Vì sao ta xì hơi? - Purna Kashyap
-
0:09 - 0:14Chứng đầy hơi, hay xì hơi
là một hiện tượng bình thường. -
0:14 - 0:17Ai cũng thế, đúng đấy,
bạn cũng vậy, -
0:17 - 0:22có thể tạo ra
khoảng từ 500 đến 1500 ml khí -
0:22 - 0:25và xì hơi
từ 10 đến 20 lần một ngày. -
0:25 - 0:28Nhưng khí trong cơ thể ở đâu ra?
-
0:28 - 0:34Một lượng nhỏ là từ không khí ta hít vào
khi ngủ hay một thời điểm nào đó, -
0:34 - 0:38nhưng phần lớn khí tạo ra
là do vi khuẩn nằm trong ruột, -
0:38 - 0:42khi ăn những thức ăn
ta không tiêu hoá được. -
0:42 - 0:44Ruột là nhà của hàng triệu tỉ vi khuẩn
-
0:44 - 0:47sống kí sinh với chúng ta.
-
0:47 - 0:51Ta cho chúng một nơi an toàn để ở
và thực phẩm để ăn. -
0:51 - 0:55Đổi lại, chúng tạo ra năng lượng từ đồ ăn,
-
0:55 - 0:59tạo ra vitamin, như vitamin B và K,
để tăng cường hệ miễn dịch, -
0:59 - 1:03tham gia vào chức năng
bảo vệ dạ dày ruột non, -
1:03 - 1:07vận động và sự phát triển
các hệ cơ quan khác, -
1:07 - 1:11Rõ ràng, tốt nhất là
nên giữ cho bọn vi khuẩn hạnh phúc. -
1:11 - 1:15Vi khuẩn ruột lấy chất dinh dưỡng
từ thức ăn chưa tiêu hóa, -
1:15 - 1:20như carbonhydrate và protein,
chất này sẽ đến ruột già. -
1:20 - 1:24Chúng lên men những thức ăn này
để sản xuất các loại hợp chất, -
1:24 - 1:29như các chuỗi axit béo ngắn,
và dĩ nhiên, các hơi khí. -
1:29 - 1:33Khí hidro và CO2
là những khí không mùi -
1:33 - 1:36thường được tạo ra
nhờ sự lên men của vi khuẩn. -
1:36 - 1:41Nhiều người còn tạo ra metan
do một số vi khuẩn trong ruột của họ. -
1:41 - 1:44Nhưng metan thì cũng không có mùi.
-
1:44 - 1:46Vậy sao xì hơi lại thối?
-
1:46 - 1:50Mùi thối là do những hợp chất
lưu huỳnh dễ bay hơi, -
1:50 - 1:55như đihyđro sunfua (H2S),
hay lưu huỳnh metan (CH4S). -
1:55 - 1:59Dù sao những khí này chỉ chiếm 1%
-
1:59 - 2:03và thường gặp khi ta ăn
các axit amin chứa lưu huỳnh, -
2:03 - 2:08điều đó giải thích mùi thối của khí
từ chế độ ăn giàu protein. -
2:08 - 2:12Xì hơi nhiều thường là
sau khi ta ăn những thức ăn -
2:12 - 2:15với lượng carbonhydrate cao,
-
2:15 - 2:21như là đậu, đậu lăng, bơ sữa
hành tây, tỏi, tỏi tây, củ cải, -
2:21 - 2:29khoai tây, yến mạnh, lúa mì, bông cải,
cải bắp và cải Brussel. -
2:29 - 2:31Với người bị thiếu enzim,
-
2:31 - 2:36vi khuẩn lên men carbonhydrate phức
càng hoạt động mạnh mẽ, -
2:36 - 2:39điều này khiến ta xì hơi
nhiều hơn bình thường. -
2:39 - 2:42Nhưng nếu bạn thấy khó chịu,
bụng phồng lên, sưng to, -
2:42 - 2:47điều này có thể là do khí
di chuyển khó khăn trong ruột non. -
2:47 - 2:49Nên đừng đổ lỗi
cho những loại thức ăn -
2:49 - 2:52gây ra triệu chứng đó
mà xa lánh chúng. -
