< Return to Video

Hans Rosling khám phá những góc nhìn mới về đói nghèo

  • 0:00 - 0:02
    Năm ngoái tôi bảo các bạn ba điều.
  • 0:02 - 0:05
    Tôi bảo rằng các số liệu trên thế giới
  • 0:05 - 0:08
    vẫn chưa được công bố rõ ràng.
  • 0:08 - 0:10
    Chính vì vậy, chúng ta vẫn giữ lối tư tưởng cổ hủ
  • 0:10 - 0:13
    về các nước đang phát triển và công nghiệp hóa, đó là sai.
  • 0:14 - 0:18
    Và tôi bảo rằng đồ họa ảnh động có thể tạo ra sự khác biệt.
  • 0:19 - 0:21
    Mọi việc đang thay đổi.
  • 0:21 - 0:25
    Hôm nay, trang chủ của Cục Thống kê Liên hiệp Quốc
  • 0:25 - 0:28
    thông báo, ngày 1 tháng 5, toàn quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu.
  • 0:30 - 0:33
    (Vỗ tay)
  • 0:33 - 0:37
    Nếu tôi có thể chia sẻ hình ảnh với bạn trên màn hình,
  • 0:38 - 0:39
    có 3 việc đã xảy ra.
  • 0:39 - 0:42
    Liên hiệp quốc cho phép truy cập cơ sở dữ liệu thống kê của họ,
  • 0:42 - 0:46
    và phần mềm này đã có một một phiên bản mới
  • 0:46 - 0:48
    đang hoạt động trên Internet dưới dạng beta,
  • 0:48 - 0:50
    do đó bạn không cần phải tải về nữa.
  • 0:51 - 0:53
    Cho phép tôi nhắc lại những gì bạn được thấy vào năm ngoái.
  • 0:53 - 0:54
    Các bong bóng là các quốc gia.
  • 0:54 - 0:58
    Ở đây là tỉ lệ sinh sản -- số trẻ sinh ra trên mỗi phụ nữ --
  • 0:58 - 1:01
    và đằng kia là tuổi thọ tính bằng năm.
  • 1:02 - 1:05
    Đây là năm 1950 -- kia là những nước công nghiệp hóa,
  • 1:05 - 1:06
    kia là những nước đang phát triển.
  • 1:06 - 1:08
    Ở thời điểm đó, vẫn còn khái niệm "chúng ta" và "họ".
  • 1:08 - 1:10
    Thế giới có sự phân biệt rất lớn.
  • 1:10 - 1:14
    Nhưng rồi mọi chuyện thay đổi, và tiến triển khá tốt.
  • 1:14 - 1:15
    Đây là những gì đã xảy ra.
  • 1:16 - 1:19
    Bạn có thể thấy Trung Quốc, bong bóng to, màu đỏ;
  • 1:19 - 1:20
    còn bong bóng màu xanh ở đằng xa là Ấn Độ.
  • 1:20 - 1:23
    Và chúng đã chuyển dời hoàn toàn... Tôi sẽ cố gắng
  • 1:23 - 1:25
    nói chuyện nghiêm chỉnh hơn một chút năm nay để cho bạn thấy
  • 1:25 - 1:27
    mọi thứ đã thay đổi như thế nào.
  • 1:28 - 1:31
    Và đây, châu Phi luôn là một vấn nạn nổi bật ở dưới này, đúng không nhỉ?
  • 1:31 - 1:34
    Vẫn là những gia đình đông con, và đại dịch HIV
  • 1:34 - 1:36
    làm trì trệ các quốc gia như thế này.
  • 1:36 - 1:39
    Đại khái đều là những gì chúng ta thấy vào năm ngoái,
  • 1:39 - 1:41
    và đây là viễn cảnh của tương lai.
  • 1:42 - 1:44
    Tôi sẽ nói về, liệu điều này có thể xảy ra?
  • 1:44 - 1:47
    Vì bạn thấy là tôi đưa ra những số liệu không hề tồn tại.
  • 1:48 - 1:50
    Đây là thời điểm chúng ta đang ở.
  • 1:50 - 1:53
    Liệu chuyện này có thể xảy ra hay không?
  • 1:54 - 1:56
    Bạn có biết là tôi bao quát hết quãng đời mình trong đó?
  • 1:56 - 1:58
    Tôi nghĩ là mình sẽ sống đến 100 năm.
  • 1:58 - 2:00
    Đây là hoàn cảnh hiện tại.
  • 2:00 - 2:07
    Các bạn có phiền xem xét đến tình hình kinh tế trên thế giới?
  • 2:08 - 2:13
    Tôi sẽ so sánh nó với tỉ lệ sống sót của trẻ.
  • 2:13 - 2:14
    Chúng ta sẽ đổi chỗ hai trục biểu đồ:
  • 2:15 - 2:19
    ở đây là tỉ lệ tử vong của trẻ -- cũng là tỉ lệ sống sót --
  • 2:19 - 2:21
    4 trẻ chết ở kia, 200 trẻ ở kia.
