Ruh sağlığını korumanın mertliği
-
0:01 - 0:03Geçen yıl...
-
0:03 - 0:04âdeta bir cehennemdi.
-
0:04 - 0:06(Kahkaha)
-
0:09 - 0:12İlk defa Nijerya ''jollof''undan yedim.
-
0:12 - 0:14(Kahkaha)
-
0:15 - 0:17Tüm ciddiyetimle söylüyorum,
-
0:17 - 0:20bireysel olarak cidden zor
bir dönemden geçiyordum. -
0:21 - 0:23Boyumu aşkın bir stresle
karşı karşıya geldim, -
0:23 - 0:25anksiyete atağı geçirdim.
-
0:27 - 0:29Bazı günler işimi yapamıyor,
-
0:30 - 0:32diğer günlerdeyse
-
0:32 - 0:36sadece yatağıma uzanıp ağlamak istiyordum.
-
0:37 - 0:42Doktorum, stresim ve anksiyetem hakkında
bir ruh sağlığı danışmanı ile -
0:42 - 0:44görüşmek isteyip istemediğimi sordu.
-
0:45 - 0:46Ruh sağlığı?
-
0:47 - 0:51Gıkımı çıkarmadım ve şiddetli bir şekilde
istemediğimi belirterek kafa salladım. -
0:53 - 0:57Derin bir utanç hissettim.
-
0:58 - 1:02Damgalanmanın yükünü hissettim.
-
1:03 - 1:05Beni seven ve destekleyen bir aileye
-
1:06 - 1:08ve inanılmaz sadık arkadaşlara sahibim,
-
1:08 - 1:12yine de birisine hissettiğim
acıyı anlatma fikrini -
1:12 - 1:14kaldıramazdım.
-
1:16 - 1:20Afrikan eril soyumun getirdiği,
katı kurallarla oluşturulan -
1:20 - 1:23yapı altında ezildim.
-
1:24 - 1:26''İnsanların 'gerçek' sorunları var,
-
1:26 - 1:27kendine gel Sangu!''
-
1:29 - 1:31''Ruh sağlığı''nı ilk kez,
-
1:32 - 1:36Gana'dan yeni geldiğimde, yatılı okul
öğrencisi olduğum New Jersey'deki -
1:36 - 1:38Peddie School'da duymuştum.
-
1:39 - 1:42Bir ay içerisinde, sevdiğim yedi
insanın ölümünün yaşattığı -
1:42 - 1:45o acı deneyimi tatmıştım.
-
1:47 - 1:48Okul hemşiresi,
-
1:48 - 1:52yaşadığım durum ile yakından ilgilendi,
ona şükürler olsun ve ruh sağlığım -
1:52 - 1:54hakkında bilgi almaya başladı.
-
1:55 - 1:57''Kafadan kontak mı?'' diye düşündüm.
-
1:58 - 2:01Afrikalı bir erkek olduğumu bilmiyor mu?
-
2:01 - 2:02(Kahkaha)
-
2:02 - 2:04''Things Fall Apart''daki Okonkwo gibi,
-
2:04 - 2:08biz Afrikalı erkekler, ne duygularımızı
sindirebiliyor, ne de ifade edebiliyoruz. -
2:09 - 2:11Biz sorunlarımızı ''hallediyoruz.''
-
2:11 - 2:12(Alkış)
-
2:13 - 2:15Biz sorunlarımızı hallediyoruz.
-
2:15 - 2:20Erkek kardeşimi aradım
ve ''Oyibolarla'' -beyazlarla- -
2:20 - 2:22ve onların tuhaf hastalıklarıyla;
-
2:22 - 2:25depresyon, DEHB ve diğer
''tuhaf şeyler'' hakkında gırgır yaptım. -
2:26 - 2:28Batı Afrika'da büyümüş biri olarak,
-
2:29 - 2:33biri ''ruh hastası'' kelimesini
kullandığında akıllara gelen görüntü; -
2:33 - 2:35kirli, rastalı saçlarıyla,
yarı çıplak bir hâlde -
2:35 - 2:38sokaklarda sekip duran deli bir adamdı.
-
2:39 - 2:41Hepimiz onu tanıyoruz.
-
2:41 - 2:43Ailemiz dikkat etmemiz
konusunda uyardı bile. -
2:44 - 2:45''Anne, anne, niye deli ki o?''
-
2:45 - 2:47''Uyuşturucu! Haplara
-
2:47 - 2:49bir kez bile bakarsan,
sonun onunki gibi olur.'' -
2:49 - 2:50(Kahkaha)
-
2:51 - 2:53Zatüreye tutul,
-
2:53 - 2:56annen tıbbi tedavi için
seni en yakın hastaneye -
2:56 - 2:57koşarak götürür.
