mà chúng ta thực sự kết nối với nhau để chia sẻ,

bất kể đó là hàng xóm của chúng ta, trường chúng ta,

văn phòng hay mạng Facebook của chúng ta.

Và cái mà đang tạo nên nền kinh tế

mà cái của tôi là của bạn

Từ eBay hùng mạnh,

cụ tổ của thị trường trao đổi,

cho đến những công ty chia sẻ xe như GoGet,

nơi mà bạn trả phí hằng tháng để thuê những chiếc xe,

cho đến những nền tảng cho vay xã hội như Zopa,

mà sẻ lấy bất cứ ai trong khán phòng này

với $100 cho vay,

và hợp món tiền đó với những người mượn ở bất cứ đâu trên thế giới,

chúng ta đang chia sẻ và phối hợp lần nữa

theo những cách mà tôi tin

là hip hơn là hippie.

Tôi gọi đó làn sóng tiêu thụ mang tính hợp tác.

Bây giờ trước khi tôi đào xâu và những hệ thống khác

của sự thiêu thụ mang tính hợp tác,

Tôi muốn thử trả lời câu hỏi

mà bất cứ một tác giả hợp pháp nào phải hỏi,

ở đâu mà cái ý tưởng đó đến

Bây giờ tôi muốn nói rằng một buổi sáng khi tôi thức dậy

và nói, "Tôi sẽ viết về sự tiêu thụ mang tính hợp tác."

Nhưng thực sự đó là mạng lưới phức tạp

của những ý tưởng nhường như là không có liên hệ

Trong khoảng những phút kế tiếp,

chúng ta sẽ thấy một chút khái niệm như sự trình diễn pháo hoa

của tất cả những dấu chấm mà đang có trong đầu tôi.

Cái đầu tiên mà tôi bắt đầu chú ý:

Là bao nhiêu khái niệm lớn đã nổi lên --

từ sự tự do của đám đông đến sự khôn ngoan

xung quanh sự dễ dàng một cách lố bịch của nó

để tạo dành những nhóm với mục đich,

Và kết nối với đám đông điên cuồng này

là những ví dụ trên toàn thế giới --

từ sự bầu cử tổng thống

cho đến Wikipedia nổi tiếng, và mọi thứ ở giữa --

về những gì mà sức mạnh của những con số có thể đạt được.

Bây giờ, bạn biết khi nào bạn học một từ mới,

và kế đến bạn bắt đầu thấy từ đó ở mọi nơi?

Đó là cái đã diễn ra cho tôi

khi tôi chú ý rằng chúng ta đang di chuyển

từ những khách hàng thụ động

đến những người sáng tạo,

đến những cộng tác viên năng động.

Cái đang diễn ra

là Internet đang xóa những người trung gian,

mà mọi người từ nhà thiết kế áo thun

cho đến thợ đan len

có thể làm một mạng buôn bán sống đồng đẳng

Và những lực khắp nơi

của sự tiến hóa đồng đẳng đó

nghĩa là sự chia sẻ đang diễn ra ở mức độ hiện tượng.

ý tôi là, nó thực đáng ngạc nhiên để nghĩ

rằng, trong mỗi phút của bài nói này,

25 giờ

của những đoạn phim trên Youtube sẽ được nạp.

Bây giờ cái mà tôi thấy ngạc nhiên về những ví dụ này

là cách mà chúng thực sự chạm vào

bản năng linh trưởng của chúng ta.

Ý tôi, chúng ta là những chú khỉ,

và chúng ta được sinh ra và lớn lên để chia sẻ và phối hợp.

Và đã như thế hàng ngàn năm nay,

bất kể khi chúng ta đi săn theo bầy,

hay làm nông trong hợp tác xã,

trước khi cái hệ thống to lớn được gọi là sự siêu tiêu dùng đến

và chúng ta xây dựng những hàng rào

và tạo nên vùng đất nhỏ riêng của chúng ta.

Nhưng nhiều thứ đang thay đổi,

và một trong những lý do tại sao

là những người ở thế hệ kỹ thuật số, hay thế hệ - Y

Họ đang lớn lên chia sẽ --

dữ liệu, trò chơi, kiến thức,

đó là bản năng thứ hai của họ.

Vì thế chúng ta, những người lạc hậu, kể cả tôi --

là những người lính chân,

di chuyển chúng từ văn hóa của tôi, đến văn hóa của chúng ta.

Lý do tại sao nó diễn ra quá nhanh

là bởi vì sự hợp tác di động.