  • 2:22 - 2:24
    Ở trục này là GDP tính theo đầu người.
  • 2:25 - 2:28
    Đây là năm 2007.
  • 2:28 - 2:32
    Nếu tôi có thể quay ngược thời gian, tôi sẽ bổ sung vài thông số lịch sử --
  • 2:32 - 2:38
    xem nào, xem nào, xem nào -- không có nhiều con số thống kê vào 100 năm trước.
  • 2:38 - 2:40
    Một vài nước vẫn có dữ liệu.
  • 2:40 - 2:42
    Chúng ta đang nhìn vào các tài liệu lịch sử,
  • 2:42 - 2:46
    và tại thời điểm năm 1820,
  • 2:46 - 2:50
    chỉ có Úc và Thụy Điển mới sử dụng các con số.
  • 2:50 - 2:53
    (Cười)
  • 2:53 - 2:57
    Thế nhưng các nước này ở tận dưới đây, với 1,000 đô-la mỗi người mỗi năm.
  • 2:57 - 3:00
    1/5 số trẻ không sống nổi qua sinh nhật đầu tiên của mình,
  • 3:01 - 3:04
    Đây là những gì xảy ra trên thế giới, nếu chúng ta cho hiện cả thế giới.
  • 3:04 - 3:07
    Làm sao họ giàu lên, từng chút một,
  • 3:07 - 3:08
    và họ bổ sung những con số thống kê.
  • 3:08 - 3:10
    Có được những thống kê này chẳng phải là điều tuyệt vời sao?
  • 3:10 - 3:12
    Bạn có thấy tầm quan trọng của chuyện đó?
  • 3:12 - 3:14
    Và đây, trẻ em không hề sống lâu hơn.
  • 3:14 - 3:18
    Thế kỷ cuối cùng, 1870, thật tồi tệ cho những đứa trẻ ở châu Âu,
  • 3:18 - 3:20
    bởi hầu hết những dữ liệu này là của châu Âu.
  • 3:20 - 3:23
    Chỉ đến thời khắc giao thế kỷ
  • 3:23 - 3:26
    tỉ lệ trẻ sống sót năm đầu tiên mới tăng lên đến 90%.
  • 3:26 - 3:29
    Đây là Ấn Độ đang vươn lên, với dữ liệu đầu tiên từ Ấn Độ.
  • 3:29 - 3:34
    Đây là Mỹ đang chuyển dời, ngày càng kiếm nhiều tiền hơn.
  • 3:34 - 3:39
    Và chúng ta sẽ sớm thấy Trung Quốc đuổi kịp từ phía góc xa ở đây.
  • 3:39 - 3:41
    Trung Quốc vươn lên khi Mao Trạch Đông lấy sức khỏe làm đầu,
  • 3:41 - 3:42
    chứ không phải chuyện làm giàu.
  • 3:42 - 3:45
    Ông chết ở đây, sau đó Đặng Tiểu Bình mang đến sự phồn vinh,
  • 3:45 - 3:46
    quốc gia này đã di chuyển đến đây.
  • 3:47 - 3:49
    Các bong bóng liên tục di chuyển lên trên,
  • 3:49 - 3:51
    và đây là toàn cảnh thế giới hiện nay.
  • 3:51 - 3:57
    (Vỗ tay)
  • 3:57 - 4:00
    Chúng ta hãy nhìn vào nước Mỹ.
  • 4:00 - 4:03
    Ở đây có một chức năng -- Tôi có thể bảo cả thế giới, "Ở yên đấy."
  • 4:04 - 4:07
    Và tôi giữ lấy nước Mỹ -- chúng ta vẫn muốn nhìn thấy phần nền --
  • 4:07 - 4:10
    tôi dựng chúng như thế này, và chúng ta bắt đầu đi ngược thời gian.
  • 4:10 - 4:13
    Chúng ta có thể thấy là nước Mỹ
  • 4:13 - 4:16
    luôn nằm ở cạnh bên phải của xu hướng.
  • 4:16 - 4:18
    Người Mỹ lúc nào cũng ở phía đồng tiền.
  • 4:19 - 4:24
    Đến năm 1915, nước Mỹ là láng giềng của Ấn Độ --
  • 4:25 - 4:27
    một Ấn Độ hiện đại của ngày nay.
  • 4:27 - 4:29
    Điều đó có nghĩa là Mỹ giàu hơn,
  • 4:29 - 4:33
    nhưng cũng theo tỉ lệ đó lại có nhiều trẻ chết hơn Ấn Độ ngày nay.
  • 4:34 - 4:37
    Và nhìn đây -- so sánh với Philippines ngày nay.
  • 4:37 - 4:40
    Philippines ngày nay có nền kinh tế tương đương
  • 4:41 - 4:43
    với nước Mỹ trong Thế chiến thứ nhất.
  • 4:43 - 4:47
    Tuy vậy chúng ta phải đưa nước Mỹ tiến về trước rất xa
  • 4:47 - 4:50
    thì người dân Mỹ mới có được nền y tế
  • 4:50 - 4:51
    như người dân ở Philippines.
  • 4:52 - 4:55
    Khoảng năm 1957 ở đây, y tế của Mỹ
  • 4:55 - 4:57
    tương đương với Philippines.
  • 4:57 - 5:00
    Đây là vở kịch của một thế giới mà nhiều người gọi là toàn cầu hóa,
  • 5:00 - 5:03
    bởi châu Á, các nước Ả rập, Mỹ La tinh
  • 5:03 - 5:08
    đều dẫn trước ở các chỉ tiêu sức khỏe, giáo dục,
  • 5:08 - 5:11
    và nhân lực hơn so với kinh tế của họ.
  • 5:11 - 5:13
    Có điều mâu thuẫn trong những gì đã xảy ra
  • 5:13 - 5:15
    ở những nền kinh tế mới.
  • 5:15 - 5:19
    Ở đó, an sinh xã hội, sự phát triển của xã hội
  • 5:19 - 5:22
    lại đi trước phát triển kinh tế.
  • 5:22 - 5:28
    Và năm 1957 -- kinh tế nước Mỹ chỉ bằng với Chile ngày nay.
  • 5:29 - 5:32
    Phải mất bao lâu để chúng ta mang nước Mỹ
  • 5:32 - 5:34
    đạt tới trình độ y tế như Chile ngày hôm nay?
  • 5:35 - 5:40
    Tôi nghĩ chúng ta phải bắt đầu, kia -- vào năm 2001, hay 2002 --
  • 5:40 - 5:42
    nước Mỹ có mạng lưới y tế ngang ngửa Chile.
  • 5:42 - 5:43
    Chile đã bắt kịp!
  • 5:44 - 5:46
    Trong vòng vài năm nữa có thể Chile sẽ có tỉ lệ trẻ sống sót
  • 5:46 - 5:48
    cao hơn cả Mỹ.
  • 5:48 - 5:51
    Đây rõ ràng là một sự thay đổi, bởi sự trì trệ
  • 5:51 - 5:56
    của nền y tế đã tạo ra khác biệt đến 30-40 năm.
  • 5:56 - 5:58
    Đằng sau y tế là trình độ giáo dục.
  • 5:58 - 6:00
    Ở đó có rất nhiều cơ sở hạ tầng,
  • 6:00 - 6:03
    và các nguồn nhân lực chung cũng nằm tại đó.
  • 6:03 - 6:06
    Giờ chúng ta có thể bỏ qua mục này --
  • 6:06 - 6:10
    và tôi muốn cho các bạn thấy tốc độ,
  • 6:10 - 6:13
    tỉ lệ thay đổi, cho thấy họ đã tiến nhanh như thế nào.
  • 6:13 - 6:20
    Quay ngược về năm 1920, và tôi muốn nhìn vào Nhật Bản.
  • 6:21 - 6:24
    Và tôi muốn xem cả Thụy Điển và Mỹ.
  • 6:24 - 6:26
    Tôi sẽ trình diễn một cuộc đua ở đây
  • 6:26 - 6:29
    giữa chiếc Ford vàng vàng ở đây
  • 6:29 - 6:31
    và chiếc Toyota đỏ ở dưới này,
  • 6:31 - 6:33
    và chiếc Volvo màu nâu.
  • 6:33 - 6:35
    (Cười)
  • 6:35 - 6:37
    Và xem đây, xem đây.
  • 6:37 - 6:40
    Toyota có sự khởi đầu rất tệ ở đây, các bạn có thể thấy,
  • 6:40 - 6:43
    và Ford Mỹ đang vượt địa hình ở kia.
  • 6:43 - 6:44
    Volvi đang chạy rất tốt.
  • 6:44 - 6:46
    Đây là cuộc chiến. Toyota đã trượt khỏi đường đua, và giờ đây
  • 6:46 - 6:49
    Toyota đang tiến về phía khỏe mạnh hơn của Thụy Điển --
  • 6:49 - 6:50
    các bạn có thấy không?
  • 6:50 - 6:51
    Họ đang vượt mặt Thụy Điển,
  • 6:51 - 6:53
    và giờ đây họ khỏe mạnh hơn Thụy Điển.
  • 6:53 - 6:55
    Đây là lúc tôi bán chiếc Volvo và tậu chiếc Toyota.
  • 6:55 - 6:58
    (Cười)
  • 6:58 - 7:02
    Giờ chúng ta có thể thấy tốc độ thay đổi ở Nhật Bản thật khổng lồ.
  • 7:02 - 7:04
    Họ thật sự đã bắt kịp.
  • 7:04 - 7:06
    Và điều này dần dần thay đổi theo thời gian.
  • 7:06 - 7:09
    Chúng ta cần hàng nhiều thế hệ quan sát mới có thể hiểu được điều đó.
