Вашите зборови можат да го предвидат вашето ментално здравје

Може ли, начинот на кој зборуваш и пишуваш денес, да го предвиди твоето идно ментално здравје, па дури и настанокот на психоза? Во овој фасцинантен говор, невронаучникот Мариано Сигман се навраќа на древна Грција и потеклото на интроспекцијата за да покаже како зборовите говорат за нашиот внатрешен живот. Воедно, тој зборува за алгоритам кој ги мапира зборовите и кој би можел да ја предвиди појавата на шизофренија. "Во иднина можеби ќе имаме многу поразлична дијагностика на менталното здравје," вели Сигман, "базирана на објективна, квантитативна и автоматизирана анализа на зборовите кои ги пишуваме и на оние кои ги изговараме."

Имаме историски записи од кои знаеме
како се облекувале древните грци,

како живееле,

како се бореле ...

но како размислувале?

Постои сфаќање кое вели дека
суштината на човечката мисла --

нашата способност да замислуваме,

да бидеме свесни,

да сонуваме --

отсекогаш била иста.

Другото сфаќање

е дека социјалните трансформации
кои ја обликувале нашата култура

истовремено ја промениле и
структурата на човечката мисла.

Постојат различни мислења
за ова.

Всушност, ова е долга филозофска
дебата.

Но, дали ова прашање е воопшто
податливо за науката?

Исто како што можеме да го реконструираме

изгледот на древните грчки градови,

користејќи само неколку тули,

можеме и да ја реконструираме човечката
мисла, овојпат користејќи

ги записите на културата.

Всушност,

правејќи еден вид на психолошка анализа

на некои од најдревните книги
на човечката култура,

Џулијан Џејнс, во 70-тите, предложил
многу необична и радикална теза:

дека само пред 3.000 години,

луѓето биле она што денес
го нарекуваме шизофреничари.

Ова тврдење го поткрепил

со фактот дека во овие книги
биле опишани луѓе,

од различни традиции и од
различни краеви на светот,

кои се однесувале така како

да слушаат и им се покоруваат на гласови

за кои мислеле дека доаѓаат од Боговите,

или од музите ...

ова денес го нарекуваме халуцинации.

И како што одминувало времето,

луѓето почнале да сфаќаат дека
тие се креаторите,

дека гласовите се всушност нивни.

И на овој начин, тие стекнале
интроспекција:

способноста да размислуваат
за нивните мисли.

Теоријата на Џејнс е дека свесноста,

барем онака како што ја дефинираме денес,

она чувство дека ние управуваме со
нашето постоење --

е прилично скорашен производ
на културниот развој.

Теоријава е прилично спектакуларна,

но очигледно има проблем,

а тоа е дека се базира само на неколку
многу специфични примери.

Оттука, прашањето е дали теоријата,

која вели дека интроспекцијата се појавила
пред само 3.000,

може да биде испитана на квантитативен
и објективен начин.

Очигледно е дека не е лесно
да се тестира оваа теза.

Многу би ни било полесно
доколку Платон се разбудил и напишал,

"Здраво, јас сум Платон,

и од денес јас имам целосно
интроспективна свесност."

(Смеа)

Ова всушност ни кажува што
е суштината на проблемот.

Треба да откриеме како настанал
концепт што никогаш не бил изговорен.

Зборот интроспекција не се појавува
ниту еднаш

во книгите кои сакаме да ги анализираме.

Ние ова го решивме така што го
создадовме просторот на зборови.

Ова е огромен простор
кој ги содржи сите зборови

на таков начин што растојанието
помеѓу било кои два збора

ни кажува колку тие се поврзани.

На пример,

зборовите "куче" и "мачка" би требало
да се многу блиску еден до друг,

но зборовите "грејпфрут" и "логаритам"
би требало да се многу далеку.

Ова важи за било кои два збора во
рамки на просторот.

Исто така, на повеќе начини можеме
да го конструираме просторот.

