Poznajcie niesporczaki - najodporniejsze zwierzęta na Ziemi. Thomas Boothby

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/meet-the-tardigrade-the-toughest-animal-on-earth-thomas-boothby

Bez wody człowiek potrafi przeżyć około stu godzin. Ale istnieje stworzenie tak odporne, że bez wody może przetrwać kilka dekad. To milimetrowe zwierzątko żyje w najcieplejszych i najzimniejszych miejscach na ziemi
i doskonale radzi sobie z wysokim poziomem promieniowania.
Thomas Boothby przedstawia nam niesporczaki - najoporniejsze zwierzęta
na Ziemi.

Lekcja: Thomas Boothby, animacja: Boniato Studio.

Bez wody człowiek
może przeżyć około stu godzin.

Ale istnieje stworzenie tak odporne,
że bez wody może przetrwać dekady.

To milimetrowe zwierzątko

może przeżyć w najcieplejszym
i najzimniejszym klimacie na Ziemi

i jest też odporne na promieniowanie.

To niesporczak,

jeden z największych twardzieli na Ziemi,

nawet jeśli wyglądem przypomina bardziej
grubiutkiego, ośmionogiego misia żelkę.

Większość organizmów
do życia potrzebuje wody.

Dzięki niej zachodzą procesy metaboliczne,

napędzające reakcje biochemiczne
zachodzące w komórkach.

Ale stworzenia jak niesporczak,
nazywany także niedźwiedziem wodnym,

omijają tę restrykcję
dzięki procesowi zwanemu anhydrobiozą,

co z greckiego znaczy życie bez wody.

Ten niezwykły proces
spotkamy też u innych zwierząt.

Bakterie,

jednokomórkowce zwane archeonami,

rośliny

oraz inne zwierzęta,
potrafią przetrwać, wysychając.

Dla wielu niesporczaków

oznacza to, że muszą
wejść w stan kryptobiozy.

Zwijają się w kuleczkę,

chowając głowę i nóżki pod siebie,

i czekają, aż pojawi się woda.

Kiedy zaczyna brakować wody

i niesporczaki wchodzą w stan kryptobiozy,

zaczynają wytwarzać specjalne cząsteczki,

które wypełniają ich komórki
i zastępują utraconą wodę,

tworząc substancję międzykomórkową.

Wrażliwe na brak wody elementy komórek,

jak DNA,

białka

i błony komórkowe,

są więzione w tej substancji.

Uważa się, że dzięki temu
molekuły zostają na swoim miejscu,

co zapobiega ich denaturacji,

rozpadowi i łączeniu się.

Po ponownym nawodnieniu organizmu
substancja międzykomórkowa rozpuszcza się,

pozostawiając komórki
nieuszkodzone i w pełni funkcjonalne.

Oprócz suszy niesporczakom
niestraszne są inne warunki ekstremalne.

Przeżyją zamrożone,

w temperaturze powyżej stu stopni,

w środowisku radioaktywnym,

a nawet w próżni kosmicznej.

Doprowadziło to do mylnych spekulacji,

że niesporczaki to istoty pozaziemskie.

Choć fajnie jest o tym pomyśleć,

naukowcy nierozerwalnie wiążą
ich pochodzenie z Ziemią,

gdzie ewoluowały latami.

Ta ewolucja dała początek

ponad 1100 znanym gatunkom niesporczaków.

Bardzo możliwe, że kolejne
wciąż czekają na odkrycie.

Te odporne stworzonka
można spotkać niemal wszędzie.

Występują na każdym kontynencie,
włącznie z Antarktydą,

i w różnych ekosystemach jak pustynia,

lądolód,

morze,

wody słodkie,

lasy deszczowe

i najwyższe szczyty górskie.

Ale spotkamy je też
w najzwyklejszych miejscach,

w podwórkowych mchach i porostach,

w parkach

i w lasach.

Żeby je znaleźć, potrzeba
mikroskopu i odrobiny cierpliwości.

Naukowcy próbują ustalić,
czy niesporczaki stosują stan kryptobiozy,

pozwalający im przetrwać brak wody,

w innych niekorzystnych warunkach.

Jeśli zrozumiemy,
jak te i inne organizmy

stabilizują wrażliwe
cząsteczki biologiczne,

możliwe, że uda nam się zastosować
tę wiedzę do stabilizacji szczepionek

lub wyhodowania roślin uprawnych
odpornych na zmieniający się klimat.

To, jak niesporczaki radzą sobie

z długotrwałym przebywaniem
w próżni kosmicznej,

może rzucić światło
na środowiskowe limity życia

i zwiększyć bezpieczeństwo astronautów.

W efekcie niesporczaki mogą nam pomóc
odpowiedzieć na kluczowe pytanie:

czy życie może istnieć
na planetach mniej przyjaznych niż Ziemia?