  • 7:09 - 7:14
    Cho phép tôi đưa lên lịch sử gia đình của chính tôi --
  • 7:14 - 7:16
    chúng tôi đã vẽ những đồ thị ở đây.
  • 7:16 - 7:20
    Vẫn cùng một loại biểu đồ, tiền ở dưới kia, và sức khỏe, đúng không?
  • 7:20 - 7:22
    Và đây là gia đình tôi.
  • 7:23 - 7:27
    Đây là Thụy Điển, năm 1830, khi bà sơ của tôi chào đời.
  • 7:28 - 7:30
    Thụy Điển giống như Sierra Leone ngày nay.
  • 7:31 - 7:34
    Và đây là năm bà cố tôi chào đời, 1863.
  • 7:35 - 7:37
    Và Thụy Điển giống như Mozambique.
  • 7:37 - 7:39
    Và đây là năm bà tôi ra đời, 1891.
  • 7:39 - 7:41
    Bà chăm sóc tôi khi tôi còn bé,
  • 7:41 - 7:43
    nên tôi sẽ không nhắc gì về thống kê --
  • 7:43 - 7:45
    đó chỉ là lịch sử truyền miệng trong gia đình tôi.
  • 7:46 - 7:47
    Tôi chỉ tin vào thống kê,
  • 7:47 - 7:50
    khi đó là những con số thống kê do-bà-kiểm-định.
  • 7:50 - 7:53
    (Cười)
  • 7:53 - 7:56
    Tôi nghĩ đó là cách tốt nhất để kiểm định dữ liệu thống kê.
  • 7:56 - 7:57
    Thụy Điển lúc đó như Ghana.
  • 7:57 - 8:00
    Thật thú vị khi được thấy sự đa dạng to lớn
  • 8:00 - 8:02
    nội trong khu vực châu Phi hạ Sahara.
  • 8:03 - 8:05
    Tôi bảo bạn năm ngoái, giờ tôi sẽ nhắc lại,
  • 8:05 - 8:08
    rằng mẹ tôi sinh ra ở Ai Cập, và tôi -- tôi là ai?
  • 8:08 - 8:09
    Tôi là người Mexico trong gia đình.
  • 8:10 - 8:12
    Con gái tôi, nó sinh ra ở Chile,
  • 8:12 - 8:14
    và cháu gái tôi sinh ra ở Singapore,
  • 8:14 - 8:16
    giờ là đất nước khỏe mạnh nhất trên Trái đất.
  • 8:16 - 8:18
    Họ qua mặt Thụy Điển khoảng 2-3 năm trước,
  • 8:18 - 8:20
    bởi có tỷ lệ trẻ sống sót cao hơn.
  • 8:20 - 8:21
    Nhưng đất nước họ rất nhỏ, bạn biết đấy.
  • 8:21 - 8:23
    Họ ở gần bệnh viện đến nỗi chúng ta chẳng bao giờ
  • 8:23 - 8:24
    đánh bại họ trong những cánh rừng này.
  • 8:24 - 8:27
    (Cười)
  • 8:27 - 8:28
    Thế nhưng phải ngả mũ trước Singapore.
  • 8:28 - 8:30
    Singapore là mọi thứ tốt nhất thời nay.
  • 8:30 - 8:34
    Chuyện này nghe cũng có vẻ là chuyện rất hay.
  • 8:34 - 8:38
    Nhưng thật sự không dễ dàng, bởi đó cũng chẳng hoàn toàn là chuyện tốt.
  • 8:38 - 8:41
    Bởi vì tôi phải cho bạn xem một trong những tiện nghi khác.
  • 8:41 - 8:46
    Chúng ta còn có thể sử dụng các màu để đại diện cho các tham số --
  • 8:46 - 8:47
    và tôi chọn đại lượng nào đây?
  • 8:47 - 8:51
    Lượng khí thải cacbon dioxit, đơn vị tấn/người.
  • 8:52 - 8:57
    Đây là năm 1962, và Mỹ thải ra 16 tấn/người.
  • 8:57 - 8:59
    Trung Quốc thải ra 0.6 tấn,
  • 8:59 - 9:03
    và Ấn Độ 0.32 tấn/người.
  • 9:03 - 9:06
    Chuyện gì xảy ra khi chúng ta tiếp tục?
  • 9:06 - 9:08
    Vâng, bạn sẽ có một câu chuyện tốt đẹp khi người ta giàu lên
  • 9:08 - 9:09
    và khỏe mạnh hơn --
  • 9:09 - 9:14
    mọi người đạt được điều đó với cái giá là khí thải cacbon dioxit.
  • 9:14 - 9:17
    Từ trước đến nay chưa ai từng làm điều này.
  • 9:17 - 9:20
    Chúng ta không còn sở hữu tất cả những dữ liệu cập nhật nữa
  • 9:20 - 9:23
    bởi ngày nay đây là những dữ liệu rất giật gân.
