Tarih Vladimir Lenin'e Karşı - Alex Gendler
-
0:07 - 0:09O, 20. yüzyılın en etkili
-
0:09 - 0:11figürlerinden biri,
-
0:11 - 0:12dünyanın en büyük ülkelerinden birinin gidişatını
-
0:12 - 0:15sonsuza dek değiştirdi.
-
0:15 - 0:16Fakat o, baskıcı bir tiranı
-
0:16 - 0:18deviren kahraman mı
-
0:18 - 0:21yoksa bir zalimin yerine geçen başka bir zalim mi?
-
0:21 - 0:23Şimdi, Lenin'i hakim önüne çıkarma zamanı.
-
0:23 - 0:26Tarih Lenin'e karşı.
-
0:26 - 0:28“Sessizlik, essizlik, hımm.
-
0:28 - 0:31Şimdi, grubun dağılması senin suçun değil miydi?”
-
0:31 - 0:33----
-
0:33 - 0:36“Sayın yargıç, O Viladimir İlyiç Ulyanov,
-
0:36 - 0:38Bilinen ismiyle Lenin,
-
0:38 - 0:431917'de Rus Çarı II. Nicholas'ı tahtta indiren
-
0:43 - 0:45ve Sovyetler Birliği'ni kuran
-
0:45 - 0:4920. yüzyılın en kötü diktatörlerinden biri
-
0:49 - 0:51“Ahh.”
-
0:51 - 0:53“Çar, halkı köle gibi çalıştıran
-
0:53 - 0:56gaddar bir tirandı.”
-
0:56 - 0:57“Saçmalık.
-
0:57 - 1:01Kölelik 1861'de çoktan kaldırılmıştı bile."
-
1:01 - 1:03Ve daha kötüsüyle yer değiştirdi.
-
1:03 - 1:05Fabrika sahipleri çalışanlara
-
1:05 - 1:08önceki toprak sahiplerinden daha kötü davrandılar.
-
1:08 - 1:10Üstelik toprak sahiplerinin tersine
-
1:10 - 1:12Onlar hep başlarındaydı.
-
1:12 - 1:17Rus işçiler günde onbir saat çalıştırılıyor
-
1:17 - 1:20fakat Avrupa'nın en düşük ücretini alıyorlardı.”
-
1:20 - 1:23“Ama Çar Nicholas işçileri korumak için yasalar çıkarttı.”
-
1:23 - 1:27Devrimi ertelemek için gönülsüzce birtakım şeyler yaptı.
-
1:27 - 1:29Fakat yine de, başarısız oldu.
-
1:29 - 1:31Hatırla, 1905'te birliklerinin barışçıl
-
1:31 - 1:35insanlara ateş açmalarından sonra neler oldu?”
-
1:35 - 1:37“Evet, Çar isyanı sona erdirdi ve
-
1:37 - 1:39yeni bir anayasa çıkararak
-
1:39 - 1:42seçimle işbaşı yapacak bir Millet Meclisi kurdu.”
-
1:42 - 1:46“Tabii bu sırada mutlak gücünü koruyup
-
1:46 - 1:47ve istediği zaman onları feshedebilecekti.”
-
1:47 - 1:49“Elbette zamanla başka reformlar da yapacaktı,
-
1:49 - 1:52eğer ki Lenin gibi radikaller
-
1:52 - 1:54ortalığı karıştırmasalardı.”
-
1:54 - 1:58“Sayın Yargıç, Lenin büyük kardeşi Aleksandr'ın devrimci
-
1:58 - 2:03hareketlerinden dolayı eski çar tarafından idam ettirildiğini gördü.
-
2:03 - 2:05Üstelik reformlardan sonra da
-
2:05 - 2:09Nicholas halk üzerindeki baskıya ve idamlara aynı şekilde devam etti.
-
2:09 - 2:11Buna ilaveten; Rusya'yı pek çok
-
2:11 - 2:13can ve mal kaybına sebep olacak
-
2:13 - 2:17I. Dünya Savaşı'na soktu.
-
2:17 - 2:19Hım, Çar hiç degörünen o ki
-
2:19 - 2:20Çar pek de kapitalizm yanlısı değilmiş.”
-
2:20 - 2:23“Sayın yargıç, belki Nicholas kötü kararlar yüzünden
-
2:23 - 2:24kendi sonunu hazırladı.
-
2:24 - 2:27Fakat bu, Lenin'in haklı olduğunu göstermez.
-
2:27 - 2:29Şubat 1971 ayaklanmaları sırasında
-
2:29 - 2:31nihayet Çar tahttan çekilmeye zorlandı.