2:52 - 2:56Nếu bạn bỏ đói lũ vi khuẩn
tiêu hóa carbonhydrate phức, -
2:56 - 3:00chúng sẽ chuyển sang ăn đường
ở niêm dịch trong ruột của bạn. -
3:00 - 3:04Khí thải của bạn
sẽ thay đổi tùy theo bạn ăn gì, -
3:04 - 3:06và vi khuẩn nào
có trong ruột của bạn. -
3:06 - 3:08Ví dụ, cùng một loại đường,
-
3:08 - 3:13vi khuẩn Clostridium
tạo khí CO2, butan và hidro, -
3:13 - 3:17còn Propionibacterium
tạo ra CO2, propan và axetat. -
3:17 - 3:20Khi đó, methanogen
dùng khí hidro và CO2 -
3:20 - 3:23do vi khuẩn khác tạo ra
để sản xuất metan, -
3:26 - 3:31bằng cách sử dụng khí hidro và CO2,
chúng giảm bớt tổng thể tích khí. -
3:31 - 3:34Vì vậy, giữa những vi khuẩn trong ruột
có mối quan hệ phức tạp -
3:34 - 3:38cho phép chúng trực tiếp dùng
thức ăn chưa tiêu hóa, -
3:38 - 3:42hay dùng sản phẩm của vi khuẩn khác.
-
3:42 - 3:46Mối quan hệ này xác định
số lượng và loại khí được tạo ra, -
3:46 - 3:50nên xì hơi là dấu hiệu bọn
vi khuẩn kia đang làm việc chăm chỉ đấy. -
3:50 - 3:56Nhưng vài trường hợp, người ta
có thể làm tăng chứng đầy hơi lên. -
3:56 - 3:59Ví dụ điển hình là dị ứng lactose.
-
3:59 - 4:02Đa số ai cũng có enzim
để tiêu hóa lactose, -
4:02 - 4:06một loại đường có trong sữa
và sản phẩm từ sữa. -
4:06 - 4:10Nhưng nhiều người không có
hoặc có rất ít, -
4:10 - 4:13giống như sau khi
bị viêm nhiễm đường ruột, -
4:13 - 4:17họ không thể tiêu hóa
lactose và có thể bị chuột rút -
4:17 - 4:21cùng với chứng đầy hơi do
sự lên men của vi khuẩn. -
4:21 - 4:24Nhưng nhớ rằng, hầu hết khí tạo ra
-
4:24 - 4:27là một kết quả tự nhiên của
lên men vi khuẩn trong ruột, -
4:27 - 4:30và giúp tăng cường chức năng của ruột.
-
4:30 - 4:35Lượng và loại khí đa dạng tuỳ vào
chế độ ăn uống và vi khuẩn trong ruột. -
4:35 - 4:40Vậy nên, hãy học phép lịch sự khi xì hơi
và tha thứ cho lũ vi khuẩn đi nhé! -
4:40 - 4:42Chúng chỉ cố giúp ích mà thôi!
- Title:
- Vì sao ta xì hơi? - Purna Kashyap
- Description:
-
Xem bản đầy đủ tại đây: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-pass-gas-purna-kashyap
Đầy hơi là hiện tượng bình thường hàng ngày. Hầu hết con người xì hơi từ 10 đến 20 một ngày. Trong cơ thể khí này từ đâu mà có? Purna Kashayap đưa chúng ta tới đường ruột, làm sáng tỏ cách thức khí sinh ra, trong đó thức ăn đóng vai trò chủ chốt và lý do khí mang mùi khó chịu.
Video được thực hiện bởi Purna Kashyap, Ace & Son Moving Picture Co., LLC.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:58
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap | ||
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for Why do we pass gas? - Purna Kashyap |