  • 9:23 - 9:25
    Chúng ta ở đây, năm 2001.
  • 9:26 - 9:30
    Trong buổi tọa đàm với lãnh tụ thế giới mà tôi đã tham gia, bạn biết đấy,
  • 9:30 - 9:34
    ngày nay nhiều người cho rằng, vấn đề chính là những nền kinh tế mới nổi,
  • 9:34 - 9:37
    họ thải ra quá nhiều cacbon dioxit.
  • 9:37 - 9:39
    Bộ trưởng Bộ Môi trường Ấn Độ từng nói,
  • 9:39 - 9:42
    "À, bạn chính là người gây ra vấn đề."
  • 9:42 - 9:45
    Các nước OECD -- các nước có thu nhập cao --
  • 9:45 - 9:47
    họ chính là thủ phạm gây ra biến đổi khí hậu.
  • 9:48 - 9:50
    "Nhưng chúng tôi tha thứ cho bạn, bởi vì bạn không biết.
  • 9:50 - 9:53
    Tuy vậy, kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.
  • 9:53 - 9:55
    Kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.
  • 9:55 - 9:58
    Mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về lượng khí thải của mỗi người."
  • 9:58 - 10:01
    Điều này cho thấy, chúng ta chưa từng gặp sự phát triển kinh tế
  • 10:01 - 10:03
    và y tế ở bất kỳ nơi nào trên thế giới
  • 10:03 - 10:07
    mà không phải hủy hoại khí hậu.
  • 10:08 - 10:10
    Và đó là điều cần thay đổi thật sự.
  • 10:11 - 10:14
    Tôi đã từng bị phê bình vì đã vẽ nên một bức tranh quá lạc quan về thế giới,
  • 10:14 - 10:16
    nhưng tôi không nghĩ rằng nó là như thế.
  • 10:16 - 10:18
    Thế giới là một nơi hỗn loạn.
  • 10:18 - 10:20
    Cái này chúng tôi gọi là Phố Đô-la.
  • 10:20 - 10:22
    Mọi người đều sống trên con phố này.
  • 10:22 - 10:25
    Số tiền họ kiếm được ở đây -- con số họ sống dựa vào --
  • 10:25 - 10:26
    chính là số tiền họ kiếm được mỗi ngày.
  • 10:26 - 10:29
    Gia đình này kiếm được khoảng 1 đô-la/ngày.
  • 10:30 - 10:31
    Chạy dọc theo con phố này,
  • 10:31 - 10:35
    chúng ta sẽ thấy một gia đình kiếm được từ 2-3 đô-la/ngày.
  • 10:35 - 10:38
    Chạy lên nữa -- chúng ta sẽ thấy khu vườn đầu tiên của phố,
  • 10:38 - 10:40
    họ kiếm được 10-50 đô-la/này.
  • 10:40 - 10:42
    Họ sống như thế nào?
  • 10:42 - 10:45
    Nếu chúng ta nhìn vào chiếc giường ở đây, có thể nhận thấy
  • 10:45 - 10:48
    họ ngủ trên tấm thảm trải sàn.
  • 10:48 - 10:50
    Đây là ranh giới của nghèo đói --
  • 10:50 - 10:53
    80% thu nhập của gia đình chỉ đủ trang trải cho nhu cầu năng lượng,
  • 10:53 - 10:55
    thức ăn cho ngày hôm ấy.
  • 10:55 - 10:58
    Đây là 2-5 đô-la, bạn có một chiếc giường.
  • 10:58 - 11:00
    Và đây, phòng ngủ đã tốt hơn nhiều, như bạn có thể thấy.
  • 11:01 - 11:03
    Tôi thuyết trình về vấn đề này cho Ikea, và họ muốn thấy
  • 11:03 - 11:05
    một chiếc sofa ở đây ngay lập tức.
  • 11:05 - 11:07
    (Cười)
  • 11:07 - 11:11
    Đây là ghế sofa, và bằng cách nào nó xuất hiện từ đó.
  • 11:11 - 11:14
    Điều thú vị là, khi bạn khám phá vòng quanh trong tấm ảnh panorama,
  • 11:14 - 11:16
    bạn sẽ thấy gia đình đó vẫn ngồi trên sàn nhà,
  • 11:16 - 11:18
    mặc dù đã có ghế sofa.
  • 11:18 - 11:20
    Nếu quan sát nhà bếp, bạn có thể thấy rằng
  • 11:20 - 11:25
    phụ nữ không được hưởng nhiều khác biệt trong khoảng từ 1-10 đô-la.
  • 11:25 - 11:27
    Vượt khỏi mức này là khi bạn thật sự có được
  • 11:27 - 11:30
    điều kiện làm việc tốt trong gia đình.
  • 11:30 - 11:32
    Và nếu bạn thật sự muốn nhìn thấy sự khác biệt,
  • 11:32 - 11:34
    hãy nhìn vào nhà vệ sinh ở đây.
  • 11:34 - 11:36
    Có thể thay đổi ở đây, thay đổi ở đây.
  • 11:36 - 11:39
    Đây đều là những bức tranh và ảnh từ châu Phi,
  • 11:39 - 11:41
    và chúng vốn có thể tốt hơn nhiều.
  • 11:42 - 11:44
    Chúng ta có thể thoát khỏi đói nghèo.
  • 11:44 - 11:47
    Nghiên cứu của tôi không hề dựa trên công nghệ thông tin hay những thứ đại loại như thế.
  • 11:47 - 11:50
    Tôi dành 20 năm phỏng vấn các nông dân châu Phi,
  • 11:50 - 11:53
    những người đang trên bờ vực của nạn đói.
  • 11:53 - 11:55
    Và đây là kết quả của cuộc nghiên cứu nhu cầu của nhà nông.
  • 11:55 - 11:57
    Điều tuyệt vời ở đây chính là bạn không thể phân biệt
  • 11:57 - 11:59
    ai là nhà nghiên cứu trong bức hình này.
  • 11:59 - 12:02
    Đó là khi nghiên cứu phục vụ cho các cộng đồng --
  • 12:02 - 12:04
    bạn phải thật sự sống với mọi người.
  • 12:06 - 12:10
    Khi bạn lâm vào cảnh nghèo đói, tất cả mọi thứ đều vì sự sống còn.
  • 12:10 - 12:12
    Về việc tìm thức ăn.
  • 12:12 - 12:14
    Hai nông dân nhỏ này, giờ đây họ đã thành thiếu nữ --
  • 12:14 - 12:18
    cha mẹ của họ qua đời vì HIV và AIDS --
  • 12:18 - 12:20
    họ đã trao đổi với các nhà kỹ sư nông nghiệp có kinh nghiệm.
  • 12:20 - 12:24
    Đây là một trong những kỹ sư giỏi nhất ở Malawi, Junatambe Kumbira
  • 12:24 - 12:26
    ông đang bàn bạc họ nên trồng loại sắn nào --
  • 12:26 - 12:30
    cách tốt nhất để chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành thức ăn mà con người từng biết.
  • 12:30 - 12:33
    Họ rất, rất háo hức ghi nhận những lời khuyên,
  • 12:33 - 12:36
    và đó là vì sự sống còn khi nghèo đói.
  • 12:36 - 12:37
    Đó là một tình huống.
  • 12:37 - 12:39
    Thoát khỏi đói nghèo.
  • 12:39 - 12:42
    Phụ nữ cho chúng ta biết một điều. "Cho chúng tôi công nghệ.
  • 12:42 - 12:45
    Chúng tôi ghét chiếc cối này, phải đứng hàng giờ.
  • 12:45 - 12:48
    Cho chúng tôi một chiếc cối xay để xay bột mì,
  • 12:48 - 12:51
    và chúng tôi sẽ có thể tự vun vén cho những thứ còn lại.
  • 12:51 - 12:54
    Công nghệ sẽ giúp bạn thoát khỏi đói nghèo,
  • 12:54 - 12:58
    nhưng cũng cần phải có thị trường.
  • 12:58 - 13:01
    Người phụ nữ này rất hạnh phúc khi mang sản phẩm của mình đến chợ.
  • 13:01 - 13:03
    Nhưng cô cũng rất cảm ơn những đầu tư của cộng đồng vào giáo dục
  • 13:03 - 13:06
    nhờ đó cô có thể đếm, và không bị lừa gạt khi buôn bán ở chợ.
  • 13:06 - 13:09
    Cô muốn lũ trẻ ở nhà được khoẻ mạnh, để cô có thể đến chợ
  • 13:09 - 13:11
    và không phải ở lì tại nhà.
  • 13:11 - 13:14
    Cô muốn có cơ sở hạ tầng -- thật tuyệt nếu có một con đường lát phẳng.
  • 13:14 - 13:16
    Cho vay tín dụng cũng là ý hay.
  • 13:16 - 13:19
    Những khoản cho vay nhỏ đã giúp cô mua chiếc xe đạp này.
  • 13:19 - 13:22
    Và thông tin sẽ cho cô biết nên mang sản phẩm nào đến chợ.
  • 13:22 - 13:24
    Bạn có thể làm được điều này.
  • 13:24 - 13:27
    Kinh nghiệm 20 năm ở châu Phi cho tôi biết rằng
  • 13:27 - 13:30
    những điều tưởng chừng như không thể luôn luôn là có thể.
  • 13:30 - 13:32
    Châu Phi đã làm không tệ.
  • 13:32 - 13:35
    Trong vòng 50 năm hoàn cảnh của họ đã tiến xa, từ thời tiền Trung cổ
  • 13:35 - 13:38
    phát triển tương đương châu Âu vào 100 năm trước,
  • 13:38 - 13:41
    với quốc gia và nhà nước hoạt động ổn.
