< Return to Video

فڕینەکەی ستیڤن هاوکینگ بۆ سفری-جی

  • 0:00 - 0:03
    ئەوانەتان كە من دەناسن دەزانن
    كەوا من چەندە بە پەرۆشم
  • 0:03 - 0:05
    بۆ كرانەوەی بۆشایی ئاسمان.
  • 0:05 - 0:09
    كاتێك من چانسی ئەوەم هەبوو
    ئەزموونی كێش نەمان ببەخشم بە
  • 0:09 - 0:12
    پسپۆڕی جیهانیی هێزی كێش كردنی
    زەوی، شتێکی ناوازە بوو.
  • 0:12 - 0:14
    و من دەمەوێت ئەو چیرۆكەتان بۆ بگێڕمەوە.
  • 0:14 - 0:19
    یەكەم جار ئەوم لە خەڵاتی ئـاركـۆن
    ئـێـكـس بۆ بۆماوەزانی بینی.
  • 0:19 - 0:22
    ئەوە پێشبڕكیەكە ئێمە بەڕێوەی دەبەین،
    دووەم خەڵاتی ئـێـكـس،
  • 0:22 - 0:25
    بۆ ئەو تیمەی یەكەم جار دەستنیشانی ڕیزبەندی
    جینۆمی ١٠٠ كەس لە ١٠ ڕۆژدا بكات.
  • 0:25 - 0:27
    شتێكمان هەبوو پێی دەگووترا ١٠٠ جینۆمەكە -–
  • 0:27 - 0:30
    دەستیشانی ڕیزبەندی ١٠٠ كەسمان
    دەكرد وەكو بەشێك لەو پێشبڕكێیە.
  • 0:30 - 0:32
    كـریـج ڤـێـنـتـەر پێشبڕكێکە بەڕێوە دەبات
  • 0:32 - 0:34
    و من چاوم بە پڕۆفیسۆر
    هـاوكـیـنـگ كەوت،
  • 0:34 - 0:36
    و گووتی خەونی ئەوەیە گەشت
    بۆ بۆشایی ئاسمان بکات.
  • 0:36 - 0:38
    و من گووتم، " ناتوانم بۆ ئەوێت ببەم،
  • 0:38 - 0:41
    بەڵام دەتوانم بتبەم بۆ ناو
    بێ كێشیی ناو سفری-جی
  • 0:41 - 0:43
    و ئەو یەكسەر گووتی،
    "بە دڵنیاییەوە، بەڵێ."
  • 0:43 - 0:46
    باشە، تا ڕێگە بۆ تاقیكردنەوەی
    سفری-جی لەسەر زەوی
  • 0:46 - 0:49
    فڕینی بڕگە هاوتایە، فڕینی بێ كێشیی.
  • 0:49 - 0:53
    فڕۆكەیەك دەبەی، بەسەر لوتكەدا دەفڕی،
    بۆ ماوەی ٢٥ چركە بێ كێش دەبی.
  • 0:53 - 0:55
    وەرەوە خوارەوە، كێشت دووهیندە زیاد دەكات.
  • 0:55 - 0:57
    چەند جارێك ئەم كارە دووبارە دەكەیتەوە.
  • 0:57 - 0:58
    دەتوانیت ٨-١٠ خولەک بێ کێش بیت
  • 0:58 - 1:01
    بەم شێوەیە نـاسـا ئەو ماوە درێژە
    ئاسمانەوانەکانی ڕا هێناوە.
  • 1:01 - 1:03
    دەستمان بە ئەنجامدانی ئەم كارە كرد.
  • 1:03 - 1:05
    ١١ ساڵی خایاند تاوەکو ئامادە بین.
  • 1:05 - 1:07
    ئێمە ڕامانگەیاند كە ئێمە بەتەماین
    ســتـیـڤـن هـاوكـیـنـگ بفڕێنین.
  • 1:07 - 1:11
    بریكارێكی حكومەت و فەرمانبەرێكی
    كۆمپانیای فڕۆكەمان هەبوو گووتیان،
  • 1:11 - 1:13
    ئێوە شێتن، ئەو كارە مەكەن
    ئەو پیاوە دەكوژن.
  • 1:13 - 1:14
    (پێكەنین)
  • 1:14 - 1:16
    و ئەو دەیویست بڕوات
  • 1:16 - 1:19
    بۆ بەدەستهێنانی هەموو ڕێپێدانەكان
    بەسەختی كارمان دەكرد.
  • 1:19 - 1:22
    دوای شەش مانگ، لە ناوەندیی
    بۆشایی كـێـنـەدی.
  • 1:22 - 1:24
    كۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیمان هەبوو،
  • 1:24 - 1:28
    نیازی خۆمان بۆ ئەنجامدانی تەنها
    یەك سفری-جی بڕگە هاوتا ئاشكرا كرد،
  • 1:28 - 1:31
    ٢٥ چرکەی لە بێ کێشی پێ دەبەخشین.
  • 1:31 - 1:34
    ئەگەر ئەوە بەباشی تێپەڕی ڕەنگە
    سێ فڕینی بڕگە هاوتا ئەنجام بدەین.
  • 1:34 - 1:39
    باشە، لێمان پرسی بۆ دەیەوێت بڕوا
    بۆ سەرەوە و ئەم كارە بكات.
  • 1:39 - 1:41
    و ئەوەی ئەو گووتی، بۆ من،
    زۆر هاندەر بوو.
  • 1:41 - 1:43
    گووتی "ژیان لەسەر زەوی
    لە بارودۆخی زیاد
  • 1:43 - 1:45
    بوونی مەترسی لەناو چوون بەهۆی كارەسات دایە
  • 1:45 - 1:48
    پێم وایە ئەگەر مرۆڤ نەچێتە بۆشایی ئاسمان،
    ئەوا لەناو دەچێت.
  • 1:48 - 1:51
    لەبەرئەوە دەمەوێت هانی خەڵكی
    بدەم حەزیان لە بۆشایی بێت."
  • 1:52 - 1:55
    ئەومان برد بۆ ناوەندی بۆشایی کێندی،
  • 1:55 - 2:01
    بۆ ناو گالیسكەكەی نـاسـا،
    بۆ دواوەی فڕۆکەی سفری-جی.
  • 2:04 - 2:07
    نزیكەی ٢٠ كەسمان هەبوو
    كە پارەیان بەخشی بوو –
  • 2:07 - 2:10
    ١٥٠،٠٠٠$ مان زیاد كرد بۆ
    بەخشینەكە بۆ خێرخوازی ئەو منداڵانەی --
  • 2:10 - 2:12
    كە لەگەڵمان فڕین.
  • 2:12 - 2:14
    هەندێك لە هۆگرەكانی تـێـد لێرە.
  • 2:14 - 2:16
    ژوورێكی فریاكەوتنمان ئامادەكرد.
  • 2:16 - 2:19
    لەناو فڕۆكەكە چوار ژووری
    فریاگوزاری و دوو پەرستارمان هەبوو.
  • 2:19 - 2:23
    ئێمە چاودێری ڕێژەی ئۆكسجین لە خوێنی و
    لێدانی دڵی و پەستانی خوێنیمان دەكرد.
  • 2:23 - 2:26
    بۆ هەر بارودۆخێکی لەناكاو
    هەموو شتێكمان ئامادەكردبوو؛
  • 2:26 - 2:29
    خوا دەزانێت، كەس نایەوێت ئەو پسپۆڕە
    جیهانییە ئازاری پێ بگات.
  • 2:29 - 2:32
    ئێمە لە شوێنی فڕینی مەكۆ
    ئاسمانییەكانەوە فڕین،
  • 2:32 - 2:34
    كە مەكۆ ئاسمانییەكان
    لێی دەفڕی و دەنیشنەوە.
  • 2:34 - 2:37
    من و بـایـرۆن لـیـكـتـنـبـێـرگـی هاوکارم
  • 2:37 - 2:40
    بە وریاییەوە ئەومان بۆ ناو سفری-جی برد.
  • 2:40 - 2:42
    كاتێك ئەو لەوێ بوو،]ئێمە [لێمان گەڕا بڕوا
  • 2:42 - 2:46
    تاكوو بزانێت بێ كێشی چۆن چۆنییە.
  • 2:46 - 2:50
    دوای یەكەم بڕگە هاوتا، خۆت دەزانیت،
  • 2:50 - 2:54
    پزیشکەکە گووتی هەموو شتێك باشە.
    ئەو پێدەكەنی، و گوتمان بڕۆ.
  • 2:54 - 2:57
    ئینجا ئێمە بڕگە هاوتای دووەممان ئەنجامدا.
  • 2:57 - 2:59
    (پێكەنین)
  • 2:59 - 3:05
    (چەپڵە لێدان)
  • 3:05 - 3:07
    و سێیەم.
  • 3:07 - 3:08
    (چەپڵە لێدان)
  • 3:08 - 3:12
    لەڕاستیدا وەكوو ڕێزێك بۆ بەڕێز
    ئیسحاق نیوتن سێوێكمان سەرهەوا خست.
  • 3:12 - 3:15
    چونكە هـاوكـیـنـگ لە كامبریچ
    هەمان ئەو پۆستەی گرتبووە دەست
  • 3:15 - 3:17
    كە ئـیـسـحـاق نـیـوتـن هەی بوو.
  • 3:17 - 3:21
    ئێمە بڕگە هاوتای چوارەم، و پێنجەم
    و شەشەممان ئەنجامدا.
  • 3:21 - 3:22
    (پێكەنین)
  • 3:22 - 3:24
    و حەوتەم و هەشتەمیش بەدوایدا.
  • 3:24 - 3:27
    و ئەم پیاوە لە كەسێكی ٦٥ ساڵەی
    پیری سەر كورسی نە دەچوو.
  • 3:27 - 3:28
    (پێكەنین)
  • 3:28 - 3:30
    ئەو زۆر دڵخۆش بوو.
  • 3:30 - 3:33
    ئێمە لەسەر گەوهەرێكی بە نرخ دەژین،
  • 3:33 - 3:36
    و هەر لە ماوەی ژیانمان
    ئەو هەسارەیە جێ دێڵین.
  • 3:36 - 3:38
    تکایە لەگەڵمان ئەم سەرکێشییە
    ئەفسانەییە بکەن.
  • 3:38 - 3:39
    زۆر سوپاستان دەكەم.
  • 3:39 - 3:44
    (چەپڵە لێدان)
Title:
فڕینەکەی ستیڤن هاوکینگ بۆ سفری-جی
Speaker:
پیتەر دیاماندیز
Description:

دامەزرێنەری خەڵاتی ئێکس، پیتەر دیاماندیز باسی ئەوەمان بۆ دەکات کە چۆن هاوکاری ستیڤن هاوکینگی کردووە بۆ گەیشتن بە خەونەکەی کە گەشت کردن بۆ بۆشایی ئاسمانە -- پێکەوە دەفڕین و بێ کێشی و نەبوونی هێزی کێش کردنی زەوی تاقی دەکەنەوە.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
03:44

Kurdish subtitles

Revisions