Можеме да ги прашаме стручњаците,

исто како кога прегледуваме речник.

Или пак можеме

да се водиме од претпоставката
дека кога два збора се поврзани,

тие се појавуваат во исти реченици,

во исти пасуси,

во исти документи,

многу почесто отколку ако
е чиста случајност.

Оваа едноставна хипотеза,

овој едноставен метод,

користејќи програмерски трикови

оти станува збор за многу

сложен повеќе-димензионален
простор,

излезе дека е доста ефикасен.

Само за да видите колку добро
функционира ова,

ова е резултатот кој го добиваме кога
ќе анализираме некои познати зборови.

Најпрвин може да видите

дека зборовите автоматски се организираат
во семантички групи.

Имате овошје, делови на телото,

компјутерски делови, научните
термини итн.

Алгоритамот ни кажува дека ние и
хиерархиски ги организираме концептите.

На пример,

може да видите дека научните термини
се групираат во две подкатегории,

термини од астрономијата и
од физиката.

Потоа имате многу суптилни работи.

На пример, зборот астрономија,

кој навидум е на чудна локација,

е всушност токму онаму каде
што треба да биде,

помеѓу она што е,

наука

и помеѓу она што го опишува,

астрономски термини.

И вака можеме до бескрај.

Всушност, ако се задлабочите
во ова,

и почнете да правите шеми,

ќе имате чувство како да
пишувате поезија.

А тоа е така затоа што, на некој начин,

да чекориш во овој простор
е како да чекориш во умот.

И последното е

дека овој алгоритам
ги потврдува нашите претпоставки

за тоа кои зборови би требало да
се најмногу поврзани со интроспекцијата.

На пример,

зборови како "себство," "вина,"
"разум," "емоција,"

се многу блиску до "интроспекција,"

но други зборови,

како "црвена," "фудбал," "свеќа,"
"банана,"

се многу далеку.

Откако ќе го изградиме просторот,

прашањето за потеклото
на интроспекцијата,

или потеклото на било кој концепт

кое претходно можеби изгледало
апстрактно или некако нејасно,

сега станува конкретно --

станува податливо за
квантитивно изучување.

Се што треба да направиме е да
ги земеме книгите,

да ги дигитализираме,

да ги извадиме зборовите

да ги проектираме во просторот,

и да се запрашаме која група на
зборови кружи најдолго и најблиску

околку концептот интроспекција.

На овој начин,

можеме да ја анализираме
историјата на интроспекцијата

во древната грчка традиција,

за која имаме најдобри
пишани записи.

Значи ги зедовме сите книги --

ги подредивме според времето --

од секоја книга ги извадивме зборовите,

ги проектиравме во просторот,

и потоа гледавме колку секој збор
е блиску до интроспекцијата,

и пресметувавме просек.

Потоа, се запрашавме дали,
како што одминува времето,

овие книги се приближуваат
сѐ повеќе и повеќе

до концептот интроспекција.

И токму тоа се случува
во рамки на древната грчка традиција.

Може да видите дека најстарите книги
од времето на Хомер,

се малку поврзани со интроспекцијата.

Но отприлика четири века пред
нашата ера,

настанува драстично приближување,
книгите од овој период

пет пати се поблиску до

концептот интроспекција.

И интересно е тоа

што сега, истото ова

можеме да го испитаме и во
други традиции.

Истата оваа анализа ја спроведовме
и во Јудео-Христијанската традиција,

и ја откривме буквално истата шема.

И повторно, најстарите книги од
Стариот Завет се малку поврзани,

а потоа книгите од Новиот Завет
се приближуваат брзо

и се многу поблиску до интроспекцијата.

И тогаш го имаме врвот на интроспекцијата

во "Исповедите на Свети Августин,"

четири века после Исус Христос.

И ова е многу важно,

зашто Свети Августин, се смета,
од страна на научниците,

филолозите, историчарите,

како еден од основачите
на интроспекцијата.