  • 13:41 - 13:44
    Tôi muốn nói rằng vùng hạ Sahara ở châu Phi đã phát triển nhanh nhất trên thế giới
  • 13:44 - 13:45
    trong 50 năm gần đây.
  • 13:45 - 13:47
    Bởi chúng ta không xét nét họ đến từ đâu.
  • 13:47 - 13:50
    Chính vì quan điểm ngu ngốc về các nước đang phát triển
  • 13:50 - 13:53
    đã đặt chúng ta, Argentina và Mozambique cạnh nhau vào 50 năm trước,
  • 13:53 - 13:55
    và nói rằng Mozambique không phát triển bằng.
  • 13:56 - 13:58
    Chúng ta phải tìm hiểu hơn nữa về thế giới.
  • 13:58 - 14:01
    Tôi có một người láng giềng biết tên 200 loại rượu vang.
  • 14:01 - 14:02
    Ông biết tất cả mọi thứ.
  • 14:02 - 14:04
    Ông biết tên của giống nho, nhiệt độ và tất cả mọi thứ.
  • 14:04 - 14:07
    Tôi chỉ biết có hai loại vang -- đỏ và trắng.
  • 14:07 - 14:09
    (Cười)
  • 14:09 - 14:11
    Nhưng láng giềng của tôi chỉ biết hai nhóm quốc gia --
  • 14:11 - 14:13
    công nghiệp hoá và đang phát
  • 14:13 - 14:16
    Và tôi biết 200, đó chỉ là lượng dữ kiện nhỏ.
  • 14:16 - 14:17
    Nhưng bạn có thể làm được.
  • 14:17 - 14:22
    (Vỗ tay)
  • 14:22 - 14:24
    Tôi phải nói nghiêm túc. Và bạn làm thế nào để tỏ ra nghiêm túc?
  • 14:24 - 14:26
    Bạn sẽ làm một trang PowerPoint, đúng không?
  • 14:26 - 14:31
    (Cười)
  • 14:31 - 14:33
    Tỏ lòng kính trọng với bộ sản phẩm Office, đúng không?
  • 14:35 - 14:37
    Cái gì đây, cái gì đây, tôi đang cố nói điều gì?
  • 14:37 - 14:40
    Tôi muốn cho các bạn biết rằng có rất nhiều phương diện trong sự phát triển.
  • 14:40 - 14:42
    Ai cũng có điều ưa thích riêng.
  • 14:42 - 14:45
    Nếu bạn ở liên hiệp công ty, bạn sẽ thích cho vay tín dụng vi mô.
  • 14:45 - 14:47
    Nếu bạn đấu tranh trong một tổ chức phi chính phủ,
  • 14:47 - 14:50
    bạn yêu thích sự bình đẳng giới.
  • 14:50 - 14:52
    Hay nếu bạn là một giáo viên, bạn sẽ yêu thích UNESCO, và còn nữa.
  • 14:52 - 14:54
    Ở góc độ toàn cầu, chúng ta phải sở hữu nhiều hơn những thứ của riêng chúng ta.
  • 14:54 - 14:56
    Chúng ta cần tất cả.
  • 14:56 - 14:58
    Tất cả những thứ đó đều quan trọng cho sự phát triển
  • 14:58 - 15:00
    đặc biệt nếu bạn vừa thoát khỏi đói nghèo
  • 15:00 - 15:03
    và bạn nên hướng đến phúc lợi xã hội.
  • 15:03 - 15:05
    Điều chúng ta phải suy nghĩ
  • 15:05 - 15:08
    chính là, đâu là mục tiêu cho phát triển,
  • 15:08 - 15:09
    và có những phương tiện nào để phát triển?
  • 15:09 - 15:12
    Đầu tiên cho phép tôi xếp loại các phương tiện quan trọng nhất.
  • 15:13 - 15:15
    Đối với tôi, giáo sư sức khoẻ cộng đồng, phát triển kinh tế
  • 15:15 - 15:19
    là điều quan trọng nhất để phát triển,
  • 15:19 - 15:21
    bởi nó giúp con người sống sót trong 80% tình huống.
  • 15:22 - 15:25
    Chính phủ. Có một chính phủ có thể vận hành --
  • 15:25 - 15:29
    đó là điều kiện giúp đưa California ra khỏi tình cảnh năm 1850.
  • 15:29 - 15:32
    Suy cho cùng chính phủ là những người thực thi luật pháp.
  • 15:33 - 15:35
    Giáo dục, nhân lực cũng quan trọng.
  • 15:35 - 15:39
    Y tế cũng quan trọng, nhưng không phải là một phương tiện quá quan trọng.
  • 15:39 - 15:41
    Môi trường rất quan trọng.
  • 15:41 - 15:43
    Nhân quyền cũng quan trọng, nhưng chỉ được một chéo thôi.
  • 15:43 - 15:46
    Giờ hãy bàn về mục tiêu. Chúng ta hướng đến đâu?
