ความทรงจำของเราเป็นเรื่องจริงทั้งหมดไหม?

ชมบทเรียนแบบสมบูรณ์ได้ที่ https://ed.ted.com/lessons/are-all-of-your-memories-real-daniel-l-schacter

จากการศึกษาในปี 1990 ผู้เข้าร่วมการศึกษาได้ระลึกถึงการที่พวกเขาได้พลัดหลงในห้างสรรพสินค้า บางคนได้สามารถเล่าความทรงจำของเขาออกมาได้อย่างชัดเจน แต่มีปัญหาอยู่อย่างหนึ่ง นั่นคือไม่มีใครเลยซักคนในกลุ่มศึกษาที่เคยพลัดหลงในห้างสรรพสินค้าจริง ๆ พวกเขาสร้างความทรงจำผิด ๆ หลังจากที่นักจิตวิทยาบอกพวกเขาว่าพวกเขาเคยหลงและให้ครอบครัวของพวกเขาช่วยยืนยันอีกเสียงหนึ่ง ดังนั้นมันจะเกิดอะไรขึ้น ? แดเนียล แอล แชคเตอร์ จะพาคุณสำรวจเกี่ยวกับความผิดเพี้ยนของความทรงจำของเรา

จากการศึกษาในปี 1990

ผู้เข้าร่วมถูกทำให้นึกถึงช่วงเวลา
ในวัยเด็กตอนที่พลัดหลงในห้างสรรพสินค้า

บางคนสามารถเล่าได้อย่างชัดเจน

บางคนจำได้แม้กระทั่ง
ว่ามีชายชราที่มาช่วยเหลือเขานั้น

สวมเสื้อสักหลาด

แต่จริง ๆ แล้วไม่มีใครเลยที่
เคยหลงในห้างสรรพสินค้าจริง ๆ

พวกเขาสร้างความทรงจำผิด ๆ

เมื่อนักจิตวิทยาที่ศึกษาเรื่องนี้
บอกพวกเขาว่าพวกเขาเคยหลง

และถึงแม้ว่าพวกเขา
จะไม่สามารถจำเหตุการณ์พลัดหลงนั้นได้

แต่ครอบครัวของพวกเขา
ก็ช่วยยืนยันอีกเสียงหนึ่ง

และมันไม่ใช่แค่หนึ่งหรือสองคน
ที่คิดว่าจำได้ว่าตนเคยพลัดหลง

แต่เป็นจำนวนหนึ่งในสี่
ของพวกเข้าร่วมเลยต่างหาก

การค้นพบนี้อาจจะฟังดูเหลือเชื่อ

แต่มันค่อนข้างสะท้อน
ถึงความเป็นจริงพื้นฐานที่ว่า

ความทรงจำของเรานั้น
ในบางครั้งเชื่อถือไม่ได้

แต่ถึงอย่างนั้นพวกเรายังคง
ไม่รู้อย่างแน่ชัดว่าอะไรทำให้มันแย่ลง

ในทางประสาทวิทยา

งานวิจัยได้ชี้ชัดว่า
บางส่วนของความทรงจำของเรานั้น

แตกต่างไปจากสิ่งที่เคยเกิดขึ้นจริง

งานศึกษาเรื่องห้างสรรพสินค้าแสดง
ให้เห็นว่าเราสามารถประมวลผลข้อมูลผิด ๆ

จากปัจจัยภายนอก

เช่น คนอื่น ๆ หรือข่าวสารต่าง ๆ

มารวมเข้ากับความ
ทรงจำของเราโดยไม่รู้ตัว

ซึ่งข้อสังเกตุนี้เป็นเพียงแค่ตัวอย่างหนึ่ง
ที่ส่งผลต่อความทรงจำของเรา

ในอีกการศึกษาหนึ่ง

ที่ซึ่งผู้ศึกษานั้นได้แสดงให้เห็น
โดยแสดงภาพถ่ายแบบสุ่ม

ให้กลุ่มศึกษา

โดยในรูปเหล่านั้นมีรูปถ่ายมหาวิทยาลัย
ที่พวกเขาไม่เคยไปเลยซักครั้ง

สามสัปดาห์ต่อมา

ผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่ในกลุ่มศึกษา
บอกว่าพวกเขาอาจจะหรือค่อนข้างมั่นใจ

เคยมีโอกาสได้ไปที่มหาวิทยาลัยนั้น
ในอดีต

ผู้เข้าร่วมนั้นเกิดข้อมูลที่ผิดเพี้ยน
จากเพียงภาพถ่ายที่พวกเขาเคยเห็น

ไปสู่ความทรงจำที่
พวกเขาเชื่อว่ามันเคยเกิดขึ้นจริง ๆ

ในการทดลองหนึ่ง ผู้ทดลอง
ได้ถูกแสดงภาพของแว่นขยาย

และถูกบอกให้จินตนาการ
ถึงภาพของอมยิ้ม

พวกเขามักจะคิดว่าเขาเคยเห็น
ทั้งแว่นขยายและอมยิ้มจริง ๆ

พวกเขาต้องพยายามที่จะเชื่อมโยง
วัตถุนั้นเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้อง