-
2:58 - 3:01Ama depresyon kelimesi etmeye cüret et,
-
3:01 - 3:05mahallenin papazı
şeytan çıkarmalara başlar -
3:05 - 3:07ve köydeki cadılardan dem vurur.
-
3:07 - 3:10Dünya Sağlık Örgütü'ne göre,
-
3:10 - 3:13ruh sağlığı, günlük hayatın getirdiği
-
3:13 - 3:15stresle mücadele etmek ile alakalı;
-
3:16 - 3:19üretken ve yararlı bir şekilde çalışmakla
-
3:19 - 3:23ve topluma katkıda bulunacak
işler yapabilme gücünle. -
3:24 - 3:30Ruh sağlığı, kişinin duygusal, psikolojik
ve sosyal olarak ayakta oluşunu içeriyor. -
3:31 - 3:36Dünya çapındaki
bütün ruh hastalıklarının %75'i -
3:36 - 3:38düşük gelirli ülkelerde görülüyor.
-
3:38 - 3:40Buna rağmen Afrika hükûmetleri,
-
3:40 - 3:44sağlık hizmetleri bütçesinin
yüzden birinden azını, -
3:44 - 3:46ruh sağlığına ayırıyor.
-
3:47 - 3:48Daha kötü olansa,
-
3:48 - 3:52Afrika'daki ciddi psikiyatrist eksikliği.
-
3:53 - 3:57Mesela Nijerya'da, neredeyse
200 milyon nüfusluk ülkede, -
3:58 - 4:01200 tane olduğu tahmin ediliyor.
-
4:02 - 4:04Tüm Afrika'daysa,
-
4:04 - 4:08insanların %90'ı tedavi
erişilebilirliğinden mahrum. -
4:09 - 4:10Sonuç olarak,
-
4:10 - 4:13bir başımıza,
-
4:13 - 4:16dışlanma korkusuyla susturuluyoruz.
-
4:17 - 4:22Afrikalılar olarak ruh sağlığına
hep mesafeyle, -
4:23 - 4:24cehaletle,
-
4:25 - 4:26suçlulukla,
-
4:26 - 4:27korkuyla
-
4:28 - 4:29ve öfkeyle yaklaştık.
-
4:30 - 4:35Arboleda-Flórez tarafından yürütülen
-
4:35 - 4:39ve ''Ruh hastağının sebebi nedir?''
sorusuna cevap aranan bir araştırmada, -
4:40 - 4:45Nijeryalı muhatapların
%34'ü madde bağımlığı, -
4:46 - 4:52%19'u tanrının gazabı ve takdiri ilahi
olarak cevap verdi. -
4:52 - 4:53(Kahkaha)
-
4:53 - 4:55%12'si ise,
-
4:56 - 4:59büyücülük ve ruhani varlıkların
musallatı dedi. -
5:00 - 5:04Yalnızca azınlık bir kısım, bilinen diğer
ruh hastalık sebeplerini dile getirdi; -
5:04 - 5:06ırsiyet,
-
5:06 - 5:08sosyoekonomik durum,
-
5:08 - 5:10savaş,
-
5:10 - 5:11çatışma
-
5:11 - 5:13ya da sevilen birinin kaybı.
-
5:14 - 5:17Ruh hastalıklarına karşı
yapılan damgalamalar, -
5:17 - 5:21mağdurların ötekileştirilmesi
ve şeytanlaştırılması ile sonuçlanıyor. -
5:22 - 5:26Foto muhabiri Robin Hammond,
bu sömürgelerin bazılarını belgeledi... -
5:26 - 5:28Uganda'da,
-
5:29 - 5:30Somali'de
-
5:31 - 5:33ve burada, Nijerya'da.
-
5:36 - 5:37Bana göre damgalama,
-
5:38 - 5:40kişisel bir şey.
-
5:42 - 5:442009'da,
-
5:45 - 5:48gecenin bir yarısında
telaş dolu bir arama aldım. -
5:49 - 5:52Dünyadaki en yakın dostuma,
-
5:52 - 5:57zeki, aklı tıkırında, alımlı,
havalı genç arkadaşıma, -
5:57 - 5:59şizofreni teşhisi konulmuş.
-
6:01 - 6:05Beraber büyüdüğümüz bazı arkadaşlarımın
geri adım attıklarına şahit oldum. -
6:07 - 6:09Kıs kıs gülmelerini işittim.
-
6:10 - 6:11Fısıltılarını duydum.
-
6:12 - 6:14''Kafayı yediğini duydunuz mu?''
-
6:15 - 6:18(Kru İngilizcesi) ''Tahtaları eksilmiş!''
-
6:18 - 6:22Durumu hakkında yapılan
küçük düşürücü, alçak yorumlar, -
6:22 - 6:26kanser veya sıtma hastası için
hiçbir zaman duymayacağımız -
6:26 - 6:28yakıştırmalar.
-
6:29 - 6:32Nedense konu ruh hastalıklarına gelince
-
6:32 - 6:35cahilliğimiz, bütün empatimizi
silip süpürüyor. -
6:37 - 6:41Bütün çevresi onu dışladığında
yanıbaşında durdum, -
6:42 - 6:44bizim bağımız hiçbir zaman sarsılmadı.
-
6:46 - 6:49Açıkçası, ruh sağlığı hakkında
derin bir ilgi duymaya başladım. -
6:50 - 6:53Onun durumundan ilham alarak
-
6:53 - 6:56üniversitemde mezunlarla, ruh
sağlığına özel ilgi duyanlarla birlikte -
6:56 - 6:58grup kurulmasına katkı sağladım.
-
6:58 - 7:01Mezun olduğum okuldaki
yatılı eğitmen görev sürem boyunca, -
7:01 - 7:05çoğu öğrenciye ruh sağlığıyla
başa çıkma konusunda destek verdim. -
7:05 - 7:08Afrikalı öğrencilerin çabaladıklarını
-
7:08 - 7:10ve kimseyle konuşamadıklarını gördüm.
-
7:11 - 7:15Kendi geçmişleriyle birlikte,
bu bilgiyle bile -
7:15 - 7:17ben, dolayısıyla cebelleştim
-
7:17 - 7:21ve kendi anksiyetem ile yüzleştiğimde
kimseyle konuşamadım, -
7:21 - 7:25deli adam olma korkumuz
öylesine içimize işlemiş ki. -
7:28 - 7:29Her birimiz,
-
7:30 - 7:32ama özellikle biz Afrikalılar,
-
7:33 - 7:39yaşadığımız ruh bunalımların bizim
mertliğimizi bozmadığının ve travmanın -
7:39 - 7:42gücümüzü lekelemediğinin
farkına varmamız gerekiyor. -
7:43 - 7:48Ruh sağlığını, fiziksel sağlık kadar
önemli görmemiz gerekiyor. -
7:49 - 7:53Sessizlik içinde
çığlık atmaktan vazgeçmeliyiz. -
7:54 - 7:58Hastalıkları damgalayı bırakıp
-
7:58 - 8:00mağdurlara travma
yaşatmaya son vermeliyiz. -
8:02 - 8:03Arkadaşlarınla konuş.
-
8:04 - 8:06Sevdiklerinle konuş.
-
8:07 - 8:08Sağlık uzmanları ile konuş.
-
8:10 - 8:11Kırılgan ol.
-
8:12 - 8:14Yalnız olmadığını bilerek
-
8:15 - 8:17hareket et.
-
8:18 - 8:20Kendinle boğuşuyorsan bunu dile getir.
-
8:23 - 8:26Hislerimiz hakkında dürüst olmak
-
8:26 - 8:28bizi güçsüz kılmaz:
-
8:29 - 8:30Bizi insan yapar.
-
8:32 - 8:36Ruh hastalıkları ile ilgili yapılan
damgalamalara son vermenin zamanı geldi. -
8:37 - 8:41Bir daha ''ruhsal'' kelimesini duyduğunda,
-
8:41 - 8:43aklına yalnızca deli adamlar gelmesin.
-
8:44 - 8:46Beni hatırla.
-
8:46 - 8:48(Alkış)
-
8:48 - 8:49Teşekkürler.
-
8:49 - 8:53(Alkış)
- Title:
- Ruh sağlığını korumanın mertliği
- Speaker:
- Sangu Delle
- Description:
-
Girişimci Sangu Delle'in yaşadığı stres boyunu aşınca; erkeklerin ruh sağlığıyla uğraşmamaları gerektirdiğini öne süren ön yargısıyla yüzleşmek zorunda kaldı. Duyguları ifade etmekle arası iyi olmayan bir toplumda, Delle anksiyetesi ile nasıl başa çıktığını paylaşıyor ve şunu söylüyor: ''Hislerimiz hakkında dürüst olmak bizi güçsüz kılmaz, bizi insan yapar.''
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:53
![]() |
Eren Gokce approved Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Eren Gokce edited Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Eren Gokce edited Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Eren Gokce rejected Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Sueda Bingol accepted Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Esra Çakmak commented on Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health | |
![]() |
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for There's no shame in taking care of your mental health |
Esra Çakmak
Merhaba,
06/08/2017 tarihinde gözden geçirmek için görevi olan kişi bana ulaşabilir mi acaba?
Teşekkürler.