  • 15:46 - 15:48
    Chúng ta không hứng thú với tiền bạc.
  • 15:48 - 15:49
    Tiền bạc không phải là mục tiêu.
  • 15:49 - 15:52
    Nó là phương tiện tốt nhất, nhưng xét về mục tiêu tôi xếp loại 0.
  • 15:53 - 15:56
    Chính phủ, vâng bầu cử cũng là một việc vui,
  • 15:56 - 15:58
    nhưng đó không phải là mục tiêu.
  • 15:58 - 16:02
    Và được đến trường, đó không phải là mục tiêu, đó là phương tiện.
  • 16:02 - 16:04
    Sức khoẻ tôi cho 2 điểm. Tôi nghĩ được sống khoẻ mạnh là một điều tốt
  • 16:04 - 16:06
    -- đặc biệt ở lứa tuổi của tôi -- bạn có thể đứng đây, bạn có sức khoẻ tốt.
  • 16:06 - 16:08
    Đấy là điều tốt, được hai điểm cộng.
  • 16:08 - 16:10
    Môi trường là yếu tố quyết định.
  • 16:10 - 16:12
    Sẽ không còn gì cho thế hệ cháu của bạn nếu bạn không gìn giữ.
  • 16:12 - 16:14
    Thế nhưng đâu các mục tiêu quan trọng ?
  • 16:14 - 16:16
    Tất nhiên, đó chính là nhân quyền.
  • 16:16 - 16:18
    Nhân quyền chính là mục tiêu,
  • 16:18 - 16:21
    nhưng nó không phải là một phương tiện quá cần thiết để phát triển.
  • 16:22 - 16:26
    Và văn hoá. Văn hoá là thứ quan trọng nhất, tôi cho là như vậy,
  • 16:26 - 16:28
    bởi đó là thứ mang đến niềm vui cho cuộc sống.
  • 16:28 - 16:30
    Đó là giá trị của cuộc sống.
  • 16:30 - 16:33
    Vậy là điều tưởng chừng như không thể hoàn toàn có thể.
  • 16:33 - 16:35
    Ngay cả các nước châu Phi cũng có thể đạt được điều này.
  • 16:36 - 16:42
    Các bạn đã được xem bức ảnh chứng minh điều tưởng chừng như không thể là có thể.
  • 16:42 - 16:46
    Và hãy nhớ, xin hãy nhớ thông điệp chính của tôi,
  • 16:46 - 16:49
    đó chính là:
  • 16:49 - 16:51
    Chúng ta có thể có một thế giới tốt đẹp.
  • 16:51 - 16:54
    Tôi đã cho các bạn xem những bức ảnh, tôi chứng minh điều đó trong Powerpoint,
  • 16:54 - 17:00
    và tôi cho rằng tôi sẽ thuyết phục các bạn bằng văn hoá.
  • 17:00 - 17:04
    (Cười)
  • 17:04 - 17:05
    (Vỗ tay)
  • 17:05 - 17:07
    Mang kiếm đến cho tôi!
  • 17:11 - 17:16
    Nuốt kiếm khởi nguồn từ Ấn Độ xưa.
  • 17:16 - 17:21
    Nó là một bản sắc văn hoá mà hàng ngàn năm qua
  • 17:21 - 17:27
    đã thôi thúc suy nghĩ của con người vượt khỏi những điều hiển nhiên.
  • 17:27 - 17:29
    (Cười)
  • 17:29 - 17:34
    Tôi sẽ chứng minh những điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể
  • 17:34 - 17:37
    với miếng thép này -- thép nguyên khối --
  • 17:38 - 17:41
    đây là lưỡi lê của tướng từ Quân đội Thuỵ Điển, năm 1850,
  • 17:41 - 17:43
    năm chiến tranh cuối cùng của chúng tôi.
  • 17:44 - 17:47
    Đây là thép nguyên khối -- bạn có thể nghe thấy.
  • 17:47 - 17:53
    Tôi sẽ đưa lưỡi thép này,
  • 17:53 - 17:58
    ấn thẳng nó xuống, xuyên qua cơ thể của tôi,
  • 17:58 - 18:02
    và chứng minh cho bạn thấy điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể.
  • 18:03 - 18:07
    Xin cho tôi một phút yên lặng tuyệt đối.
  • 18:18 - 18:40
    (Vỗ tay)
Title:
Hans Rosling khám phá những góc nhìn mới về đói nghèo
Speaker:
Hans Rosling
Description:

Nhà nghiên cứu Hans Rosling sử dụng những công cụ dữ liệu tuyệt vời của mình để giải thích các quốc gia đang làm gì để thoát khỏi đói nghèo. Ông minh họa ứng dụng Phố Đô-la, so sánh các hộ gia đình có thu nhập khác nhau trên khắp thế giới. Và ông đã làm mọi người ngạc nhiên.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:40
Phoebe Nguyen added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions