< Return to Video

Một kêu gọi chân thành để hành động ngay bây giờ trước biến đổi khí hậu

  • 0:01 - 0:04
    Khi tôi tám tuổi
  • 0:04 - 0:09
    Lần đầu tôi nghe về thứ gọi là
    Biến đổi khí hậu hay Nóng lên toàn cầu
  • 0:10 - 0:14
    Dường như đó là thứ con người đã tạo ra
    do cách sống của mình.
  • 0:15 - 0:19
    Tôi được bảo hãy tắt đèn
    để tiết kiệm năng lượng
  • 0:19 - 0:22
    và tái sử dụng giấy
    để tiết kiệm tài nguyên.
  • 0:24 - 0:27
    Tôi còn nhớ đã nghĩ rằng
    điều đó thật lạ lùng,
  • 0:27 - 0:31
    Con người, cũng như là
    bao loài động vật khác
  • 0:31 - 0:35
    nhưng lại có thể thay đổi
    khí hậu trái đất.
  • 0:36 - 0:40
    Bởi vì nếu chúng ta có thể,
    và nếu nó đang thực sự diễn ra,
  • 0:40 - 0:43
    chúng ta sẽ không bàn luận về
    bất kì điều gì khác.
  • 0:44 - 0:48
    Mỗi khi bạn bật ti vi lên,
    mọi kênh sẽ nói về nó.
  • 0:49 - 0:52
    Tin tức, radio, báo chí,
  • 0:52 - 0:55
    bạn sẽ không bao giờ đọc
    hay nghe về bất kì điều gì khác,
  • 0:55 - 0:58
    giống như là đang có một
    cuộc chiến tranh thế giới.
  • 0:59 - 1:01
    Nhưng không ai nói về nó cả.
  • 1:02 - 1:08
    Nếu như sử dụng nguyên liệu hoá thạch
    đe doạ đến sự tồn tại của loài người,
  • 1:09 - 1:11
    vậy sao chúng ta cứ tiếp tục dùng như vậy?
  • 1:12 - 1:14
    Tại sao không có hạn chế nào?
  • 1:15 - 1:17
    Tại sao nó không được coi là bất hợp pháp?
  • 1:19 - 1:22
    Đối với tôi, điều này thật vô lý.
  • 1:22 - 1:24
    Nó quá phi thực tế.
  • 1:26 - 1:29
    Nên khi tôi 11 tuổi, tôi trở bệnh.
  • 1:29 - 1:31
    Tôi rơi vào trầm cảm,
  • 1:31 - 1:33
    Tôi ngừng nói chuyện,
  • 1:33 - 1:34
    và tôi ngừng ăn.
  • 1:36 - 1:39
    Trong hai tháng, tôi đã giảm
    trọng lượng khoảng 10 kg.
  • 1:41 - 1:44
    Sau đó, tôi được chẩn đoán
    mắc hội chứng Asperger,
  • 1:44 - 1:47
    OCD và im lặng chọn lọc.
  • 1:48 - 1:52
    Điều đó cơ bản có nghĩa là tôi chỉ nói
    khi tôi nghĩ là cần thiết
  • 1:52 - 1:54
    Bây giờ là những lúc cần thiết như vậy.
  • 1:54 - 1:57
    (Vỗ tay)
  • 2:04 - 2:06
    Đối với những người như chúng tôi,
  • 2:06 - 2:09
    hầu như mọi thứ là đen hoặc trắng.
  • 2:10 - 2:11
    Chúng tôi không giỏi nói dối,
  • 2:11 - 2:15
    và chúng tôi thường không thích
    tham gia trò chơi xã hội này
  • 2:15 - 2:17
    mà dường như mọi người có vẻ rất thích.
  • 2:17 - 2:18
    (Cười)
  • 2:19 - 2:22
    Tôi nghĩ trong nhiều vấn đề,
    người tự kỷ là người bình thường,
  • 2:22 - 2:24
    và những người còn lại
    khá là lỳ lạ.
  • 2:24 - 2:26
    (Cười)
  • 2:26 - 2:29
    đặc biệt là khi nói đến
    cuộc khủng hoảng bền vững,
  • 2:29 - 2:33
    mọi người cứ nói biến đổi khí hậu
    là một mối đe dọa cho sự tồn tại,
  • 2:33 - 2:35
    và là vấn đề quan trọng nhất,
  • 2:36 - 2:38
    Nhưng họ vẫn cứ tiếp tục như trước đây.
  • 2:40 - 2:41
    Tôi không hiểu điều đó,
  • 2:42 - 2:44
    bởi vì nếu lượng khí thải phải dừng lại,
  • 2:44 - 2:47
    thì chúng ta phải dừng thải khí thải.