Chúng ta bây giờ sống trong thời tại liên kết

nơi mà chúng ta có thể định vị bất cứ ai, bất cứ lúc nào, trong thời gian thực,

từ những thiết bị nhỏ trong tay bạn.

Và tất cả những gì đang trảy qua trong đầu bạn

tiến tới sự kết thúc của năm 2008,

khi, tất nhiên, nền tài chính thế giới sụp đổ

Thomas Friedman là một trong những nhà bình luận New York Times yêu thích của tôi

và ông đã nhận xét một cách chua cay

rằng 2008 là khi chúng ta đụng phải bức tường

khi mẹ tự nhiên và thị trường

cùng nói, "Đủ rồi."

Bây giờ chúng ta biết một cách hợp lý

rằng nền kinh tế được xây dựng trên sự siêu tiêu dùng

là mưu đồ Ponzi, là căn nhà của thẻ.

Tuy nhiên, nó thật khó cho chúng ta để từng cá nhân biết phải làm gì.

Vì thế tất cả những cái Twittering, đúng không?

Chúng thì quá nhiều tiếng ồn ào và phức tạp trong đầu tôi,

cho đến khi tôi thực sự nhận ra nó đang diễn ra

bởi vì 4 chìa khóa xe.

Một, một niềm tin mới vào sự quan trọng của cộng đồng,

và một định nghĩa rất mới về cái mà bạn bè và hàng xóm thực sự nghĩa gì

Một mạng xã hội chia sẻ file torrent

và công nghệ thời gian thực,

thay đổi cơ bản cách chúng ta ứng xử.

Thứ ba, nhấn mạnh những vấn đề môi trường chưa được giải quyết.

Và thứ tư, sự suy thoái toàn cầu

đã bị gây sốc một cách cơ bản

hành vi người tiêu dùng.

4 chiếc chìa khóa đó

được pha trộn với nhau

và tạo ra một thay đổi lớn --

xa khỏi thế kỷ 20

được định nghĩa bới sự siêu tiêu dùng,

tiến tới thế kỷ 21

được định nghĩa bởi sự tiêu dùng mang tính hợp tác.

Tôi tin tưởng toàn diện chúng ta đang tại điểm uống cong

khi mà thói quen chia sẻ --

thông qua các website như Flickr và Twitter

mà đang trở thành bản chất trực tuyến thứ hai --

đang được áp dụng vào những diễn đàn khu vực cho những cuộc sống hằng ngày của chúng ta.

Từ vé tàu tháng buổi sáng đến cách mà thời trang được thiết kế

đế cái cách mà chúng ta trồng thực phẩm

chúng ta đang tiêu thụ và hợp tác cùng một lúc.

Vì thế mà đồng tác giả, Roo Rogers, và tôi

đã thực sự sưu tập hàng ngàn những ví dụ

từ khắp nơi trên thế giới về sự tiêu dùng mang tính hợp tác.

Và mặc dù chúng khác nhau một cách to lớn

về quy mô của sự trưởng thành và mục đích,

khi chúng ta đào sâu vào chúng,

chúng ta nhận ra rằng chúng có thể thực sự được tổ chức thành 3 hệ thống rõ ràng.

Đầu tiên là thị trường phân phối lại.

Thị trường phân phối lại -- chỉ như Swaptree --

là khi bạn lấy thứ bạn đã dùng, hay sở hữu lại, những vật dụng

và di chuyển nó từ nơi nó không còn cần nữa

đến nơi nào đó, ai đó, nơi mà cần nó.

Chúng đang dần được nghĩ như là 5'R' (reduce, reuse, recycle, repair, redistribute) --

Giảm, tái sử dụng, tái chế, sửa chữa

và tái phân phối --

bởi vì chúng vẽ thêm vòng đời của sản phẩm

và vì thế giảm ô nhiễm.

Thứ hai là lối sống hợp tác.

Đó là sự chia sẻ và tài nguyên

của những thứ như tiền, kỹ năng và thời gian.

Tôi cá là trong vài năm nữa,

những cụm từ như làm việc chung

và văng lướt sóng hay là ngân hàng thời gian

sẽ trở nên một phần tiếng mẹ đẻ hằng ngày.

