< Return to Video

جریان‌های اقیانوسی چگونه کار می‌کنند؟ - جنیفر وردوین

  • 0:07 - 0:08
    در سال ۱۹۹۲،
  • 0:08 - 0:12
    یک کشتی باری حامل اسباب بازیهای حمام
    در طوفان گرفتار شد.
  • 0:12 - 0:15
    آب کانتینرهای حمل و نقل کشتی را
    از روی آن برداشت،
  • 0:15 - 0:21
    و امواج ۲۸٫۰۰۰ اردکهای پلاستیکی و دیگر
    اسباببازیها را در اقیانوس آرام شمالی جابجا کردند.
  • 0:21 - 0:23
    اما آنها کنار هم نماندند.
  • 0:23 - 0:24
    کاملا برعکس --
  • 0:24 - 0:27
    اردکها تا آنوقت به همه
    دنیا جابجا شده بودند،
  • 0:27 - 0:30
    و پژوهشگران توانستند از مسیرهای آنها
  • 0:30 - 0:34
    برای درک بهتر جریانهای
    اقیانوسی استفاده کنند.
  • 0:34 - 0:36
    جریانهای اقیانوسی توسط
    طیف وسیعی از منابع هدایت میشوند:
  • 0:36 - 0:40
    باد، جزر و مد، تغییرات در چگالی آب،
  • 0:40 - 0:43
    و چرخش زمین.
  • 0:43 - 0:48
    توپوگرافی کف اقیانوس و خط ساحلی
    این حرکات را تغییر میدهد،
  • 0:48 - 0:50
    و باعث میشود که جریانها سرعت بگیرند،
  • 0:50 - 0:52
    آهسته شوند و یا تغییر مسیر حرکت دهند.
  • 0:52 - 0:55
    جریانهای اقیانوس به دو
    دسته اصلی تقسیم میشوند:
  • 0:55 - 0:58
    جریانهای سطحی و جریانهای اقیانوسی عمیق.
  • 0:58 - 1:00
    جریانهای سطحی حرکتِ
  • 1:00 - 1:03
    ۱۰ درصد بالای آب اقیانوس را کنترل می کنند،
  • 1:03 - 1:06
    در حالی که جریانهای اقیانوسی عمیق
    ۹۰ درصد دیگر را به حرکت درمیآورند.
  • 1:06 - 1:08
    گرچه آنها علل مختلفی دارند،
  • 1:08 - 1:11
    جریانهای اقیانوسی سطحی و عمیق،
  • 1:11 - 1:15
    در رقصی پیچیده بر یکدیگر تاثیر میگذارند
    که کل اقیانوس را حرکت میدهد.
  • 1:15 - 1:16
    در نزدیکی ساحل،
  • 1:16 - 1:20
    جریانهای سطحی ناشی از
    هر دو عامل باد و جزرومد هستند،
  • 1:20 - 1:25
    که آب را به عقب و جلو برده
    و سطح آب را پایین یا بالا میبرد.
  • 1:25 - 1:30
    در عین حال، در سطح آزاد اقیانوس، باد
    نیروی اصلی در پشت جریانهای سطحی است.
  • 1:30 - 1:32
    همانطور که باد بر اقیانوس میوزد،
  • 1:32 - 1:35
    لایههای بالایی آب را به همراه خود میکشد.
  • 1:35 - 1:37
    آب در حال حرکت، لایههای زیرین را میکشد،
  • 1:37 - 1:40
    و آنها هم لایههایی که زیرشان
    قرار دارد را میکشند.
  • 1:40 - 1:43
    در واقع، آب تا عمق ۴۰۰ متر
  • 1:43 - 1:47
    هنوز هم تحت تاثیر باد در
    سطح اقیانوس قرار دارد.
  • 1:47 - 1:51
    اگر فاصله بگیرید تا به الگوهای
    جریانهای سطحی در کل زمین نگاه کنید،
  • 1:51 - 1:55
    خواهید دید که حلقههای بزرگی
    به نام چرخاب تشکیل میدهند،
  • 1:55 - 1:58
    که در جهت عقربههای ساعت در نیمکره شمالی
  • 1:58 - 2:00
    و در خلاف جهت عقربههای ساعت
    در نیمکره جنوبی حرکت میکنند.
  • 2:00 - 2:03
    به این دلیل که چرخش زمین
  • 2:03 - 2:07
    بر الگوهای بادی که باعث ایجاد
    این جریانات میشود تاثیر میگذارد.
  • 2:07 - 2:08
    اگر زمین نمیچرخید
  • 2:08 - 2:11
    هوا و آب به سادگی فقط
  • 2:11 - 2:13
    بین فشارکم در خط استوا
  • 2:13 - 2:15
    و فشار بالا در قطبها عقب و جلو میشدند.
  • 2:15 - 2:16
    اما وقتی زمین میچرخد،
  • 2:16 - 2:21
    حرکت هوا از خط استوا به قطب شمال
    به سمت شرق منحرف میشود،
  • 2:21 - 2:25
    و هوا به سمت پایین حرکت کرده
    و به سمت غرب منحرف میشود.
  • 2:25 - 2:27
    بازتاب معکوسش در نیمکره جنوبی رخ میدهد،
  • 2:27 - 2:29
    به طوری که جریانهای اصلی باد
  • 2:29 - 2:33
    الگوهای حلقه-مانندی در اطراف
    حوضچه اقیانوس تشکیل میدهند.
  • 2:33 - 2:36
    این اثر کوریولیس نامیده میشود.
  • 2:36 - 2:40
    باد اقیانوس را در زیر آنها به همان
    نقطه چرخاب حرکت میدهد.
  • 2:40 - 2:44
    و چون آب به طور موثرتری گرما را
    نسبت به هوا نگه میدارد،
  • 2:44 - 2:48
    این جریانها به توزیع مجدد گرما
    در سراسر جهان کمک میکنند.
  • 2:48 - 2:50
    برخلاف جریانهای سطحی،
  • 2:50 - 2:55
    جریانهای اقیانوسی عمیق عمدتاً
    با تغییرات چگالی آب دریا هدایت میشوند.
  • 2:55 - 2:57
    وقتی آب به سوی قطب شمال حرکت میکند،
  • 2:57 - 2:58
    سردتر میشود.
  • 2:58 - 3:01
    هم چنین غلظت بالاتری از نمک دارد،
  • 3:01 - 3:06
    چرا که وقتی بلورهای یخ آب را
    گیرمیاندازند نمک بر جای میماند.
  • 3:06 - 3:09
    این آبِ سرد و شور چگالتر است،
  • 3:09 - 3:10
    بنابراین نشست میکند،
  • 3:10 - 3:13
    و آب سطحی گرمتر جایش را میگیرد،
  • 3:13 - 3:17
    و جریانی عمودی راه میاندازد که
    «گردش گرماسنجی» نامیده میشود.
  • 3:17 - 3:22
    گردش گرماسنجی جریانهای آب عمیق و جریانهای
    سطحی ناشی از باد با هم ترکیب میشوند
  • 3:22 - 3:26
    تا یک حلقه مارپیچ به نام
    کمربند حامل جهانی تشکیل دهد.
  • 3:26 - 3:29
    هنگامی که آب از عمق اقیانوس
    تا سطح حرکت میکند،
  • 3:29 - 3:33
    مواد مغذی را حمل می کند که
    میکروارگانیسمها را تشکیل میدهند
  • 3:33 - 3:36
    که پایه بسیاری از زنجیرههای
    غذایی اقیانوس را شکل میدهند.
  • 3:36 - 3:39
    کمربند حامل جهانی طولانیترین
    جریان در جهان است،
  • 3:39 - 3:42
    که در سراسر جهان میخزد.
  • 3:42 - 3:45
    اما فقط چند سانتیمتر
    در ثانیه حرکت میکند.
  • 3:45 - 3:49
    یک قطره آب، برای یک سفر کامل،
    ممکن است هزار سال نیاز داشته باشد.
  • 3:49 - 3:53
    هرچند افزایش دمای دریا موجب
  • 3:53 - 3:55
    کم شدن سرعتِ کمربند حامل شده است.
  • 3:55 - 3:58
    مدل ها نشان میدهد این
    باعث ویرانی سیستمهای آب و هوایی
  • 3:58 - 4:00
    در هر دو طرف اقیانوس اطلس میشود،
  • 4:00 - 4:03
    و هیچ کس نمیداند چه اتفاقی خواهد افتاد
    اگر این کاهش سرعت ادامه یابد
  • 4:03 - 4:05
    یا به طور کامل متوقف شود.
  • 4:05 - 4:09
    تنها راهی که میتوانیم بدرستی
    پیشبینی کنیم و آماده شویم
  • 4:09 - 4:14
    این است که به مطالعه جریانها و نیروهای
    قدرتمندی که آنها را شکل میدهند ادامه دهیم.
Title:
جریان‌های اقیانوسی چگونه کار می‌کنند؟ - جنیفر وردوین
Speaker:
جنیفر وردوین
Description:

نمایش کامل درس: https://ed.ted.com/lessons/how-do-ocean-currents-work-jennifer-verduin

در سال ۱۹۹۲، یک کشتی باری حامل اسباب‌بازی‌های حمام در طوفان گرفتار شد. کانتینرها در دریا با امواج آب جابجا شده‌ و امواج ۲۸٫۰۰۰ اردک و دیگر اسباب‌بازی‌ها را به اقیانوس آرام شمالی جابجا کرد. اما آن‌ها به در کنار هم نماندند -- بلکه اردک‌ها به وسیله آب به همه دنیا حرکت کرده و منتقل شدند. چطور این اتفاق افتاد جنیفر وردوین تفحصی می کند در دانش جریان‌های اقیانوسی.

درس توسط جنیفر وردوین، کارگردانی استودیو Cabong.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:16

Persian subtitles

Revisions