  • 2:47 - 2:49
    Đối với tôi rõ ràng là đen hoặc trắng.
  • 2:50 - 2:52
    Không có khu vực màu xám
    khi nói đến sự sống còn.
  • 2:53 - 2:56
    Hoặc là nền văn minh của chúng ta
    tồn tại, hoặc là không.
  • 2:57 - 2:59
    Chúng ta phải thay đổi.
  • 3:00 - 3:04
    Những quốc gia giàu có như Thuỵ Điển
    cần bắt đầu giảm lượng khí thải
  • 3:04 - 3:07
    ít nhất là 15% mỗi năm.
  • 3:08 - 3:12
    Để mà chúng ta có thể
    ở dưới mức nóng lên hai độ
  • 3:13 - 3:16
    Như IPCC gần đây đã chứng minh
  • 3:17 - 3:20
    nhắm vào mục tiêu 1.5 độ C
  • 3:20 - 3:23
    sẽ giảm đáng kể
    tác động của khí hậu.
  • 3:24 - 3:28
    Nhưng chúng ta chỉ có thể tưởng tượng
    giảm lượng khí thải có ý nghĩa gì.
  • 3:29 - 3:32
    Bạn nghĩ rằng truyền thông
    và các lãnh đạo của chúng ta
  • 3:32 - 3:34
    sẽ không nói về điều gì khác,
  • 3:34 - 3:36
    nhưng họ thậm chí không bao giờ
    đề cập đến nó.
  • 3:37 - 3:39
    Cũng như không ai nhắc đến
  • 3:39 - 3:42
    các loại khí nhà kính
    đã nằm trong khí quyển.
  • 3:42 - 3:45
    Hay như ô nhiễm không khí
    đang thúc đẩy sự nóng lên,
  • 3:45 - 3:48
    đến nỗi mà khi ta ngừng sử dụng
    nhiên liệu hoá thạch
  • 3:48 - 3:51
    Chúng ta cũng vẫn bị nóng lên
  • 3:51 - 3:55
    có lẽ ở mức cao
    khoảng từ 0.5 đến 1.1 độ C
  • 3:57 - 4:00
    Hơn nữa, không ai nói đến sự thật
  • 4:00 - 4:03
    rằng chúng ta đang ở giữa cuộc tuyệt chủng
    hàng loạt lần thứ sáu,
  • 4:04 - 4:09
    có tới 200 loài
    tuyệt chủng mỗi ngày,
  • 4:10 - 4:14
    tỷ lệ tuyệt chủng hiện tại
  • 4:14 - 4:18
    cao hơn từ 1.000 đến 10.000 lần
  • 4:18 - 4:20
    hơn những gì được coi là bình thường.
  • 4:23 - 4:28
    Cũng không có ai nói về vấn đề
    công bằng hay công bằng khí hậu,
  • 4:28 - 4:31
    đã được nêu rõ ở khắp nơi
    trong Thỏa thuận Paris,
  • 4:32 - 4:36
    điều cực kì cần thiết để
    hoạt động hiệu quả trên quy mô toàn cầu.
  • 4:37 - 4:39
    Điều đó có nghĩa là các nước giàu
  • 4:39 - 4:43
    cần phải giảm xuống mức không phát thải
    trong vòng 6 đến 12 năm,
  • 4:44 - 4:46
    từ tốc độ phát thải ngày nay.
  • 4:48 - 4:50
    Để mọi người
    ở các nước nghèo hơn
  • 4:50 - 4:53
    có cơ hội gia tăng
    chất lượng cuộc sống của họ
  • 4:53 - 4:57
    bằng cách xây dựng cơ sở hạ tầng
    mà chúng ta đã xây dựng,
  • 4:57 - 5:00
    như đường xá, trường học, bệnh viện,
  • 5:00 - 5:03
    nước uống sạch,
    điện năng, vân vân.
  • 5:04 - 5:08
    Bởi vì làm sao chúng ta có thể mong đợi
    các nước như Ấn Độ hay Nigeria
  • 5:08 - 5:10
    quan tâm đến khủng hoảng khí hậu
  • 5:10 - 5:15
    nếu những người có mọi thứ như chúng ta
    thậm chí không quan tâm dù chỉ một giây
  • 5:15 - 5:18
    đến các cam kết thực tế của chúng ta
    tại Thỏa thuận Paris?
  • 5:20 - 5:25
    Vì vậy, tại sao chúng ta
    không giảm mức khí thải?
  • 5:26 - 5:29
    Tại sao thực tế là chúng vẫn tăng?
  • 5:30 - 5:33
    Có phải chúng ta cố tình gây ra
    một cuộc tuyệt chủng hàng loạt?
  • 5:34 - 5:35
    Có phải do chúng ta xấu xa?
  • 5:37 - 5:39
    Không, dĩ nhiên là không rồi.
  • 5:40 - 5:41
    Mọi người cứ làm những gì họ làm
  • 5:41 - 5:44
    bởi vì đại đa số
    không hề biết gì cả
  • 5:44 - 5:48
    về hậu quả thực của
    cuộc sống hàng ngày của chúng ta,
  • 5:48 - 5:51
    và họ không biết là cần có
    sự thay đổi nhanh chóng.
  • 5:52 - 5:56
    Chúng ta đều nghĩ rằng chúng ta biết,
    và chúng ta đều nghĩ rằng ai cũng biết,
  • 5:56 - 5:58
    nhưng chúng ta không biết.
  • 5:59 - 6:00
    Bởi vì làm thế nào chúng ta có thể biết?
  • 6:02 - 6:04
    Nếu thực sự có một cuộc khủng hoảng,
  • 6:05 - 6:08
    Nếu cuộc khủng hoảng này
    là do lượng khí thải của chúng ta,
  • 6:08 - 6:10
    ít nhất bạn sẽ thấy một số dấu hiệu.
  • 6:11 - 6:15
    Không chỉ là các thành phố bị ngập lụt,
    hàng vạn người chết
  • 6:15 - 6:19
    và toàn quốc gia bị san bằng
    thành những đống ngổn ngang
  • 6:20 - 6:22
    Bạn sẽ thấy một số hạn chế.
  • 6:23 - 6:24
    Nhưng không.
  • 6:25 - 6:27
    Và không ai nói về nó.
  • 6:28 - 6:34
    Không có cuộc họp khẩn cấp,
    không bản tin đầu trang, không tin nóng.
  • 6:35 - 6:38
    Không ai hành động
    như thể chúng ta đang khủng hoảng.
  • 6:38 - 6:42
    Ngay cả hầu hết các nhà khoa học khí hậu
    hoặc chính trị gia xanh
  • 6:42 - 6:46
    tiếp tục bay vòng quanh thế giới,
    ăn thịt và sữa.
  • 6:50 - 6:56
    Nếu tôi sống đến 100 tuổi,
    Tôi sẽ còn sống vào năm 2103.
  • 6:58 - 7:03
    Khi bạn nghĩ về tương lai ngày hôm nay,
    bạn không nghĩ xa hơn năm 2050.
  • 7:04 - 7:09
    Đến lúc đó, trong trường hợp tốt nhất,
    tôi thậm chí chưa sống được nửa cuộc đời.
  • 7:10 - 7:12
    Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
  • 7:14 - 7:20
    Năm 2078, tôi sẽ kỷ niệm
    sinh nhật lần thứ 75 của tôi.
  • 7:20 - 7:25
    Nếu tôi có con hoặc cháu,
    có lẽ họ sẽ dành ngày hôm đó với tôi.
  • 7:27 - 7:29
    Có lẽ họ sẽ hỏi tôi về bạn,
  • 7:29 - 7:33
    những người xung quanh tôi vào năm 2018.
  • 7:35 - 7:37
    Có lẽ họ sẽ hỏi
    tại sao bạn không làm gì cả
  • 7:38 - 7:40
    trong khi vẫn còn thời gian để hành động.
  • 7:42 - 7:46
    Điều chúng ta làm hoặc không làm bây giờ
    sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cuộc sống của tôi
  • 7:46 - 7:49
    và cuộc sống của các con tôi
    và cháu tôi.
  • 7:50 - 7:53
    Những gì chúng ta làm
    hoặc không làm ngay bây giờ,
  • 7:53 - 7:57
    tôi và thế hệ của tôi
    không thể đảo ngược trong tương lai.
  • 8:00 - 8:03
    Vậy nên khi kỳ học
    vào tháng 8 năm nay bắt đầu
  • 8:03 - 8:06
    Tôi quyết định vậy là quá đủ rồi.
  • 8:06 - 8:10
    Tôi nằm xuống
    bên ngoài quốc hội Thụy Điển.
  • 8:11 - 8:13
    Tôi đình học vì khí hậu.
  • 8:15 - 8:18
    Một số người nói rằng tôi
    nên ở trường thay vì vậy.
  • 8:18 - 8:22
    Một số người nói rằng tôi nên học
    để trở thành một nhà khoa học khí hậu
  • 8:22 - 8:25
    để tôi có thể "giải quyết
    khủng hoảng khí hậu."
  • 8:27 - 8:30
    Nhưng khủng hoảng khí hậu
    đã được giải quyết.
  • 8:30 - 8:33
    Chúng ta đã có
    tất cả các dữ liệu và giải pháp.
  • 8:34 - 8:37
    Tất cả những gì chúng ta phải làm là
    thức dậy và thay đổi.
  • 8:38 - 8:43
    Và tại sao tôi nên học tập cho
    một tương lai sẽ sớm bị duyệt vong
  • 8:43 - 8:47
    khi không ai làm bất cứ điều gì
    để cứu tương lai đó?
  • 8:48 - 8:51
    Và học các kiến thức
    ở trường để làm gì
  • 8:52 - 8:54
    khi mà những sự thật quan trọng nhất
  • 8:54 - 8:57
    được đưa ra bởi nền khoa học tốt nhất
    của cùng một hệ thống giáo dục
  • 8:58 - 9:02
    rõ ràng không có nghĩa gì đối với
    các chính trị gia và xã hội của chúng ta.
  • 9:04 - 9:07
    Một số người nói rằng Thụy Điển
    chỉ là một đất nước nhỏ,
  • 9:07 - 9:09
    và rằng những gì chúng ta làm
    không quan trọng,
  • 9:10 - 9:14
    nhưng tôi nghĩ rằng nếu một vài đứa trẻ
    có thể lên báo trên toàn thế giới
  • 9:14 - 9:17
    chỉ bằng cách không đến trường
    trong một vài tuần.
  • 9:17 - 9:20
    Hãy tưởng tượng những gì
    chúng ta có thể làm nếu muốn.
  • 9:20 - 9:24
    (Vỗ tay)
  • 9:24 - 9:27
    Bây giờ khi bài nói chuyện của tôi
    gần kết thúc,
  • 9:29 - 9:34
    Thường thì đây là lúc mọi người
    bắt đầu nói về hy vọng,
  • 9:35 - 9:39
    năng lượng mặt trời, năng lượng gió,
    nền kinh tế tuần hoàn, v.v.
  • 9:40 - 9:42
    nhưng tôi sẽ không làm điều đó.
  • 9:43 - 9:47
    Chúng ta đã có 30 năm nói chuyện phiếm
    và bán những ý tưởng tích cực.
  • 9:48 - 9:50
    Và tôi xin lỗi,
    nhưng nó không hiệu quả.
  • 9:51 - 9:53
    Bởi vì nếu nó hiệu quả,
  • 9:53 - 9:55
    lượng khí thải hiện tại
    đã phải giảm xuống.
  • 9:55 - 9:56
    Chúng không hề giảm.
  • 9:57 - 10:00
    Phải, chúng ta cần hi vọng.
  • 10:01 - 10:02
    Tất nhiên là chúng ta cần.
  • 10:03 - 10:06
    Nhưng chúng ta cần hành động
    nhiều hơn là hy vọng.
  • 10:07 - 10:10
    Khi chúng ta bắt đầu hành động,
    hy vọng sẽ ở khắp mọi nơi.
  • 10:12 - 10:14
    Vì vậy, thay vì tìm kiếm hy vọng,
  • 10:14 - 10:16
    hãy tìm kiếm hành động.
  • 10:17 - 10:21
    Khi đó, và chỉ khi đó, hy vọng sẽ đến.
  • 10:23 - 10:29
    Hôm nay, chúng ta sử dụng 100 triệu
    thùng dầu mỗi ngày.
  • 10:30 - 10:32
    Không có chính trị để thay đổi điều đó.
  • 10:33 - 10:36
    Không có luật nào
    để giữ dầu trong lòng đất
  • 10:37 - 10:40
    Chúng ta không thể cứu thế giới
    bằng cách tuân theo các quy tắc,
  • 10:41 - 10:44
    bởi vì các quy tắc phải được thay đổi.
  • 10:44 - 10:46
    Mọi thứ cần thay đổi -
  • 10:47 - 10:49
    và nó phải bắt đầu từ hôm nay.
  • 10:49 - 10:50
    Cảm ơn.
  • 10:50 - 10:53
    (Vỗ tay)
Title:
Một kêu gọi chân thành để hành động ngay bây giờ trước biến đổi khí hậu
Speaker:
Greta Thunberg
Description:

Trong lời kêu gọi hành động đầy nhiệt huyết này, nhà hoạt động khí hậu 16 tuổi Greta Thunberg giải thích lý do vì sao vào tháng 8 năm 2018, cô rời khỏi trường và tổ chức một cuộc đình học để nâng cao nhận thức về sự nóng lên toàn cầu, phản đối ngay bên ngoài quốc hội Thụy Điển và thu hút sự chú ý của toàn thế giới. "Cuộc khủng hoảng khí hậu đã có giải pháp. Chúng ta đã có tất cả các dữ liệu và giải pháp", Thunberg nói. "Tất cả những gì chúng ta phải làm là thức dậy và thay đổi."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:08

Vietnamese subtitles

Revisions