Всушност, некои сметаат дека тој
е таткото на модерната психологија.

Значи нашиот алгоритам,

кој како предност го има тоа
што е квантитативен,

објективен,

и се разбира, исклучиво брз --

пресметува во дел од секундата --

може да ги искристализира најважните
заклучоци

од ова долго истражување.

На некој начин ова е убавината
на науката,

сега оваа идеја може да се преведе

и да се воопшти во многу
други подрачја.

Исто онака како што прашувавме за
минатото на човековата свесност,

сега можеме да си го поставиме можеби
најпредизвикувачкото прашање,

дали оваа метода може да ни каже
нешто за иднината на нашата свесност.

Да бидам попрецизен,

дали зборовите кои денес ги изговараме

можат да ни кажат за тоа каде
ќе бидат нашите умови за неколку дена,

за неколку месеци

или за неколку години од сега.

И исто како што многумина од нас
сега носат сензори

за мерење на пулсот,

на дишењето,

на гените,

во надеж дека ова ќе ни помогне
да спречиме болести,

на истиот овој начин можеби, анализирањето
на зборовите кои ги изговараме,

твитаме, испраќаме, пишуваме,

ќе ни каже предвреме, дали нешто
не е во ред со нашиот ум.

И со Џилермо Сечи,

мојот сопатник во оваа авантура,

се нафативме на задачата.

Го анализиравме снимениот
говор на 34 млади луѓе

кои имаа висок ризик да заболат
од шизофренија.

Го меревме говорот во првиот наврат,

и потоа се запрашавме дали особините
на говорот можат да го предвидат,

во рамки на три години,

јавувањето на психоза.

Но, и покрај нашите надежи,

доживеавме неколку неуспеси.

Едноставно немаше доволно
информации во семантиката

за да може да се предвиди
иднината на умот.

Можно беше да се разликуваат

шизофреничарите од нормалните
субјекти,

слично како кај древните текстови,

но не можеше да се предвиди
почетокот на психозата.

И тогаш ни текна

дека можеби не е толку важно
што зборуваат

туку како зборуваат.

Поточно,

не беше важно во која семантичка група
се нивните зборови,

туку колку далеку и колку брзо скокаат

од една семантичка група во друга.

Оттука, смисливме една мерка,

која ја нарековме семантичка кохерентност,

која во основа мери колку долго говорот се
задржува во рамки на една семантичка тема,

во рамки на една семантичка категорија.

И излезе дека за оваа група од 34
луѓе,

алгоритамот водејќи се од семантичката
кохерентност можеше да предвиди

со 100 процентна сигурност

кој ќе развие психоза, а кој не.

Ова е нешто што не можеше
да се постигне --

ниту одблизу --

со другите клинички мерки.

И се сеќавам многу јасно,
додека работев на ова,

бев на мојот компјутер

кога видов еден куп твитови од Поло --

Поло ми беше прв студент
кога бев во Буенос Аирес,

а кога се случи ова тој живееше
во Њујорк.

Имаше нешто во неговите твитови --

не можев да кажам што бидејќи
немаше нешто очигледно --

но ми се јави силно претчувство,

силна интуиција, дека нешто не е
во ред.

Го кренав телефонот и му се јавив на Поло.

Излезе дека не му е добро.

Овој едноставен факт,

читањето меѓу редови,

тоа што преку неговите зборови ги
насетив неговите чувства,

беше едноставен, но многу ефикасен
начин да помогнам.

Она што сакам да ви кажам

е дека сме се поблизу до решението

на тоа како да ја претвориме оваа
интуиција што сите ја имаме,

што сите ја делиме,

во алгоритам.

Ако успееме,

во иднина можеби ќе имаме многу поразлична
дијагностика на менталното здравје,

која ќе се заснова на објективна,
квантитативна и автоматизирана анализа

на зборовите што ги пишуваме

и на зборовите што ги изговараме.

Благодарам

(Аплауз)