Một trong những ví dụ ưu thích của lối sống hợp tác

được gọi là "Đất chia sẻ"

Một sự phối hợp bên nước Anh

mà phối ông Jones

mà có vài mẫu đất trống sau nhà của mình,

với bà Smith, mà có lẽ sẽ là người trồng trọt

Cùng với nhau họ trong thực phẩm cho chính họ

Nó là một trong những ý tưởng mà quá ư đơn giản, nhưng lại tài giỏi,

Bạn có lẽ tự hỏi tại nó chưa bao giờ được làm trước đây.

Bây giờ là hệ thống thứ ba

là hệ thống sản xuất dịch vụ

Đó là nơi mà bạn trả cho những lợi ích của sản phầm

mà nó làm cho bạn

mà không cần hoàn toàn sở hữu sản phẩm

Ý tưởng này đặc biệt mãnh mẹ

cho những thứ mà có

khả năng tải năng tải cao.

Và đó có thể là mọi thứ từ sản phẩm em bé

cho đến thời trang ...

Bao nhiêu người trong các bạn có máy khoan điện?

Sở hữu máy khoan điện?

Máy khoan điện sẽ được dùng chỉ khoảng từ 12 đến 13 phút

trong suốt toàn bộ quảng đời của nó

(Cười)

Nó có vẻ nực cười, đúng chứ?

Bởi vì cái mà cần là cái lỗ, không phải cái khoan.

(Cười)

(Vỗ tay)

Vậy tại sao bạn không thuê cái khoan ấy

hay, thậm chí hay hơn, cho thuê chính cái khoan của bạn cho người khác

và kiếm chút tiền từ nó?

Những hệ thống đó đang cùng với nhau

cho phép chúng ta chia sẻ tài nguyên

mà không mất đi lối sống họ,

hoặc ấp ủ của mình quyền tự do cá nhân.

Tôi sẽ không hỏi người ta

chia sẽ một cách dễ thương trong cái hố cát.

Vì thế tôi chỉ muốn cho bạn thấy ví dụ

của cái cách mà sự tiêu dùng mang tính hợp tác có thể

để thay đổi hành vi.

Chiếc xe trung bình

tốn khoảng $8,000 một năm để chạy.

Tuy nhiên, chiếc xe đó chỉ ngổi đó nhàn rỗi

trong 23 giờ một ngày.

Vì thế khi bạn xem xét 2 sự thực đó,

nó bắt đầu có lý một chút

rằng chúng ta phải một cái hoàn toàn.

Vì thế đó là nơi mà những công ty chia sẽ xe

như Zipcar và GoGet đến.

Năm 2009,

Zipcar lấy 250 người tham gia

xuyên xuốt từ 13 thành phố --

và nó đều tự nhận rằng mình là người ghiền xe

và sẽ là những tiên phong cho việc chia sẻ xe

và yêu cầu họ từ bỏ chìa khóa xe cho họ trong vòng một tháng.

Thay vì thế, những người này phải đi bộ,

xe đạp, đi tàu,

hay dạng nào khác của các phương tiện công cộng.

Nó có thể chỉ dùng thẻ thành viên Zipcar của họ

khi nào thực sự rất là cần thiết.

Những kết quả của cuộc thử sức đó sau 1 tháng

Chúng ta đang quan tâm là

Nó rất đáng ngạc nhiên khi mà giảm được 413 lbs

chỉ từ những hoạt động thêm

Nhưng cái thống kê yêu thích của tôi là

ở đây có 100 người

trong 250 người tham gia

không muốn chìa khóa xe của họ lại

Nói một cách khác, sự nghiện xe của họ

đã mất đi sự cần thiết để sở hữu.

Bây giờ hệ thông sản xuất dịch vụ đã tồn tại trong nhiều năm.

Chỉ nghĩ về những những thư viện và hiệu giặt là tự động.

Nhưng tôi nghĩ chúng đang bướt tới kỷ nguyên mới

bởi vì công nghệ làm chúng chia sẻ

không va chạm và vui vẻ.

Có một câu trích dẫn tuyệt vời được viết trên tờ New York Times

rằng "Mối quan hệ giữa việc chia sẻ đối và việc sở hữu cũng giống như

mối quan hệ giữa cái iPod với máy nghe cassete,

năng lượng mặt trời với một cái quặng than."

Tôi cũng tin rằng, thế hệ của chúng ta,

mối quan hệ của chúng ta là đáp ứng cái chúng ta muốn

là ít những cái hữu hình hơn nhiều

so với những thế hệ trước.

Tôi không muốn cái DVD, tôi muốn bộ phim đang chiếu

Tôi không muốn cái máy trả lời phiền phức,

Tôi muốn tin nhắn được lưu

Tôi không muốn cái CD, tôi muốn âm nhạc được chơi.

Nói cách khác, tôi không muốn đồ vật,

tôi muốn cái cái du cầu được thỏa mãn.

Điều này thúc đẩy một sự thay đổi lơn

từ nơi mà sự sở hữu là con át chủ bài của sự sử dụng --

hay như Kevin Kelly, nhà biên tập của tạp chí Wired, nói nó,

" Khi mà sự tiếp cận tốt hơn so với sự sở hữu."

Bây giờ như là quyền sở hữu của chúng ta

đang bị tan dần vào đám mây vậy,

một cái ranh giới không rõ ràng xuất hiện

giữa cái của bạn, và cái của tôi

và cái của chúng ta.

Tôi muốn đưa cho bạn một ví dụ

mà cho thấy rằng nhanh như thế nào sự phát triển đang diễn ra

Nó cho thấy vòng đời 8 năm.

Chúng ta đã qua thời kỳ sở hữu xe truyền thống

cho đến những công ty chia sẽ xe -- Như Zipcar và GoGet --

cho đến những nền tảng chia sẽ mà phối hợp những người lái

đến một cái mới hơn, mà là cho thuê xe theo dạng đồng đẳng (peer-to-peer)

nơi mà bạn có thể thực sự kiếm tiền

từ việc thue chiếc xe mà không dùng trong 23 giờ một ngày

cho hàng xóm của bạn.

Bây giờ tất cả những hệ thống đó

cần một mức độ của niềm tin,

và nền tảng để thực hiện nó

là danh tiếng.

Trong hệ thống tiêu dùng cũ bây giờm

danh tiếng của chúng ta không ảnh hưởng nhiều lắm,

bởi vì lịch sử tín dụng của chúng ta còn quan trọng hơn thế nhiều

những loại xem xét đồng đẳng.

Bơi giờ với Web, chúng ta để lại một dấu vết.

Với những thư rác chúng ta có cờ đánh dấu,

với những ý tưởng mà chúng ta đăng, những ý mà chúng ta chia sẻ,

chúng ta thật sự cho thấy tốt như thế nào chúng ta hợp tác,

và bất kể khi nào chúng ta có thể hay không thể được tin tưởng.

Hãy quay lại ví dụ đầu tiên của tôi,

Swaptree

Tôi có thể thấy rằng nickname rondoron

đã thành công 553 thương vụ

với 100% thành công

Nói một cách khác, tôi có thể tin anh ta hay cô ấy.

Bây giờ đánh dấu lời tôi nói,

nó chỉ là vấn đề thời gian

trước khi chúng ta có khả năng thực hiện tìm kiếm như Google

và thấy hình ảnh tích lũy

của vốn danh tiếng chúng ta

Và chính cái vốn danh tiếng đó

sẽ quyết định sự truy cập của chúng ta tới sự tiêu dùng mang tính hợp tác.

Nó là một loại tiền tệ xã hội mới, vì thế để nói,

rằng nó sẽ trở nên đầy quyền lực như đánh giá tín dụng của chúng ta

Bây giờ như là một suy nghĩ kết thúc ở đây

Tôi tin rằng chúng ta đang trong giai đoạn

khi mà chúng ta tỉnh dậy

sau cái cơn say rượu mệt mỏi

của sự trống rỗng và phí phạm,

và chúng ta sẽ có một bước nhảy vọt

để tạo ra một hệ thống bền vững hơn

xây dựng để phục vụ những du cầu bẩm sinh của chúng ta

cho cộng đồng và bản sắc cá nhân.

Tôi tin rằng nó sẽ được xem như

một cuộc cách mạng --

khi mà xã hội, đối mặt với những thử thách lớn,

làm một sự thay đổi động trời

từ những gì nhận được và chi tiêu cá nhân

hướng tới một sự khám phá của những thứ tốt.

Tôi đang có nhiệm vụ để làm cho việc chia trở nên hấp dẫn.

Tôi đang có nhiệm vụ để làm cho việc chia trở nên cuốn hút.

Bởi vì tôi thực sự tin rằng

nó có thể phá vỡ cái chế độ lỗi thời của kinh doanh,

giúp chúng ta đi tắt đón đầu

qua những hình thức lãng phí của dạng siêu tiêu thụ

và dạy chúng ta khi nào thì đủ là thực sự đủ.

Cám ơn các bạn rất nhiều.

(Vỗ tay)