-
Op een dag zal het heelal sterven.
-
Waarom en hoe? En zal het heelal
voor altijd dood blijven?
-
En hoe weten we dat?
-
Allereerst dijt het heelal uit.
-
De snelheid waarmee dit gebeurt
neemt steeds toe.
-
De oorzaak: donkere energie.
-
Het is een raar fenomeen dat het heelal
doordringt, volgens wetenschappers.
-
Tot 1998 dachten we dat het heelal
zou moeten werken
-
zoals een bal die je in de lucht gooit.
-
De bal gaat omhoog, maar komt
uiteindelijk weer naar beneden.
-
Maar de uitzetting
van het heelal versnelt.
-
Dat is als een bal die je opgooit
en steeds sneller wegvliegt.
-
Waar komt deze versnelling vandaan?
-
Dat weten we niet, maar
we noemen het 'donkere energie'.
-
Einstein dacht erover na
en vond dat het stom was.
-
Nu nemen astrofysici aan
dat het mogelijk is.
-
Het probleem is dat dit allemaal
zeer theoretisch is
-
en we weten niet wat de eigenschappen
van donkere energie zijn.
-
Er zijn verschillende theorieën
die ons naar 3 scenario's leiden
-
naar het einde van het heelal.
-
1: Big Rip (grote scheur)
-
Sinds het ontstaan, zet het heelal uit.
-
Om onbekende redenen ontstonden
overal gelijkmatige nieuwe ruimtes.
-
Ruimte tussen sterrenstelsels neemt toe,
dus ze verwijderen zich van elkaar.
-
De ruimte in sterrenstelsels
neemt ook toe,
-
maar daar is de zwaartekracht
sterk genoeg om ze samen te houden.
-
Bij Big Rip neemt
de snelheid van uitdijen toe,
-
totdat de ruimte zo snel uitzet
-
dat de zwaartekracht het
niet meer kan compenseren.
-
Het resultaat is een grote scheur.
-
Eerst worden grote structuren
zoals sterrenstelsels uit elkaar gerukt,
-
omdat de ruimte tussen afzonderlijke
objecten zeer snel toeneemt.
-
Dan sterven grote lichamen
zoals zwarte gaten, sterren en planeten.
-
Hun zwaartekracht kan ze
niet samenhouden
-
dus brokkelen ze af
tot hun losse onderdelen.
-
Uiteindelijk zou de ruimte
sneller uitdijen dan de lichtsnelheid.
-
Atomen zouden aangetast
en ontbonden worden.
-
Wanneer de ruimte zo snel uitzet,
kan geen enkel deeltje in het heelal
-
nog contact maken met een ander deeltje.
-
Het heelal zou oplossen
in ontelbare losse deeltjes
-
die niets anders kunnen raken
in een vreemd tijdloos heelal.
-
Hmm, en jij voelde je al eenzaam..
-
2: Heat Death of Big Freeze.
Het verschil tussen Big Rip
-
en Heat Death, is dat
bij de laatste de materie intact blijft
-
en omgezet wordt in straling,
over een enorm lange, maar eindige tijd,
-
terwijl het heelal eeuwig blijft uitdijen.
-
Hoe werkt dit?
Laten we het hebben over entropie.
-
Elk systeem neigt naar de toestand
van hoogste entropie,
-
zoals bij een latte macchiato.
-
Oorspronkelijk zijn er meerdere lagen,
maar na verloop van tijd koelen ze af
-
en vormen één uniforme massa.
-
Dit geldt ook voor het heelal.
-
Terwijl het heelal steeds groter wordt,
-
takelt materie langzaam af
en verspreidt zich.
-
Op een zeker moment, na heel
wat generaties van sterren,
-
zullen alle gaswolken waaruit
sterren ontstaan, uitgeput zijn
-
en wordt het heelal donker.
-
De resterende zonnen zullen sterven,
-
zwarte gaten zullen na biljoenen jaren
afsterven en verdampen
-
volgens de Hawkingstraling.
-
Na dit proces blijft een verdund gas
van fotonen en lichtdeeltjes over,
-
totdat dit ook afsterft.
-
Nu stopt alle activiteit in het heelal.
-
Entropie heeft zijn maximum bereikt
en het heelal is voor altijd dood.
-
Tenzij na een enorm lange tijd,
en dit is theoretisch mogelijk,
-
er een spontane afname
van entropie optreedt
-
door het 'tunneleffect', wat uiteindelijk
leidt tot een nieuwe Big Bang.
-
3: Big Crunch en Big Bounce.
-
Dit is het vrolijkste scenario.
-
Als er minder donkere energie is dan
we denken, of deze neemt langzaam af
-
dan zal de zwaartekracht eens
de dominante kracht in het heelal zijn.
-
Na enkele biljoenen jaren
-
zal het uitdijen van het heelal
vertragen en stoppen.
-
Daarna zal het omdraaien.
-
Sterrenstelsels bewegen naar elkaar toe
-
en smelten samen, omdat het heelal
steeds kleiner wordt.
-
Een kleiner heelal betekent
ook een heter heelal,
-
dus de temperatuur
neemt overal tegelijk toe.
-
Honderdduizend jaar voor Big Crunch,
zou de achtergrondstraling warmer zijn
-
dan het oppervlak
van de meeste sterren,
-
en zouden van buitenaf gekookt worden.
-
Minuten voor Big Crunch, zouden
atoomkernen uit elkaar gerukt worden
-
voordat zwarte gaten alles verslinden.
-
Uiteindelijk zouden alle zwarte gaten
samenkomen in een mega zwart gat
-
dat alle massa van het heelal bevat.
-
En vlak voor Big Crunch zou dit
het heelal verslinden, inclusief zichzelf.
-
Big Bounce stelt dat dit vaker gebeurde,
-
en het heelal een oneindige cyclus
van uitdijen en krimpen doormaakt.
-
Zou dat niet mooi zijn?
-
Wat zal er echt gebeuren met het heelal?
-
Heat Death lijkt nu
het meest waarschijnlijk,
-
Maar wij hopen dat die 'eeuwige dood'
verkeerd is.
-
en het heelal
telkens weer opnieuw start.
-
We weten het niet zeker,
-
dus laten we aannemen
dat de meest positieve theorie juist is.