-
2:31 - 2:34Lenin hâlâ İsveç'te sürgündeydi.”
-
2:34 - 2:36“Hm, öyleyse kim başa geldi?
-
2:36 - 2:39Millet Meclisi, Aleksander Kerenski liderliğinde
-
2:39 - 2:41geçici bir hükümet kurdu;
-
2:41 - 2:43beceriksiz bir burjuva hatası.
-
2:43 - 2:46Üstelik, Rusya'nın zaten çok kayıplar vermiş olduğu bir yerde,
-
2:46 - 2:49halkı sona ermesini istemesine rağmen
-
2:49 - 2:53başka bir başarısız saldırı başlattı.”
-
2:53 - 2:55O, meşru ve sosyal demokrat bir hükümetti,
-
2:55 - 2:57Öyle ki döneminin en ilericisi.
-
2:57 - 2:59Hem sonunda başarılı olabilirdi
-
2:59 - 3:02eğer Lenin Nisan'a geri dönmeseydi.
-
3:02 - 3:05O, Almanlar tarafından, Rusların savaş gücünü kırmak
-
3:05 - 3:07ve ayaklanmaları alevlendirmek için gönderildi.”
-
3:07 - 3:09“İftira!
-
3:09 - 3:12Temmuz Olayları, hükümetin yanlış politikalarına karşı
-
3:12 - 3:15tamamen kendiliğinden başlayan ve haklı bir tepkiydi.
-
3:15 - 3:17Karensky gerçek yüzünü ortaya çıkardı,
-
3:17 - 3:19suçu Lenin'in üstüne attı ve onu tutuklattırdı
-
3:19 - 3:22ayrıca Bolşevik Partisi'ni de yasadışı ilan etti
-
3:22 - 3:24ve onu tekrardan sürgüne kaçmaya zorladı.
-
3:24 - 3:26Ne demokrasi ama!
-
3:26 - 3:28Şans eseri, askeri darbe
-
3:28 - 3:30girişimlerinin ters tepmesi üzerine
-
3:30 - 3:32Bolşeviklerden yardım isteyen hükümet
-
3:32 - 3:36ve kendi beceriksizliği
-
3:36 - 3:38ve açgözlülüğü yüzünden yıkıldı.
-
3:38 - 3:39Tüm bunlardan sonra, Lenin'in yapmak zorunda olduğu şey
-
3:39 - 3:43Ekim'de dönüp yönetimi ele geçirmekti.
-
3:43 - 3:46Hükümet barışçıl yollarla o gece feshedildi.”
-
3:46 - 3:48“Fakat Bolşeviklerin
-
3:48 - 3:50başa geldikten sonra yaptıkları
-
3:50 - 3:51hiç de barışçıl değildi.
-
3:51 - 3:53Kaç insan hiç yargılanmadan idam edildi?
-
3:53 - 3:55Ya da Çar'ın bütün ailesinin, çocuklar da dahil
-
3:55 - 4:00öldürülmesi zorunlu muydu?”
-
4:00 - 4:02Rusya, Çar'ı tekrardan tahta çıkarmak isteyen
-
4:02 - 4:04yabancı emperyalistler tarafından saldırıya uğramaktaydı.
-
4:04 - 4:07Ayrıca yabancı hükümetler kurtarılmış herhangi bir
-
4:07 - 4:10kraliyet üyesini yönetici olarak ilan edebilirdi.
-
4:10 - 4:11Bu da insanların başarmak için canla başla mücadele
-
4:11 - 4:13ettiği her şeyin sonu demekti.
-
4:13 - 4:17Kaldı ki Lenin emri veren de değildi.”
-
4:17 - 4:18Fakat Bolşeviklerin öldürdüğü
-
4:18 - 4:20yalnızca emperyalistler değildi.
-
4:20 - 4:21Peki ya diğer sosyalist ve anarşist partilerin
-
4:21 - 4:24ve eski müttefiklerinin
-
4:24 - 4:25idam edilmesi ve tasfiye edilmesi?
-
4:25 - 4:27Köylülerin tarım ürünlerine el konulmasına
-
4:27 - 4:29karşı çıkarttıkları Tambov İsyanı'nda
-
4:29 - 4:32zehirli gazla öldürülmelerine ne diyeceksin?
-
4:32 - 4:33Yahut Kronstradt'ta demokratik bir
-
4:33 - 4:35öz-yönetim talep eden işçileri bastırmak
-
4:35 - 4:37için asker göndermesine?