ไม่ว่าพวกเขาจะเคยเห็นมันจริง ๆ
หรือแค่เพียงจินตนาการถึงมันก็ตาม

มีอีกการศึกษาหนึ่งที่นักจิตวิทยาถาม
คำถามกับผู้เข้าร่วมกว่า 2,000 คน

เกี่ยวกับความเห็นถึงการ
ทำให้กัญชาถูกกฎหมาย

ซึ่งงานนี้แสดงให้เห็นถึงอีก
ปัจจัยหนึ่งที่มีอิทธิพลต่อความทรงจำ

ผู้เข้าร่วมตอบคำถามที่มีทั้ง
ปี 1973 และปี 1982

กลุ่มของพวกที่กล่าวว่าพวกเขา
สนับสนุนกัญชาให้ถูกกฎหมายในปี 1973 นั้น

แต่มีรายงานบอกว่าที่จริงพวกเขา
นั้นได้คัดค้านกฎหมายนี้ในปี 1982

พวกเขามีแนวโน้มที่จะระลึกได้ว่าพวกเขา
ต่อต้านการทำให้ถูกกฎหมายจริง ๆ ในปี 1973

ซึ่งนับเป็นการนำเอาทัศนคติเดิม ๆ
ต่อเรื่องหนึ่งมาเปรียบกับทัศนคติใหม่

โดยความคิดเห็น, ความรู้สึก,
และประสบการณ์ของเราในปัจจุบัน

สามารถที่จะทำให้เกิดความขัดแย้ง
ในด้านความรู้สึกต่อความทรงจำในอดีต

ในอีกงานวิจัยหนึ่ง

ผู้วิจัยได้ทำการแบ่งผู้เข้าร่วมออก
เป็นสองกลุ่มและให้ข้อมูลพื้นฐาน

เกี่ยวกับประวัติสงครามและให้
พวกเขาเหล่านั้นโหวตว่าฝ่ายไหนจะชนะ

ผู้วิจัยให้ข้อมูล
แต่ละกลุ่มเหมือนกันทุกอย่าง

เว้นแต่ผู้วิจัยบอกว่าใคร
จะชนะสงครามเพียงกับแค่หนึ่งกลุ่มเท่านั้น

โดยที่อีกกลุ่มไม่ได้รู้
ว่าผลจะออกมาเป็นอย่างไร

ในทางทฤษฎี คำตอบของ
ทั้งสองกลุ่มนั้นควรที่จะเหมือนกัน

เพราะความน่าจะเป็น
ที่แต่ละฝ่ายจะชนะนั้น

ไม่ได้ส่งผลว่าใครจะชนะจริง ๆ

ถ้าบอกว่ามีโอกาสเพียง 20% ที่จะเกิด
พายุฟ้าคะนองและพายุฟ้าคะนองเกิดขึ้นจริง ๆ

นั่นไม่ได้ทำให้โอกาสที่จะเกิด
พายุฟ้าคะนองกลายเป็น 100% ขึ้นมา

ถึงอย่างนั้นกลุ่มที่รู้คำตอบ
ว่าสงครามจะจบอย่างไร

ได้โหวตฝ่ายที่ชนะมากกว่าฝ่ายที่ท่าทาง
เหมือนจะชนะมากกว่ากลุ่มที่ไม่รู้คำตอบ

ความผิดเพี้ยนของความทรงจำทั้งหมด
สามารถที่จะส่งผลกระทบต่อโลกความเป็นจริง

ถ้าตำรวจสอบปากคำโดยใช้
คำถามชี้นำกับพยานหรือผู้ต้องสงสัย

คำตอบที่ได้อาจจะระบุไม่ถูกต้อง
หรือได้รับคำสารภาพที่ไม่น่าเชื่อถือ

หรือแม้จะไม่ใช้คำถามชี้นำ

การกล่าวอ้างหรือให้ข้อมูลผิด ๆ ของตำรวจก็
สามารถที่นำไปสู่การให้การผิด ๆ ของพยานได้

ในศาล

หากผู้พิพากษากล่าวว่า
หลักฐานนั้นไม่เป็นที่ยอมรับ

และให้คณะลูกขุนมองข้ามมันไป
พวกเขาอาจจะไม่สามารถขัดอย่างนั้นได้

ในทางการแพทย์ หากคนไข้
นั้นมองหาความเห็นที่สองเพิ่มเติม

และผู้ให้ความเห็นที่สองนั้นพะวง
ถึงคำวินิจฉัยของคนแรก

ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อข้อสรุปได้

ความทรงจำนั้นไม่ได้เป็นตัวแทน
ที่หนักแน่นที่จะแสดงถึงความเป็นจริง

แต่เป็นตัวแทนของการรับรู้ส่วนบุคคล

และมันก็ไม่ได้ผิดอะไร

แต่ปัญหาจะเกิดขึ้นเมื่อเราคิดว่า
ความทรงจำนั้นเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง

แทนที่เราจะยอมรับว่ามันเป็นสัจธรรมพื้นฐาน

เกี่ยวกับธรรมชาติของความทรงจำ