-
4:37 - 4:40Bunlar da halk için miydi?”
-
4:40 - 4:42“Evet! Bir ölçüt vermek zor
-
4:42 - 4:44fakat zor zamanlardı.
-
4:44 - 4:46Yeni hükümet, sosyalist düzeni inşa edebilmek için
-
4:46 - 4:48bütün taraflardan gelecek saldırılara karşı
-
4:48 - 4:51kendini korumak zorundaydı.”
-
4:51 - 4:54"Peki sosyalist düzenin iyi sonuçları neydi?
-
4:54 - 4:56Sivil savaşın kazanılmasından sonra,
-
4:56 - 4:58Lenin'in halefi Stalin kendi kişi kültünü
-
4:58 - 5:01ve mutlak gücünü tesis etti.
-
5:01 - 5:04Sonuç; kıtlık, baskılar, milyonların idam edilmesi
-
5:04 - 5:07ya da kamplarda ölüme gönderilmesi oldu."
-
5:07 - 5:09“Plan bu değildi.
-
5:09 - 5:11Lenin asla kişisel yararları önemsezdi
-
5:11 - 5:13hatta düşmanları da kabul eder ki
-
5:13 - 5:14o kendi ülküsüne tamamen sadık kaldı
-
5:14 - 5:17ve öğrenciliğinden erken yaştaki ölümüne kadar
-
5:17 - 5:20mütevazi bir hayat sürdü ve bıkıp usanmadan çalıştı.
-
5:20 - 5:22O Stalin'in iktidar arzusunun farkındaydı
-
5:22 - 5:24ve partiyi uyarmaya çalıştı
-
5:24 - 5:26fakat bunun için çok geçti.
-
5:26 - 5:28Sonrasını da totaliterlik yılları kovaladı.
-
5:28 - 5:30"Öyle de diyebilirsin,
-
5:30 - 5:33Fakat Lenin, yıllarını Rusya'yı değiştirmek için harcadı.
-
5:33 - 5:35Birkaç yılda
-
5:35 - 5:38cahil köylülerle dolu, geri kalmış
-
5:38 - 5:40ve gelişmemiş bir monarşiyi
-
5:40 - 5:43dünyanın en eğitimli halkına sahip,
-
5:43 - 5:46modern bir edüstriyel süpergüç haline getirdi.
-
5:46 - 5:49Kadınlara benzeri görülmemiş haklar tanıdı
-
5:49 - 5:52ve o yüzyılın en önemli bilimsel gelişmeleri onun
-
5:52 - 5:53döneminde oldu.
-
5:53 - 5:55Hayatları lüks olmayabilir,
-
5:55 - 5:58fakat neredeyse herkesin başının üstünde bir çatı
-
5:58 - 5:59ve tabağında yemek vardı
-
5:59 - 6:01ki çok az ülke bunu başarabilmiştir.”
-
6:01 - 6:03“İyi de bu gelişmeler Lenin ve onun kurduğu
-
6:03 - 6:05baskıcı rejim olmadan da
-
6:05 - 6:07gerçekleştirilebilirdi.”
-
6:07 - 6:10“Evet, ben de ünlü bir rock'n roll şarkıcısı olabilirdim.
-
6:10 - 6:14Ama hangi sesle bilmem?
-
6:14 - 6:16Eğer farklı insanlar başa geçseydi ya da
-
6:16 - 6:18farklı seçimler yapılsaydı
-
6:18 - 6:20neler olurdu, asla bilemeyiz.
-
6:20 - 6:22Fakat geçmişteki hatalara düşmemek için
-
6:22 - 6:24tarihsel figürleri mahkemeye çıkarmaktan da
-
6:24 - 6:27kaçınmamalıyız.
- Title:
- Tarih Vladimir Lenin'e Karşı - Alex Gendler
- Description:
-
Vladimir Lenin Rus Çarı II. Nicholas'ı devirdi ve Sovyetler Birliği'ni kurdu. Bu, Rusya'nın gidişatını sonsuza dek değiştirdi. Fakat o, baskıcı bir tiranı deviren kahraman mı yoksa bir zalimin yerine geçen başka bir zalim mi? Alex Gendler bu tartışmalı figürü mahkemeye çıkarıyor ve bir yüzyıldan uzun süren bu tartışmanın iki tarafını da sorguya çekiyor.
Ders: Alex Gendler
Animasyon: Berret Underhill - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:43
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
güney örnek accepted Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
güney örnek edited Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
güney örnek edited Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
güney örnek edited Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Hazal Akpinar edited Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Hazal Akpinar edited Turkish subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler |